Национальной академии наук республики казахстан

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 6. 2016  
 
 
125 
ЛИТЕРАТУРА 
 
[1]  Выставочная  деятельность  в  Казахстане  [Электронный  ресурс]  Портал  «Выставочные  стенды» URL: 
http://www.jsj.kz (дата обращения: 07.09.2016)  
[2]  Закон  Республики  Казахстан  «О  торгово-промышленных  палатах» URL: http://online.zakon.kz/Document/?doc_ 
id=30009997 (дата обращения: 02.09.2016) 
[3]  Закон  Республики  Казахстан  «О  внесении  изменений  и  дополнений  в  некоторые  законодательные  акты 
Республики Казахстан по вопросам совершенствования инвестиционного климата» от 12 июня 2014 года № 209-V ЗРК // 
Казахстанская правда" от 13.06.2014 г. № 115  
[4]  С 2016 года  принцип  одного  окна  заработает  для  всех  инвесторов.  Центр  деловой  информации Kapital.kz. 
[Офиц. сайт] Дата публикации: 19/11/2015. (дата обращения: 02.09.2016) 
[5]  О  выставочно-ярмарочной  и  конгрессной  деятельности  в  государствах-участниках  Содружества  Независимых 
Государств (2013 год) // Интернет портал СНГ. URL: http://www.e-cis.info/ [Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[6]  URL: http://www.iteca.kz/ru/o-kompanii [Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[7]  URL: http://www.kazexpo.kz/about_company.htm[Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[8]  URL: http://www.catexpo.kz/[Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[9]  URL: http://www.fairexpo.kz/ [Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[10] URL: http://www.expodesign.kz/[Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[11]  http://www.korme-expo.kz/ [Офиц. сайт] (дата обращения: 07.09.2016)  
[12]  «Global Exhibition Industry Statistics» http://www.ufi.org/wp-content/uploads/2016/01/2014_ exhibiton_industry_ 
statistics_b.pdf 
[13]  Закон  Республики  Казахстан  «О  регулировании  торговой  деятельности»  от 12 апреля 2004 года  № 544-II 
«Казахстанская правда» от 20 апреля 2004 г. № 81 (24391 
 
REFERENCES 
 
[1] Vystavochnaja dejatel'nost' v Kazahstane Portal «Vystavochnye stendy» URL: www.jsj.kz  
[2]  Zakon Respubliki Kazahstan «O torgovo-promyshlennyh palatah» URL: online.zakon.kz/Document/?doc_id=30009997  
[3] Zakon Respubliki Kazahstan «O vnesenii izmenenij i dopolnenij v nekotorye zakonodatel'nye akty Respubliki 
Kazahstan po voprosam sovershenstvovanija investicionnogo klimata» 2014. Kazahstanskaja pravda 13.06.2014. № 115  
[4]  S 2016 goda princip odnogo okna zarabotaet dlja vseh investorov. Centr delovoj informacii Kapital.kz. 
[5] O vystavochno-jarmarochnoj i kongressnoj dejatel'nosti v gosudarstvah-uchastnikah Sodruzhestva Nezavisimyh 
Gosudarstv 2013. Internet portal SNG. URL: www.e-cis.info 
[6] URL: http://www.iteca.kz/ru/o-kompanii 
[7]  URL: http://www.kazexpo.kz/about_company.htm[Ofic. sajt]  
[8] URL: http://www.catexpo.kz/  
[09] URL:  http://www.fairexpo.kz 
[10] URL:  http://www.expodesign.kz 
[11] http://www.korme-expo.kz   
[12] 
«Global Exhibition Industry Statistics» http://www.ufi.org/wp-content/uploads/2016/01/2014_exhibiton_ industry_ 
statistics_b.pdf 
[13] Zakon Respubliki Kazahstan «O regulirovanii torgovoj dejatel'nosti», «Kazahstanskaja pravda» 2004  
 
Б. М. Жакипов 
Нархоз университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ. 
 
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ КӨРМЕ ҚЫЗМЕТІНІҢ  
ДАМУЫН ТАЛДАУ ЖƏНЕ ОНЫҢ КЕЛЕШЕГІ 
 
Аннотация.  Жұмыстың  мақсаты – Қазақстан  республикасындағы  көрме  қызметінің  дамуына  талдау 
жүргізу жəне оның заманға сай шарттарда ары қарай қызмет етуінің келешегін талдау. 
Қойылған мəселені зерттеу жəне кезеңдік міндеттерді шешу негізі ретінде экономикалық зерттеулердің 
түрлі əдістері: жүйелік жəне құрылымдық-функционалдық талдаулар, салыстырмалы жəне логикалық əдістер 
қолданылған.  
Нəтижелері:  Қазақстанның  көрме  нарығына  сапал  баға  беріліп,  оның  негізгі  қатысушылары  анықтал-
ған.  Көрме бизнесінің  құқықтық  негізі  зерттеліп,  саланың  Қазақстанда  дамуын  тежейтін  факторлар  айқын-
далған.  Қазақстандағы  көрме  қызметі  дамуының  басым  бағыттары анықталып,  көрме  қызметтері  нарығын-
дағы ахуалды жақсарту бойынша тиімді шаралар ұсынылған.  
Зерттеу  нəтижелерінің  аясы.  Негізгі  қорытындылар  мен  тəжірибелік  ұсыныстарды  осы  мəселе  бо-
йынша зерттеулерді одан əрі тереңдету үшін əдістемелік негіз ретінде пайдалануға болады. 
Түйінді  сөздер:  Көрме  индустриясы,  инвестициялар,  көрме  алаңдары,  экспоненттер,  көрме  орталық-
тары, көрмелер. 
 
 

Известия Национальной Академии наук Республики Казахстан  
 
 
 
126  
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 6, Number 310 (2016), 126 – 133 
 
S.Zhanbyrbayeva, A.Zurbayeva 
 
Narxoz University, Almaty, Kazakhstan 
*Е-mail: sssss777@mail.ru, Alzur@mail.ru 
 
PROBLEMS OF IMPLEMENTATION AND REALIZATION  
OF THE KPI SYSTEM IN HIGHER EDUCATIONAL 
INSTITUTIONS OF KAZAKHSTAN 
 
Abstract:  In article there are considered problems of implementation and usage of the KPI system in the RK 
higher educational organizations. In the work methods of scientific abstraction, synthesis, the economic analysis, 
system approach, methods of the analysis of information were used. 
The paper studied the experience of the KPI system implementation and usage in higher educational institutions 
of Almaty. To achieve this goal, and determine the level of staff satisfaction evaluation system interviews and 
surveys of employees of the S.Zh.Asfendiyarov KazNMU and Al-Farabi Kazakh National University were 
conducted. Due to the fact that the assessment system in KazNMU is carried out for more than three years, there is a 
comparative analysis between universities KazNMU named by S.Zh.Asfendiyarov and the Narxoz University. The 
problems and deficiencies in the staff assestment system were identified as a result of research.  
Also in the article, solutions of problems in case of introduction and implementation of the KPI system at 
Narxoz University are provided: optimization and unification of indicators of KPI for academic staff and automation 
of accounting and assessment.  
 Keywords: KPI system, higher educational institution, personnel management, staff evaluation. 
 
ƏОЖ 331.108.53 
С.М. Жанбырбаева, А.Б. Зурбаева 
 
АҚ «НАРХОЗ Университеті», Алматы қ., Қазақстан 
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫНДА KPI 
ЖҮЙЕСІН ЕНГІЗУ ЖƏНЕ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ПРОБЛЕМАЛАРЫ 
 
Аннотация. Мақала ҚР жоғарғы білім беру ұйымдарында KPI жүйесін енгізу жəне жүзеге асыру проб-
лемасын анықтауға бағытталған. Жұмыста ғылыми абстракция, синтез, экономикалық талдау, жүйелік тəсіл, 
кескіндік қамту əдісі жəне ақпаратты талдау əдістері, интуитивті іздеу, əдістері қолданылды. 
Мақала  жазуда  Алматы  қаласы  бойынша  жоғарғы  оқу  орындарында KPI жүйесін  енгізу  жəне  жүзеге 
асыру  тəжірибелері  зерделенді.  Осы  мақсатта  С.Ж.  Асфендияров  атындағы  ҚазҰМУ  мен  əл-Фараби  атын-
дағы  ҚазҰУ–дың  қызметкерлерінің  персоналды  бағалау  жүйесіне  қанағаттану  деңгейін  анықтау  үшін 
қызметкерлерден сұхбат пен сауалнама жүргізілді. ҚазҰМУ-да бағалау жүйесі үш жылдан астам уақыт жұ-
мыс істеуіне байланысты, Нархоз университеті мен С.Ж. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ KPI жүйелерінің 
арасында  салыстырмалы  талдау  жүргізілді.  Салыстыру  барысында,  Нархоз  университетінің  қолданыстағы 
персоналды бағалау жүйесінің негізгі проблемалары мен кемшіліктері анықталды.  
Мақалада  Нархоз  университетіне KPI жүйесін  енгізу  жəне  жүзеге асыру  проблемаларын  шешу  жолда-
рына ұсыныстар жасалды. ОПҚ–на KPI көрсеткіштерін оңтайландыру мен бірегейлендіруді жəне есепке алу 
мен бағалауды автоматтандыру.  
Түйін сөздер: KPI жүйесі, жоғарғы оқу орны, персоналды басқару, персоналды бағалау. 
 
Кіріспе. Қазіргі жағдайда Қазақстанның жоғарғы білім беру нарығында жоғары оқу орнында-
рына жоғарғы бəсекелестік деңгейімен, оқытуда жете білушілікке көшу, оқытудың инновациялық 

ISSN 2224-5
əдістерінб
автоматта
түсуге ұм
мен  білім
Жоғарыда
нің  өзекті
дейді.  
2015 
əлемнің  д
бағдарлам
дербестігі
халықарал
университ
KPI ж
мақсаттар
жағдайын
уақыттағы
мүмкіндік
Негіз
ішкі  норм
бағалау тə
Алма
атындағы
медицина
Əл-Ф
бағдарлау
жүзеге асы
университ
табылады
Рейтингті
2013 
профессор
ҚазҰМУ-
құжаттард
1
5294                 
бəсекелестік
андыру.  са
мтылуда. Ун
мді  дамытуд
а  аталғандар
ілігін,  атап 
жылғы  Қаз
дамыған  30
масын  ұсын
ін  кезең-кез
лық тəжіриб
тетіне KPI (
жүйесі – қыз
рға  жетуін  а
н  бағалауға 
ы  компани
к береді. Сон
згі  бөлім.  П
мативтік  құ
əртібі мен м
ты  қаласы 
  Қазақ  ұлт
а университе
Фараби  атын
у  (управлен
ырылады. Б
теттің  əлем
ы.  Оқытушы
ік бағалау ж
жылдан  ба
р-оқытушыл
-да KPI авто
ды тіркеу ке
4-сурет – На
0%
20%
40%
60%
80%
100%
                        
к  деңгейіме
алыстырмал
ниверситетте
дың  жаңа  д
рдың  барлы
айтқанда, 
ақстан  Респ
0  елінің  қат
нды.  Сол  ба
зеңмен  кең
беге сəйкес 
Key Perform
змет нəтиже
анықтауға  к
жəне  страт
я  мен  қы
ндай-ақ, қой
Персоналды 
ұжаттарына 
мерзімін ретт
бойынша 
тық  универ
еттерінде (Қ
ндағы  Қазақ
ние,  ориенти
Басқаруды н
мдік  бəсекег
ылардың  қыз
жыл сайын ө
астап  С.Ж. 
лар  құрам 
оматтандыры
езінде жауап
архоз Универси
ҚазҰУ
32%
43%
25%
                        
ен,  оқытуда 
ы  талдау  ж
ердің ұжым
деңгейіне  ш
ығы  жоғарғы
қазіргі  зама
публикасын
тарына  қос
ағдар-ламаға
ңейту,  комм
трансформ
mance Indicat
есінің түйін
көмектесетін
тегияның  ор
ызметкерлерд
йылған мақс
бағалау  ере
сəйкес  əзір
тейді. 
ЖОО-да  K
рситеті  (Қаз
ҚазҰМУ) жү
қ  ұлттық  ун
ированное 
нəтижеге бағ
ге  қабілетті
зметін  рейт
ткізіліп тұр
Асфендияр
қызметіне 
ылған жүйе
пты тұлғала
итеті, ҚазҰУ, Қ
Ескерту: 
ҚазҰМ
5
3
1
                       С
 
127 
жете  білуш
жүргізілді.  С
мы мен проф
шығуға  мүм
ы  оқу  орынд
анғы  персон
ың  Президе
сылу  үшін 
а  сəйкес  Ж
мерциялық 
мациялау» ат
tors) жүйесі
нді көрсеткіш
н,  бағалау  ж
рындалуыны
дің  іскерлі
саттарды өл
ежелері  Қаз
рленген.  Пе
KPI  жүйесін
зҰУ)  мен  С
үргізілді.  
ниверситетін
на  результ
ғдарлау негі
ілігін  жоғар
тингтік  баға
ады [7]. 
ов  атындағ
теңестірілг
еде жүзеге а
ар берген тір
ҚазҰМУ-нің қ
авторлармен қ
МУ
52%
37%
11%
Нарх
Серия общест
шілікке  көш
Салыстыру 
фессор-оқыт
мкіндік  бере
дарындағы 
налды  бағал
енті  қазақст
«Ұлт  жосп
ЖОО-ның  ак
емес  ұйым
тты 78-қада
і енгізілді [1
ші ұйымның
жүйесі.  Оны
ың  бағалау
ік  қарқынд
лшеу құралы
зақстан  Респ
ерсоналды 
н  енгізу  тə
С.Ж.  Асфен
ндеперсонал
та)негізінде 
ізінде – нақт
рлатуға  қаж
алау  ашық  ж
ы  Қазақ  ұл
ген  көрсетк
асырылады. 
ркеу нөмерін
қызметкерлерін
құрастырылған
ЖЭУ
34%
55%
11%
хоз Универ
твенных и гума
шу,  оқытуды
барысында
тушылар құр
етін  үлкен 
персоналды
лау  жүйеле
тандық  мемл
пары – 100
кадемиялық 
дардағы  же
амды іске ас
1]. 
ң тактикалы
ың  қолданы
ға  мүмкінд
дылығын  б
ы болып таб
публикасын
бағалау  ере
əжірибиесін
ндияров  аты
лды  бағалау
менеджмет
ты индикати
жетті  жетіс
жəне  айқын
лттық  медиц
кіштер  жүй
Яғни, əр оқ
н жүйеге то
нен алынған са
н 
рситеті
анитарных нау
ың  инновац
а,  Нархоз  ун
рамы алдын
міндеттер 
ы  басқару  м
ерін  қолдану
лекетті  нығ
  нақты  қад
жəне  басқа
екеменшік 
сыру аясынд
ық жəне стр
ылуы  ұйымн
дік  береді.  K
бақылауды 
ылады [2]. 
ның  заңнама
ежесі  қызме
н  зерттеу  Ə
ындағы  Қаз
у  басқаруды
ттің  үдеріст
ивтік жоспа
стікті  бақыл
н  түрде  жүз
цина  униве
йесі (BSC) 
қытушы əрб
лтырулары 
ауалнама нəти
1-5 шкал
5-8 шкал
9-10 шка
ук. № 6. 2016 
 
циялық  ды 
ниве  озып 
нда ғылым 
қойылған. 
мəселелері-
уды  негіз-
ғайту  жəне 
дам»  атты 
арушылық 
ЖОО-рын 
да, Нархоз 
ратегиялық 
ның  өзінің 
KPI  нақты 
жүргізуге 
алары  мен 
еткерлерді 
Əл-Фараби 
ақ  ұлттық 
ы  нəтижеге 
тік  жүйесі 
арлау жəне 
лау  болып 
еге  асады. 
ерситетінің 
енгізілді. 
бір бағытта 
тиіс [8]. 
ижесі 
ла
ла
ала
балл
балл
балл

Известия Национальной Академии наук Республики Казахстан  
 
 
 
128  
Алматы қаласы бойынша ЖОО-да KPI-ды енгізу тəжірибиесін зерттеу барысында «əл-Фараби 
атындағы Қазақ ұлттық университеті» мен «С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина 
университеті»-нің  ОПҚ-нан  жəне  Нархоз  университетінің  ОПҚ-мен  қоса  ƏБҚ-нен  сауалнама 
жүргізілді.  Сауалнамаға  ҚазҰУ-де 35, ҚазҰМУ-де 35 жəне  Нархоз  университетінде 100 қызмет-
керлер  қатысты.  ҚазҰУ  мен  ҚазҰМУ-де  сауалнама  ƏБҚ-дан  алынбаған  себебі,  бұл  университет-
терде  бағалау  жүйесі  тек  ОПҚ-ға  ғана  енгізілген.  Сауалнама  негізгі 5 сұрақтан  құрылды. 
Сауалнаманың  бірінші  сұрағы «KPI жүйесі  туралы  қаншалықты  ақпараттандырылғаныңызды 10 
баллдық  шкала  бойынша  бағалаңыз»  деген  сұрақ  болатын.  Бұл  сұраққа  жұмыскерлердің  жауабы 
төмендегі 4-суретте көрсетілген.  
Алынған сауалнама нəтижелері бойынша сауалнамаға қатысушылардың ҚазҰУ мен ҚазҰМУ-
нен 100% ОПҚ-ы,  ал  Нархоз  университетінде  ОПҚ-ы 65%, жұмыскерлер 35% қатысты. «KPI 
жүйесі  туралы  қаншалықты  ақпараттандырылғаныңызды 10 баллдық  шкала  бойынша  бағалаңыз» 
сұрағына алынған жауаптың нəтижесінде сауалнамаға қатысушылар 1-5 балл аралығында ҚазҰУ- 
де 25%, ҚазҰМУ-де 11%, Нархоз  университетінде 11%-ы,  ал 5-8 балл  аралығын  ҚазҰУ- 43%, 
ҚазҰМУ-де 37%, Нархоз  университетінде 55%-ы  жəне 9-10 баллды  ҚазҰУ-  да 32%, ҚазҰМУ-да 
52%,  Нархоз  университетінде 34%-ы  белгіледі.  Бұдан  біз  ҚазҰМУ-дың  сауалнамаға  қатысушы-
лардың бағалау жүйесі туралы басым көпшілігі толық ақпараттандырылғаны, Нархоз университе-
тінде  жартысы  толық  емес  ақпараттандырылғаны,  ал  ҚазҰУ-да 4/1 бөлігі  бағалау  жүйесі  жайлы 
хабарсыз екендігі байқалады.  
ҚазҰУ-нің,  ҚазҰМУ-нің,  Нархоз  университетінің  жұмыскерлерінен  алынған  сауалнамада 
«Жұмыс  беруші  менен  не  күтетінін  түсінемін  бе?», «Қолданыстағы KPI жүйесі  бойынша  Сізді 
əділетті  бағалады  ма?», «Қазіргі KPI жүйесі  Сізді  толықтай  ынталандырады  деп  санайсыз  ба» 
сұрақтарына қатысушылардың жауаптарының нəтижесін 5-суреттен көрсек болады. 
 
 
5-сурет – ҚазҰУ, ҚазҰМУ-дың қызметкерлерінен алынған сауалнама нəтижесі 
Ескерту: авторлармен құрастырылған 
 
ҚазҰУ,  ҚазҰМУ-нің  қызметкерлерінен  алынған  сауалнама  нəтижесіне  талдау  жасайтын 
болсақ екі университетте де «Жұмыс беруші менен не күтетінің түсінемін бе?» сұрағына, 100%-ы 
иə, деп жауап қайтарған. Яғни, бұл оқытушылардың басшылық тарапынан өздерінен не күтілетінін 
толықтай  түсінетінін  білдіреді.  Ал  келесі  «Қолданыстағы  бағалау  жүйесі  сізді  əділетті  бағалады 
ма?»  жəне  «Қазіргі  бағалау  жүйесі  сізді  толықтай  ынталандырады  ма?»  деген  сұрақтарға  ҚазҰУ-
нің оқытушыларының басым көпшілігі жоқ мені əділетті бағаламады жəне де мені толықтай ынта-
ландырмайды деп жауап берді. Ал ҚазҰМУ-нің жұмыскерлеріне де дəл осындай сұрақтар қойыл-
ған  болатын.  Соның  нəтижесі  бойынша,  ҚазҰМУ  оқытушыларының 60%-ы  иə  өздерін  əділетті 
100%
34%
11,4%
66%
88,6%
100%
60%
57%
40%
43%
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Жұмыс беруші менен 
не күтетінің түсінемін 
бе? 
Қолданыстағы KPI 
жүйесі бойынша Сізді 
əділетті бағалады ма? 
Қазіргі KPI жүйесі 
Сізді толықтай 
ынталандырады деп 
санайсыз ба?
Иə
Жоқ
Иə
Жоқ
ҚазҰУ
ҚазҰМУ

ISSN 2224-5
бағалады 
тінің дəл о
 
 
Нархо
қызметкер
ламады де
дегенсұра
Соны
туралы əр
Соны
- 
ст
- 
бұ
- 
ме
ҚазҰМ
- 
жо
- 
но
- 
ун
мөлшері; 
- 
ең
Нархо
- 
на
- 
иə
- 
əр
мен ауқым
- 
тəр
- 
қо
- 
ны
Сонда
деген сұра
  мү
  оқ
  қы
  қо
Алын
ынталанды
Жұм
Қолдан
Сіз
Қазір
ынта
5294                 
жəне  толық
осы сұрақта
6-суре
оз универси
рлер  болды
еп санайды
ақ қойылған
ымен  қатар, 
ртүрлі пікірл
ың ішінде, Қа
уденттерме
ұл жүйе дұры
енің еңбегім
МУ-нің оқы
оқ, өйткені б
орма бар, бір
ниверситет 
ңбекті сарала
оз универси
ақты өлшем 
ə ынталанды
рбір атқарған
мдылығы ес
рбиелік жұм
оғамдық жұм
ысаны толық
ай-ақ, біз Н
аққа мынанд
үдделі тұлға
қытушының
ызметкерлер
оғамдық жұм
нған сауална
ырмайды  д
мыс беруші
түсін
ныстағы KP
зді əділетті
ргі KPI жүй
аландырады
                        
қтай  ынтала
арға жауабы
ет – Нархоз Ун
итетінің сауа
ы.  Сізді  əділ
. Келесі «Қа
н болатын. О
қызметкерл
лерін білдірд
азҰУ-нің қы
н жұмыс жа
ыс емес; 
мді (мен доц
ытушылары 
біздің еңбег
рақ баллдар
басшылығы
ау əділетті ж
итетінде айты
мен диффер
ырады, бірақ
н жұмысын 
скерілуі кере
мыс ескеріл
мыстарға қа
қтай қалыпт
Нархоз униве
дай жауапта
алардың қат
 шығармаш
р дəреже бой
мыстарға қа
ама нəтижес
еп  санайды
і менен не к
немін бе?
PI жүйесі б
і бағалады 
йесі Сізді т
ы деп сана
                        
андырады  д
ының нəтиже
ниверситетінің
Ескерту: ав
алнама нəти
летті  бағала
азіргі KPI ж
Осы сұраққа
лер  сауалнам
ді. 
ызметкерлер
асауға кедер
цент) жоғары
бағалау жүй
гіміздің көбі
ымызды төм
ынан  жəне 
жүрмейді, б
ылған пікірл
ренциялау ж
қ əлі де жеті
баллдық жү
ек; 
мейді; 
атысуым еск
таспаған. 
ерситетінде
ар алдық: 
тысуынсыз ə
ылық еңбег
йынша сарал
атысуын бағ
сінде, жұмы
ы.  Алайда  Қ
0
күтетінің 
бойынша 
ма? 
толықтай 
айсыз ба?
                       С
 
129 
деп  жауап  қ
есін 6-сурет
 
ң қызметкерлер
торлармен құр
ижесінде сау
ады  ма?-сұр
жүйесі сізді 
а 55%-ы иə, 4
маға  жауап
рінің пікірле
ргі келтіреді
ы бағалау ке
йесіне мына
і есепке алы
мендетеді; 
ҚР  БжҒМ,
бірақ мені ын
лерге келеті
жоқ; 
ілдірулер қа
үйеде бағала
керілмейді;
е бағалау жү
əділетті баға
гін сапасына
лануы тиіс;
ғалау.  
ыскерлердің 
ҚазҰМУ-да 
40%
5
% 10% 20%
Серия общест
қайтарған  бо
тте көрсетілг
рінен алынған
растырылған 
уалнамаға қ
ағына 40%-
толықтай ы
45%-ы жоқ 
беру  барыс
ері: 
і; 
ерек деп сан
андай піркір
ынбайды; 
,  ДМ-гі  тар
нталандыра
ін болсақ: 
ажет; 
ау қажет, со
үйесіне қанд
алау; 
а қарай баға
көпшілігі ө
бұл  жүйен
1
%
55%
30% 40% 50
твенных и гума
олатын.  Ал,
ген. 
н сауалнама нəт
қатысушыла
-ы  иə, 60%-
ынталандыра
деп жауап қ
сында  қолд
наймын.  
рлерін білдір
рапынан  но
ады. 
оның ішінде
дай өзгеріст
лау; 
өздерін əділ
ні  жүзеге  ас
00%
60%
45
0% 60% 70%
анитарных нау
,  Нархоз  Ун
тижесі 
ардың 65%-ы
-ы  жоқ  əділ
ады деп сан
қайтарған бо
даныстағы  K
рді: 
ормаланбаға
е, жұмыстың
тер енгізуді
етті бағалам
сырудағы  Қ
5%
80% 90%100
ук. № 6. 2016 
 
ниверсите-
ы ОПҚ, 35%
летті  баға-
найсыз ба? 
олатын. 
KPI  жүйесі 
ан  жұмыс 
ң күрделігі 
 ұсынасыз 
мады жəне 
ҚазҰУ  мен 
0%
Иə
Жоқ
% 

Известия Н
 
Нархоз ун
лады, 57%
Ал  Қа
толық қал
Жалп
бағалау  ж
сеткіштер
мелік, ғыл
  Зерт
тінің  баға
жүйесін ү
табысты 
тегжейлі т
Салы
əзірленген
ЖОО
жəне  Нар
жүйесіне 
 
 
Соны
бірнеше п
1.  На
рынан, кө
2.  Кө
қойып,  со
пайда бол
дəрежесі ж
3.  Қы
лық жəне 
Национально
ниверситетін
%- иə, мені ы
азҰУ  мен  Н
лыптаспаған
пы  ЖОО-да
жүйелері  қал
р  жүйесін  ə
лыми, тəрби
ттеу  жүргіз
алау  жүйесі
үш жылдан а
тəжірибесін
талдау жүрг
стыруда  ос
н нормативт
О-ғы  бағалау
рхоз  универ
байланысты
7-сурет – На
ың  нəтижиес
проблемалар
ақты сарала
өрсеткіштерд
өрсеткіштер
ол  мақсатты
лды. Мысал
жағынан да 
ызметкерлер
тактикалық
Нақты сар
бағытта
жоқт
ой Академии н
 
нен қараған
ынталандыр
Нархоз  унив
ндықтан, жұ
а  зерттеу  ба
лыптасқан. 
əзірлейді.  Ə
ие жұмыстар
у  барысынд
індегі  көп  ұ
астам уақыт
н  Нархоз  у
гіздік. 
сы  екі  жоға
тік құжаттар
у  жүйелерін
рситетінің  қ
ы əзірленген
архоз универси
сінде,  Нарх
рдың бар еке
анған бағытт
дің нақты са
рдің  нақты 
ы  орындауы
ы, əр мекте
əр түрлі бол
рдің  өздерін
қ мақсаттары
раланған 
ардың 
тығы
наук Республ
нда 3 жылды
ады деп жау
верситеттер
ұмыскерлерд
арысында  ə
Осы  жүйе  а
деттегідей, 
ры жəне т.б.
да  Нархоз  у
ұқсастық  ба
т қолданып 
ниверситеті
арғы  оқу  о
рды қарасты
нің  енгізілу
қызметкерле
н нормативт
итетінде KPI ж
хоз  универс
ендігі айқын
тардың жоқт
анының бел
санының  ж
ы.  Осыдан, 
еп, əр кафед
лды.  
нің  алдына 
ына жетуіне
K
ж
Кө
нақт
болу
мақ
дəре
мақс
лики Казахст
 
130  
ық тəжіриби
уап берген.
інде  сауалн
ді қанағатта
əр  универси
аясында  əр 
ол  дəстүрл
. 
университет
ар  екендігі 
келуіне нег
іне  қолдану
орындарынд
ыру жұмыст
уі  мен  жүзе
ері  мен  оқы
тік құжаттар
 
жүйесін енгізу 
ситетінде  K
ндалды : 
тығы. Көрсе
лгіленбеуіне
жоқ  болуы, 
жұмыскерл
дра ОПҚ-ы а
қойған  мақ
е бағытталм
KPI жүйесін е
жəне жүзеге а
проблемала
өрсеткіштерд
ты санының ж
уы, қызметкер
қсатты əр түр
ежеде қойып,
сатты орынд
тан  
иесі бар бол
нама  нəтиже
андырмайты
итетте  əртү
университе
лі  бағыт  бо
тті  мен  Қаза
байқалды.  Қ
гізделе отыр
у  мүмкіндіг
дағы  жұмыс
ары жүргізі
еге  асырылу
ытушылары
рды қарасты
жəне жүзеге а
PI  жүйесін 
еткіштер бағ
е алып келге
қызметкерд
ер  арасынд
алдына қойғ
қсаттары  На
аған. 
енгізу 
асыру 
ары
дің  
жоқ 
рдің 
рлі 
, сол 
ауы 
лғандықтан,
есінде  бағал
ындығы байқ
үрлі,  бірақ 
ет  өз  қызмет
йынша  сара
ақ  ұлттық  м
ҚазҰМУ-да
рып, біз атал
гін  анықтау
скерлерді  б
ілмек. 
уын  зерттеу
ынан  сауалн
ыру жұмыста
асыруындағыпр
енгізу  жəн
ғыт бойынш
ен. 
дің  мақсатт
а  түсінбеуш
ған мақсатт
архоз  униве
Қызме
өздерінің а
мақсатта
Универ
стратег
тактикалық
жетуіне б
, 60%-ы əділ
лау  жүйесін
қалды.  
өзара  ұқсас
тін  бағалау 
аланады:  оқ
медицина  ун
а  персоналд
лмыш унив
у  мақсатынд
ағалауға  ба
уде  ҚазҰУ,
нама  жүргізу
ары жүргізіл
роблемалары 
не  жүзеге  а
ша бөлінбеуі
ты  əр  түрлі 
шілік  пен  əд
ары саны ж
ерситетінің 
еткерлердің 
алдына қойға
ары “Нархоз 
рситеті”-нің 
гиялық жəне 
қ мақсаттары
бағытталмаға
летті баға-
ің  нысаны 
стығы  бар 
үшін  көр-
қу-  əдісте-
ниверсите-
ды  бағалау 
ерситеттің 
да,  егжей-
айланысты 
,  ҚазҰМУ 
у,  бағалау 
лді.  
 
асыруында 
інің салда-
дəрежеде 
ділетсіздік 
жағанан да, 
стратегия-
ан 
ына 
ан

ISSN 2224-5
Нархо
7-суреттен
KPI-д
көрсеткіш
əрбір жұм
сонымен қ
[5]. 
Соны
ситетінде 
  
 
 
I. KPI
Тиімд
нақты сан
Көрсеткіш
енгізу арқ
əр бөлімш
қызметі  б
құрамы  б
əзірленуі 
ІІ. ОП
Нақты
декомпози
жинақтап 
· 
Оқ
· 
Ғы
· 
Кə
· 
Тə
Жоғар
асырылад
2018  жы
түлектерд
І. KPI жү
І
5294                 
оз универси
н көрсек бол
дың алдағы у
штері  жайлы
мыскер өзін
қатар, ол өз
ымен  қатар, 
персоналды
I жүйесіндег
діліктің  бас
нының жоқ 
штерді  қызм
қылы туынд
ше басшылар
білім  беруме
олғандықта
қажет.  
ПҚ-ны ғылы
ы  сараланға
ициялау арқ
 төмендегі қ
қу-əдістемел
ылыми қызм
əсіби даму; 
əрбие жұмы
рыдағы  қы
ды.  Біз  тек  “
ылғыТаңдаул
дің 2018-жы
үйесіндегі көр
І. ОПҚ-на ғы
ІІІ. KP
                        
итетінде KPI
лады.  
уақытта тиі
ы  жұмыскер
ің “жақсы ж
інің біліктіл
жоғарыда 
ы бағалау жү
8-сурет – Нар
гі көрсеткіш
сты  көрсетк
болуы мен 
меткерлерді
даған пробле
ры өз бөлім
ен  байланыс
ан,  стандарт
ыми дəрежес
ан  бағыттар
қылы шешуг
қызмет бағы
лік қызмет; 
мет; 
стары. 
ызмет  бағыт
“Кəсіби  дам
лы KPI с
ылға дейін 5
рсеткіштерді
ылыми дəреж
PI жүйесін ав
                        
I жүйесін ен
мді жұмыс 
рлерге  алды
жұмыс істеу
лігін жетілді
аталған  пр
үйесін жетіл
рхоз Универси
Ескерту: ав
штерді нақты
кіштеріннің 
жұмыскерл
ің  лауазым
еманы шеш
мше жұмыск
сты  жəне  ж
тты  көрсеткі
сіне байланы
рдың  жоқ 
ге болады. Я
ыттары бойы
ттары  бізді
му”  бағытын
стратегиясын
50-60%-ы ағ
і нақты сарал
есіне байланы
втоматтандыр
                       С
 
131 
нгізу жəне ж
істеуі үшін 
ын-ала  ақпар
уі” арқылы 
іріп, ұйымн
роблемалард
лдірудің 8 с
итетінде KPI ж
торлармен құр
ы сараланған
үлгісі  жалп
лердің мақса
мы  мен  дəр
шуге болады 
керлеріне əз
жұмыскерлер
іштердің  үл
ысты үлгілер
болу  проб
Яғни, қолдан
ынша бөліп 
ң  универси
н  қосымша 
ның 6 тар
ғылшын тілі
ланған бағытт
ысты үлгілер
ру
Серия общест
жүзеге асыр
Нархоз уни
рат  беру  қа
тек материа
ың дамуына
ды  шешу  м
суретте көрс
жүйесін жетілді
растырылған 
н бағыттарғ
пы  түрде  ж
атты əр түр
режесіне  қа
деп есептей
зірлеуі тиіс.
рінің  басым
лгісін  оқыту
рін əзірлеу
блемасын  ұй
ныстағы бағ
қаратыруды
итетте  тек 
қосуды  ұсы
рмағына  б
ін игеруіне 
тарға бөлу
рін əзірлеу
твенных и гума
руында проб
иверситетінд
ажет.  Ақпар
алдық ынта
а үлесін қос
мақсатында
сетілген бағы
іру бағыттары 
ға бөлу 
жасалғандық
рлі дəрежеде
арай  станда
йміз. Станд
 Бірақ біз у
м  бөлігі  оқы
ушы-профес
йымдағы  к
ғалау жүйес
ы ұсынамыз
қана  жалп
ынып  отырм
байланысты 
жағдай жас
анитарных нау
блемаларын 
де жүзеге ас
рат  беру  нə
аландыруға 
сатынын түс
а  біз  Нархо
ыттарын ұсы
 
қтан,  көрсет
е қоюына ал
артты  көрсе
дартты көрсе
университтет
ытушы-  проф
ссорлық  құр
көрсеткіштер
сіндегі көрсе
. Олар: 
пылама  түрд
мыз.  Бұл  ба
ОПҚ-мен
сайды. «Кəс
ук. № 6. 2016 
 
төмендегі 
ырылатын 
əтижесінде 
ғана емес, 
сінуі қажет 
оз  универ-
ынамыз. 
 
ткіштердің 
лып келді. 
еткіштерді 
еткіштерді 
ттің басты 
фессорлық 
рамы  үшін 
р  жүйесін 
еткіштерді 
де  жүзеге 
ағыт 2015-
  бітіруші 
сіби даму» 

Известия Национальной Академии наук Республики Казахстан  
 
 
 
132  
бағытына  мемлекеттік  тілді,  яғни  қазақ  тілін,  əлемдік  тіл-ағылшын  тілін  игеруін  жүктеу  жəне  əр 
маманның  кəсіби  біліктілігін  көтеру.  Аталған  қызметтердің  бəрі  құжаттармен  міндетті  түрде 
расталуы қажет. 
III.KPI жүйесін автоматтандыру. 
KPI  жүйесі  жедел  басқару  құралы  болып  табылуы,  ұйымның  ұзақ  мерзімді  стратегиясын 
бөлімшелер  мен  жұмыскерлердің  қысқа  мерзімді  міндеттері  үшін  өте  маңызды  келістіру  меха-
низмін  қалыптастырады.  Бірақ  қазіргі  бағалау  жүйесі  басқару  механизмі  ретінде  тек  автоматтан-
дырылғаннан  кейін  болуы  мүмкін.  Сол  үшін  біз қолданыстағы  бағалау  жүйесі  жедел  жəне  нақты 
жұмыс  істеуі  мен  жүйені  автоматтандыру  мақсатында  ОПҚ-ның pps.narxoz.kz, 3 жылдан  астам 
пайдаланылып отырған порталдағы есеп беруімен KPI-дыбірыңғай жүйеге келтіруді ұсынамыз. 
Осы порталға КРІ жүйесін біріктіріп қолданысқа енгізу бізге ең бастысы уақытты тиімді пай-
далануға үлкен септігін тигізеді жəне де қаражатты үнемдеуге мүмкіндік береді. Біз pps.narxoz.kz 
порталы  менавтоматтандырылған  КРІ  жүйесін  біріктіру  арқылы  оқытушылар  бағалауға  қажетті 
растаушы  құжаттарды  екі  порталға  енгізгеннен  гөрі  оларды  бір  порталға  енгізген  тиімдірек 
болады. Себебі оқытушылар бағалауға қажетті мəліметтерді есеп беру порталына енгізеді.  
Нархоз  университетінің  персоналды  бағалау  жүйесін  жетілдіру  жолдарына KPI-ды  персонал-
дардың лауазымына байланысты стандартты үлгілерін əзірлеу мен енгізу жəне ОПҚ-ның есеп беру 
портал  базасында KPI-ды  автоматтандыру  жайлы  ұсынысымыз,  Нархоз  университетіндегі KPI 
жүйесін  жүзеге  асырудағы  анықталған  проблемаларды  шешуге,  сонымен  қатар,  университеттің 
даму  стратегиясына  жеке  жұмыскерлердің  көрсеткіштерін  байланыстыруды  күшейтуге  мүмкіндік 
береді.  
Қорытындылай  келе, KPI жүйесін  енгізу  мен  əзірлеу  еңбекті,  уақытты,назарды,  қаржылық 
жəне қаржылық емес шығынды көп қажет ететін жəне ұйымды айтарлықтай өзгертетін үрдіс. Кез-
келген  жобадағыдай,  көрсеткіштер  жүйесін  енгізуде  қызметтің  мақсатын  анықтауға,  уақыт 
шектеулігі,  жұмыскерлердің  қызығушылық  танытпауы,  құжаттардың  болмауы  жəне  нысанның 
толық  қалыптаспағандығына  байланысты  қиындықтар  мен  проблемалар  қоса  жүреді.  Нархоз 
университетінде KPI-ды  енгізу  мен  жүзеге  асыруда  осындай  проблемалардың  бірнешеуіне  тап 
болған. Біз бұл проблемаларды Нархоз университетіндегі ішкі нормативтік құжаттардықарастыру, 
Алматы қаласы бойынша өзге жорғы оқу орнындарындағы бағалау жүйелерімен салыстыру жəне 
сол  университет  жұмыскерлерінен  сауалнама  жүргізу  арқылы  анықтадық.  Оларды  атап  өтетін 
болсақ: 
1.  Нақты сараланған бағыттардың жоқтығы. 
2.  Көрсеткіштердің  нақты  санының  жоқ  болуы,  қызметкердің  мақсатты  əр  түрлі  дəрежеде 
қойып, сол мақсатты орындауы.  
3.  Қызметкерлердің  өздерінің  алдына  қойған  мақсаттары  Нархоз  университетінің  стратегия-
лық жəне тактикалық мақсаттарына жетуіне бағытталмаған.  
Аталған проблемаларды шешу мақсатында біз келесідей ұсыныстарды ұсынамыз: 
-  Бағалау  жүйелеріндегі  көрсеткіштерді  сараланған  бағыт  бойынша,  яғни  оқу-əдістемелік 
қызмет, ғылыми қызмет, кəсіби даму, тəрбие жұмыстары сияқты қызмет бағыттарына бөліп қарас-
тыруды; 
-  Қолданыстағы  бағалау  жүйесінде  қызметкерлер  мен  оқытушылар  алдына  мақсатты  өздері 
қойды.  Соның  нəтижесінде,  алдына  қойған  мақсаттарының  саны,  көлемі  мен  орындалу  күрделгі 
жағынан əртүрлі болды жəне жұмыскерлер  арасында  түсінбеушілік  пен əділетсіздікті  туындатты. 
Туындаған  проблеманы  шешу  үшін,  оқытушы-профессорлық  құрамына  көрсеткіштерді  ғылыми 
дəрежесі  бойынша  стандартты  көрсеткіштерді  əзірлеуді  ұсындық.Тек  ОПҚ-ға  ғана  стандартты 
көрсеткіштерді ұсыну себебі, университеттің басты қызметі білім берумен жəне жұмыскерлерінің 
басым  көпшілігі  ОПҚ-ның  болуымен  байланысты.  Ал  өзге  бөлімше  жұмыскерлері  үшін 
көрсеткіштерді сол бөлімше жетекшісініңəзірлеуін. 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 6. 2016  
 
 
133 

жүктеу/скачать 3,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: