Национальной академии наук республики казахстан

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
288  
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 3, Number 301 (2015) 
 
The etiquette of  business  relation 
 
Shohaeva K.N. 
shohaeva1976 @ mail.ru 
 
Kazakh National Technical university named after K.I.Satpayev. 
 
Key words: etiquette of relation, business language, communication international, correspondence,  esthetic lows 
Annotation. In this article, the author notes that language is a means of communication and that the language of 
the basis of speech activity. Language unites  all  the nation. Language and communication are  one of the boundaries 
of the human world, which is internal. Only people able to speak. Users can access to each other by the tongue. At 
present,  our  country  independent,  and  is  known  around  the  world  as  an  independent  state.  Therefore,    in  order  to 
improve the civilization of country, we must to learn foreign languages, as it is important to establish relations with 
foreign  countries.  This  means  that  for  Kazakhstan,  for  young  people  to  learn  English  and  science  and  economy  is 
very necessary for development. 
Without  a  doubt,  the  English  language  has  become  one  of  the  leading  languages  in  international  business 
communication in modern realities. The process of globalization now covered  all aspects of life in the world. 
          
 
Іскерлік қарым-қатынас этикеті 
 
Шохаева К.Н. 
Қазақ Ұлттық Техникалық университеті 
shohaeva1976@mail.ru 
 
Тіректі сөздер: лингвистика, сөйлеу этикеті,эстетикалық қағидалар. 
Аңдатпа.  Бұл  мақалада  автор  тіл  адамдардың  қарым-қатынас  құралы  екендігін  және  ол  сөйлеу 
әрекетінің  арқауы  болып  табылатындығын  баса  айтқан.  Тіл  ұлт  пен  ұлтты  жақындастыратын  өзгеше 
қатынас.  Тілмен  сөйлесу  адамзат  баласы  үшін  тысқары  бір  дүние  емес,  ол  ішкі  құбылыс.  Сөйлеу  тек 
адамға ғана тән. Адам тіл арқылы бір-бірімен қатынаса алады. Қазіргі таңда, еліміз өз егемендігін алып, 
дербес  мемлекет  ретінде  танылуда.  Сондықтан,  еліміздің  өркениетін  көтеру  мақсатында  шет  тілдерін 
меңгеру, шет елдермен қарым-қатынас орнатудың маңызы зор екендігін көрсетіп отыр. Бұл дегеніміз-
қазақстандықтар  үшін,  жастар  үшін  ағылшын  тілін  үйрену-ғылымды,  экономиканы,  бизнесті  одан  әрі 
дамыту қажеттілігін туындатып  отыр. 
Сөзсіз, ағылшын тілі қазіргі заманғы болмысқа, халықаралық іскерлік қарым-қатынастағы жетекші 
тілдердің біріне айналды. Жаһандану процесі қазіргі әлемде барлық аспектілерін қамтыған. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
289 
 
Әлемдік  мәдениетке  бетбұрған бүгінгі  жаһандану  кезеңіне  тұспа-тұс  келген  тіл  тағдыры әр  түрлі 
деңгейде  дамып  келеді.  Қай  кезеңде  болмасын  тілдің  қадір-қасиетін  жоғалтпай,  әрбір  сөзді  өз 
мақсатында қолданып сөйлей білу, тіл тазалаған сақтай отырып, жауапкершілікпен қарау – адамзаттың 
парызы. 
«Тіл мәдениеті – тілдің тазалығын, тілдің ережелерге сай жұмсалуын, сөйлеуші мен оқушысының 
тіл  жұмсау  реттілігін,  дұрыстығын  қарастыратын  ғылым.  Сөз  бен  сөзді  мағыналық  және  тұлғалық 
жағынан дұрыс тіркестіру, сөйлемді грамматикалық заңдылықтарға сәйкес әрі түсінікті, әрі тұжырымды 
құрау, әдеби тілдің нормаларын сақтап, белгілі бір өлшеммен, белгілі бір қалыппен жазу мен сөйлеу тіл 
мәдениеті саласының зерттеу міндеттерінің қатарынан саналады»  
Тіл – ғасырдан ғасырға, ұрпақтан ұрпаққа қаймағы бұзылмай жеткен асыл қазына. Тіл мүмкіндігі 
Қазақстанның егемендік алуымен бірге дербес ұлттық тіл ретінде қоғамның барлық саласында қанатын 
жайып,  қолданыла  бастады.  Қазақ  тілі  –  тек  қарым-қатынас  тілі  емес,  бүгінде  халықаралық  деңгейде 
іскерлік бағытта біршама мүмкіндіктерге ие болды. 
Тіл  мәдениетінің  сапалық  жүйесін  қалыптастыруда  ғалымдар  М.Балақаев,  Р.Сыздық  зерттеулер 
жүргізіп, осы салада ғылыми тұрғыда өз үлестерін қосты. Жалпы тілші ғалымдар әдеби тіл нормасына 
қайшы келетін сөздерді, сөз тіркестерін қайталап, ретсіз қолдануға қарсы.  
Тіл  мәдениетінің  тілді  тұтынушылардың  деңгейіне  де  қатысты  болатынын  А.Байтұрсынов 
былайша  түсіндіреді:  «Қандай  құрал  болса  да,  оның  жұмсаушысы  екі  түрлі  болмақ.Біреуі  -  құралдың 
ішкі-тысқы  бөлшектерінің  бәрін  біліп,  олар  қалай  бір-біріне  үйлесіп,  үйлескеннен  шығатын  тетіктер 
бір-біріне қалай жалғасып, қалай қызмет ететіндігін біліп отырып жұмсаушы. Екіншісі – олардың бәрін 
білмей-ақ,құралдың жұмсауға керегі бар тысқы бөлшектері мен тетіктерін көріп, жұмсау әдісін үйреніп 
алып жұмсаушы»  
Сөзді  ретімен  дұрыс  қолдануды  А.Байтұрсынов  сөйлеуші  адамның  танымына,  білімі  мен  өмірде 
жинақтаған  тәжірибесімен  байланыстырады:  «Ішіндегі  пікірді,  қиялды,  көңілдің  күйін  тәртіп  пен 
қисынын, қырын, кестесін келістіріп,сөз арқылы тысқа шығару,сөз шығару болады» 
Бүгінгі  заман  талабы  білім  мен  қабілетті,  мәдениет  пен  еңбекті  өз  ісімен  көрсете  алатын  іскер 
мамандарды  қажет  етеді.  Іскерлік  қарым-қатынастың  өзіне  ғана  тән  ерекшеліктері,  қалыптасқан 
әдеттері, тұрақталған құжаттары бар. Сонымен қатар, іскерлік қарым-қатынастағы ауызша сөйлеу тілі 
үшін сауаттылық та өте маңызды. Белгілі бір мекемеде қызмет барысында пікірлесу, құжаттар алмасу, 
келіссөз жүргізу, келісім-шарт жасау, жиналыстар, дөңгелек үстел өткізу үшін іскерлік қарым-қатынас 
тілі маңызды рөл атқарады.  
Іскерлік қарым-қатынас тілі-маманның белгі бір салаға қатысты жүйелі білімін, біліктілігін, кәсіби 
тіл  шеберлігін  қажет  етеді.  Маман  өз  ортасында  әріптестерімен  пікірлескенде,  сәлемдесу,  жұмыс 
барысын  таныстыру,  өз  жұмысының  жоспарын  қысқаша  түсіндіру  барысында  әдеп  пен  мәдениет 
деңгейін  сақтау  қажет.  Нақты  ұсынысты,  жоспарды  талқылауда  басқа  адамдардың  көзқарастарымен 
санаспай, дауыс көтере сөйлеу, тек өзінің пікірін біржақты дұрыс санау іскерлік қарым-қатынаста өзара 
тіл табысуға да кедергі келтіреді.  
Сөйлеу  мәдениеті  туралы  өз  заманында  ұлы  қаламгер  М.Әуезов  нақты  дәлелмен  мысалдар 
келтірген:  «Сөз  шіркін  де  адам  секілді  ғой.  Оның  да  ала-  құласы  көп.  Орнатқан  жеріңе  қорғасындай 
құйыла қалатын орнықты сөз бар да, қурайдың басында қылп-қылп етіп ұшып кеткелі тұрған торғайдай 
ұшқалақ  сөз  бар.  ...Халық  соны біліп,  сөз  екеш  сөзді  де  «одағай  сөз,  сүйкімді сөз,  сайқал  сөз,  салқын 
сөз,  жылы  сөз»  деп,  түр-түске  бөліп  жүр  ғой.  Біз  жазушы  болғандықтан,  осының  барлығын  білуіміз 
керек.  Солай  мәні  мен  әріне,  әуені  мен  мүсініне  қарап  електен  өткізіп,  сұрыптап  алмасақ,  жазған 
шығармаларымыз әлде бірдемеге ұқсап кетер еді»  
Олай болса, іскерлік қарым-қатынас тілінің маңызды ерекшелігі – әдеп пен мәдениет шеңберінде 
сөйлеу  және  басты  шарты  талқыланатын  тақырып  жөнінде  жан-жақты  білім  қажеттілігі,  нақты 
деректерді дәлелдеу болмақ. 
Іс  қағаздарын  жүргізу,  құжаттарды  талдау,  ортада,  көпшілік  алдында  мағыналы  сөйлеу,  ойды 
жеткізудің әдіс-тәсілдері бар. 
Тіл  адамдардың  қарым-қатынас  құралы  болғандықтан,  ол  сөйлеу  әрекетінің  арқауы  болып 
табылады. Тіл ұлт пен ұлтты жақындастыратын өзгеше қатынас. Тілмен сөйлесу адамзат баласы үшін 
тысқары  бір  дүние  емес,  ол  ішкі  құбылыс.  Сөйлеу  тек  адамға  ғана  тән.  Адам  тіл  арқылы  бір-бірімен 
қатынаса  алады.  Қазіргі  таңда,  еліміз  өз  егемендігін  алып,  дербес  мемлекет  ретінде  танылуда. 
Сондықтан,  еліміздің  өркениетін  көтеру  мақсатында  шет  тілдерін  меңгеру,  шет  елдермен  қарым-
қатынас  орнатудың  маңызы  зор  екендігін  көрсетіп  отыр.  Бұл  дегеніміз-қазақстандықтар  үшін,  жастар 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
290  
үшін ағылшын тілін үйрену-ғылымды, экономиканы, бизнесті одан әрі дамыту қажеттілігін туындатып  
отыр.  Білім-адамзат  қазынасы,  халықтың білімділігі-елдің  байлығының  ең  маңызды  бөлігі.  Тәрбиелеу 
мен оқыту жүйесінде білім арқылы ең озық мәдениет пен дүние таным қалыптасады. 
Сөйлеу  әрекетінің  жан-жақты  ғылыми  тұрғыдан  зерттелуі  тіл  білімінде  ХХғасырдан  бастау 
алады.Тіл  білімі  үшін  сөйлеу  әрекетін  зерттеу  үлкен  мәселелердің  бірі  екендігін  швед  лингвисі 
Фердинанд  де  Соссюр  алғаш  болып  көрсеткен.  Бала  тілін  зерттеген  ғалымдар:  Л.Щерба, 
Е.Кубрякова,Е.И.Пассов,  И.Л.Бим,  И.Ф.Комков,  А.А.Леонтьев.  И.В.Рахманов,  С.Канцнельсон, 
Н.И.Жинкин, Г.В.Колшанский, Э.П.Шубин.т.б. Қазақстандық ғалымдар: Т.А.Аяпова, Э.Д.Сүлейменова, 
Ф.Ш.Оразбаева.т.б.  Л.Щерба:  «Сөйлеу  әрекеті  дегеніміз-үзіксіз  үрдіс  және  ол  сөйлеу  үрдісі  мен 
тыңдаудан  тұрады»,-деген,  ал  Т.Аяпова:«Адам  баласының  сөйлеуі-баланың  алғашқы  сөйлеуі  және 
тілдік  ортада  түсінуі,  белгілі  бір  жағдаятқа  байланысты,  мақсатты,  қажетті  болып  табылатындығын 
айқындайды», - деді. 
Тілдің  қарым-қатынас  қызметі  жеке  бірліктер  түрінде  емес,  өзара  хабар  алысатын  саналы  әрекет 
түрінде  жүзеге  асатыны  белгілі.Сондықтан  тілдің  әртүрлі  деңгейіндегі  тілдік  бірліктердің 
ерекшеліктері,  сөйлеудің  коммуникативті  түрлері,  сөйлесімдер  мен  мәтіндердің  коммуникативтілігіне 
негіз болып отыр. Қоғам талабына сай шетел тілдерін оқытуда берілетін. 
Тіл  адамдардың  қарым-қатынас  құралы  болғандықтан,  ол  сөйлеу  әрекетінің  арқауы  болып 
табылады. Тіл ұлт пен ұлтты жақындастыратын өзгеше қатынас. Тілмен сөйлесу адамзат баласы үшін 
тысқары  бір  дүние  емес,  ол  ішкі  құбылыс.  Сөйлеу  тек  адамға  ғана  тән.  Адам  тіл  арқылы  бір-бірімен 
қатынаса  алады.  Қазіргі  таңда,  еліміз  өз  егемендігін  алып,  дербес  мемлекет  ретінде  танылуда. 
Сондықтан,  еліміздің  өркениетін  көтеру  мақсатында  шет  тілдерін  меңгеру,  шет  елдермен  қарым-
қатынас  орнатудың  маңызы  зор  екендігін  көрсетіп  отыр.  Бұл  дегеніміз-қазақстандықтар  үшін,  жастар 
үшін ағылшын тілін үйрену-ғылымды, экономиканы, бизнесті одан әрі дамыту қажеттілігін туындатып  
отыр.  Білім-адамзат  қазынасы,  халықтың білімділігі-елдің  байлығының  ең  маңызды  бөлігі.  Тәрбиелеу 
мен оқыту жүйесінде білім арқылы ең озық мәдениет пен дүние таным қалыптасады. 
       Профессор  М.Балақаевтың  пікірінше: «Тіліміздегі  кітаби тіл  элементтері, негізінен алғанда, 
ескі  шағатай  тілі  мен  татар  тілі элементтері,  араб және  парсы  тілінен ауысқан  сөздер.» 
Р.Сыздықова  «Кітаби      тілде  жазылған  шығармаларға  негізінен    ислам  дінінің  қағидаларын 
түсіндіретін, уағыздайтын, тарихын баяндайтын аударма әдебиет  пен  қисса – жырларды »  жатқызады  
да, ал  сол  тұстағы  қазақ  әдеби  тілінде, оның  публицистикалық стилін де,  тіпті жаңа жазба  әдеби  
тілде  кітаби    тілдік    элементтер    болса,    ол    діни    тақырапқа    жазылған  қиссалар  мен    исламның    5  
парызын түсіндірген  шығармалардың  әсері  емес,  әріден  келе  жатқан,  бір кезде  қазақтардың  да  ата 
–  бабаларына  ортақ    болған,  кейіннен  ресми  –  эпистолярлық  және    іс  қағаздары    стилінде    сақталған  
орта   азиялық  әдеби  тілдің  «Түркінің немесе тікелей  ықпалы  деп  тануымыз керек» - деп көрсетеді. 
ХІХ    ғасырдың    екінші    жартысына    дейінгі    қазақша    жазбаларда    әдеби    тілдің  ресми  – 
эпистолярлық  стилі  ғана  кең  дамығаны  мәлім.  Ғылыми – көпшілік  әдебиетінің  алғашқы  нышаны  
ретінде «Шежіре»  аталатын  жазбалардың  да  некен – саяқ  болғанын  жоққа   шығаруға  болмайды. 
Адамзат    тек    табиғаттың    ғана,емес  қоғамның    да    жемісі.    Сондықтан    белгілі    бір  этностың,  
қоғамның,  ұжымның    мүшесі    ретінде    адамдар    қоғамдасып,  бір-бірімен  тығыз    байланыста,  
экономикалық, мәдени  саяси, іскерлік  қарым-қатынаста  өмір  сүреді.  Адам өміріндегі  осы  бір алуан  
қырлы,    күрделі    қарым-қатынасты    жүзеге    асырудың    аса  маңызды    бірден-бір  құралы    тіл    екені  
барша  жұртшылыққа  мәлім. 
Қазіргі    кезде    жұршылық    арасында  этикет    дегенді  қонақта    болу,  қонақ  күту,  театрда    болу, 
сынық, сыпайы сөйлеу  деп  білетін стереотип түсінік  пайда  болған.  Шындығында,  этикет тек  қана  
осы  аталған    әрекеттерді    жүсеге    асырудың    ережесі    емес,  этикет  –  адамдардың    арасындағы  алуан  
түрлі  қарым-қатынастың нормасы. 
Іскерлік    қарым  –  қатынас    этикеті    оның  ішіндегі  сөз  этикетінің,    адамдардың  өзара    қарым  – 
қатынасын    реттеп    отыратынын,    олардың    өзара    байланыс  орнатуына      ұйытқы    болатын  арнаулы  
қызметі  болады.  Сөйтіп,  қоғамның, ұжымның  жеке  адамдардың  рухани  ахуалының  сау – саламат  
болуына сөз  жоқ, септігін  тигізіп  отырады. 
Жаңадан    тәуелсіздігін    алып  егемен  ел    болып    жатқан  осы    бір    кезеңде    республика  
жұртшылығының  рухани  ахуалының  сау болуы, қоғам  мүшелері  арасындағы  қарым – қатынастың  
оң  бағытты  болуы  - аса қажетті  шарт. Республикада  көптеген ұлт  пен  ұлыстың, халықтың  өкілдері  
тұрады.  Олардың   бір-бірімен  достық  қарым – қатынаста   болуы  экономикалық, мәдени  дамуға  оң  
әсер     ететіні  сөзсіз.   Кез –  келген  халықтың   ғасырлар   бойы    салт  – дәстүрлерін    аяқ  -  асты    етпей  

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
291 
құрметпен  қарау, қоғамдасып, бірлесіп,  өмір  сүрудің  негізгі  шарты.  Ұлттың,  халықтың  сырт  көзге   
бірден  байқалатын,  мұңдалап  тұратын  ерекшелігі   ең  алдымен  этикеттен, сөз этикетінен  көрінеді. 
Белгілі  сөйлеу тактикаларын  дәл, белгілі  коммуникативтік  мақсатқа  жету  үшін  қолдана  білу – 
іскерлік  қарым – қатынас  этикетінің   негізгі  компоненттері  бірі  болып табылады.  
Е.Б.Яковлева, П.С.Волошин ситуативтік концептуалдық  айқынсыздық  орыс  тіліндегі  «Іскерлік  
қарым – қатынас  тілі»  оқулықтарында  тілдің  басқа  функционалдық  түрлеріне  тән  емес  стильдер  
мен  жанрлардың  араласып  кетуіне әкеліп  соқтыратындығын  атап  көрсетеді. 
Е.Б.Яковлева,  П.С.Волошиннің    пікірінше    арнайы    мақсатқа    қолданылатын    тілдер:біріншіден-
терминалогиясымен және басқа  да  сөздердің  мөлшерлік  ара – қатынасымен  ерекшеленеді.  Осыған  
байланысты   жалпы   ғылыми   лексика, жалпы   қолданылатын  лексика   мен   терминдерге   қарағанда  
іскерлік    қарым  –  қатынас    тілінде аз роль    атқаратындығын    атап    айту    керек   және    спецификалық   
емес   жалпыға  ортақ  ауызекі  сөйлеу  тілінің  сөздері  мен  сөз  тіркестерінің  көлемінің  шамадан  тыс  
көбеюінен  оқулықтар   көлемінің  өсуі  жиі  байқалады.Басқаша  айтқанда  оқулықтарға  іскерлік  тілге  
онша  қатысы  жоқ  эмпиризмдік  негізде  ғана құралғандықтан,іскерлік  тіл  соншалықты  іскерлік емес.  
Монологтық  сөйлеу  де  тілдің  осы  регистрінде  презентация   түрінде  көрінетіндігін  атап  өту 
керек,    бірақ  оның    ролі  аз.    Сөйлеудің  осы    екі    формасы    қойылған    мақсатқа    сәйкес    етіліп  
оқулықтардағы  мәтіндерде  көрініс  табуы  керек деген  пікір айтады  өз  еңбектерінде  Е.Б.Яковлева 
мен  П.С.Волошин.  
Іскерлік ағылшын   және қазақ тілдері  өте  кең де, ауқымды  ұғым  екендігін  есте  ұғыну  керек. Қолда  
бар    оқу    материалдарын    алып    қарағанда,  одан    төмендегідей    подрегистрларды  бөлуге    болады:негіз  
іскерлік  немесе жалпы  ағылшын тілі, комерциялық  ағылшын тілі, іскерлік  хаттар жазу тілі. 
Жаңа  лексика  таза  ұлттық  немесе  басқа  тілдерден  енген болуы  мүмкін, бірақ  міндетті   жаңа  
ұғымға    сәйкес  болуы  керек.    Себебі,  жаңа    технология    мен    әлеуметтік  институттардың    шеттен  
алынуы  шындық – шынайы  факт. 
Іскерлік  қатынас тілінің  дамуы   мен  қызметін мәдениеттік  тұрғыдан  да қарастыру  маңызды  
болып    табылады.  Бизнес    жүргізуде    жалпы    ұлттық    стереотиптердің    элементтері    өте    ерекше  
маңыздылыққа    ие    болады.  Себебі,олар    экономикалық      қарым  –  қатынастың    дамуына    әсер    ете  
алады.    Мәдениет  -тіл    арқылы    көрінетіндігін    де    есте  ұстаған    жөн.  (Тіл  –  мәдениеттің    мұқабасы, 
айнасы    болып    табылады.Мысалы:  коллегамен  сөйлесу    формалары).    Бәрімізге    белгілі      атақты  
француз    лингвисті  Ш.Балли    сөйлесудің    нақты      ситуациясында    қалыптасқан    сөз      сөйлемшелерді  
таңдау  кезінде   коммуникативтік  факторлардың  айқындағыш  ролін  атап  айтқан  болатын. 
 
REFERENCES 
 
[1]     Аitbaev U.O. The  peculiarities lexico-semantiques of translation .Alma-Ata, publication Science, 133 p (in Kaz.). 
[2]     Ahanov K  The basics of linguistics (in Kaz.). 
[3]     Balakaev N.B. Kazakh literary 1987 (in Kaz.). 
[4]     Kozhemiakina V.A. The Language of French in 18 century. The main peculiarities of business English language in 
early etape developpement. AKD Moscou 1983, 44- 50,34 (in Eng.). 
[5]     Amandikova G.N. Mukhtarova SH.E. The methods of learning foreign languages. Astana 2007. 260 p. (in Rus.). 
[6]    Jack C. Richards Interchange Intro, Student’s book third edition 252 p. (in Eng.). 
[7]     Teaching English Language  and Managing Teachers Associations: Sharing  Ideas,Sharing Eхperiences, Материалы 
VII международной научно- практическо конференции. - Тараз. 2007, С.350. (in Kaz.). 
[8]     Business language, Golovanova I (in Rus.). 
[9]     Kuzin F.A. The culture of business relation.M.Tandem 2006 (in Rus.). 
[10]     The psycologie of business relation, Kiev Logos 1999,1-40p (in Rus.). 
[11]     Grosse C. ,English business communication needs of Mexican executives in a distance-learning class 67-2004.P 7-23 
(in Eng.). 
[12]     Nickerson C. English as a language international business contexts, English       for Specific Purposes 24  -2005 , P 
367-380 (in Eng.). 
[13]     Crystal D. English as a global language.-Cambridge University Press,2003-255 p. (in Eng.). 
[14]     Kordabayev T.A  The formation of the Kazakh language knowledge, development of roads.Almaty.Rauan,1995 (in 
Kaz.). 
[15]     Rahmanin L.V , The style of business communication and editing office documents. Moscow, High School, 1998 (in 
Kaz.). 
[16]     Matvisin V.N.Hovkun , Business French course.  Kiev,  Logos  1999,1-4p ( in Rus.). 
[17]     Yakovleva E.B,Voloshin V.V ., Business language as a linguistic and cultural phenomenon. Vestnik MGU, Series 
19, Linguistics, 1998, 1 82-87p. (in Rus.). 
[18]     Golovanova I. .,  Le français des affaires  
[19]     Faire des affaires en français ,Hachette , 1997. Paris Cedex 15р.148-14 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
292  
[20]     Kuzin F.A , Culture of business communication M. Tandem 2006 (in Rus.). 
[21]     Baeva O.S Oratory and Networking.M. Education 2003 (in Rus.). 
[22]    Borozdin G.V,  Psychology of business communication. M. Education 2005 (in Kaz.). 
                                                  
ӘДЕБИЕТ 
 
[1]      Айтбаев  У.А.,  Аударманың  лексико-  семантикалық  мәселелері.  Ресми  бизнес  тілі  қазақ  әдеби  тілінің 
лексикалық, стилистикалық ерекшеліктері. Алма- Ата , ғылым баспасы, с.127. 
[2]    Аханов К., Тіл білімінің негіздері, Алматы 17-20б, 160-164б 
[3]    Балақаев М.Б., Қазақ әдеби  тілі, Алматы, 1987, 26-36б. 
[4]      Кожемякина  В.А.  Язык  французских  грамот  18  века.Основные  особенности  делового  стиля  французского 
языка на раннем этапе развития, АКД.Москва.1983 №  44-№ 50, 34 
[5]  Амандықова Г.Н,Мұхтарова Ш.Е., Шет тілдерді үйрету әдісі.Астана      2007.206б 
[6]    Джек C. Ричардс,Intro алмасу .Студенттік кітап 252 үшінші басылым. 
[7] Менеджмент мұғалімдер қауымдастығы:идеялар алмасу,тәжірибе алмасу,  Материал VII халықаралық ғылыми-
практикалық конференциясы.Тараз.2007.С.350 
[8]    Голованова  И., Бизнес тілі. 
[9]    Кузин Ф.А., Бизнес қарым-қатынасының мәдениеті.М.Тандем 2006 
[10]    Киев Логос , Бизнес қатынасының психологиясы, 1999.1-40б 
[11]  Гросс С., Ағылшын тілі  бизнес байланыс  қажеттіліктерін Мексика басшылығының қашықтықта оқытуы, 67-
2004.7-23б 
[12]    Никерсон  С., Ағылшын халықаралық іскерлік байланыс тілі,Ағылшын нақты мақсаттар үшін. 24-2005-367-
380б. 
[13]    Кристал Д., Ағылшын-жаһандық тіл. Кембридж Университеті.2003-255 б 
[14]    Қордабаев Т.А., Қазақ тіл білімінің қалыптасу,даму жолдары, Алматы, Рауан,1995. 
[15]          Рахманин  Л.В.,  Стилистика  деловой  речи  и  редактирование  служебных  документов  .  Москва,  Высшая 
школа,1998. 
[16]    Матвишин,В.Н.Ховкун, Бизнес курс французского языка. Киев, Логос, 1999,1-4б. 
[17]    Яковлева Е.Б., Волошин В.В., Іскерлік қарым  қатынас  тілі лингвистикалық және  мәдени құбылыс. Вестник 
МГУ, серия 19, Лингвистика ,1998 ,1 стр.82-87. 
[18]    Le français des affaires , Голованова И. 
[19]    Faire des affaires enfrançais ,Hachette ,1997, Paris Cedex 15р.148-14 
[20]    Кузин Ф.А, Іскерлік қарым қатынас мәдениеті, М. Тандем 2006  
[21] Баева О.С., Сөйлеу шеберлігі және іскерлік қарым қатынас. М. Просвещение 2003    
[22]    Бороздина Г.В., Іскерлік қарым катынас  психологиясы. М. Просвещение  2005     
 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: