 Көтирилгән  мәсилиләрни ениқлайду

327 
 
Қәһриманни шәхсийләштүрүш арқилиқ һаят һәқиқитини 
көрситиду  
Ойлаш иқтидариниң 
дәриҗиси 
Жуқарқи басқуч дәриҗиси 
Орунлаш вақти 
12-20 мин
Тапшурма 
1. Әсәрдики қәһриманлар бойичә җәдвәлни толтуруңлар. 
Әсәрниң 
мавзуси: 
Муәллипи Қәһриман Қандақ? Сизгә 
қандақ 
яхши 
хисләтлири 
яқти? 
Бу 
қәһриманға 
охшиғуңиз 
келәмду? 
Немишкә? 
2. Үзүндини оқуп, баш қәһриманниң ой-пикрини ениқлап, һаят билән бағлаштуруп 
дәлилләң. Әдип қәһриманниң нутқида қандақ тәсвирий васитиләрни ишлитиду?
Вәтәндин айрилип кәткәндин кейин, сән җаһанда җан беқип, қосақ тойдуруш үчүн 
кечә-күндүз қасирип жүргән қосиғи ач бөригә охшап қалисәнкән. Кишиниң жутида қанчә 
қосиғим тойди дегән биләнму, бир йериң ачтәк, өзәм хатирҗәм дегән биләнму, көңлүңдә 
бир йериң камдәкла қилип туридекән... Растини ейтсам, мундақ һаятқа башқилар үгәнгән 
билән, мән үгинәлмәйдиған охшаймән. Мана «Сән азат», дәп түрмидин чиқиривәткән икки 
күндин бери шундақ хуласигә кәлдим. Бәри бир сим ичидә сим бар екән. Мону җәмийәт 
сениң билән маңа охшаш чәт әл адәмлиригә гуман билән қариғини қариған екән. Бизгила 
шундақ қариса мәйлиғу, әтә-өгүн бизниң балилиримизғиму шундақ қарайдекән. Биз 
тартқан күнләр уларниңму бешиға кәлмишигә ким кепил? Шу чағда биз алдинқи 
әвлатлиримизни мошу күнләргә селип қойғини үчүн қарғиғандәк, биздин кейинкиләрму өз 
вәтинимиздин елип чиқип, яқа жутларда ташлавәткинимиз үчүн, миң бир ләнәт оқуп 
қарғишиму мүмкин... – Садиқҗан тамакисини чекип, демини басқандәк болдидә, андин 
йәнә қизип сөзләп кәтти. – Бу яққа бекар чиқиптимиз, ағинә. Епини тепип, кәтмисәк 
болмайдиған охшайду. Болмиса бу җәмийәт иккиләнни өлгичила ешәккә охшаш ишлитип, 
пайдилинидиған охшайду
. 
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
____________ 
3.«Венн диаграммиси» усули арқилиқ Әсқәр билән Садиқҗанға тәриплимә бериң 
Баһалаш критерийиси 
№ 
тапшурма 
Дескриптор 
Балл 
Билим алғучи 
Бәдиий әсәрдики 
қәһриманлар тизимини 
жиғиду ; 
1-2 
Әсәрдики қәһриманларға миҗәзнамә 
бериду; 
1 
Қәһриманлар һаятини селиштуруп, 
уларға баһа бериду 
1 

328 
Мәсилиниң муһимлиғини һаяттин
мисаллар кәлтүрүп дәлилләйду 
2 
 
Қәһриманни
шәхсийләштүрүш 
арқилиқ һаят 
һәқиқитини көрситиду 
3 
Әсәрдики қәһриманларниң охшашлиғи вә 
пәрқини ениқлайд 
1 
Өз ойини дәлилләп көрситиду 
2 
Барлиғи 
7 
«Заман вә макан»
 
бөлүми бойичә шәкилләндүргүчи баһалашниң нәтиҗисигә бағлиқ ата-
аниларға беғишланған әхбарат (рубрика) Т. Тохтәмов «Сәргардан» романи 
Баһалаш 
критерийиси 
Оқуш утуқлириниң дәриҗиси 
Төвән 
Орта 
Жуқури 
Бәдиий әсәрдики 
қәһриманлар
тизимини жиғиш вә 
шәхсийләштүрүш 
арқилиқ һаят 
һәқиқитини 
көрситишни
билиш 
Әсәрдики 
қәһриманларға 
миҗәзнамә беришта 
қийнилиду 
Әсәрдики 
қәһриманларға 
миҗәзнамә беришта 
хаталар әвәтиду 
Әсәрдики 
қәһриманларға 
миҗәзнамә бериду 
бағлаштуриду 
Қәһриманлар 
һаятини селиштуруп, 
уларға баһа бериштә 
қийнилиду 
Қәһриманлар 
һаятини селиштуруп, 
уларға баһа бериштә 
хаталар әвәтиду 
Қәһриманлар һаятини 
селиштуруп, уларға 
баһа бериду
Әсәрдики 
қәһриманларниң 
охшашлиғи вә 
пәрқини ениқлашта
қийнилиду 
Әсәрдики 
қәһриманларниң 
охшашлиғи вә 
пәрқини ениқлашта
хаталар әвәтиду 
Әсәрдики 
қәһриманларниң 
охшашлиғи вә 
пәрқини ениқлайду, 
ойини дәлилләп 
көрситиду 
Билим алғучиниң исим-нәсиби ______________________________ 
«Заман вә макан» бөлүми бойичә шәкилләндүргүчи баһалаш 
А.Дөләтов «Хошлишиш алдидики ой» шеири 
Оқуш мәхсити 
11.2.1. әсәрдики тәсвирий васитиләр вә ениқлаш усуллириниң 
хизмитини билиш; 
11.1.2.1.әсәрдики көтирилгән мәсилиләрни һазирқи һаят билән 
бағлаштуруп, миллий мәнпийәтләр нуқтәий нәзәридин ечип беришни
билиш 
Баһалаш 
критерийиси 
Билим алғучи
 
Тәсвирий васитиләр вә ениқлаш усуллириниң хизмитини
тәһлил қилиду ; 
 
Муәллип стилини ениқлайду; 
 
Көтирилгән мәсилиләрни һазирқи һаят билән бағлаштуруп, 
миллий мәнпийәтләр нуқтәий нәзәридин ечип бериду. 
Ойлаш 
Жуқарқи басқуч дәриҗиси 

329 
иқтидариниң 
дәриҗиси 
Орунлаш вақти 
12-20 мин
Тапшурма 
1. 
Үзүндидә ишлитилгән тәсвирий васитиләрниң хизмитини ениқлаң. 
Әсәрдин үзүндә 
Тәсвирий васитиләр 
Хизмити 
Зар қилип онлиған жил йоруқ күнгә, 
Тәшна боп бир парчә нан-түгүнләргә. 
Хорлиған түрмә билән сүргүнләрдә, 
Тар әйләп кәң аләмни ахир мана,
Хош ейтар жигирминчи әсир маңа 
Муәллипниң стильлиқ алаһидиликлири 
2. 
А.Дөләтов
«
Хошлишиш алдидики ой» шеирида немишкә жигирминчи әсиргә 
өтүнүш язиду? Шеирниң асасий идеяси немидә? 
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
______

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: