Э. А. Абдыкеримова


Ондық сандарды он алтылық санау жҥйесіне ауыстыру



Pdf көрінісі
бет28/85
Дата03.02.2023
өлшемі1,31 Mb.
#65038
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   85
Байланысты:
Э.А.Абдыкеримова.ИНФОРМАТИКАНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

 
Ондық сандарды он алтылық санау жҥйесіне ауыстыру 
Ондық санды он алтылық санау жҥйесіне ауыстыру ҥшін 16-ға бӛлу керек. 
Шешімі: қалдық 
891:16 =55 11 
55:16=3 7 
3:16=0 3 
891
10
=37B
16 
 
Сандарды екілік жҥйеден сегіздік санау жҥйесіне ауыстыру 
Кез келген цифрды сегіздік сан тҥрінде жазу ҥшін ҥш екілік цифрлар 
қажет. Сондықтан тҥрленетін екілік санды оңнан солға қарай екі цифрлар 
тобына ҥштен бӛледі. Екілік жҥйедегі бӛлшек санды сегіздік санау жҥйесіне 
аудару ҥшін санның бҥтін бӛлігін оңнан сола қарай бағытта, ал бӛлшек бӛлігін 
солдан оңға қарай бағытта ҥш екілік саннан бӛліп жазып, кестені пайдаланып, 
сәйкесінше сегіздік санды жазамыз. Сол жақтан және оң жақтан жетпеген цифр 
орындарын нӛлмен толықтырамыз. 
Мысалы: 1101111011 екілік саны екілік цифрлар бойынша ҥштен топқа 
бӛлінгенде, 1 101 111 011 сияқты бӛледі. Кестеде кӛрсетілген цифр тҥрінде 
қарастырамыз. 1573
8

1011101,10011 санын сегіздік жҥйеге ауыстырайық,
1 011 101,100 11 → 001 011 101,100 110 → 135,46
8

Екілік санау жҥйесі 
000 
001 
010 
011 
100 
101 
110 
111 
Сегіздік санау жҥйесі 








 
Сандарды екілік жҥйеден он алтылық санау жҥйесіне ауыстыру 
Екілік жҥйеден он алтылық санау жҥйесіне тҥрлендіргенде, екілік сан тӛрт 
екілік сан бойынша бӛлінеді, ӛйткені он алтылық санның кез келген цифрын 
жазу ҥшін тӛрт екілік цифр қажет. 
Мысалы: 
1101111011 екілік саны тӛрт екілік цифр бойынша топқа бӛлгеннен кейін, 
11 0111 1011 сияқты жазуға болады. 37B
16



46 
Екілік жҥйедегі бӛлшек санды он алтылық санау жҥйесіне аудару ҥшін 
санның бҥтін бӛлігін оңнан сола қарай бағытта, ал бӛлшек бӛлігін солдан оңға 
қарай бағытта тӛрт екілік саннан бӛліп жазып, кестені пайдаланып, сәйкесінше 
он алтылық санды жазамыз. Сол жақтан және оң жақтан жетпеген цифр 
орындарын нӛлмен толықтырамыз. 
Мысалы: 101111,100011 санын он алтылық жҥйеге ауыстырайық,
10 1111,1000 11 → 0010 1111,1000 1100 → 2F,8C
16

Екілік санау жҥйесі 
0000 
0001 
0010 
0011 
0100 
0101 
0110 
0111 
Он алтылық санау 
жҥйесі 








Екілік санау жҥйесі 
1000 
1001 
1010 
1011 
1100 
1101 
1110 
1111 
Он алтылық санау 
жҥйесі 










Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет