өндірісте ашыту процесін мелассаның сұйылтылған ерітінділерімен де жүргізеді.
Мелассаны спиртке ашыту кезінде ашытқыларға теріс әсер мелассада Ұшпа
қышқылдардың (2% - дан артық) жоғары мөлшері болады. Осыған байланысты
мелассаның ақаулық дәрежесін анықтау үшін онда тығыздықтан, қышқылдықтан және
қанттылықтан басқа, Ұшпа қышқылдардың құрамын анықтау ұсынылады. Ақаулы
мелассаны өңдеу кезінде күшті ашытқылардың үлкейтілген мөлшерін пайдалану қажет.
Мелассадан этил спиртін өндіру қазіргі уақытта негізінен ашытудың үздіксіз тәсілі бойынша
жүргізіледі.
Мелассаны спиртке қайта өңдеудің жартылай үздіксіз схемасы кейбір спирттік
зауыттарда ғана сақталған. Ашытудың үздіксіз тәсілінің артықшылығы жабдықтың
өнімділігін және жұмысшылардың еңбегін арттыру, су шикізатының, будың, электр
энергиясының және өнімнің өзіндік құнының басқа да элементтерінің шығынын азайту
болып табылады. Үздіксіз емес процестер бақылау бойынша да, өндірісті реттеу бойынша
да оңай автоматтандырылады. Технологиялық көрсеткіштерді тұрақтандыру және қалыпқа
келтіру үшін жағдайлар жасалуда, бұл ашыту процесінің негізгі өнімінің – этил спиртінің
шығуын арттыруға әкеледі. Мелассаны спиртке үздіксіз тәсіл бойынша ашыту бір немесе
екі ағынды ашыту схемасы бойынша жүргізіледі.
Мелассаны ашытудың бір ағынды схемасы. Мелассаны спиртке өңдеудің бір ағынды
схемасы 1954 жылы ВНИИПрЕ қызметкерлері А. Л. Малченко мен Ф. Б. Криштул жасаған.
Келесі жылдары осы схема ЖҚжӘББ-да нақтыланды және үлгі ретінде қабылданды.
Мелассаны натрий пентахлорфенолятының әсерімен антисептирлеуге ұшыратады,
техникалық күкірт қышқылымен қышқылдайды, ашытқыларды қоректендіру үшін фосфор
қышқылын қосады және ашыту үздіксіз әдіспен жүргізіледі. Мелассаны үздіксіз ашытудың
бұл тәсілі басқа өңдеу тәсілдерінің алдында артықшылығы бар. Артықшылықтары
ашытқыларды жоғары осмотикалық қысым шарттарына бір концентрациядағы ашытқыға
бейімдеуде, сондай-ақ мелассадағы барлық фосфор тұздары кешенін пайдалануда
көрінеді.1 тонна мелассадан (құрамында 50% қант бар) спирт 30 дал(абсолюттіспирт).
Мелассадан спирт өндірудің күрт ұлғаюы спирттің шығуы, Еңбек өнімділігі, өндірістің
өзіндік құны бойынша өндіріс үшін шикізаттың осы түрінің үлкен артықшылықтарының
салдары болып табылады. Сонымен қатар меласса және оны қайта өңдеу өнімінде
спирттен, көмірқышқылдан және нан пісіретін ашытқылардан басқа, және меласса
бардасын қайта өңдеу кезінде – глицерин, азықтық ашытқылар, глутамин қышқылы,
бетаин және оның туындылары, В12 витамині және т. б. өндіруге мүмкіндік беретін бағалы
заттар бар.
Достарыңызбен бөлісу: