Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары
жүктеу/скачать 9,92 Mb. Pdf көрінісі
|
8-сынып .Қ.ӘДЕБ
- Бұл бет үшін навигация:
- Ар тық бол мас біл ге нің
| «Адам дық бо ры шың» өле ңі нен ай қын кө рі не ді:
Өмі рің ді сарп қыл өл ге нің ше, Жо ба тап, Жол көр сет, Ке ле шек қа мы үшін. Қай та дан қай ры лып Қау ым ға кел мей сің, Ба рың ды, Нә рің ді тір лік те бер гей сің, Ғиб рат алар ар ты ңа із қал дыр саң, Шын ба қыт, Осы ны ұқ, Мәң гі лік өл мей сің! Шә кә рім Құ дай бер діұлы Қа зан төң ке рі сі нен кей ін де өмір сү ріп, ке ңес тік дәу ір дің ал ғаш қы ала са пы ран ке зе ңі нен өт ті. Ақын 73 жас қа қа ра ған ша ғын да «Елу бес жыл жи на ған қа зы- нам ды, оңа ша да қо ры там ой ға са лып», – деп та би ғат ты ныш ты ғы ая сын да өмір сү ру ге бел бай лап, Шың ғыс тауы на ке те ді. Алай да он да да ты ныш тық та ба ал май ды. Жан ба ла сы на зи яны жоқ, АР МА Н- ПВ б ас па сы 88 тау да жал ғыз жүр ген қарт ақын ды Қы зыл әс кер жен дет те рі атып өл ті ріп, де не сін құ дық қа тас тай ды. Тек ел тәу ел сіз ді гі мен бір ге ақын есі мі елі не қай та орал ды. Ар тық бол мас біл ге нің Шә кә рім өзі нің «Мұ тыл ған ның өмі рі» ат ты ғұ мыр на ма лық өле ңін де бес жа сын да ау ыл мол да сы нан са бақ ала бас та ға нын жа за ды. Ата сы оның кө ңі лі не қаяу тү сір мей, бе ті нен қақ пай, ер ке ле тіп өсі ре ді, ол жө- нін де ақын ның өзі: «Қа жы мар құм ме ні «же тім» деп аяп, қы сып оқы та ал май, же тім ді сыл тау етіп, о йыма не кел се, со ны іс теп, ғы лым сыз өс тім», – деп өкі не ес ке ала ды. Алай да ақыл ды ба ла өсе ке ле тез ес жиып, же ті жа сы нан бас тап, өлең сөз ге бей ім ді лі гін та ны та ды. «Мұтылғанныңөмірі»жинағы Құ дай бер діұлы ның фи ло соф, та рих шы, ой шыл ре тін де та ны лу ына се беп кер бол- ған – «Үш анық», «Мұ сыл ман дық шар ты», «Тү рік, қыр ғыз, қа зақ һәм хан дар ше жі- ре сі» ат ты ең бек те рі. Олар дың жа зы лу ына да Шә кә рім нің ұлы ұс та зы Абай дың ық- па лы аз бол ма ған. Шә кә рім нің боз ба ла ша ғын да оның бі лім ді лі гін сез ген Абай оған қа зақ тың ше жі ре сін жи нау ды тап сы ра ды. Абай дың осы тап сыр ма сын жү зе ге асы ру жо лын да Шә кә рім ел ішін де гі түр лі әң гі ме-аңыз дар ды жи нау мен қа тар, Ба тыс пен Шы ғыс тың әй гі лі ға лым да ры Әбіл ға зы ның, Жү сіп Ба ла са ғұн идың, Рад лов тың, Бе- ре зин нің, Арис тов тың, Лев шин нің, бас қа да қы тай, араб, пар сы зерт теу ші ле рі нің ең- бек те рі мен та ны са ды. Олар да ай ты ла тын түр лі топ шы лау лар мен тұ жы рым дар ды са рап тай оты рып, ше жі ре ең бек жа зып шы ға ды. Ш.Құ дай бер діұлы – өз өлең де рі не ар нап ән жаз ған компoзи тор. Оның се зім ді жү ре гі нен жи ыр ма ға тар та әсем әуез ді ән дер ту ды. «Даладанасы»кітабы жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|