Сборник материалов Международной научно-образовательной конференции

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

БІЛІМ МАЗМҰНЫН ЖАҢАРТУ АЯСЫНДА БАСТАУЫШ СЫНЫП 

ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ БІЛІМ-БІЛІК ДАҒДЫЛАРЫН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ 

Бркенова Назгул Есимбековна 

№3 Красный Яр көпсалалы орта мектеп-гимназиясы, 

бастауыш сынып мұғалімі, Қазақстан 

 

Түйін 

 

Білім  мазмұнын  жаңарту  –  білім  беру  бағдарламасының  құрылымы  мен  мазмұнын, 

оқыту  мен  тәрбиелеудің  әдістері  мен  тәсілдері  туралы  айтылған  Ұлттық  және  жалпы 

адамзаттық  құндылықтарды  бойына  сіңірген,  кез  келген  өмірлік  жағдайда  функционалдық 

сауаттылығы  мен  бәсекеге  қабілеттілігін  көрсете  білетін  тұлғаның  үйлесімді 

қ

алыптасуына  және  зияткерлік  дамуына  қолайлы  білім  беру  ортасын  тудыру  – 

жаңартылған білім мазмұнын енгізудің нәтижесі болуы керек туралы. 

 

 

Қ

азақстандық  білім  беру  мен  ғылым  жүйесін  жаңғыртудың  қазіргі  заманғы  кезеңі 

ә

рбір  адамның  сапалы  мектепке  дейінгі  тәрбие  мен  мектептегі  білімге  қолжетімділігін, 

колледж  бен  университетте  жаңа  кәсіби  дағдыларды  алу,  зерттеу  және  шығармашылық 

құ

зыреттерін дамыту мүмкіндіктерін көздейді.  

Білім берудің  алғы шарттары 

«Қазақстан-2050» стратегиясы;  

Оқушыларды болашақ өмірдегі қиындықтарды еңсере білуге дайындау;  

Қ

азақстан жоғары сапалы білім беру саласында жетекші елдердің біріне айналуға ұмтылады: 

     - Нәтижелерге негізделетін білім беру бағдарламасы;  

     - Педагогикалық тәсілдер;  

     - Бағалау моделі.  

Ә

лемдік  білім  беру  кеңістігіне  кіру  мақсатында  Қазақстан  Республикасы  отандық  білім 

берудің  озық  дәстүрлері  мен  стандарттарын  сақтай  отырып,  әлемдік  білім  беру 

тәжірибесіне бағытталған стратегиялық курсын таңдады.  

 

Білім  мазмұнын  жаңарту  –  білім  беру  бағдарламасының  құрылымы  мен  мазмұнын, 

оқыту  мен  тәрбиелеудің  әдістері  мен  тәсілдерін  қайта  қарастыру  болып  табылады. 

Ұ

лттық  және  жалпы  адамзаттық  құндылықтарды  бойына  сіңірген,  кез  келген  өмірлік 

жағдайда  функционалдық  сауаттылығы  мен  бәсекеге  қабілеттілігін  көрсете  білетін 

тұлғаның  үйлесімді  қалыптасуына  және  зияткерлік  дамуына  қолайлы  білім  беру  ортасын 

тудыру – жаңартылған білім мазмұнын енгізудің нәтижесі болуы керек. 

 

Сондықтан  қазіргі  уақытта  дайын  білімдерді  игеру  мен  жалпылау  мақсат  емес,  ол 

адамның  интеллектуалды  дамуының  көмекші  құралы  болып  табылады.  Ал  қажетті 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

ақпараттарды  өз  бетінше  табу,  мәселелерді  анықтау  және  оларды  шешу  жолдарын  іздеу, 

алынған  білімдерді  сын  тұрғысынан  талдай  білу  және  оларды  жаңа  тапсырмаларды 

орындауда қолдану жаңартылған білім мазмұнының нәтижесі.  

 

2016-2017  оқу  жылында  жаңартылған  білім  мазмұнына  барлық  бірінші  сыныптар 

көшті. 

Бастауыш білім беру мақсаты - келесі негізгі кең ауқымды дағдыларға:  

- білімдерді функционалдық және шығармашылық қолдану;  

- сыни ойлау;  

- зерттеу жұмыстарын жүргізу;  

- ақпараттық-коммуникативтік дағдыларды пайдалану;  

- әр түрлі коммуникация тәсілдерін пайдалану;  

- топта және жеке жұмыс істеу ептілігі;  

-  проблемаларды  шешу  және  шешімдер  қабылдау  тәрізді  білім,  білік,  дағдыларды  оқушы 

бойында  қалыптастыра    оқушы  тұлғасының  үйлесімді  дамуы  үшін  қолайлы  білім  беру 

кеңістігін құру деп көрсетілген. 

Ол үшін   

-

 

құ

ндылықты-бағдарланған;  

-

 

ә

рекетті;  

-

 

тұлғалық-бағдарланған;  

-

 

кіріктірілмелі;  

-

 

коммуникативті 

педагогикалық 

ә

діс-тәсілдер 

пән 

бойынша 

оқу 

бағдарламаларының  құрылымы  мен  мазмұнын  құрудағы  негізгі  бағдарлар  болып 

табылады.  

Оқу мақсаттарының жүйесі  

Оқу бағдарламаларында оқу мақсаттарының жүйесі түрінде берілген күтілетін нәтижелер 

тұжырымдалған. Күнделікті білім беру үдерісі оқу мақсаттарына жетуге және оқушыларда 

алынған  білім  мен  дағдыларды  кез  келген  оқу  және  өмір  жағдайында  шығармашылық 

пайдалануға дайындығын қалыптастыруға бағдарланған. 

Білім алушылардың күтілетін оқу нәтижелері жетістігін бағалау жүйесі білім беру 

мазмұнының  ажырамас  бір  бөлігі  болып  табылады.  Жаңартылған  орта  білім  беруді  енгізу 

кезінде білім алушылардың оқу жетістігін критериалды бағалау жүйесі қолданылады. 

Критериалды  бағалау  жүйесін  енгізудің  мақсаты  бағалау  критерийлерінің  негізінде 

білім  алушылардың  оқу  жетістіктері  туралы  шынайы  ақпарат  алу  және  оқу  үдерісін 

жетілдіре түсу үшін оны барлық қатысушыларға ұсыну. 

Критериалды бағалау жүйесінің міндеттері: 

1. Оқу үдерісінде бағалаудың қызметі мен мүмкіндіктері аясын кеңейту; 

2. Жүйелі кері байланыс орнату арқылы білім алушылардың өзін-өзі үнемі 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

жетілдіріп отыруына жағдай жасау; 

3. Бірыңғай стандарттарды, сапалы бағалау құралдарын, механизмдерін 

қ

алыптастыруға көмектесу; 

4. Қолжетімді, нақты, үздіксіз: 

–– білім алушыларға олардың оқу сапасы туралы; 

–– мұғалімдерге білім алушылардың ілгерілеуі туралы; 

–– ата-аналарға оқу нәтижелерінің деңгейлері туралы; 

–– басқару органдарына ұсынылған білім беру қызметінің сапасы туралы ақпараттар ұсыну. 

Критериалды бағалау жүйесін енгізу жүйелі негізде кезеңдер бойынша 

жүргізіледі.  Бұл  бағалау  үдерісін  қолдауды,  өз  кезегінде  үйлестіруді  қажететеді.  Аталған 

міндеттерді  жүзеге  асыру  критериалды  бағалау  бойынша  мектеп  үйлестірушілсіне 

жүктеледі.  

 

Ү

йлестірушінің  негізгі  рөлі  бағалау  жүйесін  сапалы  басқаруды,  қалыптастырушы, 

жиынтық  бағалауға  қатысты  үдерістер,  рәсімдерді  жүзеге  асыруды,  сондай-ақ,  бағалау 

рәсімдерін іске асыруға қолдау көрсетуді қамтамасыз ету болып табылады. 

Критериалды бағалау  

Қ

алыптастырушы бағалау  

Жиынтық бағалау  

Бөлім бойынша жиынтық бағалау  

Тоқсандық жиынтық бағалау  

Білім беру деңгейі бойынша жиынтық бағалау  

 

Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу 

 

Тоқсандық бағалау жұмыстарын  және балдарды қою кестесін әзірлеу бір параллельдегі 

барлық сыныптар үшін  біркелкі Тест спецификациясы негізінде жүзеге асырылады.   

Тоқсандық жиынтық жұмыстар  әр түрлі болуы мүмкін (тест, сынақтар, бақылау жұмысы 

және т.б.).  

 

1-сыныптарда ішкі жиынтық бағалау өткізілмейді.  

Тоқсандық  жиынтық  бағалауды  өткізу  кестесі  мектеп  директорының  бұйрығымен 

бекітіліп, тоқсан басында  ата-аналар мен оқушылардың назарына жеткізіледі.  

Тоқсандық жиынтық жұмыс бір параллель үшін бірдей жағдайда өткізіледі.  

Тоқсандық  жиынтық бағалауды қайтадан орындауға (көшіруге) болмайды.   

Егер оқушы тоқсандық жиынтық бағалауға белгілі бір себептермен қатыса алмаған жағдайда 

(ауырып қалуы, жақын туысқанының қайтыс болуы, конференцияға, олимпиадаға және басқа 

да  ғылыми  жарыстарға  қатысқан  жағдайда),  пән  бойынша  орындай  алмаған  тоқсандық 

жиынтық  жұмысын  мектепке  келгеннен  кейінгі  екі  апта  ішінде  орындауы  тиіс;  бұл 

жағдайда тоқсандық  ішкі жиынтық бағалау жұмысының қосымша нұсқасы қолданылады.  

 

Модерация 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

Бағалаудың  бірыңғай  стандартын  белгілеу  үшін  оқушылардың  жиынтық  жұмыстарының 

нәтижесін талқылау үдерісі. 

Модерация:  бағалауды  стандарттау  мақсатында  оқушылардың  жиынтық  жұмыстарының 

нәтижесін мұғалімдердің талқылауы үшін белгіленген.  

Модерация: бірдей сыныпта сабақ беретін мұғалімдердің қатысуымен өтеді; 

олар  белгілі  бір  пән  бойынша  балл  қою  кестесін  бірыңғай  қолданудың  тәсілі  арқылы 

жұмысты бастапқы бағалауды талқылайды.  Білу маңызды: 

Модерация  қорытындысы  бойынша  тоқсандық  жиынтық  бағалаудың  нәтижесі  өзгеруі 

мүмкін. 

Модерациялау  бойынша  төраға  әдістемелік  бірлестіктің  жетекшісімен  қатар  кез  келген 

пән мұғалімі болуы мүмкін.  

Білім алушылардың ілгерілеуін қадағалау мақсатында мұғалімдер 

оқытудың белгілі бір кезеңінде орындалған жұмыстарды сақтауы қажет. 

Білім алушылардың портфолиосы бағалау нәтижелерінің анықтығы мен 

дәлдігін арттыруға бағытталған.  

Оқушылардың оқу жетістіктері нәтижелерін тіркеу 

Сынып журналы  

оқушылардың сабаққа қатысуы  

сабақтың тақырыптары  

тоқсандық және жылдық бағалар  

Электрондық журнал  

жиынтық бағалаудың балдары (бөлім, тоқсан)  

тоқсандық және жылдық бағалар  

Оқушы табелі  

тоқсандық және жылдық бағалар  

Қ

олданылатын  әдістер:Диалогтік  оқыту  және  топтағы  бірлескен  жұмыс  арқылы 

білімдерін жетілдіру 

Оқушылардың сөздік қорын молайту; 

Ө

з ойын ашық, анық айтуға төсілдіру; 

Қ

арым-қатынас жасай білу; 

Күтілетін нәтиже: 

Оқушы өз ойын ашық айта алады; 

Шығармашылық қабілеттері өседі; 

Сөздік қоры баийды; 

Ө

з қабілеттерін одан әрі ұштайды 

 

Диалог барысында оқушылар күтілген нәтижеге жету үшін күш – жігерін жұмсайды, 

ынталанады,  ойларын  бөлісіп,  пікірлеседі,  білімді  бірлесіп  алып,  өз  білімін  толықтырады.  

Оқушылардың  өзара  әрекет  дағдыларын  дамытудың  тағы  бір  тәсілі  –  оқушылардың  бір-

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

біріне  сұрақ  қоюы.  Егер  де  сұрақ  дұрыс  қойылған  болса  сабақ  берудің,  білім  берудің  тиімді 

құ

ралына  айналып,  оқушылардың  білім  алуына  жағдай  жасайды.  Сұрақ  қою  маңызды 

дағдылардың бірі болып табылады, себебі сұрақ дұрыс қойылған жағдайда сабақ берудің тиімді 

құ

ралына айналады және де оқушылардың білім алуына қолдау көрсетіп, оны жақсарта және 

кеңейте  алады.  Оқушының  білім  алуын  қолдау  үшін  сұрақ  қоюдың  түрткі  болу,  сынақтан 

ө

ткізу және қайта бағыттау сияқты әртүрлі техникаларын пайдалануға болатыны белгілі.  

Менің  ойымша,  оқушылардың  тілді  меңгеруде  үлкен  нәтижеге  жетуде  электрондық 

оқулықтардағы дайын диалогтарды тыңдау, жаттау, аяқтау, толықтыру, мәтін мазмұны, 

кесте, сызбалар бойынша диалогтар құру-әдістері де көп көмегін тигізеді. 

 

Топтық  жұмыс  ішіндегі  тығыз  қарым-қатынас  оқушыларды  бір  жағадан  бас,  бір 

жеңнен  қол  шығара,  тығыз  байланыста  жұмыстануға  жеткізеді.  Сабақ  барысында 

оқушылардың достығы нығайып, сабаққа деген жаңа  көзқарастары қалыптасып, жаңа, тың 

идеялармен танысып, білімдерін жетілдіріп, жан-жақты дамуына мүмкіндік алады. 

Нәтижесінде оқушы: 

Жан-жақты 

Тілдік қоры бай 

Ө

зіне сенімді 

Тобының жанашыры 

Ө

з ойын анық та, ашық айта алатын 

Ө

з көзқарасын тұрақты ұстай алатын тұлғаға айналады. 

 

Портфолио  –  білім  алушылардың  мақсатты  түрде  жинақтаған,  олардың  оқудағы 

нәтижесін,  ілгерілеуін,  белгілі  бір  оқу  жылындағы  бір  немесе  бірнеше  пәндер  бойынша 

жетістіктерін  көрсететінжұмыстары.  Портфолио  бір  оқу  жылына  арнап  құрылады.  Оқу 

жылы  аяқталған  соң,  оны  білім  алушыларға,  ата-аналарға  беру  керек.  Портфолиода  білім 

алушылардың бағалау критерийлері бар бөлім/ортақ тақырыптар бойынша және тоқсандық 

жиынтық  бағалау  кезінде  орындаған  жұмыстары,  балл  қою  кестелері,  білім  алушылардың 

рефлексиялары, мұғалімнің ұсыныстары көрсетілген кері байланыстары болуы қажет. Оның 

ішінде  білім  алушылардың  жұмыс  дәптерлері,  салған  суреттері,  тәжірибелік 

тапсырмаларды  орындау  кезіндегі  фотолары,  зерттеу  жұмыстарының  қорытындылары, 

мұғалімнің жұмыстарға берген пікірлері жинақталады. 

 

Жалпы  білім  беретін  мектептерде  Қазақстан  Республикасының  зияткерлік,  дене 

бітімі және рухани дамыған азаматын қалыптастыру, тез өзгеретін әлемде оның табысты 

болуын  қамтамасыз  ететін  білім  алудағы  қажеттілігін  қанағаттандыру,  еліміздің 

экономикалық  әл-ауқаты  үшін  бәсекеге  қабілетті  адами  капиталды  дамыту  болып 

табылады деп білімді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген.  

Барлықтарыңызға жұмыста шығармашылық табыс, талантты шәкірттеріңіз көп болуына 

тілектеспін. 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ЭФФЕКТИВНЫЕ ПРИЕМЫ ОБУЧЕНИЯ, ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ НА УРОКАХ В 

НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ 

Вебер Валентина Станиславовна 

КГУ «Рощинская основная школа», 

учитель начальных классов,  

СКО, Казахстан 

 

Түйін 

 

Мақаланың  міндеті  оқу  үдерісінде  интерактивтік  әдістер    мен  тәсілдердің 

тиімділігін сақтап және қайта құрастыруын ұйымдастыру процессінде қарастыру қажет. 

Балалардың  шығармашылығын    дамытуда  ойын  әдісіне  ерекше  назар  аударылады.  Түрлі- 

ойын  ақыл-ой  тапсырмаларын  шешу  әрекеттері  барысында  оқу  пәніне  қызығушылықты 

қ

олдап  нығайтады.  Біздің  әлемге  деген  қарым-қатынасымыз,  көңіл-күй,  жұмысқа  деген 

ықылас, жаңаны білу жетістік деңгейінде анықталады. 

                                                                         

Аннотация 

 

В  статье  ставится  задача  рассмотреть  эффективность  сохранения  и 

преобразование интерактивных методов и приёмов в организации учебного процесса. Особое 

внимание  уделено  игре,  как  неотъемлемой  части  для  творческого  развития  детей. 

Разнообразные игровые действия в ходе которых решается та или иная умственная задача, 

поддерживает  и  усиливает  интерес  детей  к  учебному  предмету.  Степень  успешности  в 

многом  определяет  наше  отношения  к  миру,  самочувствие,  желание  работать,  узнавать 

новое. 

 

 

Труд  детей  начальных  классов  должен  быть  радостным,  а  уроки  интересными.  На 

первых  порах  самостоятельная  мысль  мелькнет,  как  искорка,  вначале  несмелая,  не 

уверенная. От первой маленькой искорки самостоятельной мысли до потребности думать, 

мыслить, рассуждать дети проходят немалый путь. И скорость прохождения этого пути у 

каждого  школьника  разная.  Поэтому  самая  главная  задача  педагога  –  не  упустить  этот 

момент.  Необходимо  создать  атмосферу,  которая  может  вдохновлять  детей,  вселять 

уверенность в себе, поощрять интересы, развивать творческое начало. 

           Незаменимым  помощником  учителя  является  игра.  Игра  формирует  у  детей 

следующие  качества:  интерес  к  учебному  материалу,  положительное  отношение  к  школе, 

внимание,  мышление.  Дети  до  начала  игры,  головоломки,  упражнения,  проведенные 

нестандартные  уроки  направлены  на  то,  чтобы  научить  детей  самостоятельно  и 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

творчески мыслить. От простых заданий к более трудным… Тренировать такие важные 

качества,  как  внимательность,  воображение,  которые  пригодятся  им  в  будущей  жизни. 

Необходимо прививать полезные привычки, как аккуратность, терпение, настойчивость. Я 

обращаюсь  к  детям  с  такими  словами:  «Дети,  вы  уже  умеете  думать  и  до  чего-нибудь 

додумываться.  А  если  еще  не  научились  или  вам  трудно,  то  научитесь,  пока  будете 

выполнять  мои  задания.  Не  пугайтесь!  С  вами  рядом  всегда  буду  я,  а  вам  надо  будет 

воображать, придумывать, мыслить». 

 

Курс  риторики,  который  нацеливает  на  то,  чтобы  научить  учащихся  не  только 

правильно  и  красиво  говорить,  умению  общаться,  но  и  осмысленно  читать  и  писать, 

получать  знания  о  том,  как  стать  хорошими  собеседниками,  как  успешно  выступать  с 

сообщениями  на  уроки,  на  празднике,  перед  большой  аудиторией,  как  одержать  победу  в 

словестном споре. Этот новый предмет очень любят дети, и мы вместе путешествует по 

Риторическому  царству,  сочиняем  сказки,  считалки,  учимся  правильно  произносить 

скороговорки. На первых порах это такие задания: 

1.

 

«Волшебный  лес».  Цель:  развитие  воображения  и  речи  у  детей.  Каждый  участник 

игры  получает  карандаши  и  рисунок  схему  с  незаконченными  изображениями. 

Играющий дорисовывает незаконченные фигурки. У каждого получается волшебный 

лес, о котором можно составить рассказ или сказку. 

2.

 

«Фрукты». Участник должен назвать фрукты, которые нарисованы на картинке, и 

подумать,  каким  цветом  их  необходимо  раскрасить.  Затем  найти  загадки  о 

фруктах и загадать их взрослым или своим одноклассникам. 

3.

 

«Чем  могут  быть  эти  предметы?».  Цель:  развитие  воображения  и  творческих 

способностей  детей.  Потребуется  несколько  предметов,  не  имеющих  четкого 

назначения    (  палочки,  кубики,  брусок,  коробка,  карточки,  открытки,  камешки). 

Ведущий берет  любой предмети предлагает  подумать,  чем  он  может  быть  в  игре. 

Может организоватьвеселое соревнование- кто назовет больше. 

4.

 

«Все  наоборот».  Для  задания  используется  текст,  где  в  отдельных  словах 

переставлены буквы: Заяц. Ноги у зайца ныеарз. Передние киеротко, задние длинные. 

Этопмоу яацз в оргу и бетжи оглек. А с горы он итлет кубарем речез логоуб. 

  Пытаясь  создать  образ,  дети  стараются  использовать  голосовые  средства 

выразительности,  которыми  овладели  в  процессе  тренировки,  а  также  мимику  и 

жесты.  У  кого-то  получается  это  лучше,  кто-то  на  первых  порах  слишком  скован  и 

робок, ему легче выполнить задание перед одним человеком, чем перед всем классом. Но 

постепенно  задание  такого  рода  становятся  привычными,  скованность  проходит,  а 

выразительность речи, эмоциональность усиливаются. 

  Групповая  форма  работы  позволяет  поставит  ученика  в  условия  необходимости 

говорения, общения, способствует понижению уровня тревожности. 

Еще  одной  составной  частью  занятия  является  «Слово  юному  оратору».  Учащимся 

предоставляется возможность выступать перед классом с заранее подготовленной речью 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: