Зияткерлік меншік негіздері: Оқушыларға арналған сұрақтар мен жауаптар
Компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету авторлық
жүктеу/скачать 1,43 Mb. Pdf көрінісі
|
ПАТЕНТ туралы
- Бұл бет үшін навигация:
- 64. Авторлық құқықпен қандай объектілер қорғалмайды
| 63. Компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету авторлық
құқықпен қорғала ма? Компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз ету көптеген елдерде авторлық құқықпен қорғалады.ЗМҚСАК келісіміне сәйкес бастапқы немесе объектілік код түріндегі компьютерлік бағдарламалар әдеби шығармалар ретінде қорғалуы тиіс. Туындыны жасау сәтінен бастап авторлық құқықпен автоматты түрде қорғалғандықтан, авторлық-құқықтық қорғау алу үшін компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз етуді тіркеудің қажеті жоқ. Алайда, бағдарламалық қамтамасыз етудің үлкен құндылығын ескере отырып, құқық иеленушілер авторлық құқықты растау және туындыны жасауға жіберілген уақытты қорғау үшін өз туындысын жиі тіркейді. Бағдарламалық қамтамасыз етуді авторлық құқықпен қорғаудың артықшылығы автоматты түрде күшіне енуден, ерікті тіркеуді ресімдеудің қарапайымдылығынан және әдеби шығармаларды қорғау мерзіміне тең, яғни автордың өмір бойы, егер автор заңды тұлға болса, туындыда жұмыс аяқталғаннан кейін 50 жыл немесе 50 жыл өткеннен кейін қорғау мерзімінен тұрады. Авторлық құқық туындыны, яғни идеяның өзін емес, идеяның көрінісін қорғайды. Бағдарламалық қамтамасыз ету авторлық-құқықтық қорғау параметрлеріне жатпайтын "идеяларға" қатысты техникалық мүмкіндіктері жиі болады; құқық иеленушілер басқаларына сол тұжырымдаманың негізінде ұқсас бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеуге тыйым сала алмайды. Бағдарламалық қамтамасыз етудің техникалық функциялары патентпен қорғалуы мүмкін болғандықтан, патентке өтінім беру арқылы бағдарламалық қамтамасыз етуді қорғау ұсынылады. Бағдарламалық қамтамасыз етуді ЗМ құқықтарымен қорғаудың ең жақсы тәсілін әрбір елдің заңнамасын ескере отырып таңдаған жөн. 64. Авторлық құқықпен қандай объектілер қорғалмайды? Авторлық құқықпен мәдени және көркем салалардағы бірегей туындылар қорғалады, бұл ретте бірегейлігі әр түрлі адамдар жасаған туындылар бір-біріне бірдей болуы мүмкін, бірақ егер бір ғана шығарма екіншісінен көшірілмесе, ешқашан толығымен сәйкес келмейді деп болжайды. Егер шығарма кім жазғанына қарамастан, соншалықты қарапайым болса, ол түпнұсқаның жеткіліксіздігіне байланысты авторлық- құқықтық қорғауға жатпайды. Мақаланың немесе кітаптың атауы, мысалы, тым қысқа, сондықтан әдетте авторлық құқықпен қорғалмайды. Кейбір жағдайларда авторлық құқық туралы ұлттық заңнамада туындының атауы авторлық құқықты қорғауға жатпайтыны тікелей айтылмаса да, іс жүзінде ол әдетте қорғалмайтынын атап өту жөн. Талап етілетін түпнұсқалық деңгейі елден елге қарай өте өзгеше болуы мүмкін. Мысалы, соңғы жаңалықтар туралы хабарламаларды қарастырайық: кейбір елдерде олар авторлық құқықты қорғауға жатпайды, ал басқаларында мұндай қорғауды пайдаланады (тіпті егер оларға авторлық құқықты алып тастау қолданылатын болса да). Алайда бұл жағдайда туындыда көрсетілген фактілер, идеялар немесе қағидалар емес, нақты автордың осы фактілерді, идеяларды немесе қағидаларды бірегей баяндауы қорғалады. Осылайша, жаңалық мақалалары авторлық құқықпен қорғалса да, әр түрлі авторлар бір дерек негізінде түрлі мақалалар жаза алады. Туындыны авторлық-құқықтық қорғау немесе оның болмауы оны жариялауға немесе таратуға заңнамалық тыйым салуға байланысты емес екенін атап өткен жөн. Кейбір елдерде порнографиялық немесе әдепсіз туындыларға тыйым салынған, бірақ теориялық тұрғыдан бұл оларды авторлық-құқықтық қорғау мүмкіндігін жоққа шығармайды. Алайда, туынды заңнан тыс жарияланған немесе тыйым салынған елдерде, әсіресе, егер оны қорғау қылмыстық іс-әрекетте мойындауға тең болса, авторлық құқықтың сақталуын қамтамасыз етуде қиындықтар туындауы мүмкін. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|