ТҰРМЫСТЫҚ ТЕХНИКАДАН БӨЛІНЕ ТІН ЭЛЕКТРЛІК ЖӘНЕ МАГНИТТІК

3 СЕКЦИЯ

ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ

ОХРАНА ОКРУЖАЮЩЕЙ СРЕДЫ И ЭКОЛОГИЯ

ИССЛЕДОВАНИЕ ЗАЩИТНЫХ СВОЙСТВ ЛАКОКРАСОЧНЫХ ПОКРЫТИЙ В

СОЧЕТАНИИ С МОДИФИКАТОРОМ РЖАВЧИНЫ «ЛМРВ» В РАЗЛИЧНЫХ

АГРЕССИВНЫХ СРЕДАХ

Сырманова К.К., Калдыбекова Ж.Б., Тулеуов А.М.

Южно-Казахстанский государственный университет им. М. Ауэзова, г.Шымкент,

Казахстан

Syrmanova.kulash@mail.ru

Защитные  свойства  и  долговечность  комплексных  систем  лакокрасочных

покрытий в значительной степени определяется качество подготовки поверхности металла

перед  окрашиванием.  Одним  из  возможных  способов  такой  подготовки  является

использование модификаторов ржавчины.

Применение  модификаторов  ржавчины  позволяет  в  1,5-3,0  раз  повысить  срок

службы  лакокрасочных  покрытий  по  сравнению  с  очисткой  ручным  способом  и

окрашиванием непосредственно по ржавой поверхности, на 25-30% снизить трудоемкость

к улучшить санитарно-гигиенические условия работ по подготовке поверхности.

Целесообразность  применения  модификаторов  ржавчины  признано  во  всем

мире[1].    Согласно  современным  представлениям  модификаторы  ржавчины  должны

обеспечить  стабильность  фазового  состава  ржавчины  под  лакокрасочным  покрытием,

стабильность  адгезии  и  когезии  слоя  ржавчины  и  обуславливать  торможение

коррозионного процесса, повышать защитные свойства лакокрасочной системы в целом.

Для 

нужд 

народного 

хозяйства 

необходимо 

огромное 

количество

преобразователей ржавчины, изготовленных из дешевого и доступного сырья.

Одним  из  перспективных  видов  сырья  для  разработки  нового  модификатора

ржавчинывермикулитовый«ЛМРВ»является 

гидролизный 

лигнин, 

являющийся

крупнотоннажным  отходом  гидролизных  заводов  (ежегодный  выброс, которого  в  отвал

составляет 3,5-4 млн.тн) и соапсток(отходы масложиркомбината).

Выбор  гидролизного

лигнинакак  основного  компонента  и  лигнинового

преобразователя продуктов коррозии обусловлен, с одной стороны строением лигнина, с

другой стороны - неограниченностью и дешевизной сырьевой базы. Теоретической базой

создания  лигнинового  преобразователя  продуктов  коррозии  на  основе  гидролизного

лигнина является его способность образовывать комплексные соединения с металлами и,

в частности, с оксидами железа и его соединениями. [2].

В качестве наполнителя использован кулантауский вспученный вермикулит [3].

Для  придания  эластичных  свойств  защитной пленке преобразователя  в  состав  ПР

вводится  олифа. Введениев  состав  ПР  комплексообразователя  (гидролизного  лигнина  )

эмульгатора  (моноэтаноламин),  и  ПАВ  позволяет  до  минимума  сократить  пористость,

повысить адгезию, твердость и прочность защитного слоя.

Лигниновыймодификатор 

 

коррозии 

«ЛМРВ» 

представляет 

собой

однокомпонентную маслянистую массу темно-коричневого цвета.

Физико-химические  исследования  проводились  при  предварительной  обработке

поверхности  металла  модификатором    ржавчины  лакокрасочным  покрытием  (ЛКП)по

стандартным  методикам:  водопоглощение  свободной  пленки  определялипо  ГОСТ  11736,

испытание  систем  покрытий  в  агрессивных  средах  проводили  соответствии  с  ГОСТ

9.403[4].

Противокоррозионные  свойства  покрытий  определяли  в  условиях,  близких  к

эксплуатационным.  В  качестве  образцов  используют  металлические  стержни  диаметром

0,01  м  длиной  (7-7,5)∙10

-2

м  закругленными  торцами.  На  стержни  наносят  ЛКМ,  после

высыхани покрытия стержни подвешивают в сосудах, заполненных коррозионной средой.

Водопоглощение  пленок  толщиной  80  мкм  в  дистиллированной  воде  при  293

0

К

представлено на рисунке 1.

1 - ЛМРВ+ХС-068

2 - ПРЛ-сх + ХС-068

3 - ЛМРВ+ХС-765

4 - ПРЛ-сх + ХС-765

Рисунок 1 - Кинетика водопоглощения на ржавой подложке (Ст.3)

При  этом  исследовано  водопоглощение  системы  модификатора  ржавчины  в

комплексе  с  лакокрасочными  материалами  на  прокорродировавшей  поверхности  (Ст.3),

покрытой  равномерным  слоем  продуктов  коррозии  толщиной  35-45  мкм,  полученных  в

результате экспонирования образцов в течение 3-х месяцев. Продукты коррозии содержат

γ – FeOH (85%)  и Fe

2

O

3

(15%), зависящие  при  прочих  равных  условиях  от  влияния

скорости  коррозии  на  адгезионное  взаимодействие  с  подложкой.  Плотность  полученной

пленки  показывает,  что  величина  равновесного  водопоглощения,  характеризующая  в

значительной  степени  свойства  модификатора  ржавчин  на  прокорродировавшей

поверхности  для  лигнинового  модификатора  ржавчины  (кривые  1,3)  заметно  ниже,  чем

при применении известного в промышленности ПРЛ-сх (кривые-2,4).

Испытание  лигнинового  модификатора  ржавчины  «ЛМРВ»  в  лабораторных

условиях  на  химическую  стойкость  проводилось  в  соответствии  с  ГОСТ  9.403  методом

полного  погружение  образцов  в  растворы  серной  (10  %-ной  концентрации)  кислоты,  в

10%-ный раствор NaOHи в 3%-ный раствор NaCl(рисунки 2-3).

Рисунок  2 -Зависимость  защитных  свойств  системы  химстойких  покрытий  с

модификаторами ржавчины (ЛМРВ, ПРЛ-сх) от времени нахождения в 10%-ном H

2

SO

4

.

Рисунок 3 -Зависимость  защитных  свойств  системы  химстойких  покрытий  с

преобразователями ржавчины (ЛМРВ, ПРЛ-сх) от времени нахождения в 10%-ном NaOH.

Обобщенная  оценка  состояния  покрытий  проводилась  в  соответствии  с  ГОСТ

9.403.

Таблица  1-Физико-механические  свойства  образцов,  защищенных  лигниновым

модификатором ржавчины«ЛМРВ» и лакрокрасочным покрытием

№ Наименованием

одификатора

ржавчины

Вяз-

кость

по

В3-

4,сек

20

О

С

,  не

боле

е

Время

высы-

хания

при

Т

О

С,

не

более

Твер-

дость

по М-

3,

улс.е

д.  по

высы

х.

при

Т

О

С

Проч

-

ность

при

изги-

бе,

мм

Адге

-зия,

балл

Адгезионная

прочность

Проч-

ность

при

ударе,

Дж

Содер

жание

гель-

фрак-

ции,

%

Н/

см

Время

вы-

держки

, сут.

1

.

ЛМРВ

12

При

100-

110

О

С

,

10мин

При

18-

20

О

С,

6-10

час

0,92

0,87

1

1

11

14

21

25

27

27

27

28,5

28

29,6

1

7

14

30

45

60

90

120

150

180

При

прямо

м

ударе

3-5,0

При

«обрат

-ном»

ударе

2-5,0

0,86

2

ПРЛ-сх

25

При

100-

110

О

С

,

10мин

0,85

3

1-2

9

12

18

18,5

19

22

25

26,7

27

28

1

7

14

30

45

60

90

120

150

180

При

прямо

м

ударе

2-4,5

При

«обрат

-ном»

ударе

2-4,0

0,82

На рисунках  1-3 качестве  примера  графическии  представлены  данные  по

сохранению  защитных  свойств  системы  покрытия  ХС-068  модификатором  ржавчины

(ЛМРВ и ПРЛ-сх) и без них.

Из  рисунка  видно  что  указанная  система  ЛМРВ  +  ХС-068  сохраняет  защитные

свойства без изменения в течении 140-250 суток.

Результаты  испытаний  системы  ЛМРВ  +  ХС-068  и  ПРЛ-сх  +  ХС-068  имеют

аналогичный характер.

Испытание  в  20%-ном  растворе

NaOH

показали,  что  покрытии  ЛМРВ

высокоэффективно.  Системы  покрытий  с  ЛМРВ  остаются  почти  без  изменений  при

испытаниях  в  течении  300  и  более  суток.  В  то  же  время  на  образцах  с  ХС-068  (без

модификатора  ржавчины),  нанесение  непосредственно  по  ржавой  поверхности,  признаки

разрушения покрытий отмечены уже после 70-75 суток испытаний.

Результаты  визуальных  наблюдений  за  состоянием  покрытий  с  лигниновым

модификатором  ржавчины«ЛМРВ»    хорошо  коррелируют  с  данными  о  защитных

свойствах  комплексных  систем  покрытий.  Окончательные  и  наиболее  достоверные

выводы  об  эффективной  и  защитной  способности лигниновый  модификатор  ржавчины

можно  сделать  лишь  по  результатам  испытаний  комплексных  систем  лакокрасочных

покрытий с их применением (таблица 1).

Покрытия  характеризуются  высокой  водо- и  солестойкостью,  достигающей  более

1000 часов.

Данные,  полученные  в  работе  свидетельствуют  также  о  том,  что  наряду  с

защитными  свойствами лигнинового  модификатора  ржавчины «ЛМРВ»  исследованы  и

физико-механические  свойства  покрытий:  прочность  при  ударе – 3-5,0  Дж,  адгезия – 1

балл. Эти показатели высокие, что указывает на ее хорошие эксплуатационные качества в

условиях случайных ударов.

По качественным и эксплуатационным характеристикам лигниновый модификатор

ржавчины«ЛМРВ»    в  комплексе  с  лакокрасочными  покрытиями  не  уступает,  а  по

некоторым показателям превосходит промышленные ржавчины, что подтверждено актами

испытаний.

Таким  образом,  новый лигниновый  модификатор  ржавчины«ЛМРВ»  может  быть

использован для подготовки под окраску стальных поверхностей с целью преобразования

продуктов  коррозии  до  химический  стойких  водонерастворимых  соединений,  прочно

связанных  с  поверхностью  металла.  При  этом  создание лигнинового  модификатора

ржавчины позволяет решить ряд задач:

-получение  новых  композиционных  материалов  с  лучшими  эксплуатационными

свойствами;

-экономия значительных ресурсов металлофонда Казахстана;

-рациональное использование промышленных отходов;

-снижение  потребности  в  дорогостоящих  и  дефицитных  антикоррозионных

грунтовочных материалах.

Литература

1Кукурс  О.,  Упите  А.,  Гонзак  И.  и  др.  Продукты  атмосферной  коррозии  и  окраска  по

ржавчине. Изд. Зинатне. Рига. 1980. -163с.

2 Браунс Ф.Э.,Браунс Д.А. Химия лигнина,М.,Лесная промышленность,1994.-180с.

3 Кальянов Н.Н. Вермикулит, его свойства, технология и области   применения // Перлит и

вермикулит. – М.., Техиздат, 2004. – С. 110-123.

4  Карякина  М.И.  Испытание  лакокрасочных  материалов  и  покрытий. –М.:Химия.  2008.-

272с..

ҮЛКЕН ҚАЛАЛАР МЕН ӨНДІРІС ОРТАЛЫҚТАРЫНДА ҚОРШАҒАН ОРТАНЫҢ

ЛАСТАНУЫ

Әбдірасіл С.А

Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты,

Арқалық қ., Қазақстан

saltanat.abdirasyl@mail.ru

Ауаға шығатын улы заттардың концентрациясы (ауыр металдар, шаң -тозаң, күкірт

тотығы,  көмірқышқыл  газы  және  т.б.)  белгіленген  мөлшерден  он  есе  артық. Ең ауыр

жағдай  Тараз,  Теміртау,  Алматы,  Шымкент,  Балқаш,  Риддер, Өскемен  және  басқа  да

қалаларда қалыптасқан.  Осы қалаларда  лас  заттардың концентрациясы  жыл  бойынша

белгіленген  мөлшерден  5-10  есе  артады.  Ауа  кеңістігінің ластануы  пайдалы қазбалар

өндіретін  аудандарда  да  байқалады.  Атмосфераның ластануы  Байқоңыр  космодромында

ғарыш  кемелерін ұшыру кезінде  де  байқалады. Өнеркәсіпті  аудандарда  ауа  кеңістігінің

ластануымен  катар  ластану  сол  жердегі  су  көздерін қамтиды.  Сырдария өзені  ағысының

35-40%-ы өндіріс  орындарының  қалдық суларынан  түрады. Өзен  суында  дизентерия,

паратиф,  гепатит,  сүзек  ауруы қоздырғыштары  мен өте қатерлі  гексахлоран  ДДТ

кездеседі. Өнеркәсіп  орындарының ластаушы  заттарына  жер  игеру  нотижесінде  пайда

болған  масштабы  химиялық ластанудың көлемдері ұлғаюда. Өсімдік  жамылғысын

қорғайтын әр  түрлі  химиялық заттар,  дефолианттар,  пес тицидтер,  мөлшерден  артық

қолданған тыңайтқыштар, тек қана қоршаған ортаны емес, тамақ өнімдерін де ластауда.

Ірі қалаларда негізгі ластану көзі — автокөліктер, себебі олар шығарған газдардың

құрамында 

көп 

мөлшерде 

зиянды 

заттар 

( көміртек және азоттың

тотықтары , көмірсутектер,

қорғасынның

токсиндік 

байланыстары, канцерогенді

заттар, т.б.) кездеседі. Мысалы, бір жеңіл автокөлік ауаға сағатына шамамен 6 — 10 м2

улы газ бөліп  шығарады. Қоршаған  ортаның ластану  дәрежесі әр  түрлі қалыптар

(стандарттармен) мен нормативті көрсеткіштер арқылы бақыланады.

Егер экологиялық проблема болса, демек халықтың денсаулығы зардап шегіп отыр

деген  сөз.  Сол  себепті  адамдардың денсаулығын қадағалап,  осы  жағдайды  шешіп  алу

керек. Әрине,  егер  бізді қоршап  тұрған  табиғат әсем  де,  көз  тарталық сипатта  болса,

қандай ғажап  болар  еді.  Сонымен қатар,  адамдардың денсаулығы  мықты,  экологияның

әсерінен туатын дерттің саны аз болса, адамдар әр жұмысқа қабілетті, ел экономикасының

одан әрі  дамуына әсер  етер  еді. Ұлан – ғайыр  кең даламыз  бар,  ал  сонда  тұратын

халықтың саны  тек  15  миллиондай ғана,  демек  бізге  дені  сау,  білімді, қабілетті ұрпақ

қажет.[1]

Қала өркениеті — қолайлы  жағдайлар,  тұрмыстың жеңілдеуіне әкелгенмен,

коммуникация тығыздығы, әр түрлі қажеттіліктерді қанағаттандыру мүмкіндіктері

— тек

барлық жағынан қолайлы  орта  емес. Қала  ортасы  адамның басты  сапасы

— оның

денсаулығына қолайсыз әсер  етеді.

Атмосфераның, судың, азық -түлік өнімдерінің,

күнделікті қажетті  заттардың  өнеркәсіп  пен  транснорттың  қалдықтарымен  ластануы,

электромагниттік

өріс, 

вибрация, 

шу, 

ауаның

дезионизациялануы, 

тұрмыстың

химияландырылуы,  шектен  тыс  көп  ақпараттардың ағыны,  уақыт тың жетіспеуі,

гиподинамия,  эмоциогенді қысым,  дұрыс  тамақтанбау,  зиянды әрекеттердің кеңінен

таралуы — осылардың барлығы қосылып  адамның денсаулығын  нашарлатады. Қала

халқының басым  бөлігі  демалатын қаладан  тыс,  табиғи  жағдайда өткізуге  тырысады.

Бірақ, м ұндай жерлерде мүмкін болатын рекреациялық (рекреация латын тілінен демалу,

сауығу) қысым артады да, олар: қаланың жалғасына айналады.

Қоқыс төгетін жерлердің санитарлық және экологиялық талаптарға сай емес екенін

атмосфера  ауасының тазалық сапасының бұрын ғы кезден  нашарлағаны  туралы  айтсақ.

Оның себептері, ең алдымен ауаға  адамның іс — әрекетінен болатын әр түрлі газдардың

шығарылуы  болып  табылады.  Оларды  біз  ауаны  ластағыш  заттар  дейміз.  Дүние  жүзі

бойынша  атмосфера  ауасын  ластайтын  заттардың мөлшері  жылы на  200  млн.  тонна.  Ал

оның  құрамының  20 пайызы  химиялық элементтен  тұрады.  Соның ішінде қорғасын  мен

мырыштың ауада  таралуы  адамдардың жиі  улануына әкеліп  отыр.  Негізінен  бұл

элементтердің мөлшері ауада 0,0003 мг/ м

3

– тан аспауы керек.

Облыс бойынша қалдықтардың көлемі:

01.07. 2009 жылы – 114,36 млн. тонна

Өнеркәсіп қалдықтары – 108,45 млн. тонна ( 94 % )

Тұрмыстық қалдықтар – 5,9 млн. тонна ( 6 % )

Тау – кен өнеркәсібі – 54,61 млн. тонна

( 50 % )

Химия өнеркәсібі – 20 %

Облыс бойынша тұрмыстық қалдықтар жинайтын

алаңдар – 189

Облыс бойынша жиналған тұрмыстық

қалдықтар – 5,91 млн. тонна

Тараз қаласы бойынша – 1,88 млн. тонна

Атмосфераны  ластайтын  автомобиль  транспорты,  химиялық  өндіріс,  газ өндірісі,

жылу өнеркәсібі, тау – кен өнеркәсібі және т.б .

Бұл  сандар  ауаның ластануының жоғары  екенін  айқындап  тұр. Қоршаған  орта

өндірістік қалдықтар  мен  автокөлік  түтіндерінен  ластанғанда,  ауыл  шаруашылығы

өнімдерінің сапасы төмендеп, сол арқылы адамдардың денсаулығы нашарлайды. Осының

салдарынан әсіресе  көкт ем  мезгілінің соңы  мен  жаз  айының басында  адамдар  уланып,

ауруханаға түсіп жатады. Сондықтан азық – түлік, жемістер мен көкөністер құрамындағы

химиялық заттардың мөлшері мен құрамына қатаң бақылау жасалып отыру тиіс.

Енді атмосфераны ластайтын негізгі заттарға шолу жасап өтейін.

1.

Күкірт  диоксиді – ауадағы  ылғалдың  әсерінен  күкірт қышқылына  (  Н

2

SО

4

)

айналады. Құрамында  күкірт қышқылы  бар  тұман  немесе  ылғалды  ауа  адамның,

жануарлардың тыныс жолдарының кілегей қабаттарына, терісіне әсер етеді.

2.

Фторлы сутек — өте улы. Бұл зат пластмасса қалдықтарын жаққанда пайда

болады.  Улы  зат  адам  ағзасына  біртіндеп  еніп,  жүйелі  түрде  жинала  берсе,  созылмалы

ауру  пайда  болады.  Оның басты  белгілеріне  келсек:  адам  тез  шаршағыш  келеді, ұйқысы

келеді  немесе ұйқысы қашады,  бейжайл ық,  ұмытшақтық, көңіл – күйінің тез өзгеруі,

зейінінің төмендеуі  байқалады.  Улы  заттар  адамның  қанайналым  мүшелеріне,  жүйке

жүйесіне, бауырына әр түрлі әсер етеді.

3.

Көміртегіоксиді(  СО

2

)  мен  монооксиді  (  СО).  Көміртегіоксидіулыемес,  ал

монооксид – улы. Оладамныңқанындағыгемоглабинменқосылып,  зияндықоспатүзеді  де,

ауру  туғызады.  Деректерде:  ХІХғасырдың  20 – жылдары  СО

2

мөлшері – 0,29  %  болған.

1990 жылы – 0,35 % , яғни 20 пайызғакөбейген. Ал 2000 жылы – 30 пайызғажеткенекен.

4.

Азоттыңқосылыстары

– атмосфераға ормандағы өрттен,  ірі өнеркәсіп

орындарынан  бөлінетін  заттар.  Адам  баласы  азот  оксидтерінедушарболған  жағдайда,

тыныс  жолдарының  қабынуы,  бронхит,  ентікпе, өкпе – тыныс  жолдары  ауруларынан

зардап шегеді.

5.

Күкіртті 

ангидрид

–

жылуалукезіндекөмір 

мен

мазуттыжағады,

солсәттебұлзатауағатүседі.  Мысалы,  1  млн.  тонна  көміржаққанкезде  25  мың тонна

күкіртбөлінеді.

Әринекүкіртжеке 

элемент 

күйіндеемес,

күкірттотығыретіндеауағашығарылады.  Бұл  газ  оттегіментотығып,  су  буыменқосылып,

күкіртқышқылынпайдаетеді.[ 2]

Бірнешеулызаттардыайтып, 

олардыңқұрамымен,

адамденсаулығынаәсеріментаныстық.

Соныменбіргеқоршағанортағақауіптізаттардыңқатарынакіретінауырметалдар,  нитраттар,

нейтриттержәнет.б. 

айтыпөтуге 

де 

болады.

Кеңінентаралғанхимиялықзаттардыңішіндегіөтеқауіптісі

–

бензапирен.

БұлзатпенластануТараз,

Қаратауқалаларындабайқалыпотыр. 

Адам

ағзасынаауаныңқұрамы,  су  жәнеазық – түлікарқылытүсетінбұлулызаттынысоргандарын,

өкпе мен қолқаныңқызметінбұзадыекен.

Бұданкейінгіайтармәселе

–

судыңластануы. 

Бұл 

проблема

қазіргікездебүк іладамзатқауымыналаңдатыпотыр.

Ауабассейінініңластануыныңнегізгісебебі

–

тазартылмағанағынсулардыөзен

–

көлдергежіберуболыптабылады.

Ендігісіөзімізтұтыныпжүрген – ауыз су мәселесі. Біздіңоблыстасудыңсанитарлық –

техникалықжағдайы  сын  көтермейді.  Ескіргенж әнемерзіміөтіпкеткен су құбырлары –

46,97  %  ,  олардың  30,21

%

— ына  40  жыл;  2  %

— ына  50  жылболған.  Су

құбырларыныңескіруіішетінсудыңсапасынаәсеретеді.

Әлемдеаурудың 80

% – ы  сапасыз  суды  пайдаланғаннанболады.  Ал  оны

тұтынуесебіненәлемде 5 млн – ғажуықадамкөзжұмады.

Республика 

бойыншашаруашылықауыз 

су 

мұқтаждарынатиесілі 

су

тұтынуқалалардағыбіртұрғынғашаққанда  орта  есеппентәулігіне  167  литрдіқұрайды.  Ал

ендімекендегібірауылтұрғынынашаққандағыүлесті  су  тұтыну

– 6,8  литр. Өзіміздің

Жамбыл облысында су тұт ынудыңеңтөменгідеңгейі – 10 – 16 литрдікөрсетіпотыр.

Міне, су мәселесін де талқығасалыпөттік.

Осындайадамзатбаласытарихындағыэкологиялықдағдарыстыңбастысебебішектелм

ейөсугебағытталғантехникалықөркениеттіңтежеусізәрекеті.

Расындаадамбақылауынаншығыпкеткенте хникалық

прогресс

адамныңөзінеқауіптөндіріпотыр.

Ғылыми

–

техникалықреволюцияныңөрістеуіәсеріненқоршағанортадакүрделіөзгерістерболуда.

Осыныңсалдарынанластанутүрлерікөбейіп, жербетіндегітіршіліккезиянынтигізуде.[ 3]

Адам  денсаулығыназиянынтигізетін  жат әдеттерденаулақболғаныжөн.  Ендіоларға

не 

жататынынатоқталакетейік: 

Олар

–

темекітарту, 

спирттікішімдіктерге,

есірткілікзаттарғасалыну.  Арақтыңорнынақымыз  бен қымыраніш,  темекітартудыңорнына

таза 

ауадакөбірекжүр. 

Жастарғаесірткініпайдаланба,

көңілкөтеретінм әденикөпшілікорындарынабарудыәдеткеайналдыр 

дер 

едім.

Еңбекадамдытәрбиелейді. 

Сондықтанжұмысістеуденқашпағанжөн.

Жалқаулыққасалынудыңсоңыжақсылыққаапармайды. 

Имандылықжолынатүсіп,

жылынабіркелетіноразанытұтып, 

оныңтәртібінсақтағаныңыздұрыс.

Дүниедебұғантең келетінештеңежоқ.

Бізтабиғаттың,  қоршаған  ортаның ластануына  жолбермеуіміз  керек. Өзіңізді

қандай  көрсеңіз, өзгелерді  де  солайкөріңіз.  Адамдарбір -бірімендос,  бауырлас,  сыйлас,

рақымды,  мейірімдіболса,  нұрүстіненұржауады.

Әрқашанжаманойданаулақболыңыз.

Адам

өзінөзгеден 

кем 

сезінуі, 

денсаулығыныңнашарекендігінойлапқамығуы,

көзалдынаөлімқорқынышынелестетуіойдыбұзады. Сөз  соңында қайраайтарымыз,  халық

денсаулығы тек медицина қызметкерлерінің кәсіби тірлігі ғана емес, бүкіл қоғамның тұтас

денсаулықсақтауға  және  н ығайтуға  арналған үйлескеніс -қимыл әрекеттерінің жемісі

екенін баршамыз да ұғынуға тиіспіз. Сонда ғана қоршаған ортаны сақтай отырып, таза су

ішіп,  дұрыстамақтанып,  иманды  және  салауатты өмірсалттарын  тұрақтықалыптастырсақ

болашақтың жарқын кепілі болмақ.[ 4]

жүктеу/скачать 8,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: