Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Медицина әлеуметтануы. Решетникова
| Денсаулы# са#таудаы баытталан бадарламаны мониторингі.
РФ азаматын тегін медициналы к мекпен амтамасыз ету ба дарла- масы аржылы бюджетті есебінен жне ММС есебінен ж ргізіледі. Бекітілген к лем мен сапа негізінде мемлекеттік кепілдіктерді орын- далуы барлы леуметтік топтарды тегін медициналы к мек пен ал- дын алу шаралары б"л ба дарламаны масаты болып табылады. Денсаулы# са#тау ж%йесіні ма#сатты баытталан бадарламасы- на жатады: жедел жне ш$ыл медициналы# к'мек; т'тенше жадай- лардаы жедел медициналы# к'мек; бала жне ана денсаулыын са#тау; вакциналы# алдын алу; жас'спірімдер, студенттер мен орта арнайы о#у орнында о#итындар денсаулыын са#тау; соыс ардагерлері мен м%гедек жандарды емдеу; дрілермен #амтамасыз ету жне жеілдіктер. Т"р ындар а тегін медициналы к мек к рсету, т"р ындарды дрілік заттармен амтамасыз етуді жетілдіре т су жне материалды-техника- лы орды ны айту шін медициналы-леуметтанулы мониторинг ажет: РФ азаматтарына тегін медициналы к мекті к рсетілуі туралы ● мемлекеттік кепілдік ба дарламасыны орындалуы; ММС ж йесіні ызметіні леуметтік-экономикалы орытын- ● дылары; медициналы ызметті т"тынушыларды леуметтік-экономика- ● лы белсенділігі мен леуметтік бейнесі; медициналы ызмет к рсетушілерді леуметтік-экономикалы ● бейнесі; сатандырушыларды леуметтік-экономикалы жа дайы; ● ММС ж йесі мен денсаулы сатау реформасына азаматтарды ● к зарасы мен атынасы; ММС ж йесі бойынша медициналы ызметті ол жетімділігі ● мен сапасы; медициналы технологиялар. ● Халы#ты медициналы# #ызметке с$ранысы. Дрігерлік к мекке нор- мативтік ажеттілік науастарды барлы ажеттіліктері мен с"раныс- тарын бейнелей алмайды, сондытан медициналы ызметтерге деген с"раныс дрігер мен науасты араатынасын анытайды. Науас егер о ан денсаулы сатау ж йесiнi дамуына м мкіндіктер (оны м дде- лерiн есепке алу арылы те сапалы дрiгерлiк ызметтi алу м мкіндік- тері) мойындалса, осы атынастарды толы"ылы субъектісіне 2.3. Медицина леуметтануында ы леуметтік зерттеулерді негізгі ба ыттары 103 айналады. Т"р ындарды медициналы к мек ажеттіліктерін кешенді ба алауды субьективті лшемі; муниципалды медициналы желiнi йлесімдігі; медициналы к мекті сапасы жне т.б. медициналы ызметтерге с"ранысты ана аттандыруды к зі болып табылады. Ме- дициналы к мекті негізгі мамандан ан т рлерін пайдалана отырып, т"р ындарды жынысты, жасты "рамына байланысты есепке алып, с"растыру зерттеулерін ж ргізу ЕПМ "рылымдарын отайландыру а м мкіндік береді. Осы ан орай, т"р ындарды медициналы ызметке с"ранысы медициналы-леуметтік мониторингті маызды объектісі болып табылады. Денсаулы# са#тау реформаларына т$рындарды #атынасы. Денсау- лы сатау халыты леуметтiк ор ауды е маызды институты бо- лып табылады. Елдегi экономикалы немесе саяси ахуалды згерiсi, к бінесе денсаулы сатау ж йесiндегі реформалау а келiп со ады 1 . Денсаулы сатау ж йесi "рылымында ы згерiстер мен "йымдасты- рулар к п жа дайда мына масаттарды к здейді: т"р ындар денсаулы ыны жасартуы бойынша жаа ба дарлама- ● ларды iске асырулары; медициналы жрдемні олжетімділігі мен сапасыны суі; ● медициналы жрдем алу кезінде леуметтiк ділеттілікке жету; ● мемлекеттегі т"р ындарды аржы жне затты м мкiндiктеріне ● сйкес дрiгерлiк к мекті ажеттiктерiн келтiру. Реформаларды ба алау рдайым наты емес. Осылайша, ММС-ты к пшілік субъектілері медициналы-бюджеттiк сатандыру атысында о к зарастарды "станады. Т"р ындар ММС-ты келісімшартында ы медициналы мекемелердi ж"мысына лкен сенiмсiздік танытады. Денсаулы сатау реформалары о нтиже к рсетеді, егер мына са- лаларды жа дайын жасартса: т"р ындарды денсаулы жа дайларын; ● т"р ындар а медициналы ызмет к рсетуді; ● медициналы мекемелердегі медициналы-технологиялы ыз- ● меттеріні мiнездемелердi (олданылатын медициналы техно- логиялар, алдын алу ж"мысы, дрiгерлiк жабдытарды пайдалану, басару тиімділігі, емделушіні медициналы к мек сапасына ана аттануы, р т рлі медициналы к мек т ріне олжетімділік, 1 ХХ . 90-жылдары Ресей денсаулы сатаудан ММС- а леуметтік ауысу мселесі автор- мен зірленді. (Ресей айматарында міндетті медициналы сатандыруды медициналы- леуметтік мониторингін енгізу). Ол шін барлы денсаулы сактау салаларында медици- налы-леуметтік мониторингті наты ба дарламасы жасалды. 104 II Б лім. Медицина леуметтануы бар орларды олдануыны тиiмдiлiгi, диспансеризация, т.б.) жасаруы. Т"р ындарды емдеу-алдын алу мекемелеріні жне медициналы сатандыру "йымдарды ж"мысы туралы апараттануы. Т"р ындар- ды 90%-да сатандыру полисі бар бол анымен, олар жаа шарттар- да ы дрiгерлiк ызмет к рсету ерекшелiктерi туралы ма л"маттармен таныс емес. Т"р ындарды медициналы жрдем саласында ы ММ ж нінде хабардар болуы (ЕПМ, медициналы сатандыру "йымдары) ММС ж йесіні субъекттерiнi ж"мысыны т зетуіне негiз бола ала- ды. Азаматтарды сапалы к мекті ажетті к лемін алуы ММС ж йесін- де са#тандырыландарды м%ддесін #орау болып табылады. Сатанды- рыл андарды "ы ын амтамасыз ету ММС субъектілері дегейінде ж зеге асырылады: медициналы сатандыру "йымдары (МС@), ЕПМ жне айматы міндетті медициналы сатандыру оры (АММС). ММС айматы ж йесінi ызметтерi туралы ша ымдарыны саны жне сатандырыл андарды тініштері, сота дейiн жне сотты тер- геу, регрессивтiк талап бойынша ма л"мат алу а болады. М"ны бар- лы ы медициналы ызмет к рсетуді сапасы мен жа дайына ана байланысты емес, сонымен атар, т"р ындар мен медициналы ыз- меткерлерді з "ытары жне мiндеттер туралы хабардар болуында. ММС апараттандыру ж йесінде ж"мыс iстеудi жетіспеушілігі салда- рынан, бiр жа ынан, сатандырыл андарды толы "ы ыны іске асырылуына шек ояды, екінші жа ынан тiнiштердi, ша ымдарды жне сот істеріні саныны ай асыз суiне ба ытталады. Млiметті жетіспеушілігінен сапаны объективтi емес ба асын жне медициналы ызметті экономикалы масата сйкессіздігін туындатады. Медициналы ызмет к рсетуді сапасын жо арылату жне му- ниципальды денсаулы сатау ж йесіндегі аылы ызметтерді даму перспективаларын анытауда т"р ындарды апараттандырылуы ма- ызды. Медициналы к мекті олжетімдігі мен сапасы. Медициналы к мекті олжетімдігі — б"л т"тынушыны керек уаытта, керек жер- де, тиісті к лемде жне т леу аысы ымбат емес ажетті к мек алу м мкіндігі. Стратегиялы жоспар бойынша, мемлекетті барлы т"р ындары, мигранттар, мжб рлі жер аударушылар барлы меди- циналы-леуметтік к мек т ріне, физикалы жне психикалы ден- саулыты жасарту а науастарды айта алпына келтірілуіне ол жеткізе алуы керек. 2.3. Медицина леуметтануында ы леуметтік зерттеулерді негізгі ба ыттары 105 Медициналы-леуметтiк к мектi олжетімділігі жне оны ділетті лестірілуі т"р ындарды р т рлі леуметтік-демография- лы топтарыны денсаулы жа дайларыны айырмашылытарыны азаюымен к рінеді. Медициналы к мекті сапасын анытау шін медициналы техно- логиялар жне медициналы жабдытар олданылады; алдын алу жне диспансер ж"мысыны к лемi; хирургиялы белсендiлiк; ызметкерді біліктілік дегейіне, сонымен бiрге, ал ашы медицина-санитарлы к мектi барлы т"р ындар топтарымен ел аума ында тедігі мен ол- жетімділігі; медициналы к мекті р т рлi т рлерiнi олжетімділігі; емделушiлерді медициналы к мекке ана аттанулары. Медициналы ызмет к рсету сапасын амтамасыз ету белгілі бір дрежеде сатандырыл ан адамны "ы ымен байланысты. Сонымен бiрге, науастар а ызмет к рсету сапасын жо арылату шiн дрігер- лерді жне орташа медициналы ызметкерлерді пiкiрiн бiлу маыз- ды. С"растырыл ан дрiгерлер пікірі бойынша, медициналы к мек сапасына ЕПМ ж"мысыны экономикалы к рсеткiштерi айтарлы- тай ыпал етедi. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|