Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015

208 
IV Блім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді...
Нарративтік с$хбат — с"хбат жргізуші ба ыттап отыратын еркін 
гіме. М"ндай баяндауды мтіндік мазм"ны сапалы сараптауды а-
жет етеді.
@йымдастыру тсіліне арай с"хбат топты с"хбат жне жеке с"х-
бат деп б лінеді: біріншісі — жоспарлан ан гіме, б"л гімені ба-
рысында зерттеуші топта талылауды "йымдастыру а тырысады, я ни, 
с"хбатты бір мезгілде бірнеше респондент атысатын трі.
Жеке с$хбат — тікелей леуметтік ыпалдасты жа дайында жргізі-
летін с"хбат трі.
Сауалнама бойынша с$рау — наты бекітілген тртіпке сай діс, онда 
с"ратарды мазм"ны жне формасы, жауап алуды наты дісі алдын 
ала бекітіледі, сонымен атар, оларды зерттеу жргізуші арнайы тіркейді, 
рі с"ратар бетпе-бет немесе сырттай ойылады. Сауалнамалы с"ра-
тар ойылатын с"ратарды мазм"ны мен "рылымын сипаттайды.
Ашы# с$рау — респондент еркін трде млімет беретін зерттеу трі. 
Жабы с"рауда дайын жауаптар тадау а беріледі. Жартылай жабы 
сауалнама — атал ан екі сапа а да ие. Экспресс с"рау — о амды 
пікірді зерттеу барысында олданылады, демографиялы жне леу-
меттік сипата ие негізгі апараттарды — б лімін амтиды.
Ашы# с$ра##а мысал: «Сізді ойыызша медициналы# к'мек сапасын 
жоарылату %шін #андай іс-шаралар ж%рзігу #ажет?»
Жабы# с$ра##а мысал: «Сіз барлы# жадайда дрігер к'мегіне ж%гі-
несіз бе? ИЯ, ЖО+».
Тура жне жанама с$ра#тар. Тура с"рата респондентті жауабы 
тура сол ма ынада тсіндіріледі. Ал жанама с"раа респондентті 
жауабыны мазм"нына сараптама жасалады.
Жеке жне жеке емес с$ра#тар. Жеке с"рата те жа дайда респон-
дентті ба асы мен пікірі арастырылады, ал жеке емес с"рата жанама 
ба а беріледі.
Негізгі жне ба#ылау с$ра#тары. Негізгі жне баылау с"ратары 
нтижелерді интерпретациялау ызметтері арылы ажыратылады. Ба-
ылау с"ратары респондентті жауап беру барысында наты, шын, 
арама-айшылысыз жауап беруін тексеру шін олданылады.
детте сауалнама жргізу барысында негізгі жне баылау с"ра-
тары респондент жауап беру барысында атал ан екі с"ра трлеріні 
айырмашылы ы мен зара тікелей байланысын ажырата алмайтындай 
"рылуы тиіс. леуметтанулы апараттар тек негізгі с"ратар а жауап 
алу арылы алынады. Баылау с"ратары арылы негізгі с"ратар-
а берілген жауаптар арылы жинал ан апараттарды толытыра тсу 
жне натылай тсу шін олданылады.

4.3. Медициналы-леуметтанулы апараттарды жинауды йымдастыру 
209
С$рау дісінде сонымен #атар функционалды#, #ызметтік #$рылым-
дар жне с$ра#тар #олданылады. С%згі (фильтр) с$ра#тар мен т$за# с$-
ра#тар респондентті #арастырылып отыран мселені білетінін немесе 
білмейтінін тексеру %шін #олданылады. Б$ндай с$ра#тара жауаптар 
сауалнаманы толтыру сапасын тексеру %шін #олданылады. «С'ндіргіш с$-
ра#тар» ар#ылы $зыннан-$за# тізім немесе негізгі с$ра# алдында респон-
дентті назарын аудару ж%зеге асады.
Себепті аны#тау, баалау жне пікірді білу шін не "рлым крделі 
дістер олданылады:
белгілі жауапа итермелейтін «жетекші с"ратарды» олдану а 
●
болмайды, ондай жа дайда с"ратарды бейтарап мазм"нда "рас-
тыру ажет;
с"раты стереотипті ба ытта ою стереотипті жауап алу а ыпал 
●
жасайды;
леуметтанулы зерттеулер жргізу барысында кеінен тарал ан 
●
ателіктерді бірі — тіке с"ратар ою;
жобалан ан с"ратар ою жалпы мдде, к зарас, себеп жне "н-
●
дылы ба ыттарды білуге ба ытталады;
ба алау немесе орытынды жасау кезінде позитивті немесе нега-
●
тивті жауаптарды ассиметриясына назар аудару ажет. Кейбір 
респонденттер негативті пікірін немесе сезімін ж"мса жеткізіп, 
ал позитивті пікірін д рекі трде жеткізуі ммкін.
Пікірлерді аны#тау. детте с"рау жргізу барысында зерттеуді ріс-
теу кезеіні алдында мынадай діс олданылады: сзгі-с"ра, я ни, 
біліктілігі жотарды електен ткізу шін; тура с"ра — респондентті 
пікіріні жалпы ба ытын білу шін; дихотомиялы с"ра — жалпы 
ба ытын анытау шін; ба а беру мен пікірді негіздемесін натылау; 
со ы с"ра — респондентті пікіріні интенсивтілігін анытау.
Эксперттік с$рау — респондентті арастырылып отырыл ан мсе-
лені арастыруда ы серіктестік белсенділігін анытау шін ойылады. 
М"ндай с"рауларда тек ашы с"ратар ойылады, ал жабы с"ратар 
сенімділік дегейін ба алау немесе осы сала а атысты баса да маман-
дарды келісу немесе келіспеу шараларын анытау шін олданылады.
Эксперттік с"рауды рістетуді логикалы бірізділігі:
арастырылып отырыл ан мселе саласыны маманы ретінде м-
●
селені мні мен себебін анытау;
экспертті біліктілігін длелдейтін мліметтер: білім саласы, осы 
●
салада ы ж"мыс тілі, біліктілігі;
"сынылып отыр ан с"ратарды толы к лемдегі мазм"ны, тртібі 
●
туралы апарат;

210 
IV Блім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді...
рбір проблемалы с"раты "растыру: жіберілген ателік, лсіз 
●
жа ы, сенімсіз т"сы жне наты длелдер арылы еркін гімелеп 
беру немесе мселені баса т"р ыдан оюды негіздеуді "сыну;
эксперт жаса ан орытындыны (пікірді) сенімділігіне ба а 
●
беру;
осымша ескертулер, тсініктемелер, "сыныстар.
●

жүктеу/скачать 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: