Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Медицина әлеуметтануы. Решетникова
| Респондентті емдеу барысында оан млім тексеру #орытындылары
міндетті т%рде оны санасына сер етеді. Егер тексеру #орытындыла- ры жа#сы болса, онда тіпті жоары ауырсыну сезімдері немесе $за# уа- #ытты нау#астануды 'зі ол %шін ая# астынан нау#астанып #аландай немесе уа#ытша нау#астанып #аландай бааланады. Керісінше, жаман #орытындыларды естіген нау#ас 'зін жа#сы сезініп т$рса да, 'з денсаулы- ы туралы #орытындыларды жаза ретінде #абылдайды. орша ан ортаны жа дайы. ● Баа берушіні логикасы м'лшермен мынадай болып келеді: егер су, ауа, азы#-т%лік сапасыз, ластанан болса, денсаулы#ты мы#ты болуы м%мкін бе?! Респондентті медициналы ызмет к рсетумен ана аттанды- ● рылуы. Респондентті к'з#арасы бойынша медициналы# к'мекті жоары дегейде $йымдастырылуы, оны 'з денсаулыына зор сеніммен #арауа негізгі себеп болады. Наты т рде ал анда йел адамдарды денсаулы жа дайлары еркек адамдарды денсаулы жа дайларынан еш кем болмаса да, ер адамдар йел адамдар а ара анда з денсаулытарына оптимистік к зарас- пен, я ни, сеніммен арайды. Білім дегейі не "рлым жо ары болса, з денсаулы ы жа дайын ба алауы да жо ары болады жне б"л задылы барлы айындамалар бойынша саталады. Сонымен атар, денсаулы жа дайы жне білім дегейі арасында ы атынасты тура байланысты деп тану а жол бермейтін жа дай туындайды, ол: білім дегейі адам жа- сымен араатынаста, ал адам жасы — денсаулыа тікелей сер ететін шешуші фактор болып табылады. Сонымен, атал ан респондентті з денсаулы ын ба алау нтиже- лері халыты денсаулы жа дайы ж нінде наты ылыми т"жырым жасау шін негіз бола алмайтыны аны. Сонымен атар, на осы млі- 214 IV Б лім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді... меттер адамны зін сезіну дегейі медициналы к мекке ж гіну шін негіздеме болып табылатынды ынан, халы жне денсаулы сатау ме- кемелері арасында ы байланыстырушы буын болып табылады. Медицина ызметкерлері халыа медициналы к мек к рсету жа дайына ба а беру, оны "йымдастырылуы, сапасы, ол жетімділігі, беталысы жне даму ба ыттары бойынша сараптаушы ретінде с"ралуы м мкін. С"рау ж ргізу барысында денсаулы сатау мекемелеріні жетекші- леріне, мекемені атаратын ж"мыстары, оны баса денсаулы сатау "йымдарымен, мекемелермен жне баса да "йымдармен зара аты- насын, оны ресурстік амтамасыз етілу дегейі жне т.б. нтижелері ба асына аса назар аудару ажет. Сонымен атар, с"рау ж ргізу бары- сында денсаулы сатау мекемесіні жетекшісі медициналы ызмет- керлерді, халыа медициналы ызмет к рсетуді азіргі жа дайы жне келешегін дамыту сияты мселерге сараптаушы ретінде атыса алады. Медициналы ызметкерлерге с"рау ж ргізу сауалнама дісімен де ж ргізіледі. Дрігерлерге сауалнама ж ргізу шін сауалнамалы с"ратарды к рсеткіштер тізімін "ру барысында емдік-диагностикалы рдісті материалды-техникалы жабдыталуы; ебек, т"рмыс жа дайы, ксі- би м мкіндіктерді іске асыру дрежесі; шы армашылы тсіл, жетілді- ру, біліктіліктік жне мансапты су; ебекті материалды жа дайы, леуметтік ор алу дегейі, біліктіліктерін к теру жне о ан дайынды ж йесі, "жымда ы леуметтік-психологиялы жа дайларды ескеру а- жет. Сауалнамаларды денсаулы сатау мекемелеріні б лімшелері же- текшілеріне леуметтанулы зерттеуді масаттары жне ткізілу тртібін т сіндіре отырып таратып беруге болады. Медициналы ызметкерлерге сауалнама ж ргізу барысында наты деректер алу шін дрігерлер жне орта буын медицина ызметкер- леріні наты атынасын ескеру ажет. Медицина ызметкерлеріні натылы бір тобыны сауалнамаларын талдау шін сауалнамалар саны 30-дан аз болма аны абзал. Апараттарды талдау барысында жалпы ау- ымы не "рлым к п б лшектенсе, со "рлым к п к лемде апараттар- ды іріктеу ажеттілігі туындайды. Медициналы мекемелер жетекшілеріне сауалнама ж ргізу бірт"тас діс арылы ж зеге асырылады. Барлы медицина ызметкерлері бо- йынша іріктеуді жалпы к лемінде денсаулы сатау мекемелері же- текшілеріні лесі 20% т мен болмауы тиіс. 4.3. Медициналы-леуметтанулы апараттарды жинауды йымдастыру 215 Медициналы мекеме науастарыны пікірін зерттеу ерекше ызы- ушылы тудырады. Зерттеуді б"л т рінде медициналы к мек алу ба- рысында ы респондентті жеке тжірибесі басымды к рсетеді, алайда оны денсаулы сатау мекемесінде емделіп жатан кездегі берген а- параттары зерттеу нтижесінде к рсетілуімен объективті ба а алуды тежейді. Сауалнама ж ргізуді емханалы мекемелерде, стационар жне баса да денсаулы сатау мекемелерінде ем абылдап йге шыан адамдар- мен ткізген ж н. Сонымен атар, емханада ем абылдап жатан адам- дарды б" ан дейінгі ал ан медициналы к мек туралы апараттар беруі де наты апараттар алу а сері зор. Себебі, б"ндай респондент- терде денсаулы сатау ж йесіні медициналы ызмет к рсету ж йесі туралы не "рлым к лемді пікір алыптасан, б"ндай зерттеу ж ргізуді "йымдастыру жеілірек жне не "рлым арзан а т седі. Стационарлар- да леуметтанулы зерттеулерді диагностикалы зерттеулер жне емдік шаралардан бос уаытта тікелей емдеу палаталарында ткізуге болады. Ауруханада жатан науастар арасында іріктеу к лемін б лу негізгі денсаулы сатау мекемелеріні т сек оры "рылымына сйкес ж ргізіледі. С"хбаткер ретінде ауруханада ем абылдап жатан науасты тадау, атал ан топта ы науастарды барлы негізгі денсаулы сатау ызметіні ж"мысы ж нінде лдеайда к п т сінігі бар, "йымдасты- ру жа ынан ол жетімді жне одан сауалнама алу арзан а т сетіндігіне негізделеді. Денсаулы сатау мекемелерінде леуметтанулы зерттеулер ткізу барысында респонденттерді тадау жиынты ы демографиялы немесе леуметтік факторлар а байланысты м дделері "састы ын есепке алу негізінде т рлі "рылымды б лімшелердегі науастардан жинатала- ды. Стационарда ы науастар арасында жасырын сауалнама ткізу т рлі б лімшелерде — к н ішінде бір уаытта ткізіледі. Сондытан сауалнама а жауап беруші науастар а сауалнаманы толтыру барысын- да медициналы ызметкерлер немесе палатада ы к ршілер тарапынан ешандай ысым к рсетілмеуін ада алау ажет. Дл осындай дістер арылы емхана а келушілерден апарат жинау- а болады, мысалы, дрігер абылдауын немесе емдік-диагностикалы зерттеулер жне емдеу шараларын к тіп отыр ан науастар арасында сауалнама ж ргізуге болады. Сауалнаманы толтырушы респондентке сыйласымды атынас жне "рмет к рсету о ан отайлы эмоционал- ды ыпал етеді жне ол сауалнаманы толтыруда еш иынды ту ыз- 216 IV Б лім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді... байды, респонденттерді сауалнаманы толтырудан бас тарту пайызын азайтады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|