• МЗ (ақша массасы) = М2 + банктік емес занды тұлғалар мен халықтың
шетел валютасындағы басқа да депозиттері.
Мұндағы,
•
Аудармалы депозиттер - 1) әрқашан айыппұлсыз және шектеусіз
атаулы құнымен ақшаға ауыстырылады; 2) чектің, траттаның немесе жиро-
кепілдіктің көмегімен еркін айналады; 3) төлемдер жүргізуде кеңінен
қолданылады. Аудармалы депозиттер қысқа ақша массасының бір бөлігін
құрайды.
•
Басқа депозиттер - негізінен ол, белгілі уақыт аралығынан кейін ғана
алынатындығы немесе әртүрлі шектеулері жай коммерциялық операцияларда
біраз қолайсыздық туғызатын және жинақ механизміне қойылатын
талаптарға жоғары дәрежеде сай келетін жинақ және мерзімді депозиттер.
Басқа депозиттер, сонымен қатар шетел валютасында салынған басқа
салымдар мен депозиттерді қамтиды.
Ақша базасының ақша массасына ықпал етуі
ақша мулътипликаторы
(Ам) көмегімен мынадай формула арқылы есептеледі:
базасы)
(аакш
МВ
массасы)
(аак
3
М
А
М
Егер, мысалға ақша мультипликаторы 2,0 -ге тең болса, онда ақша
базасының әрбір теңгесі 2 теңге жасауға қабілеттігін көрсетеді. 2003 жылы
ақша массасындағы депозиттердің өсуі, ақша мультипликаторының мәні,
өткен жылмен салыстырғанда 3,29 -дан 3,67-ге дейін осіріп отыр.
Достарыңызбен бөлісу: