Ф. Ш. Оразбаева Гылыми редакторлар
сол халыктыц улы жазушысы эpi ойшылы саналатын Максим Гоpькийдiц: "Дегенмен байкаусыз
жүктеу/скачать 6,09 Mb. Pdf көрінісі
|
сол халыктыц улы жазушысы эpi ойшылы саналатын Максим Гоpькийдiц: "Дегенмен байкаусыз турде бiздe шын мэшсшдеп жэне аса керкем тарихи роман жасалды... РeволюцияFа дeйiнгi эдебиетте мундай роман болFан жок" - деген mrapi геосаяси туpFыдан ортак таFдыpы бар кеп улrrаpFа да тиесш ед^1, 153]. АFылшын жазушысы Джеймс Олдридж: "Менщ Михаил Шолоховка алFысым шeксiз. Кецес Yкiмeтiнiц немен тыныстап, кандай киындыктардан eткeнiн 1938 жылы «Тынык Донды» окыFаннан соц Fана тусiндiм»[2] - деген екен. Бул туpFыдан "Тынык Дон" сынды ipiлi-усакты революция такырыбынан туFан шыFаpмалаp каншама? Бул шыFаpмалаp эр туpлi децгейде болды, эpi ез кeзeцiндeгi уакыт, дэуip талабына ез дeцгeйiндe жауап берш жатты. Романныц, керкем шыFаpманыц мiндeтi - кундeлiктi eмipдe, тарихи уакшада болатын барлык кездейсоктыктарды белш алып, eмipдiц койнына, жуpeгiнe суцгу - деп керсеткен eдi орыс сыныныц классигi В.Г.Белинский[3]. Бул пiкipдi Fалым Айкын Нуркатов: "... романшыныц нeгiзгi максаты - eзi бейнелеп отыpFан дэуipдiц рухын ацдату, шeшушi сипаттарын керсету. Осы нысанасына жету жолында ол eзiнiц творчестволык киялы аркылы ойдан шыFаpуFа, яFни керкемдш эсipeлeудi (художественный вымысел) колдануFа ыктиярлы, ез кeзiндe Пушкин де: "Казipгi уакытта роман деген сeздi - эареленген баяндау аркылы epбiтiлгeн тарихи дэуip деп уFамыз"[4, 400]- деп непздей тусeдi. Б.Майлиннiц прозасын жан-жакты сараптай отырып Т.Нуртазин "Роман мен повесть тацдаулы поэзиямен катар карапайым прозаны да, тiптi суpeцсiз хабар, хроника мен цифрларды да бойына сыйыстырып, жарасым дарытып, тамаша керкем поэзия болып шыша бepeдi. Е н д т поэзияныц кушi - роман мен повесте калды" - сынды улы сыншыныц пiкipiнe косылатындыFын жeткiзгeн[5,102]. Каламгер Fабит Мусipeповтiц романныц iшкi талабына байланысты: "Бipiншi - эpбip шыFаpманыц iшкi мiнeздeмeлepi, сырткы сипаттаулары, жаратылысты суperreулepi сиякты eгжeй-тeгжeйлiлepдiц бэpi де шындылыкпен кepсeтiлугe тиiстi, eкiншi - типтшк обpаздаpFа да, образдардыц эрекет етер жаFдайлаpына да бipдeй койылатын талап, eкiншi сезбен айтканда, типик характерлер кай уакытта да типтшк жаFдайлаpында жасалуFа тиiстi" [6,351]- деген mrapi кунi бугiн де кенере коЙFан жок. ХХ Fасыp тарихынан саяси peпpeссияFа ушыpаFан каламгepлepдiц ею мушелдей уакыт халык санасынан алшактатылFандыFы бeлгiлi жайт. Жылымык кезец келш, азаматтарымыз кайта оpалFан сэтте акын Глияс Жансугipов туралы алFаш субeлi зерттеу ецбек жазFан Fалым Мырзабек Дуйсенов болатын. Демек Iлияс Жансупровтыц «Жолдастар» романы туралы айтылатын ой-пшрде М.Дуйсенов eцбeгiнe токталу зацдылык болса керек. Бiз де кeлeсi кезекте "Улы Октябрь социалист^ революциясы жещп, жаца коFам орнату куpeсiндe де, социализмнщ тиянакты оpныFу кeзiндe де жаца дэуip жазушылаpFа eзeктi такырыптарды алFа келденец тартты. Революция, сол кездеп шиeлeнiскeн халыкаралык жаFдай, социалист^ курылыстыц алFашкы жeцiстepi, ауылдаFы тап курестер^ ецбекке деген кезкарас, мэдени революция, санадаFы eзгepiс, таFы баска кептеген коFамдык мэн-маFынасы бар мэселелер кун тэрпбшде ерекше турды. Уакыт тудыpFан такырыптыц eзiн тацдай, талFай бiлу, оныц кepкeмдiк шeшiмiн табу жазушыныц иедялык баFытымeн тыFыз байланыста жатады. Совет акыны бYгiнгi eмipгe тiкeлeй катысы бар куpдeлi жайларды сез eтiп, оны пролетариат диктатурасыныц устeмдiк алуы, социализмнiц жeцуi туpFысынан жырлайды. Iлиястыц "Жолдастар" романы да осылай туFан дэуip жeмiсi» - деп баFалаFан Fалым пiкipiн басты назарда устайтын боламыз [7, 68]. Iлияс "Жолдастар" романыныц узiндiсiн алFаш рет 1934 жылы "Эдебиет майданында" жаpиялаFан. Бул "Ак вексель" бeлiмi болатын[8]. Ал 1935 жылы "Жолдастар"[9] роман ретшде 583 бетпк бipiншi кiтап болып жарыкка шыкты. Романныц жоспарланып жазылуы жайлы акынныц жубайы Фатима Fабитованыц eстeлiктepiнeн кеп мэлiмeт алуFа болады. "Жаз айларында (соцFы жылдар) дем алатын орнымыз Алматыныц кун жак шыFысындаFы тау бeктepiнe орналаскан окытушылар каласы болатын. Сол тeцipeктe кшз уй тiгiп, уш айдай (июнь,июль, август) отыратынбыз. Iлияс "Жолдастар" романыныц бipiншi кiтабын 111 Вестник КазНПУ им.Абая, серия «Филологические науки», № 1(51), 2015 г. 1935 жылы осы окытушылар каласында жазды. .. ."Жолдастар" - трилогия болатын, бппей калган екi кiтабыныц материалдары бул куш !лиястыц ез аpхивiнде сактаулы»[10] - сынды мэлiмет пен акын мурагатындагы роман такырыбына катысты жиналган материалдар шындыгында да «Жолдастар» романыныц трилогиялык туынды pетiнде жоспарлангандыгын дэлелдейдi. Кейiнгi зеpттеушiлеpдiц бул романды екi не уш томдык деп жорамалдар жасауына да автордыц алгашкы жарык керген романына «Бipiншi ютап» деп баса кеpсетуi ыкпал етсе керек. !лиястай эдебиетiмiздегi ipi тулга жоспарлаган улкен романныц аякталмай калуы, элбетте, екiнiштi-ак. Казак поэзиясы Кулагершщ кара сезбен де бэйге алар кеpiктi ойларыныц халык игiлiгiне жаратылып, халык казынасын толтырмаганы романныц ез дэрежешнде багасын ала алмагандыгына алып келгендей. Казак эдебиетшщ кеpкемдiк объектiсiне айналмаган дала капитализмшщ iске асырылу жYЙесi, бipiншi дYниежузiлiк импеpиалистiк согыс тусындагы кала тургындарыныц турмысы, 1916 жылгы маусым жарлыгынан кейiн согыстыц кара жумысына жiбеpiлген казактардыц майдандагы ауыр жагдайы сиякты кYpделi окигалар романда алгаш рет керсетшген. Автор ой-максатын романныц эр тарауында бipтiндеп кеpкемдiк кешпке келтipiп, нактылы жуйеге тYсipген. Романныц непзп кейiпкеpлеpi Сатан мен Мэмбет, Мардан образдары толык сомдалып шыккан. Бipiншi тарау Сатанныц Шалматай байдыц YЙiнде жалшылыкта журген кездегi прлш н бейнелеуге арналса, екiншi тарау Сатанмен тагдырлас Мэмбет пен Мардан есiмдi жарлы-жакыбай жастардыц жалшылык емipдегi керген корлыгын суреттеуге арналган. Каламгер каhаpмандаpы уакытпен бipге езгере бастайды, накты уакигалар iшiнде ойлары есiп, дуниеге кезкарастары жетiле тYсiп, ацгал, сенпш Мэмбеттерден "табандаскан жерде тартыска белд^ Кавказдыц кара ала канжарындай" етюр, ежет жiгiттеp шыга бастауы шынайы суреттеледь Омбы каласындагы алгашкы казак жумысшыларыныц туpмыс-тipшiлiгi, 1916 жылгы маусым жарлыгы, бipiншi импеpиалистiк согыстагы казактар емipi мен 1917 жылгы акпан тецкеpiсiнiц ыкпалымен елге оралгангандардыц Казан тецкерюше белсене катысуымен романныц бipiншi кiтабы аякталады. 1967 жылы шыккан академиялык "Казак эдебиетiнiц тарихы" "Жолдастар" романыныц т ш бай, жазушы табигатты, адам поpтpетiн беруде улкен шеберлш керсете алгандыгын керсете келе, «романныц жалпы кеpкемдiк сапасындагы ала-кулалыктар - сол кездеп прозалык шыгарманыц кYpделi тYpiне тэн ортак кубылыс едГ' [11,424] - деп тYсiндipедi. Романды оки отырып, бip дегеннен-ак М.Горькийдщ "Ана" романын, немесе 1926 жылы жарык керген Ж.Аймауытовтыц "Карткожа" романымен такырып уксастыгын кеpемiз. Роман басындагы карацгы, кара жумысшы баласы Павка Власов пен роман соцындагы революционер, пролетариат жумысшысы Павел Власовты алыцыз. Немесе, кедейлш пен жетiмдiк кысып, бш мге талпынган ауыл баласынан сауатты, ецбегш елiне арнаган, жацарган елдiц жас жумысшысына айналган Карткожаны алыцыз. "Жолдастар" романында "Ана" романындагыдай сомдаган, типтелген, непзп герой Власовтай катар сомдалып, революцияга келу жолы бip уакыттагы эр орта, эр жагдайдагы бipнеше Власовты кездестipесiз. Роман композициясын осындай киын жолмен ала отырып, Глияс улкен шебеpлiк, тапкырлыкпен кездеген нысанасына жете бiлген Казак прозасы, романдары туралы зерттеулерде "Жолдастар" романына катысты «кешпкерлердщ толык канды бейнелеpiнiц жасалмагандыгы» туралы бipдi-екiлi сындар баршылык. Ескеретш жайт, бipiншiден, бул болашак трилогияныц бipiншi белiмi. Екiншiден, романдагы окигалар еткен кезец - 1913 жылдан 1917 жылдыц 26 казанына деш нп аралык болса, Iлияска кецес еюметшщ белсендi кайpаткеpiнiц бейнесiн жасай коймадыц деу - кецестiк идеологияныц эдебиетке арткан келецсiз салмагыныц салкыны деп тусшген жен болар. Iлияс ез кешпкерлерш тарихи жагдай, орта окигаларымен байланыстыра отырып, диалектикалык YЙлесiмдi есipе бiлген. Пролетариат жазушысы езге улттарга Yлгi pетiнде тараткан эйгiлi романында бip Власов емес, бipнеше Власовты емip сокпагыныц эр CYpесiмен журпзе отырып, революцияга жеткiзген. Бул мектептщ эсеpiн Iлияс каламынан да сезш еиз. Буган коса Iлияс романды такырыбына, роман суреттеген дэуipге сай, жатык тiлмен жаза бiлген. Iлияс сейлемдеpi жецiл, эpi керкем, поэтикалык сулу ернектермен молынан эшекейленген. Ыргакты прозаныц да саналуан салтанатын кеpiп, тушына окып отырасыз. Элбетте, романды мулдем кемшiлiксiз деуден аулакпыз. Эйтсе де, !лияс ЖансYгipовтыц "Жолдастар" романы казак романыныц алгашкы карлыгаштарыныц бipi, ез 112 Абай атындагы Каз¥ПУ-дыцХабаршысы, «Филология гылымдары» сериясы, № 1 (51), 2015 ж. кезещндеп эдебиетiмiздiц Yлкен жетютш. Осы жагынан-ах "Жолдастар" романыныц хазах романдарыныц хатарынан алатын орны белек. Роман терт тараудан турады: "Бастау", "Агын", "Толхын", "Тасхын". Эр тарау шагын тахырыпшалармен белiнген, эрбiр шагын б е л т жинахы, тиянахты эцгiме юпеттес."Бастау" осындай отыз бiр тахырыпшага белшген; "Агын" - отыз алты; "Толхын" - жиырма алты; "Тасхын" - отыз жетi тахырыпшага белiнген. Эцпме Коянды жэрмецкесiнен басталады. "Коянды, жолыц хатты, наныц тэттi. Айдаймыз ахсах хойды, артых атты. Айдаган осы жолга кедейшiлiк Арханыц архамызга хатты батты". Осы бiр елец шумагы букiл охига архауынан хабар берш тур. "Кояндыга" бай не Yшiн барады, кедей не Yшiн барады, бiр ауыз сезбен баяндалган. Бар болтаны бiр хоцыр сиыр, терт ешкiмен халган Сэтбалага Yлкен баласы Тэжи: "Байдан хой алып хыстасах, аман халармыз ба" - деумен, "Ах вексшге" [12, 14-16] отыруга кендiредi. Сэтбаланыц кенгiсi жох. Эйтсе де ху кедейшiлiк, ^ н к ер ю хамы, екiншi жагынан хабыргасы хата хоймаган кiшi баласы Сатанды жалга беру жанына батхан эже улына келiсiмiн бередi. "Байга не айтамыз? - деген белiмiнде хыс бойы "Ах вексшге" алган жиырма хойы мен езiнiц аз-маз туягыныц бэрi хырылып, Yш-тертеуi гана аман шыххан Тэжидiц жахындап халган жэрмецкеден хашуы айтылса, келесi белiмiнде - Шалматай байдыц повесткасымен шахыртылып алынган Тэжидщ "Ах вексiл" хунына жалгыз кэк хунаны мен iнiсi Сатанды бiр жыл жалшылыхха берiп, бэтуаласуы баяндалады. Будан кейiн охига малшылыхха, жаца ортага кеткен Сатанга байланысты ербидь XX гасыр басындагы хазах даласынан есе бастаган капитализмнiц алгашхы леб^ оныц хогамдых ендiрiстiк хатынас пен санадан кершю таба бастау э л е м е н п ^ - 1лияс романында Сатан жэне басха кешпкерлер архылы утымды кершю тауып, дамытылган. Казах даласындагы алгашхы ендiрiстiк хатынас та кец ерю тапхан. "Ах вексiл" операциясы бэрiмiзге таныс угым болганымен, оныц мэш неде, ол халай етедi, халай жасалады, халай жургiзiледi - деп жштейтш болсах, бул дэуiр туралы жазылган ецбектердiц ешхайсысынан толых жауабын ала алмайсыз. Ал "Жолдастар" романында жылына жэрмецкеге жетпiс мыцнан кем хой салмайтын дала капиталисi Шалматай саудасы архылы бул операция алаханга салгандай суреттелген. Эрi будан осы бiр дала капитализмi механизмiнiц юке асу жYЙесiн жазушыныц терец бш ген дтн ацгаруга болады. Элбетте, байлардыц жэрмецкеге экелген мыцдаган, он мыцдаган хойлары бiр базарда тугел етiп кетпейдь Саудага жарамай халган ахсах-тохсах, ауру-турах мундай хойлар жылда жэрмецке тархарда аманатха алушыларга таратылып отырады.. Бай "багамын" дегеннiц аты-женiн нотариус алдында жаздырып,, "ах вексiлдеп" бере-бередi. Бул ютщ "Ах вексiл" аты да осыдан шыхса керек. Жазушы жэрмецкеге жылына жYЗ мыцга жуых хой айдаган iPi кепестiц, тиыннан тиын тугызган ху туях саудагердiц малдарыныц халай хурылып, халай сатылатынын охырманга холмен хойгандай тYсiнiктi эрi керкем тшмен жеткiзген. Мал хурау жолы сан тарау. Мысалы, "Бойдахтыц бiрсыпырасы холма-хол ахшага алынган. Ол ахша турлi алушылардыц хойны-хойнында журiп, талай елдi аралаган болады. Эрине, ондагы хой алынган бага - мундагы баганыц уштен бiрiне де жетпейдь Койдыц ендi бiр тобы - еткен жылгы сауданыц несиесiне жиналады. Койды жаз шыгарып беруге кездемеден, шай ханттан, бас, ултаннан бай несие берген болады. Койдыц тертiншi т ^ л ю - хызыл хозыдан хурылады. Ол хызыл хозы дегенiмiз - тумах тYгiл элi кYЙегi алынбаган хошхардыц белiндегi хозыга байлар тецгелеп-тебендеп берген болады. Ол ахшалар езшен езi хоздап, бузаулап мал болып, Шалматайдыц жэрмецкеге айдар кезiнде мацырап, мецiреп, жидашыныц алдына туседi. Одан аргы хойлар кезден кертiп жеп, холма- хол сатхан товардан, даудан енген, несиелi малдан, бiрi ею болып ендiрiлген тiл-хаттан, айып- анжыдан кYнде балалаган парадан, хойшы-холацныц ахысынан, тагы-тагы басхалардан сэтi тYсiп, енш, хорланып, хой болатын едi, бул хойлардыц басха мыцдаган iPi харамен, банкенi буындырган ахшамен, терi-терсекпен, жYн-жабаFы, хыл-хыбырмен келiп, Шалматайлар осы "Коянды" жэрмецкесше килiгетiн едi. Жэрмецкеде жаздай жатып, малын саудалап, базарды холдан таратып, кеп товармен Шалматай сыхылды Жетiсу байлары кейiн хайтатын едь Кайтарда саудадан бурах халган ахсах-тохсах, ауру хойларды оцдап-жиырмалап, Коянды манындагы елге "ах вексiлге" 113 Вестник КазНПУ им.Абая, серия «Филологические науки», № 1(51), 2015 г. тарататын едь Мына Тэжидщ ШалматаЙFа келш, аламын деп eтiнiп отыpFан койы осындай брак койлар eдi"[12, 5-8]. Шалматайда eкi жыл, Шаяхмет байда бip жыл жумыс iстeгeн Сатан кеп нэрсеге уйренед^ eмipдi кередь Жазушы кeйiпкepiн тек кой соцына салып коймай, eмip мeктeбiнiц туpлi бeлдeулepiнeн eткiзiп, ысылтып, нeбip шытырман окиFаныц кан сорпасына тусipiп, пшредь Суйгeнiнe косылмаFан Нэзипаныц жайы, басына тускен кундeстiк хал, кeзi ашык, дуниеге матepиалистiк кезкараспен карайтын Балабай уeзiнiц татары Фазыл Жиянгелдин мен ауылдыц кожа-молдалары аpасындаFы тартыс, шербешнай сьездерге катысу, Шалматайдыц жумсауымен баpымтаFа, Досайдыц жуйpiк аттарын уpлауFа араласуы - кой аузынан шеп алмас Сатаннан ысылFан, пысык Сатанды etiprn шыFаpады. Шаяхмет баЙFа кызметке келш, Кусайынныц бала-шаFасымeн ЖeтiсуFа келе жаткан Саташа халык арасына ацыз болып таpаFан, байлардыц кас жауы Тэуке, Самалык сынды батырларды кeздeстipуi, Тэуке батырдыц асау сeздepi кеп ой тастайды. Осылайша утымды композициялык курылым аркылы Iлияс кeйiпкepлepiн шынайы шыцдай тусeдi. Корыта айтканда, Iлияс Жансупровтыц "Жолдастар" романы Б.Майлиннщ "Азамат Азаматыч". Ж.Аймауытовтыц "Карткожа" романдарымен такырыптас 1917 жылFы peволюцияFа дeйiнгi казак халкыныц eмipiмeн, туpмыс-тipшiлiгiмeн, замана адамдары психологиясымен, халыктыц салт- дэстуpiмeн, казак коFамыныц этнографиялык турмысынан мол мэлiмeт беретш, сол кездеп казак турмысыныц тарихи ортасынан кайнап шыккан бiлгip, кереген жазушыныц керкем шыFаpмасы болып табылады. 1. Горький М. Полное собрание сочинений, т. 24. -М., 1949. - с.153. 2. Дж еймс Олдридж. Тихий Д он / / Литературная газета, - М., 1975. - 1 января. 3. Белинский В.Г. Избарнные статьи. -М. : Детская литература, 1973. 4. Нурцат ов А. Эуезов творчествосы [мацалалар]. -Алматы: Ж азуш ы , 1965. -400 б. 5. Нурт азин Т. Б.М айлин творчествосы.-Алматы: Жазушы, 1966. -324 б. [227 б.]. 6. М Yсiрепов F. Суреткер парызы. -Алматы: Жазушы, 1970.-543 б. [351 б.]. 7. ДYйсенов М. I.ЖансYгiров. -Алматы: Fылым, 1965. -68 б. 8.ЖансYгiров I. А ц вексель. "Жолдастар ”романынан Yзiндi //Эдебиет майданы, 1934. -18-19 б. 9. Ж ансYгiров I. Жолдастар, роман, 1 кт ап. Алматы:Цазквркемэдеббас, 1935. -583 б. 10. Fабиmова Ф. ¥мытылмас вмiр. //Журналда: Жулдыз. N5, 1996. 11. Цазац эдебиеттщ тарихы, 3 том, 1 кт ап. -Алматы: Fылым, 1967.- 644 б. 1 2 .1лияс ЖансYгiров. Ш ыгармалар жинагы, 3 том. -Алматы: Жазушы, 1987. - 416 б. О РОМ АНЕ ИЛИЯСА Ж АНСУГУРОВА «ТОВАРИЩ И» Р.А. Ш аханова - д.ф.н., профессор КазН П У им. Абая Л.М. Адилбекова - и.о. профессора КазГосЖенПУ, кандидат филологических наук Резюме Золотой век казахской литературы - литература начала ХХ века насыщена историческими событиями, а также богата разножанровыми художественными произведениями. Чтобы поднять национальную литературу на мировой уровень не щедя себя трудились писатели и поэты. Пришлось осилить новые темы, новый жанр. И как многие современники великий поэт, кулагер казахской поэзии Ильяс Жансугуров писал пьесы для сцен театров, чтобы поближе ознакомить свой родной народ с мировыми классическими произведениями переводил многие литературные шедевры, для развития казахской прозы писал рассказы, очерки, романы, сатирические рассказы. Но особенность его пера заключалась в том, что, над каким бы жанром Жансугуров не работал, появились истинно творческие шедевры. В статье рассматривается история писания и художественные особенности романа «Товарищи» и трагическая судьба писателя. Клю чевые слова: Ильяс Жансугуров, роман «Товарищи», революция, казахская проза, казахская литература начала ХХ века, тема октябрской революции. ABOUT THE NOVEL ILIAS ZHANSUGUROV "COM RA D E" R.A. Shakhanova - professor, doctor o f pedagogical sciences L.M.Adilbekova - professor, doctor o f philological sciences Sum m ary The Golden Age o f Kazakh literature - literature o f the early twentieth century is full o f historical events, as well as rich in different genres artwork. To raise the national literature on the world level writers and poets ------------------------------------------------------------------- 114------------------------------------------------------------------- Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцХабаршысы, «Филология гылымдары» сериясы, № 1 (51), 2015 ж. made a lot o f work. They had to master new topics, new genre. And like many o f his contemporaries, great poet, Kulager Kazakh poetry Ilyas Zhansugurov wrote plays for the stage o f the theater to get acquainted with the native people o f the world's classic works translated many literary masterpieces, for the development o f Kazakh prose writing short stories, essays, novels, satirical stories. But the peculiarity o f his pen was the fact that, on whatever genre Zhansugurov did not work, there were a truly creative masterpieces. The article discusses the history o f the writings and artistic features o f the novel "Comrades" and the tragic fate o f the writer. Keywords: Ilyas Zhansugurov novel "Comrades," Revolution, Kazakh prose, Kazakh literature o f the early twentieth century, the theme o f October revolution. УДК 821. 512. 122.(0) ЭДЕБИ БАЙЛАНЫ С - ХАЛЫЦТАР Д О С ТЫ ГЫ Н Ы Ц КЕП1Л1 Ж.С. Эдш ханова - Эл-Фараби атындагы Цаз¥У, Ж О О д еш н г б т м беру факультетi, Ж О О-га дейiнгi дайындыц кафедрасыныц ага оцытушысы Туйшдеме: Макалада казак жэне езге туыскан халыктар эдеби ет арасындагы езара ыкпалдастык мэселелеpi карастырылган. Автор бурынгы Кецес одагы курамында болган эр тYpлi улттыц эдебиет екiлдеpi мен олардыц шыгармашылык байланыстарына арнайы токталады. Сонымен бipге Казакстан тэуелшздш алганнан кешнп жылдары орын алган когамдык, саяси-экономикалык езгеpiстеp нэтижесiнде еткен гасырда жогары децгейде дамыган мэдени, эдеби байланыстардыц бipаз уакыт Yзiлiп калгандыгына назар аударылган. Макалада ТМД халыктарыныц рухани ыкпалдасу тарихына сараптамалык шолу жасалады жэне осы багыттагы жаца iзденiстеp женiнде сез болады. Сез енер^ сез кудipетi, кунды шыгармалар аркылы адамзаттыц сана-сезiмiне, рухани дуниесше игi-ыкпалын тигiзеp оц багыттардыц бipi - эдебиеттеpдiц арасындагы байланыс. Макала авторы осы мэселеге назар аударады. Fылыми макала эдебиет тарихы мен теориясы, эдеби байланыстар такырыбына арналган. Кш т сездер: эдебиет, жанр, байланыс, аударма, тэуелаздш, мэдени, ыкпалдастык, багыт, поэзия, iзденiстеp. Эдебиеттiц дамуында ерекше орын алатын кубылыс, ол - баска халыктар эдебиетмен байланыс жүктеу/скачать 6,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|