Аналитические материалы по обучению предмету «география» Астана

34 
 
және  физикалық  ерекшеліктері. 
(жер сілкіну, жанартаулар). 
2.  Таулардың,  минералдардың, 
топырақтың  суреттелуі  және 
оның формациясы. 
Жер  үдерістері,  кезеңдері  және 
тарихы. 
1. Таулар. 
2.  Диаграммалар  немесе  судың 
табиғаттағы 
айналым 
үдерістерін, энергия көзі  ретінде 
Күнге 
қатысты, 
бұлттардың 
рөлін суреттеу. 
3.  Салыстырмалы  биіктіктегі 
және  төмендегі  климаттарды 
салыстыру  (ұзақмерзімді  және 
қысқамерзімді 
климаттық 
өзгерістер, 
ауа 
райы 
мәліметтерін түсіндіру/ 
карталар). 
Литосфера.  Жердің  рельефі  және 
оның саналуандығы. Материктер мен 
мұхиттар.  Қазақстанның  таулары: 
Орал,  Алтай,  Жоңғар  Алатауы, 
Сауыр  Тарбағатай,  Солтүстік  Тянь-
Шань. 
Физикалық-географиялық  жағдайы. 
Геологиялық  құрылысы  және  оның 
рельефтің ерекшеліктеріне әсері және 
пайдалы жәндіктерді орналастыру. 
Гидросфера  және 
оның құрамы. Су 
айналымы. 
Гидросфера  және 
оның 
құрам 
бөліктері.  Судың 
қасиеттері. 
Табиғаттағы  су 
айналымы  және 
оның 
құрам 
бөліктері.  Судың 
маңызы  6,  7-
сынып  курсында 
оқылады. 
Жер ресурстары.  
1. Қолдану және сақтау. 
2. 
Жаңартылатын 
және 
жаңартылмайтын ресурстар. 
3.  Түрлі  энергия  көздерінің 
артықшылықтары 
және 
кемшіліктері. 
4.  Кәдімгі  агромәдени  әдістері 
мен  жерді  жерді  қолдануды 
түсіндіреді. 
5.  Таза  судың  жетістіктерін 
суреттеу. Суды сақтау. 
Климат 
және 
агроклиматтық   
ресурстар.  
Климаттүзуші 
факторлар 
және 
Қазақстанның 
климатын 
қалыптастыру.  Өз  жерінің  климаты 
және  ауа  райын  болжау.  Ең  жоғары 
және  ең  төмен  температура,  жауын-
шашын 
мөлшері. 
Климаттық 
жағдайлардың 
өмір 
салтына, 
денсаулыққа, 
тұрғындардың 
шаруашылық  іс-әрекеттеріне  әсері. 
Агроклиматтық 
ресурстар. 
Қазақстанның 
агроклиматтық 
картасы.  Ішкі  сулар  және  су 
ресурстары. Судың табиғаттағы және 
шаруашылықтағы 
маңызы. 
Мелиорация.  Суды  пайдалану  және 
оның  сапасы  мен  көлемін  сақтау 
жолдары.  Су  және  жергілікті  су 
ресурстары, оларды қорғау. 
Сәйкес келеді. 
Күн жүйесіндегі және Ғаламдағы 
Жер. 
1.  Жердің,  Айдың  және  Күн 
жүйесіндегі  басқа  да  денелердің 
қозғалысына, 
қашықтығына 
және 
мөлшеріне 
қатысты  
құбылыстарды түсіндіру. 
2.  Жердің,  Күннің  және  басқа 
ғаламшарлардың 
физикалық 
ерекшеліктерін салыстыру.  
3. 
Күн 
жүйесіндегі 
гравитацияның рөлі. 
Жұлдыздар  жүйесі.  Күн  –  бізге 
жақынырақ жұлдыз. Күн жүйесі. Жер 
және 
Күн 
жүйесінің 
басқа 
ғаламшарлары. 
Жұлдыздардың 
қозғалысы. Ғарышты зерттеу.  
Жер  –  Күн  жүйесінің  ғаламшары. 
Жер Ғаламның бөлшегі ретінде.  
Жер  дің  Күн  жүйесіндегі  орны.  Жер 
мөлшері.  Жердің  өз  осімен  айналуы. 
Жердің  Күн  ді  айналуы.  Жердің 
жасанды  серіктері.  Жер  туралы 
білімді дамыту. 
Сәйкес келеді. 

35 
 
Батыс  елдерінде  географияны  оқып-үйретуді  біржақты  бағалау  қиын. 
География элементтері басқа оқу пәндерінің мазмұнынан тұратын кіріктірілген 
курстардың  құрамына  кіреді  (экология,  экономика,  геология).  Ұлыбритания 
үкіметі  бүкіл  елге  міндетті  оқу  пәндерінің  бірыңғай  тізімін  бекіткен  жаңа 
ұлттық  жоспарын  іске  қосты.  Бұл  тізімге  9  пән,  оның  ішінде  география  енді. 
Мектептің  жоғары  буынында  элективті  жүйе  жұмыс  істейді,  оқушылардың 
жартысы  географияны  тереңдетіп  оқу  үшін  және  бітіру  емтиханын  тапсыру 
үшін  таңдайды.  Англияның  әдіскер-географтары  екі  себепті  атап  көрсетеді:  1. 
Оқытудың  практикалық  бағыттылығы,  географияны  оқып-үйренудегі  зерттеу 
жұмыстарының    маңызды  рөлі.  2.  Мектептегі  географияның  мазмұнын 
ізгілендіру. Бұл екі бағыт аймақтық негізде зерттеуді қамтиды, ал білім беруді 
ізгілендіру балалардың қажеттіліктеріне сәйкес келеді және  зияткерлік дамуы, 
адамгершілік тәрізді тұлғаның басқа да қырларына қатты әсер етеді. 
География 
сабағын 
дамытудың 
заманауи 
қағидалары 
оқытуды 
ұйымдастыру формаларының әртүрлілігімен тығыз байланысты: саяхаттар мен 
жорықтар,  далалық  практикалық  жұмыстар,  шағынқорықтардың  экологиялық 
жолдарындағы  жұмыс.Заманауи  әдіс-тәсілдер  әр  түрлі  оқу  пәндерінің  екі-үш 
мұғалімі  арқылы  жүргізілетін  пәнаралық  сабақтарды  қажет  етеді.  Оқыту 
тәсілдері,  мысалы,  зерттеулік,  проблемалық  баяндау  және  ұйымдастыру 
формаларының  әртүрлілігі,  әсіресе  топтық,  ұжымдық  –  оқушыларды 
тәрбиелеуде және дамытуда маңызды рөл атқарады. 
Батыс елдеріндегі география сабағының кейбір ерекшеліктері географияны 
оқытудың  мақсатын  анықтайды,  онда  бірінші  кезеңге  оқушыларды  танымдық 
еркіндікке  ынталандыру  жатады,  ал  қабілеттікті  дамытуға  және  практикалық 
дағдыны  қалыптастыруға,  білім  жүйесін  меңгеруге  аз  көңіл  бөлінеді.  Осыған 
сәйкес,  мұғалімдер  алдымен  оқушылардың  жеке  танымдық  –  зияткерлік  және 
практикалық іс-әрекетін ұйымдастыруға бағдар жасайды. Мұғалім ақпарат көзі 
болып табылатын «Оқытудың дидактикалық стилінде» мұғалімнің ақпарат көзі 
болатындығын негізінен жоғары буын өкілдерін бақылауға болады. Сондықтан, 
орта  сынып  сабақтарында  жергілікті  географияны  оқып  үйренуге  байланысты 
оқушылардың топтық жұмыстары басымдыққа ие болады.Батыс педагогтардың 
пікірі  бойынша,  балалардың  шынайы  ситуацияларды  сезінуіне,  проблеманы 
онымен  бетпе  бет  келген  адамның  көзімен  көруге  көмектесетін  ойындар  әр 
уақытта қолданылады. 
Қазақстандық  және  әлемдік  білім  беру  жүйелерінің  үздік  дәстүрін 
үйлестіретін  мектепте  білім  берудің  инновациялық  моделін  қалыптастыру 
қазіргі заманғы білім берудің объективті қажеттілігі болып табылады. Осындай 
модельді  жасау  білім  беру  мазмұнын,  оқыту  әдістемелерін,  оқу  жетістіктерін 
бағалау  қағидаттарын,  қалыптасқан  мектеп  құрылымын,  өзара  қарым-қатынас 
жүйесін өзгертуді талап етеді.  
Кіріктірілген  білім  беру  бағдарламасының  ерекшелігі  –  құрылымы  және 
мазмұны  жағынан  орта  білімге  арналған  үздік  шетелдік  куррикулумдарға 
сәйкес  келуі.  Бұл  ретте  бағдарлама  құрамына  мерзімді  жоспарлардың  (ұзақ 
мерзімді, орта мерзімді, қысқа мерзімді жоспарлар) кіретінін айта кеткен жөн: 

36 
 
–  ұзақ  мерзімді  жоспар  –  бұл  оқу  бағдарламасының  жалғасы,  онда  пәндік 
мазмұн нақтыланады; 
–  орта  мерзімді  жоспар  –  бұл  ұзақ  мерзімді  жоспармен  қалай  жұмыс 
істейтінін  егжей-тегжей  сипаттайтын,  оқу  материалын  сынып  ішінде  және 
сыныптар арасында байланыстырып көрсететін жұмыс сызбасы; 
– қысқа мерзімді жоспар – бұл жеке сабақ үлгісі. 
Назарбаев  Зияткерлік  мектептерінде  география  пәнін  оқытуда  жүйелік-
әрекеттік тәсілді жүзеге асыру – алдыңғы орынға қойылатын талап. 
Оқыту  мақсаттары  (сабақтың  мақсаттары)  оқушылардың  әрекеттерінен 
көрінетін  оқыту  нәтижелері  арқылы  тұжырымдалады  (ол  нені  біледі,  түсінеді, 
және т.б.). Оқыту мақсаттарына келесі талаптар қойылады: 
- деректерді, ұғымдарды және т.б. меңгеруге бағытталуы; 
- мақсаттардың операциялық тұрғыдан анықталуы; 
- мақсаттардың нақты болуы; 
-  мақсатқа  қол  жеткендігін  айқын  анықтауға  мүмкіндік  беретіндей  нақты 
тұжырымдалуы; 
-  мақсаттар,  мақсатқа  жетуге  қажетті  міндеттердің  толықтығын  білдіруі 
тиіс; 
- мақсаттардың уақытша айқындылыққа ие болуы (мерзімділік – белгілі бір 
академиялық мерзімге сай болу) [13]. 
Қазақстанның  жалпы  білім  беретін  мектептерінде  географияны  оқытудың 
әдістемесі мен тәжірибесі аса назар аударатын мәселелерді көрсетті, олар: 
– оқытудың заманауи педагогикалық технологиялары және функционалдық 
сауаттылықты дамыту; 
– оқушылардың шығармашылық әрекетін дамыту; 
– география тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту; 
Ұсыныстар: 

 
географияны  оқытудың  сапасын  көтеру  бойынша  жұмысты 
белсендендеру,  сонымен  қатар  оқушылардың  дайындық  деңгейіне  назар 
аудару; 

 
оқытудың  заманауи  әдіс-тәсілдерін  енгізу,  сыныптан  тыс  жұмысты, 
үйірме жұмысын, қолданбалы курс тақырыптарын түрлердіру; 

 
оқыту  барысында  отандық  және  шетелдік  оқу  құралдарында  орын 
алатын терминологиялық айырмашылықтарды ескеру; 

 
педагог  мамандардың  біліктілігін  арттыру  жүйесінде  мұғалімдерді 
оқытудың әдістемесін жетілдіру; 

 
«География»  пәнінің  оқу-әдістемелік  және  материалдық-техникалық 
қамтамасыз етілуін жақсарту; 

 
географиялық білім беруде АКТ қолдануды белсендендіру; 

 
географ-ғалымдардың,  мұғалімдердің,  білім  беру  ұйымдарының, 
жаңашыл педагогтардың озық тәжірибесін тарату. 
 
 

37 
 
4 Жалпы білім беретін мектептердегі география бойынша білім берудің 
жағдайы 
 
Педагог мамандарды дайындау, олардың біліктілігін жетілдіру білім беруді 
жаңартуды қамтамасыз етудің негізгі шарттарының бірі болып табылады. 
2014  жылдағы  «Өрлеу»  біліктілікті  арттыру  орталығы  жасаған  Ұлттық 
баяндама  мәліметтері  көрсетіп  отырғандай,  соңғы  жылдары  Қазақстанның 
жалпы білім беру мектептерін мамандармен қамтамасыз етудің оң динамикасы 
байқалады:  2013  жылы  жалпы  білім  беру  мектептерінде  мұғалімдер  саны 
294897  адамды  құрады,  бұл  2011  жылғы  көрсеткіштен  8527  адамға  артық. 
Бірақ,  мамандардың  жетіспеушілігі  біздің  республикамызда  әлі  де  орын  алып 
отыр.  Жекелей  алғанда,  педагогикалық  жоғары  оқу  орындарында  география 
пәні  бойынша  60  вакансияға  399  түлектен  келеді,  осыған  байланысты,  жалпы 
алғанда  республика  бойынша  географ-мұғалімдердің  жетіспеушілігі  болмауы 
тиіс (13-кесте). Алайда, жалпы білім беру мектептерінде оларға деген сұраныс 
әлі  де  өз  күшінде  қалуда.  Бұл,  өз  кезегінде,  жас  мамандардың  мұғалімдіктен 
гөрі басқа мамандықтарды қалайтынын көрсетеді.  
 
13-кесте  –  География  мұғалімдерінің  сандық  көрсеткішіжәнеҚазақстанның 
жалпы білім беру мектептеріндегі педагог мамандарға қажеттілік 
 
Аймақтар 
География 
мұғалімдерінің сандық көрсеткіші 
Педагог мамандарға 
қажеттілік 
ҚР 
9 809 
60 
Ақмола  
420 
2 
Ақтөбе 
538 
6 
Алматы  
1 222 
5 
Атырау  
369 
5 
БҚО  
398 
4 
Жамбыл  
726 
0 
Қарағанды  
617 
3 
Қостанай  
464 
0 
Қызылорда  
769 
1 
Маңғыстау  
267 
2 
ОҚО  
1 913 
0 
Павлодар  
368 
0 
СҚО  
431 
20 
ШҚО 
747 
12 
Астана қ . 
160 
0 
Алматы қ . 
400 
0 
Дереккөз: ҚР БҒМ деректері  
 
Аймақтық  аспектіде  мамандар  жетіспеушілігіне  қатысты  аса  қолайсыз 
жағдай Солтүстік Қазақстан (20 мұғалім) және Шығыс Қазақстан облыстарында 
(12  мұғалім)  жетіспейтіні  байқалса,  ал  қалған  облыстарда  мамандарға 
жетіспеушілік соншалықты көп емес (14-кесте). 

38 
 
Қазақстан  Республикасы  бойынша  география  пәні  мұғалімдерінің  соңғы  3 
жылдағы  жалпы  саны,  сонымен  бірге  жоғары,  1-ші  және  2-санатты 
мұғалімдердің  сапалық  құрамының  (13-сурет)  талдауы,  жалпы  алғанда,  оң 
динамиканы көрсетеді. 
 
14-кесте – География мұғалімдерінің сапалық құрамы 
 
 
Мұғалім
дер 
саны 
Жоғары 
санат 
1 санат  2 санат 
Санаты 
жоқ 
Зейнеткер
лер 
Мамандығы 
бойынша 
жұмыс 
істейтіндер 
Қызылорда облысы 
2012-2013 
589 
21 
189 
225 
154 
0 
0 
2013-2014 
624 
25 
202 
232 
165 
0 
0 
2014-2015 
642 
34 
226 
235 
147 
0 
0 
Ақмола облысы 
2012-2013 
419 
75 
127 
91 
126 
19 
0 
2013-2014 
420 
79 
111 
101 
129 
25 
4 
2014-2015 
467 
85 
116 
130 
136 
21 
2 
Павлодар облысы 
2012-2013 
310 
62 
74 
95 
79 
10 
22 
2013-2014 
368 
58 
108 
99 
103 
9 
20 
2014-2015 
357 
69 
112 
80 
96 
9 
6 
Маңғыстау облысы 
2012-2013 
245 
38 
40 
68 
99 
8 
0 
2013-2014 
263 
43 
42 
70 
108 
5 
0 
2014-2015 
287 
52 
49 
74 
112 
18 
0 
Солтүстік Қазақстан облысы 
2012-2013 
543 
92 
155 
154 
142 
15 
10 
2013-2014 
509 
98 
147 
132 
132 
12 
14 
2014-2015 
474 
94 
146 
130 
104 
16 
9 
Қостанай облысы 
2012-2013 
491 
64 
117 
114 
196 
7 
7 
2013-2014 
475 
66 
119 
113 
177 
4 
9 
2014-2015 
483 
71 
116 
121 
175 
9 
10 
Жамбыл облысы 
2012-2013 
703 
157 
207 
182 
157 
14 
0 
2013-2014 
726 
180 
190 
200 
156 
12 
0 
2014-2015 
705 
165 
193 
203 
144 
4 
0 
Шығыс Қазақстан облысы 
2012-2013 
738 
131 
179 
184 
244 
 
5 
2013-2014 
736 
132 
176 
184 
241 
 
3 
2014-2015 
732 
141 
194 
157 
240 
 
2 
Ақтөбе облысы 
2012-2013 
503 
79 
135 
136 
153 
12 
0 
2013-2014 
538 
81 
135 
147 
175 
10 
0 
2014-2015 
534 
80 
141 
140 
173 
6 
1 
Алматы қ. 
2012-2013 
377 
149 
77 
79 
72 
8 
0 

39 
 
2013-2014 
401 
160 
78 
80 
83 
12 
0 
2014-2015 
416 
159 
79 
80 
98 
15 
0 
Астана қ. 
2012-2013 
80 
28 
27 
10 
15 
- 
2 
2013-2014 
86 
22 
32 
15 
17 
- 
2 
2014-2015 
90 
26 
34 
16 
14 
- 
- 
Дереккөз: ҰБДҚ деректері 
 
Қазіргі уақытта (2014-2015 оқу жылының деректері) санаты бар география 
пәні  мұғалімдерінің  республика  бойынша  орташа  үлесі  77,3%  құрайды. 
Маңғыстау  (61%)  және  Қостанай  (64%)  облыстарында  санаты  бар  география 
пәні  мұғалімдерінің  үлесі  төменірек,  сондай-ақ  Астана  қаласы  (84%)  және 
Жамбыл  облысы  (80%)  көрсетілген  аспект  бойынша  көшбасшылар  болып 
табылады (13- сурет). Жоғары санатты мұғалімдердің ең жоғары үлесі Алматы 
(38%) және Астана (29%) қалаларында, ең төмен үлесі – Қызылорда облысында 
(5%)  байқалады.  Осыған  қарамастан,  1-ші  және  2-ші  санатты  география  пәні 
мұғалімдерінің жиынтық үлесінде Қызылорда облысы (74%) көшбасшы болып 
танылды.  
 
 
13- сурет –2014-2015 оқу жылындағы санаты бар мұғалімдердің (география пәні 
мұғалімдерінің жалпы санынан алғанда, %) аймақтар бойынша үлесі 
 
Мұғалімдердің  жалпы  санына  шаққанда  санаты  жоқ  география  пәні 
мұғалімдерінің  жоғары  үлесі  Маңғыстау  (39%),  Қостанай  (36%),  Шығыс 
Қазақстан  (33%)  және  Ақтөбе  (32%)  облыстарында  байқалды  (14-сурет). 
Маңғыстау,  Ақмола  облыстары,  Алматы  қаласы,  Павлодар  және  Солтүстік 
Қазақстан  облыстарында  мамандардың  жетіспеушілігі  зейнеттік  жастағы 
география  пәні  мұғалімдер  есебінен  (6%,  4%,  4%,  3%,  және  3%  сәйкесінше), 
және  Павлодар,  Солтүстік  Қазақстан  және  Қостанай  облыстарында  (2%-ға) 
дипломда  көрсетілген  мамандығына  сәйкес  келмейтінмұғалімдер  есебінен 
толықтырылды.  
Мамандармен  қамтамасыз  ету  бойынша  қызметті  жоспарлағанда 
республиканың  жалпы  білім  беретін  мектептерінде  аталған  аймақтарға  көңіл 
бөлген жөн. 
0
20
40
60
80
100
Жоғары санат
1 санат
2 санат

40 
 
 
 
14-сурет – 2014-2015 оқу жылындағы санаты жоқ, зейнеткерлік жастағы және 
мамандығына сәйкес емес жұмыс істейтін мұғалімдердің (география пәні мұғалімдерінің 
жалпы санына алғанда, %) аймақтар бойынша үлесі 
 
Білім беруді жетілдіру және инновациялық даму жағдайында мамандардың 
біліктілігін  көтеру  және  қайта  дайындау  күрделі  мәселе  болып  табылуда.  Бұл 
міндет  кәсіби  құзырлылықты  тереңдетуге  және  дамытуға  бағытталған 
оқытудың  жаңа  технологиясына  көшуді  қамтамасыз  етудің  жолы  арқылы 
жүзеге  асуы  мүмкін.  Педагогикалық  ұжымдарға  әдістемелік  көмек  беру  және 
олардың  кәсіби  өсуін  қамтамасыз  ету«Өрлеу»  Біліктілікті  арттырудың  ұлттық 
орталығы  («Өрлеу»  БАҰО  АҚ)  және  «НЗМ»  АҚ  «Педагогикалық  шеберлік 
орталығы» арқылы жүзеге асырылады. 
Оқу  үдерісін  ұйымдастырудың  инновациялық  формаларын  (шеберлік 
сыныптар,  тренингтер,  іскерлік  ойындар,  шағын  топтардағы  жұмыстар  және 
т.б.),  оқытудың  технологиялары  мен  әдістерін  (кейс-технология,  сыни 
тұрғысынан  ойлау  технологиясы,  жобалау  әдісі,  іс-әрекеттік  зерттеулер  және 
т.б.)  қолдана  отырып,  құзырлылық  амалы  негізінде  әлемдік  озық  практиканы 
есепке  ала  отырып,  «Өрлеу»  БАҰО  АҚ  тақырыптық  курстары  құрылды. 
Қазақстан  Республикасының  «Өрлеу»  БАҰО  АҚ-да  аймақтық  филиалдар 
жұмыс  істейді.  Деңгейлік  бағдарламалар  бойынша  біліктілікті  арттыру 
курстарын  сапалы  жүзеге  асыру  мақсатында  2013  жылы  «Өрлеу»  БАҰО  АҚ 
филиалдарында  Деңгейлік  бағдарламалардың  орталығы  құрылды.  Мұндай 
орталықтарда  ДББҰ  «НЗМ»  ААҚ  педагогтық  шеберлік  орталығында  оқыған 
тренерлер курстары (201 адам) өткізіледі.  
15-кестеде 2013-2014 жылдары  «Өрлеу» БАҰО АҚ филиалдарында оқыған 
география  пәні  мұғалімдерінің  саны  көрсетілген,  мұнда  2013-2014  жылдары 
оқығандардың жалпы санының кемігені байқалады. Осы уақыт аралығында ең 
көп маман дайындағаны: Алматы (97 адам), Оңтүстік Қазақстан (88 адам) және 
Қызылорда (72 адам) облыстарының филиалдары, ең азы – Маңғыстау облысы 
(15 адам) және Алматы қаласы (16 адам) филиалдары болып отыр. 
 
 
 
0
10
20
30
40
50
Санаты жоқ
Зейнеткерлер
Мамандығына сәйкес емес жұмыс істейтіндер

41 
 
15-кесте  –  2013-2014  оқу  жылында  біліктілікті  арттыру  курстарында  оқыған 
география пәні мұғалімдерінің саны  
 
Аймақтар 
География пәні 
мұғалімдерінің 
сандық құрамы 
2013ж. 
2014ж.  Барлығы 
География пәні 
мұғалімдерінің барлық 
санына шаққанда, % 
Ақмола 
420 
0 
19 
19 
4,5 
Ақтөбе 
538 
32 
17 
49 
9,1 
Алматы 
1 222 
46 
51 
97 
7,9 
Атырау 
369 
13 
6 
19 
5,1 
ШҚО 
747 
26 
28 
54 
7,2 
Жамбыл 
726 
36 
25 
61 
8,4 
БҚО 
398 
22 
23 
45 
11,3 
Қарағанды 
617 
28 
23 
51 
8,3 
Қостанай 
464 
18 
16 
34 
7,3 
Қызылорда 
769 
42 
30 
72 
9,4 
Маңғыстау 
267 
9 
6 
15 
5,6 
Павлодар 
368 
36 
9 
45 
12,2 
СҚО 
431 
26 
14 
40 
9,3 
ОҚО 
1 913 
45 
43 
88 
4,6 
Алматы қ. 
400 
12 
4 
16 
4 
Астана қ. 
160 
20 
8 
28 
17,5 
ҚР 
9 809 
425 
262 
687 
7 
Дереккөз: ҚР БҒМ деректері 
 
 
2013-2014 оқу жылдарында «Өрлеу» БАҰО АҚ филиалдарының біліктілікті 
арттыру курстарында оқыған география пәні мұғалімдерінің аймақтар бойынша 
пайыздық үлесі 15-суретте көрсетілген.  
Республика бойынша соңғы екі жылда география пәні мұғалімдері, олардың 
жалпы  санына  шаққанда,  орташа  есеппен  7%-біліктілігін  арттырған.  Бұл 
көрсеткіште  көшбасшы  Астана  қаласы  (17,5%),  одан  кейін  Павлодар  (12,2%), 
Шығыс  Қазақстан  (11,3%),  Солтүстік  Қазақстан  (9,3%)  және  Ақтөбе  (9,1%) 
облыстары болып табылды. «Өрлеу» БАҰО АҚ курстарын өткен мұғалімдердің 
үлесі  Алматы  қаласында  (4%),  Ақмола  (4,5%),  Оңтүстік  Қазақстан  (4,6%) 
облыстарында азырақ.  
 
 
 
 
 
 

42 
 
 
15-сурет – 2013-2014 оқу жылдарында «Өрлеу» БАҰО АҚ филиалдарының біліктілікті 
арттыру курстарында оқыған география пәні мұғалімдерінің аймақтар бойынша үлесі 
(география пәні мұғалімдерінің жалпы санына шаққанда, %) 
 
«Өрлеу»  БАҰО  АҚ  филиалдары  тыңдаушыларының  жұмыс  тиімділігін 
талдау  көрсеткендей,  деңгейлік  бағдарламалардың  концепциялық  идеяларын 
тарату республика бойынша тұтастай алғанда педагогтер қауымдастығы, білім 
беру ұйымдарының басшылары, ата-аналар және оқушылар тарапынан оң баға 
алды.  «Назарбаев  Зияткерлік  мектептері»Дербес  білім  беру  ұйымдары 
Кембридж  Университетінің  білім  беру  фаультетінің  эксперттерімен  бірге 
Қазақстан  Республикасындағы  педагог  қызметкерлерінің  біліктілікті  арттыру 
курстарының  деңгейлік:
  мектепте  күндізгі  дайындықты  және  практикалық 
жұмысты 
үйлестіретін 
бірінші 
(озық), 
екінші 
(негізгі), 
үшінші 
(базалық)
бағдарламалары  әзірленді.  Зияткерлік  мектептердің  деңгейлік 
бағдарламаларын және тәжірибелерін таратуды тиімді жүзеге асыру мақсатында 
Педагогтық  шеберлік  орталығының  (бұдан  әрі  –  ПШО)  16  филиалы 
Ақтау, 
Ақтөбе,  Алматы,  Атырау,  Қарағанды,  Көкшетау,  Қостанай,  Қызылорда, 
Павлодар,  Петропавл,  Семей,  Талдықорған,  Тараз,  Орал,  Өскемен  және 
Шымкент қалаларында 
ашылды. 
 
16-кесте  –  2012-2014  оқу  жылдары  аралығында  «НЗМ»  ПШО  біліктілікті 
арттыру курстарында оқыған география пәні мұғалімдерінің саны 
 
  
География пәні 
мұғалімдерінің 
сандық құрамы 
2012  2013  2014  Барлығы 
География пәні 
мұғалімдерінің барлық 
санынан алғанда, % 
Ақмола 
420 
5 
8 
9 
22 
5,2 
Ақтөбе 
538 
1 
7 
13 
21 
3,9 
Алматы 
1 222 
2 
29 
22 
53 
4,3 
Атырау 
369 
1 
14 
3 
18 
4,9 
ШҚО 
747 
7 
11 
19 
37 
4,95 
Жамбыл 
726 
2 
20 
23 
45 
6,2 
БҚО 
398 
4 
10 
5 
19 
4,8 
Қарағанды 
617 
- 
18 
18 
36 
5,8 
Қостанай 
464 
4 
9 
7 
20 
4,3 
Қызылорда 
769 
3 
12 
11 
26 
3,4 
Маңғыстау 
267 
1 
3 
5 
9 
3,4 
Павлодар 
368 
2 
10 
10 
22 
5,98 
0
5
10
15
20

43 
 
СҚО 
431 
 
4 
13 
17 
3,9 
ОҚО 
1 913 
6 
43 
36 
85 
4,44 
Алматы қ. 
400 
9 
8 
14 
31 
7,8 
Астана қ. 
160 
1 
12 
6 
19 
11,9 
ҚР 

жүктеу/скачать 3,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: