Етістік. Етістіктің шақтары. Минералдардың түсі

 

 

14 

Білу керек: 

-

 

етістіктің грамматикалық шақ категориясын 

Меңгеру керек: 

- сөйлем құрастыруда етістіктің шақтарын дұрыс қолдануды 

Қалыптастырылатын құзырылықтар: 

 Базалық: 

-

 

олардың түрлері мен жасалу жолдарын меңгеру; 

-

 

етістіктің сөйлемдегі қызметін анықтау. 

Кәсіби: 

-

 

минералдардың түсі туралы білу; 

-

 

мәтінге байланысты логикалық ойлау, қабылдау әрекеттерін 

жетілдіру; 

-

 

мәтіндегі ойды тезис түрінде жазуға үйрену; 

-

 

шығармашылық қабілеттерін арттыру. 

Арнайы: 

- деңгейлік тапсырмалар бойынша минералдардың түсі туралы айтуға 

үйрету. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1.Етістіктің шақтары. Мысал келтіріңіз. 

2. 

Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз

.  

Цвет минерала, кварц, малахит, минеральное сырье, признак 

минерала, обрабатывать. 

3. «Минералдың түсі» мәтіні бойынша 5 сұрақ құрыңыз. 

 

3.6. Көсемше. Минералдардың жылтырлығы. 

Көсемше  туралы  түсінік.  Атқаратын  қызметі.  Жасалу  жолдары. 

Көсемшенің түрленуі. Минералдардың жылтырлығы туралы түсінік.  

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз. 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

көсемшенің түрлерін және жасалу жолдарын 

Меңгеру керек: 

- мамандық бағытындағы терминдерді көсемше тұлғалы етістіктермен 

байланыстыруды 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

Базалық: 

-

 

көсемше туралы түсінік беру; 

-

 

көсемшенің атқаратын қызметін білу; 

Кәсіби: 

 

 

15 

-

 

минералдардың жылтырлығы туралы білу; 

-

 

оқу мен аударуға қажетті лексикалық минимумды, мамандық 

бағытындағы терминдерді дұрыс қолдану. 

Арнайы: 

-

 

көсемшенің жасалу ерекшеліктеріне сәйкес сөздерді өзара 

байланыстырып сөйлеуге дағдыландыру; 

-

 

мәтінге жоспар құра білу; 

-

 

мәтіндегі негізгі ойды табуға  үйрету. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1.Көсемше және оның жасалу жолдары. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз. 

Физические свойства, прозрачный, алмаз, блестеть, 

квалификация минералов, сравнивать. 

3. «Минералдың жылтырлығы» мәтіні бойынша 5 сұрақ 

құрыңыз. 

3.7. Есімше. Минералдардың қаттылығы. 

Есімше  туралы  түсінік.  Есемшенің  жасалу  жолдары.  Есімшенің 

түрленуі.  Есімшенің  сөйлемдей  қызметі.  Минералдардың  қаттылығы 

туралы түсінік. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

есімше түрлерін және жасалу жолдарын 

Меңгеру керек: 

- лексикалық тақырыпқа байланысты кәсіби сөздік қорды 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

Базалық: 

-

 

есімшенің көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғаулары арқылы 

түрленуін игеру; 

-

 

есімшенің сөйлемдегі қызметін білу. 

Кәсіби: 

-

 

минералдардың қаттылығы туралы білу; 

-

 

оқушылардың кәсіби біліктілігін арттыру; 

-

 

кәсіби сөздік қорды байыту; 

-

 

күнделікті теориялық білімді пайдалану. 

Арнайы: 

-

 

еңбек, тәрбие, тақырыбындағы мақал-мәтелдерден есімше туралы 

етістіктерді табу; 

-

 

пәнге деген сүйіспеншілігін арттыру, тілдік білімін нығайту. 

 

 

16 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1.Есімше және оның жасалу жолдары. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз. 

Твердость минерала, сравнительная твердость, определять, 

шкала Мооса, царапать, мягкий минерал, твердый минерал. 

3. «Минералдың қаттылығы» мәтіні бойынша 5 сұрақ құрыңыз. 

 

3.8. Етістіктің райлары. Минералдардың пішіні. 

Етістіктің  райлары  туралы  түсінік.  Ашық  рай,  бұйрық  рай, 

шартты рай, қалау рай түрлері. Жасалу жолдары. 

Минералдардың пішіні туралы түсінік.  

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

етістіктің рай түрлерін 

Меңгеру керек: 

-мамандығына байланысты дәлелді пікір қалыптастыруда рай түрлерін 

Қалыптастырылатын құзырлықтар. 

Базалық: 

-

 

бұйрық рай, шартты рай, қалау рай сұрақтарын меңгеру; 

-

 

теориялық білім негізін игеру. 

Кәсіби: 

-

 

минералдың пішіні туралы білу; 

-

 

мамандыққа сәйкес білімді игере отырып, дүниетанымды, ой-

өрісті дамыту; 

-

 

мәтінді меңгеру, арнайы пәндермен байланыстыра оқу. 

Арнайы: 

-

 

дайын кәсіби сөз тіркестер бойынша сөйлем құрастыруға 

машықтандыру; 

-

 

етістіктің рай жұрнақтарын пайдалана отырып, мәтін туралы ой 

қорытуға, мамандығына байланысты дәлелді пікір қалыптастыруға 

баулу. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1.Етістіктің райлары. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз. 

Геометрическая форма минерала, изометрический, химический 

состав, золото, серебро, генезис. 

3. «Минералдың пішіні» мәтіні бойынша 5 сұрақ құрыңыз. 

 

 

 

17 

3.9. Етіс  категориясы. Минералдардың дағы. 

Етіс  туралы  түсінік.  Етіс  түрлері.  Жасалу  жолдары. 

Минералдардың дағы туралы мәлімет. 

Лексикалық минимум: 10-12 сөз. 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

етіс категориясының түрлерін және жасалу жолдарын 

Меңгеру керек: 

- кәсіби мәтіндегі негізгі ойды 

Калыптастырылатын құзырлылықтар: 

Базалық: 

-

 

жазба жұмыстарын орындау барысында етіс түрлерін ажырата 

білу; 

-

 

етіс түрлерін қатыстыра отырып сұхбат құруға дағдылану; 

-

 

логикалық ойды дамыту, жүйелі сөйлемді қалыптастыру. 

Кәсіби: 

-

 

минералдардың дағы туралы түсінік беру; 

-

 

кәсіби сөздік қорды игеру; 

-

 

кәсіптік білім беру мазмұнын жетілдіру; 

-

 

кәсіптік дағдыларды қалыптастыру. 

Арнайы: 

-

 

грамматикалық білімге талдау жасау; 

-

 

мамандыққа сәйкес білімді игерте отырып, дүниетанымдық ой- 

өрісін кеңейту; 

-

 

алған білімдерін күнделікті өмірде, іс- тәжірибеде қолдана білу. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Етіс категориясы. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Черты минерала, порошок, цветной металл, металл, основа геологии, 

бурить  скважину,  защищать  окружающую  среду,  проводить 

исследования. 

3. «Минералдардың дағы» мәтіні бойынша 5 сұрақ қойыңыз. 

 

3.10.Сан есім. Бұрғылау мұнарасы 

Сан  есім.  Дара  және  күрделі  сан  есімдер.  Сан  есімнің  есімнің 

мағыналық түрлері. Жасалу жолдары. Сөйлемдегі қызметі. 

Жанғыш пайдалы қазбалар туралы. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

 

 

18 

-

 

сан есімнің түрлерін және жасалу жолдарын;  

-

 

сөйлемде атқаратын қызметін. 

Меңгеру керек: 

-

 

термин сөздерді айтылым, жазылым, тілдесім әрекеттерінде дұрыс 

қолдануды 

Қалыптастырылатын құзырылықтар: 

 Базалық: 

-

 

оқу материалын қайталау арқылы білім деңгейін тереңдету; 

-

 

сан есімнің мағыналық топтарына байланысты жаттығу 

жұмыстарын орындау; 

-

 

сан есімдері бар мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар, жұмбақтар 

арқылы тіл дамыту. 

Кәсіби: 

-

 

бұрғылау мұнарасы туралы мәлімет; 

-

 

мәтіндегі жаңа сөздерді меңгеру; 

-

 

жаңғыш пайдалы қазбаларды білу; 

-

 

кәсіби сөздермен сөз тіркестерін, сөйлем құру; 

-

 

сөйлемдердегі сан есімдердің түрлерін ажырата білу; 

Арнайы: 

-

 

ойын элементтерін пайдалана отырып, сан есімдерді қайталау; 

-

 

жаңа сөздердің мағынасын түсіндіру; 

-     мәтіндегі ойды тезис түрінде жазуға үйрету. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Сан есім және оның түрлері. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Виды  горных  пород, освоить  полезные  ископаемые,  много добывать, 

рудник, буровая установка, нефтяник, нефть, уголь, горючее полезные 

ископаемые. 

3. «Бұрғылау мұнарасы» мәтіні бойынша 6 сұрақ құрыңыз.  

 

3.11. Есімдік. Бұрғылау тәсілдері. 

Есімдік  және  оның  түрлері.  Есімдіктің  түрленуі.  Сөйлемдегі 

қызметі. Металды пайдалы қазбалар туралы. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

есімдіктің мағыналық түрлерін 

Меңгеру керек: 

-

 

есімдіктің септелуін, тәуелденуін және сөйлемдегі қызметін 

Қалыптастырылатын құзырылықтар: 

 

 

19 

 Базалық: 

-

 

сөйлеу, айту барысында тілдік норманың сақталуы, тілдік 

материалдардың дұрыс қолдануын үйрету; 

-

 

деңгейлік тапсырмалар арқылы тіл дамыту; ойлау қабілеттерін 

арттыру; 

-

 

есім сөздердің орнына қолданылу ерекшеліктерін меңгеріп, 

теориялық білімді толықтыру. 

Кәсіби: 

-

 

бұрғылау тәсілдері туралы білу; 

-

 

мәтінді түсініп оқу, аудару; 

-

 

металды пайдалы қазбалардың түрі, түсі,  көлемі, сапасы, салмағы, 

қасиеті және т.б. ерекшеліктеріне байланыстысөздер мен сөз 

тіркестерін табу; 

-

 

өздік жұмыстары арқылы шығармашылыққа баулу; 

-

 

әр түрлі жағдаяттарға байланысты ауызекі сөйлеу тілін дамыту.    

Арнайы: 

-

 

мәтіндегі есім сөздерді есімдіктермен ауыстыра білу; 

-

 

мәтінді аудару арқылы кәсіпке деген сүйіспеншілігін арттыру; 

-

 

дұрыс сөйлеу, сауатты жазуға дағдылану. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Есімдік және оның түрлері. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, өйлем құрыңыз.  

Свинец,  олово,  в  глубине  земли,  месторождение,  полезных 

ископаемых,  полезные  ископаемые  делятся,  к  черным  металлом 

относятся, металлические полезные ископаемые, обработка цветных 

металлов, 

3. «Бұрғылау тәсілдері» мәтіні бойынша 6 сұрақ қойыңыз.  

 

3.12. Үстеу. Тау қазындылары. 

Үстеу Оның мағыналық түрлері. Негізгі және туынды үстеулер. 

Үстеудің сөйлемдегі қызметі. 

Бейметалл пайдалы қазбалар туралы. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

үстеудің мағыналық түрлерін және жасалу жолдарын 

Меңгеру керек: 

-

 

тау қазындыларының түрлерін  

Қалыптастырылатын құзырылықтар: 

Базалық: 

 

 

20 

-

 

сөйлемдегі қызметін игеру; 

-

 

сөйлемдерге синтаксистік талдау арқылы үстеулерді табу; 

-

 

тіреуіш сөздермен сөйлем құру, ойды жүйелі жеткізуді үйрену. 

Кәсіби: 

-

 

арнайы пәндерден алған білімдерін жетілдіру; 

-

 

кәсіби терминдерді қолдану ерекшеліктерін меңгеру; 

-

 

металды пайдалы қазбалармен салыстыру арқылы Венн 

диаграммасын толтыру; 

-

 

ауызша сөйлеу мен сауатты жазуға дағдылану. 

Арнайы: 

-

 

теориялық білімді қабылдау, алған білімді жаттығу жұмыстары 

арқылы тиянақтау; 

-

 

«Пайдалы қазбалар» тарауы бойынша кәсіби терминдер сөздігін 

жасау; 

-

 

грамматикалық  тақырыптар бойынша тест сұрақтарын құру. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Үстеу және оның түрлері. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Химическая 

промышленность, 

строительные 

материалы, 

драгоценные  камни,  сера,  полевые  шпаты,  гипс,  неметаллические 

полезные ископаемые.  

3. «Тау қазындылары» мәтіні бойынша 6 сұрақ қойыңыз.  

 

3.13.Көмекші сөздер. Қашау түрлері. 

Көмекші  сөздер  туралы  түсінік.  Көмекші  сөздердің  түрлері. 

Сөздерді байланыстарудағы рөлі. Тау жыныстары туралы түсінік. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз  

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

көмекші сөздер және оның түрлерін 

Меңгеру керек: 

-

 

қашау  және оның түрлерін 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

Базалық: 

-

 

олардың сөйлемдегі көмекші қызметін білу; 

-

 

сөйлем құрастырудың модаль сөздерді қолдана білу. 

Кәсіби: 

-

 

мамандыққа байланысты ұғым атаулары арқылы сөздік қорды 

молайту; 

 

 

21 

-

 

тақырып туралы пікір білдіру, талдау, сараптау қабілеттерін 

дамыту.  

-

 

термин сөздермен сөз тіркестерін жасау; 

-

 

мамандыққа қатысты сөздерді кәсіпте пайдалану. 

Арнайы: 

-

 

тілдің теориялық заңдылықтарын ауызекі сөйлеу тілінде 

пайдалану; 

-

 

лексикалық тақырыпта берілген кәсіби сөздерді меңгерте отырып, 

мамандыққа қызығушылығын арттыру; 

-

 

тау жыныстары және оның түрлеріне байланысты сөзжұмбақ 

құрастыру. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

       1.Көмекші сөздер. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Состав  горных  пород,  обломочные  породы,  кристаллические 

сланцы,  образование  осадочных  пород,  геологические  процессы, 

зотвердевшие магмы, метаморфические породы.  

3. «Қашау түрлері» мәтіні бойынша 6 сөйлем құрыңыз.  

 

IV – тарау. Синтаксис. 

4.1. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. 

Жердің минералогиялық құрамы. 

Синтаксис  туралы  түсінік.  Сөйлемнің  тұрлаулы  мүшелері. 

Күрделі бастауыш. Күрделі баяндауыш. Олардың сөйлемдегі қызметі. 

Жер қыртысының минералогиялық құрамы туралы. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін 

Меңгеру керек: 

-

 

жер қыртысының минералогиялық құрамын 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

 Базалық: 

-

 

күрделі бастауыш, күрделі баяндауышты меңгеру; 

-

 

жаттығулармен жұмыс жасауға дағдыландыру; 

-

 

синтаксистік талдау жасай білу дағдысын жетілдіру; мәтіннен 

күрделі бастауыш, күрделі баяндауыштарды табу. 

Кәсіби: 

-

 

оқу дағдысын қалыптастыру, ойды еркін жеткізуге машықтану; 

-

 

тақырыпты жинакқтау, қорыту, ойлау қабілетін дамыту; 

 

 

22 

-

 

тірек сөздер арқылы ассоциация құрау, топтастыру стратегиясын 

қолдану. 

Арнайы: 

-

 

сөйлемнің тұрлаулы мүшелері туралы теориялық білімдерін 

нығайту; 

-

 

мәтіндегі сөйлемдерді талдай отырып, танымдық-ізденімпаздық 

қабілеттерін арттыру. 

Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. Мысал келтіріңіз.  

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Минералогический 

состав, 

минералообразующие 

вещества, 

химические  соединения,  природные  элементы,  физические  и 

химические свойства, твердый минерал. 

3.  «Жердің  минералогиялық  құрамы»  мәтіні  бойынша  6  сұрақ 

құрыңыз.  

 

4.2. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Жердің ішкі құрылысы. 

Сөйлемнің  тұрлаусыз  мүшелері.  Толықтауыш,  пысықтауыш, 

анықтауыш  туралы  түсінік.  Сөйлемдегі  қызметі.  Жердің  ішкі 

құрылысы туралы түсінік. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

сөйлемнің тұрлаусыз мүшелерін 

Меңгеру керек: 

-   жердің ішкі құрылысына байланысты термин сөздерді 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

Базалық: 

-

 

сөйлемге синтаксистік талдау жасай білу; 

-

 

жазба жұмыс түрлерін орындау; 

-

 

жағдаяттарға байланысты тіл дамыту жұмыстарын жүргізу. 

 Кәсіби: 

-

 

оқушылардың танымдық белсенділігін қалыптастыру; 

-

 

оқу материалын меңгеру; 

-

 

мамандық туралы білімін жетілдіру; 

-

 

теориялық білімдерін жүйелеу. 

 Арнайы: 

-  жағдаяттар арқылы кәсіби сөйлеуге ынталандыру; 

- септік жалғауларын қайталау арқылы мәтіннен сөйлемнің тұрлаусыз 

мүшелерін табу. 

 

 

23 

     Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Земная  кора,  внутреннее  строение,  мантия,  ядро,  твердая  часть 

земли, структурное геология.  

3. «Жердің ішкі құрылысы» мәтіні бойынша 6 сұрақ құрыңыз.  

 

4.3. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. 

Жердің петрографиялық құрамы. 

Сөйлемнің  бірыңғай  мүшелері  туралы  түсінік.  Олардың 

жасалуы.  Сөйлемдегі  бірыңғай  мүшелерге  қойылатын  тыныс 

белгілері. Жердің петрографиялық құрамы туралы түсінік. 

Кәсіби лексикалық минимум: 10-12 сөз 

Тақырыпты оқу нәтижесінде: 

Білу керек: 

-

 

сөйлемнің бірыңғай мүшелерін және олардың жасалу жолдарын 

Меңгеру керек: 

-

 

жаңа теориялық білімді игеру үшін сөздікпен жұмыс жасауды 

Қалыптастырылатын құзырлықтар: 

 Базалық: 

-

 

сөйлемдегі қызметін анықтау; 

-

 

синтаксистік талдау жасау; 

-

 

бірыңғай мүшелерді табу. 

Кәсіби: 

-

 

жер қыртысының петрографиялық құрамы туралы мәлімет беру; 

-

 

мәтін арқылы танымдық қызығушылықты арттыру; 

-

 

дүниетанымдық ой-өрістерін кеңейту; 

-

 

«петрография» сөзінің этимологиясын түсіну; 

-

 

мәтіннің негізгі мәнін, мазмұнын анықтау; 

 Арнайы: 

-

 

жинақталған кәсіби мәліметтерді сөйлемнің бірыңғай мүшелерін 

жасауда, сөйлем құрастыруда пайдалану; 

-

 

кәсіби терминдер туралы білімдерін тереңдету; 

       Cтуденттердің білімін тексеруге арналған бақылау сұрақтары: 

1. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Мысал келтіріңіз. 

2. Кәсіби сөздер мен сөз тіркестерін аударып, сөйлем құрыңыз.  

Петрографический  состав  земли,  геологический  разрез,  горные 

породы,  описание  породы,  геологические  особенности,  задача 

петрографий. 

 

 

24 

3.  «Жердің  петрографиялық  құрамы»  мәтіні  бойынша  6  сұрақ 

құрыңыз.  

жүктеу/скачать 0,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: