Павлодар мемлекеттік педагогикалық институты т.Қ. Қойбағарова информатика


-Мысал. 15, 7 және 3 сандарын қосайық Ондық



жүктеу/скачать 7,08 Mb.
бет39/234
Дата15.03.2022
өлшемі7,08 Mb.
#27999
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   234
2-Мысал. 15, 7 және 3 сандарын қосайық

Ондық: 1510+710+310 Екілік:11112+1112+112 Сегіздік: 178+78+38

Оналтылық F16+716+316



Жауабы: 5+7+3 = 2510=110012=318=1916 Тексеру


110012 = 24 + 23 + 20 = 16+8+1=25,

318 = 3.81 + 1.80 = 24 + 1 = 25,

1916 = 1.161 + 9.160 = 16+9 = 25.



3-Мысал.

141,5 пен 59,75 сандарын қосайық



Ондық: 141,510+59,7510 Екілік: 10001101,12+111011,112

56



Сегіздік: 215,48 + 73,68 Оналтылық: 8D,816 + 3B,C16



Жауабы:

141,5+59,75 = 201,2510 = 11001001,012 = 311,28 = C9,416 Тексеру. Табылған қосындыны ондық жүйе түріне келтіру:

11001001,012 = 27 + 26 + 23 + 20 + 2-2 = 201,25

311,28 = 3.82 + 181 + 1.80 + 2.8-1 = 201,25

C9,416 = 12 . 161 + 9 . 160 + 4 . 16-1 = 201,25 Алу
Екілік жүйеде алу: 0–0=0; 1–0=1; 1–1=0; 10–1=1 (жоғарғы раз-рядтан 1 алынады)
4-Мысал. Бірді 102, 108 и 1016 сандарынан алайық Екілік: 102-12 Сегіздік:108–18 Оналтылық: 1016–116

жоғарыдан алу


5-Мысал. Бірді 1002, 1008 и 10016сандарынан алайық Екілік: 1002-12 Сегіздік:1008–18 Оналтылық: 10016–116



6-Мысал. 201,25 санынан 59,75 санын алу

Ондық: 201,2510–59,7510 Екілік:11001001,012 – 111011,112
57

жоғарыдан алу


Сегіздік: 311,28 – 73,68 Оналтылық: C9,416 – 3B,C16




Жауабы:

201,2510 - 59,7510 = 141,510 = 10001101,12 = 215,48 = 8D,816.



Тексеру. Табылған айырымды ондық түрге аударайық

10001101,12 = 27 + 23 + 22 + 20 + 2-1 = 141,5;

215,48 = 2.82 + 1.81 + 5.80 + 4.8-1 = 141,5;

8D,816 = 8 . 161 + D . 160 + 8 . 16-1 = 141,5.



Көбейту
Әртүрлі санау жүйесінде көптаңбалы сандарды көбейткенде көбейтудің қарапайым алгоритмін қолдануға болады, бірақ біртаңбалы сандардың көбейтіндісі мен қосындысының нәтижесін қарастырылып жатқан жүйенің көбейту және қосу кестелерінен алу керек.


Екілік жүйеде көбейту




0

1




0

0

0

1

0

1


Сегіздік жүйеде көбейту




0

1

2

3

4

5

6

7

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1

0

1

2

3

4

5

6

7

2

0

2

4

6

10

12

14

16

3

0

3

6

11

14

17

22

25

4

0

4

10

14

20

24

30

34

5

0

5

12

17

24

31

36

43

6

0

6

14

22

30

36

44

52

7

0

7

16

25

34

43

52

61

58



Оналтылық жүйеде көбейту




0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F




0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

2

0

2

4

6

8

A

C

E

10

12

14

16

18

1A

1C

1E

3

0

3

6

9

C

F

12

15

18

1B

1E

21

24

27

2A

2D

4

0

4

8

C

10

14

18

1C

20

24

28

2C

30

34

38

3C

5

0

5

A

F

14

19

1E

23

28

2D

32

37

3C

41

46

4B

6

0

6

C

12

18

1E

24

2A

30

36

3C

42

48

4E

54

5A

7

0

7

E

15

1C

23

2A

31

38

3F

46

4D

54

5B

62

69

8

0

8

10

18

20

28

30

38

40

48

50

58

60

68

70

78

9

0

9

12

1B

24

2D

36

3F

48

51

5A

63

6C

75

7E

87

A

0

A

14

1E

28

32

3C

46

50

5A

64

6E

78

82

8C

96

B

0

B

16

21

2C

37

42

4D

58

63

6E

79

84

8F

9A

A5

C

0

C

18

24

30

3C

48

54

60

6C

78

84

90

9C

A8

B4

D

0

D

1A

27

34

41

4E

5B

68

75

82

8F

9C

A9

B6

C3

E

0

E

1C

2A

38

46

54

62

70

7E

8C

9A

A8

B6

C4

D2

F

0

F

1E

2D

3C

4B

5A

69

78

87

96

A5

B4

C3

D2

E1

Екілік жүйеде көбейту кестесінің қарапайымдылығына қарай, көбейтуді көбейгішті жылжыту және қосу арқылы орындауға болады.


7-Мысал. 5 және 6 сандарын көбейтеміз.

Ондық: 510*610 Екілік:1012*1102 Сегіздік: 58*68



Жауабы: 5 . 6 = 3010 = 111102 = 368.

Тексеру. Шығарылған көбейтінділерді ондық түрге келтірейік:

111102 = 24 + 23 + 22 + 21 = 30;



368 = 381 + 680 = 30.

8-Мысал. 115 және 51 сандарын көбейтеміз.

Ондық:11510*5110 Екілік:11100112*1100112 Сегіздік:1638*638 Жауабы: 115 . 51 = 586510 = 10110111010012 = 133518



Тексеру. Шығарылған көбейтінділерді ондық түрге келтірейік: 10110111010012 = 212 + 210 + 29 + 27 + 26 + 25 + 23 + 20 = 5865; 133518 = 1.84 + 3.83 + 3.82 + 5.81 + 1.80 = 5865.
Бөлу

59



Кез келген позиялық санау жүйесінде бөлу, ондық жүйедегі сияқты бұрыштап бөлу ережелермен орындалады. Екілік жүйеде бөліндінің келесі саны тек қана 0 немесе 1 болатындықтан, бөлу тіптен қарапайым болады.
Екілік жүйеде бөлу: 0:1=0; 1:1 =1; (нөлге бөлуге болмайды)
9-Мысал. 30-ды 6-ға бөлейік

Ондық:3010 610 Екілік:1111021102 Сегіздік:36868



Ответ: 30 : 6 = 510 = 1012 = 58.

10-Мысал. 5865-ті 115-ке бөлейік

Ондық:586510 11510 Екілік:101101110100211100112




Сегіздік: 133518 :1638

Жауабы: 5865 : 115 = 5110 = 1100112 = 638.

Тексеру.

Шыққан бөлінділерді ондық түрге аударайық:



1100112 = 25 + 24 + 21 + 20 = 51; 638 = 6.81 + 3.80 = 51.
11-Мысал. 35 санын 14 санына бөлейік:

Ондық:3510 1410 Екілік:100011211102



60



Сегіздік: 438 : 168

Жауабы: 35: 14 = 2,510 = 10,12 = 2,48.

Тексеру. Шыққан бөлінділерді ондық түрге аударайық:

10,12 = 21 + 2 -1 = 2,5;



2,48 = 2.80 + 4.8-1 = 2,5.
Практикалық және өздік жұмыс тапсырмалары Санау жүйелерін бір біріне аудару, жүйе




негіздерін табу
Келесі негізі әртүрлі санау жүесіндегі сандарды,

мына өрнек түрінде жазыңыздар:

an-1* qn-1 + an-2 *qn-2+ ... + a1 *q1 + a0* q0 + a-1 *q-1 + ... + a-m* q-m 0,458610

56017

210213

10002

23014

123456

САВ913

204135

9F0A116

735419

Бірінші тапсырмадағы өрнектердің мүшелерін ондық санау жүйесінің ережелерімен есептеп нәтижесін шығарыңыздар. Шыққан нәтиже қай жүйедегі сан болады?

2-лік, 8-дік, 16-лық санау жүйелеріне аударыңыздар:

87510; 24,1510; 409610; 0,13510; 12,45710; 227,9710;

Ондық жұйеге аударыңыздар:



а)1011110(2);

б)1000101(2);

в)1010101101,01011(2);

г)

111011100,0001(2); д)775,11(8);

е) 924,3(16); ж)1216,04 (8) з) 29А,5(16).

Мына теңдіктердің дұрыстығын тексеріңіздер:

336 = 2110 3710 = 2913 456=110102

123=1012 578=14210 13210=6611

Мына шарттар бойынша жүйе негізін табыңыздар:



4710 =142x

202x =13010 89710 = 3ЕСx

103х = 1910

197110= А0Вх199010= ВА1х

Мына шарттар бойынша х және у табыңыздар:



23

x

 32

y



24

x

 42

y



44

x

 441

y







































15















 21















 9 A







51

x

y

23

x

y

A9

x

y




























Сегіздік жүйедегі сандарды екілік жүйеге аударыңыз: 324,

2367, 53621;



61

Екілік жүйедегі сандарды он алтылық жүйеге аударыңыз:

11010011, 101101101011, 1001011100111101;
Он алтылық жүйедегі сандарды екілік жүйеге аударыңыз: ЗА, D14, AF4C, F55DD.
Мына берілген әр санның алдынағы және одан кейінгі санды жазыңыздар:
3 10005 30106

6107 101002 АА01А11



Тапсырмалар
Негізі q=6 және q=12 санау жүйелерінің қосу кестелерін құрыңыздар;
Есептеңіздер:

2347+1237

7DA016+18CB216

3015+1355+10025

10012+1112+10102

2034+13014+114

1279+3169+5489

327658+75768

35AF216+4D0E16

АВ12+ВА1212

1100112+101112+10012

Мына қосу амалының нәтижелері қай жүйеде есептелген?


327 +327 = 652;

327+327=651;

327+327=656;

327+327=655;







Есептеңіздер:

213*1223

324*124

2034*234

1112*1012

1012*112

2038*478

5026*33 6

12516*4816

445*225

1279*159







Есептеңіздер:

5127*117+2037*227+337*507

10112*1012+1002*112+1102*10012

3058*148+2408*3038+7258*118 20316*4716


Бақылау жұмысы

Бақылау жұмысының тапсырмалары
Берілген ондық жүйедегі сандарды екілік, сегіздік және он алтылық жүйелерге аударыңыз.
Берілген санды ондық жүйеге аударыңыз.

Сандарды қосыңыз.

Алу амалын орындаңыз.

Көбейту амалын орындаңыз.



Ескерту:
3–5 тапсырмаларында есептеудің дұрыстығын, бастапқы сандарды және нәтижелерді ондық жүйеге аудару арқылы тексеріңіздер.
1-ші д) тапсырмасында екілік жүйеде үтірден кейін бес орын

62

дәлдікпен орындаңыз.
1-Нұсқа

а) 860(10); б) 785(10); в) 149,375(10); г) 953,25(10); д) 228,79(10);

а) 1001010(2); б) 1100111(2); в) 110101101,00011(2);

г) 111111100,0001(2); д)775,11(8); е) 294,3(16);

а)1101100000(2) + 10110110(2); б) 101110111(2) + 1000100001(2);

в) 1001000111,01(2) +100001101,101(2); г) 271,34(8) + 1566,2(8); д) 65,2(16)


3СА,8(16).

а) 1011001001(2)- 1000111011(2); б)1110000110(2)- 101111101(2); в) 101010000,10111(2) –11001100,01(2);

г) 731,6(8) – 622,6(8); д) 22D,1(16) – 123,8(16).

а) 1011001(2)*1011011(2); б) 723,1(8)*50,2(8); в) 69,4(16)*A,B(16).



2-Нұсқа

а) 250(10); б) 757(10); в) 711,25(10); г) 914,625(10); д) 261,78(10);


а) 1111000(2); б) 1111000000(2); в) 111101100,01101(2);

г) 100111100,1101(2); д)1233,5(8); е) 2B3,F4(16);


а) 1010101(2) + 10000101(2); б) 1111011101(2) + 101101000(2); в) 100100111,001(2) +100111010,101(2); г) 607,54(8) + 1620,2(8);

д) 3BF,A(16) + 313,A(16).

а) 1001000011(2)-10110111(2); б)111011100(2)-10010100(2); в)

1100110110,0011(2)–11111110,01(2); г) 1360,14(8)–1216,4(8); д) 33B,6(16) –

11B,4(16).

а) 11001(2)*1011100(2); б) 451,2(8)*5,24(8); в) 2B,A(16)*36,6(16).


3-Нұсқа

а) 759(10); б) 265(10); в) 79,4375(10); г) 360,25(10); д) 240,25(10);

а) 1001101(2); б) 10001000(2); в) 100111001,01(2);

г) 1111010000,001(2); д)1461,15(8); е) 9D,A(16);

а) 100101011(2) + 111010011(2);б)1001101110(2) +1101100111(2);

в) 1010000100,1(2)+11011110,001(2);г) 674,34(8) + 1205,2(8); д) 2FE,6(16) +

3B,4(16).

а) 1100110010(2)-1001101101(2); б)1110001100(2)-10001111(2);


в) 11001010,01(2)–1110001,001(2); г) 641,6(8)–273,04(8); д)3CE,B8(16)– 39A,B8(16).

а) 1010101(2)*1011001(2); б) 1702,2(8)*64,2(8); в) 7,4(16)*1D,4(16).


4-Нұсқа

а) 216(10); б) 336(10); в) 741,125(10); г) 712,375(10); д) 184,14(10);


а) 1100000110(2); б) 1100010(2); в) 1011010,001(2);

г) 1010100010,001(2); д)1537,22(8); е) 2D9,8(16);


а) 101111111(2)+1101110011(2); б)10111110(2)+100011100(2); в) 1101100011,0111(2)+1100011,01(2); г) 666,2(8)+1234,24(8);

д) 346,4(16)+3F2,6(16).



63

а) 1010101101(2)-110011110(2); б)1010001111(2)-1001001110(2);


в)1111100100,11011(2)–101110111,011(2); г) 1437,24(8) – 473,4(8);

д) 24A,4(16) – B3,8(16).

а) 101011(2)*100111(2); б) 1732,4(8)*34,5(8); в) 36,4(16)*A,A(16).
5-Нұсқа

а) 530(10); б) 265(10); в) 597,25(10); г) 300,375(10); д) 75,57(10);

а) 101000111(2); б) 110001001(2); в) 1001101010,01(2);

г) 1011110100,01(2); д)1317,75(8); е) 2F4.0C(16);

а) 1100011010(2)+11101100(2); б) 10111010(2)+1010110100(2);
в) 1000110111,011(2)+1110001111,001(2); г) 1745,5(8) + 1473,2(8); д) 24D,5(16)+141,4(16).
а) 1100101010(2)-110110010(2); б)110110100(2)-110010100(2); в)1101111111,1(2)–1100111110,1011(2); г) 1431,26(8) – 1040,3(8);

д) 22C,6(16) – 54,2(16).

а) 1001001(2)*11001(2); б) 245,04(8)*112,2(8); в) 4B,2(16)*3C,3(16).

6-Нұсқа

а) 945(10); б) 85(10); в) 444,125(10); г) 989,375(10); д) 237,73(10);

а) 110001111(2); б) 111010001(2); в) 100110101,1001(2);

г) 1000010,01011(2); д)176,5(8); е) 3D2,04(16);

а) 1000011101(2)+101000010(2); б) 100000001(2) +1000101001(2);

в) 101111011,01(2)+1000100,101(2); г) 1532,14(8)+730,16(8); д) BB,4(16) + 2F0,6(16).

а) 1000101110(2)-1111111(2); б)1011101000(2)-1001000000(2);
в) 1000101001,1(2)–1111101,1(2); г) 1265,2(8)–610,2(8); д) 409,D(16)– 270,4(16).

а) 111010(2)*1100000(2); б) 1005,5(8)*63,3(8); в) 4A,3(16)* F,6(16).



7-Нұсқа

а) 287(10); б) 220(10); в) 332,1875(10); г) 652,625(10); д) 315,21(10);

а) 10101000(2); б) 1101100(2); в) 10000010000,01001(2);

г) 1110010100,001(2); д)1714,2(8); е) DD,3(16);

а) 1100110(2)+1011000110(2); б) 1000110(2)+1001101111(2);

в) 101001100,101(2)+1001001100,01(2); г) 275,2(8) + 724,2(8); д) 165,6(16)

3E,B(16).
а) 1011111111(2)-100000011(2); б)1110001110(2)-100001011(2);
в) 110010100,01(2) – 1001110,1011(2); г) 1330,2(8)–1112,2(8); д) AB,2(16) – 3E,2(16).

а) 110000(2)*1101100(2); б) 1560,2(8)*101,2(8); в) 6,3(16)*53,A(16).


8-Нұсқа

а) 485(10); б) 970(10); в) 426,375(10); г) 725,625(10); д) 169,93(10);


а) 10101000(2); б) 101111110(2); в) 1010101,101(2);

г) 1111001110,01(2); д)721,2(8); е) 3C9,8(16);



64

а) 1010100111(2)+11000000(2); б) 1110010010(2) +110010111(2); в) 1111111,101(2)+101010101,101(2); г) 1213,44(8) + 166,64(8); д) 41,4(16) +

3CF,D(16).

а) 10100000000(2)-1000101010(2); б)1011010101(2)-110011001(2); в)1001001010,11011(2)– 1000111000,01(2); г) 1145,2(8)–1077,5(8);

д) 380,1(16) – 2DC,3(16).

а) 111011(2)*100000(2); б) 511,2(8)*132,4(8); в) 68,4(16)*37,8(16).



9-Нұсқа

а) 639(10); б) 485(10); в) 581,25(10); г) 673,5(10); д) 296,33(10);


а) 1011000011(2); б) 100010111(2); в) 1100101101,1(2);

г) 1000000000,01(2); д)1046,4(8); е) 388,64(16);


а) 1000010100(2)+1101010101(2); б) 1011001010(2) +101011010(2); в)1110111000,101(2)+1101100011,101(2); г) 1430,2(8)+

666,3(8); д) 388,3(16) + 209,4(16).

а) 1111100010(2)-101011101(2); б)1011000100(2)-1000100000(2); в)1101111000,1001(2)–1000000,01(2); г) 1040,2(8)–533,2(8);

д) 3FB,4(16)–140,6(16).

а) 11111(2)*10001(2); б) 1237,3(8)*117,5(8); в) 66,4(16)*65,8(16).
10-Нұсқа

а) 618(10); б) 556(10); в) 129,25(10); г) 928,25(10); д) 155,45(10);


а) 1111011011(2); б) 1011101101(2); в) 1001110110,011(2);

г) 1011110011,10111(2); д)675,2(8); е) 94,4(16);

а) 11111010(2)+10000001011(2); б) 1011010(2)+1001111001(2);

в)10110110,01(2)+1001001011,01(2); г) 1706,34(8) + 650,3(8); д) 180,4(16)

3A6,28(16).
а) 111101101(2)-101111010(2); б)1000110100(2)-100100111(2); в) 1111111011,01(2)– 100000100,011(2); г) 1300,44(8)–1045,34(8);

д) 16A,8(16) – 147,6(16).

а) 100111(2)*110101(2); б) 1542,2(8)*50,6(8); в) A,8(16)*E,2(16).

11-Нұсқа

а) 772(10); б) 71(10); в) 284,375(10); г) 876,5(10); д) 281,86(10);


а) 1000001111(2); б) 1010000110(2); в) 101100110,011011(2);

г) 100100110,101011(2); д)1022,2(8); е) 53,9(16);


а) 1100111(2)+1010111000(2); б) 1101111010(2)+1000111100(2); в)1111101110,01(2)+1110001,011(2); г) 153,3(8)+1347,2(8); д) E0,2(16) +

1E0,4(16).


а) 1010101110(2)-11101001(2); б)1000100010(2)-110101110(2); в)1010100011,011(2)–1000001010,0001(2); г) 1517,64(8)–1500,3(8);

д) 367,6(16) – 4A,C(16).

а) 1100110(2)*101111(2); б) 1272,3(8)*23,14(8); в) 48,4(16)*5,A(16).

12-Нұсқа


65

а) 233(10); б) 243(10); в) 830,375(10); г) 212,5(10);д) 58,89(10);


а) 1001101111(2); б) 1000001110(2); в) 111110011,011(2);

г) 11010101,1001(2); д)1634,5(8); е) C2,3(16);


а) 1101111001(2)+1010010101(2); б) 1111001001(2) +1001100100(2); в)100110010,011(2)+110001000,011(2); г) 1712,14(8) +

710,4(8); д) E6,1(16) + 38C,8(16).


а) 1000001110(2)-100100001(2); б)1101000110(2)-1001101000(2); в)1011001111,01(2)– 110100010,01(2); г) 1734,4(8)–134,2(8); д) 2F2,A(16) –

22D,A(16).

а) 1000000(2)*100101(2); б) 103,2(8)*147,04(8); в) 67,4(16)* 54,8(16).

13-Нұсқа

а) 218(10); б) 767(10); в) 894,5(10); г) 667,125(10); д) 3,67(10);


а) 1111100010(2); б) 1000011110(2); в) 101100001,011101(2);

г) 1001111001,1(2); д)1071,54(8); е) 18B,0C(16);

а) 1000011111(2)+1111100(2); б) 1011100011(2)+111110110(2);

в)111111100,1(2)+1011100100,1(2); г) 1777,2(8)+444,1(8); д) 3EF,3(16) +

C7,4(16).

а) 1101000100(2) - 101010101(2); б)1110010111(2)-1011100(2); в)1100101111,01(2)–10010001,01(2);г) 640,2(8)–150,22(8);

д) 380,68(16) – 50,4(16).

а) 100010(2)*1100110(2); б) 741,4(8)*141,64(8); в) B,7(16)*D,C(16).



14-Нұсқа

а) 898(10); б) 751(10); в) 327,375(10); г) 256,625(10); д) 184,4(10);

а) 101110100(2); б) 1111101101(2); в) 1110100001,01(2);

г) 1011111010,0001(2); д)744,12(8); е) 1EE,C(16);

а) 1001000000(2)+101010110(2); б) 11000010(2)+1001110100(2);
в)1011101110,1(2)+11100101,01(2); г) 2015,1(8) + 727,54(8); д) 9D,8(16) + ED,8(16).
а) 1010000100(2)-1000001000(2); б)1111110011(2)-1001101001(2); в)101001100,101(2)– 100100101,1(2); г) 1024,6(8) – 375,14(8);

д) 3E9,4(16) – 72,6(16).

а) 1001010(2)*1001000(2); б) 747,2(8)*64,14(8); в) 56,1(16)*33,C(16).

15-Нұсқа

а) 557(10); б) 730(10); в) 494,25(10); г) 737,625(10); д) 165,37(10);

а) 101001101(2); б) 1110111100(2); в) 10000001000,001(2);

г) 1000110110,11011(2); д)147,56(8); е) 1CA,3(16);

а) 1101100001(2)+1001101110(2); б) 1101010101(2) +101011001(2); в)1101111110,011(2)+1100101101,1011(2); г) 1771,2(8) +

300,5(8); д) 2F2,8(16) + E4,B(16).

а) 1111000000(2)-111101000(2); б)1100110111(2)-1001110000(2);

в)1000011110,1001(2)–110000111,01(2); г)1436,34(8)–145,2(8);



66

д) 3F5,98(16) – 240,3(16).

а) 1011100(2)*101000(2); б) 1300,6(8)*65,2(8); в) 68,A(16)*9,6(16).
16-Нұсқа

а) 737(10); б) 92(10); в) 934,25(10); г) 413,5625(10); д) 100,94(10);

а) 1110000010(2); б) 1000100(2); в) 110000100,001(2);

г) 1001011111,00011(2); д) 665,42(8); е) 246,18(16);

а) 11110100(2)+110100001(2); б) 1101110(2)+101001000(2);

в) 1100110011,1(2)+111000011,101(2); г) 1455,04(8) + 203,3(8); д) 14E,8(16)

184,3(16).
а) 1000010101(2)-100101000(2); б)1001011011(2)-101001110(2);
в)111111011,101(2)–100000010,01(2); г) 341,2(8) – 275,2(8); д) 249,5(16) – EE,A(16).

а) 1001000(2)*1010011(2); б) 412,5(8)*13,1(8); в) 3B,A(16)*10,4(16).



17-Нұсқа

а) 575(10); б) 748(10); в) 933,5(10); г) 1005,375(10); д) 270,44(10);

а) 1010000(2); б) 10010000(2); в) 1111010000,01(2);

г) 101000011,01(2); д)1004,1(8); е) 103,8C(16);

а)10011110101(2)+1010100110(2);
б)1001100011(2)+1110010010(2); в)1111110100,01(2)+110100100,01(2); г) 755,36(8) + 1246,5(8); д) 8D,2(16) + 63,8(16).
а) 1100111110(2)-1101001(2); б)1101111011(2)-1101110101(2); в)1101001010,011(2)– 1010011110,101(2); г) 1632,1(8) – 706,34(8);

д) 283,C(16) – 19C,8(16).

а) 111000(2)*1101001(2); б) 133,6(8)*73,4(8); в) 46,8(16) * B,A(16).

18-Нұсқа

а) 563(10); б) 130(10); в) 892,5(10); г) 619,25(10); д) 198,05(10);

а) 11100001(2); б) 101110111(2); в) 1011110010,0001(2);

г) 1100010101,010101(2); д)533,2(8); е) 32,22(16);


а) 1100100011(2) + 1101001111(2); б) 111101111(2) +10010100(2); в)1010010000,0111(2)+111010100,001(2); г) 1724,6(8) + 1322,2(8);

д) 2C7,68(16) + 6F,4(16).


а) 111001110(2)-11011011(2); б)1011000001(2)-110100001(2); в)1011111101,1(2)– 111100000,01(2); г) 1126,06(8)–203,54(8); д) 32B,D(16) –

187,D8(16).

а) 1100101(2)*1001010(2);б) 1544,4(8)*16,64(8); в) 69,8(16)*30,8(16).

19-Нұсқа

а) 453(10); б) 481(10); в) 461,25(10); г) 667,25(10); д) 305,88(10);

а) 111001010(2); б) 1101110001(2); в1001010100,10001(2);

г) 111111110,11001(2); д)1634,35(8); е) 6B,A(16);


а) 101110001(2)+101111001(2); б) 1110001110(2) +1100110111(2); в)10000011010,01(2)+1010010110,01(2); г) 1710,2(8) + 773,24(8);

67

д) 3E7,7(16) + 32,2(16).


а) 1111000010(2)-1110000011(2); б)1110101011(2)-111000111(2); в)1111011010,011(2)–1011100111,01(2); г) 1650,2(8)–502,2(8); д) 3E0,6(16) –

17E,9(16).

а) 1001101(2)*11111(2); б) 1226,1(8)*24,4(8); в) 36,6(16)*38,4(16).

20-Нұсқа

а) 572(10); б) 336(10); в) 68,5(10); г) 339,25(10); д) 160,57(10);


а) 1010110011(2); б) 1101110100(2); в) 1010101,101(2);

г) 1101000,001(2); д) 414,1(8); е) 336,4(16);


а) 10001000(2) + 1011010010(2); б) 111110011(2) +111110000(2); в) 1010001010,1011(2)+1101010100,011(2); г) 711,2(8) + 214,2(8);

д) 7A,58(16) + 2D0,9(16).


а) 110111010(2)-1110001(2); б)1100001000(2)-11000100(2); в)1111111010,01(2) –1000110010,0101(2); г) 1060,52(8) – 761,14(8);

д) 1C0,6(16) – 8D,2(16).

а) 11101(2)*110101(2); б) 1106,2(8)*145,2(8); в) 65,4(16)*55,9(16).
Тест сұрақтары

Санау жүйесі деген – ол:


I, V, X, L, C, D, M цифрлар жиынтығы;

0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 цифрлар жиынтығы;

0, 1 цифрлар жиынтығы;

қабылданған сандардың жазылу әдісі;

натурал сандардың жиыны.

Ең үлкен санды нұсқаңыз:

(756)13;

(756)10;


(756)8;

(756)16;

(756)12.
3. Ондық 1+2+4+8+16+32+64+128+256+512+1024 санының екілік жүйедегі цифрларының қосындысы тең болады:
5;

11;


22;

18;


0..

(56)10=(38)x екені белгілі, x санау жүйесінің негізін нұсқаңыз

14;
15;

16;


17;

68

e. 18.


Екілік жүйедегі екі санды қосыңыз; 1101 +01 тең:

1100;


1110;

1101;
1011;

11001.

Екілік жүйедегі екі санды көбейтіңіз 01011*101 тең:



1011101;

0101010;


0101111;

0110111;
1100111.


Бөлшек 0,15 санын ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне аударғанда мына сан шығады:
0,00100110011...;

0,001001001...;

0,010101...;
0,0000100....;

0,001101111…;

Позициялық санау жүйесінде:
a. санға енген әрбір белгінің мәні, оның санда тұрған позициясына байланысты емес;
санға енген әрбір белгінің мәні, кейбір жеке жағдайларда, оның санда тұрған позициясына байланысты емес;
санға енген әрбір цифрдың мәні, оның санда тұрған орнына (позициясына) байланысты;
сандарды жазу үшін тек қана бір символ қолданылады;
әрбір символдың мәнінің сандық эквиваленті, санның кодында тұрған орнына байланысты емес.
9. Бау-бақшада (100)x жемісті ағаштар бар, оның ішінде (33)x
алма, (22)x алмұрт, (16)x алхоры, (17)x шие. Санау жүйесінің негізін нұсқаңыз (x неге тең?):
2;

6;

8;



9;

10.
Ондық 1+3+18+27+81+243+729 санының, үштік жүйедегі цифрларының қосындысы тең болады:


a. 2;

69

6;

9;



10;

8.

Екілік жүйедегі екі санды қосыңыз; 10101 + 1011 тең:


101010;

010101;


100000;

111111;


11000110.

Екілік жүйедегі екі санды көбейтіңіз; 11011 * 01 тең:

10101;
11011;

10100;


00011;

110100
Бөлшек 0,69 санын ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне аударғанда мына сан шығады:


0,11011...;

0,010011;

0,101100...;

0,10111....;

0,101011….
10 санының (ондық санау жүйесінде) екілік санау жүйесіндегі түрі:
100;

10;


2;

1010;


11.

(47)10=(21)x екені белгілі, x санау жүйесінің негізін

нұсқаңыз:

20;


21;

23;


22;

24.


Екілік санау жүйесінде алты таңбамен неше сан жазылады?:
6;

16;


32;

70

128;


64.

Екілік жүйедегі екі санды көбейтіңіз: 1001*101 тең:

11101;

101101;
10101;



00011;

110100
Бөлшек 14,25 санын ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне аударғанда мына сан шығады


1110,01;

1111,10;
001,01;

111,01;

11,10001.


Сегіз символдан тұратын екілік сөздердің көмегімен қанша әртүрлі символдарды кодтауға болады?:
128;
64;

256;


32;

16.


Екілік санау жүйесінің құндылығына мыналар жатады:
a. орындалатын операциялардың қарапайымдылығы және компьютер элементтерінің екі күйін ғана қолдану арқылы ақпаратты автоматтандырып өңдеу мүмкіндігі;

аталған жүйенің күнделікті өмірде кеңінен қолданылуы;


екілік санау жүйесінде сандардың жазылуының түсініктілігі және көрнектілігі
компьютер жадысын үнемдеу мүмкіндігі;

электр энегриясын үнемдеу мүмкіндігі.

(10)16 саны (он алтылық санау жүйесінде), ондық санау жүйесінде келесі түрде болады:
1010;

16;


101;

12;


СD.
22. Мына 1+2+8+32+64+256+512+1024 ондық жүйедегі санның, екілік жүйесіндегі жазылуында нөлдердің саны нешеге тең:
a. 10;

71

3;

8;



4;

0.

Екілік жүйедегі екі санды көбейтіңіз; 1001*111 тең:


10111;

111111;


111011;

100011;


1101001.
Бөлшек 43,32 санын ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне аударғанда мына сан шығады;
111011,1010...;

101011,010100...;

101011,111...;

010100,0001....;

11001,101.

47 Кбайт нешеге тең?


0,045898 Мбайт;

48128 Мбайт;

100 Кбайт;

48128 бит;

дұрыс жауабы жоқ.
Онжетілік жүйедегі 7FE саны үштік жүйеде қалай жазылады?
10010220

20111100


10000021

111111222

дұрыс жауабы жоқ.

5478 байт неге тең?


0,045898 Мбайт;

685 Мбайт;

43824 бит;

48128 бит;

дұрыс жауап жоқ.

10005 санының алдындағы санды нұсқаңыз:

9995
5555
55555

4445



72

e. 44445.


18 Гбайт неге тең?

184327 Мбайт;

144 Мбайт;

18874368 Кбайт;


0,017578 бит;

дұрыс жауабы жоқ.

100112 санынан кейінгі санды нұсқаңыз:

101102;

101002

100012

1001012

100122.


73




жүктеу/скачать 7,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   234



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents