Педагогических работников по актюбинской области



Pdf көрінісі
бет64/105
Дата06.03.2017
өлшемі5,85 Mb.
#8085
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   105

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1.

 



Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 ж. 18 қаңтар 

2.

 



 Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2007 ж. 28 ақпан 

3.

 



Орта  мектепте  оқыту  процесінде  кҿптілділікті  дамыту  мҽселелері.  Ҽдістемелік  қҧрал.  –  Астана: 

Ы.Алтынсарин атындағы Ҧлттық білім академиясы, 2013.-85 б. 

 

 

ОРГАНИЗАЦИЯ БИЛИНГВАЛЬНОГО ОБУЧЕНИЯ ХИМИИ 



 

Мусина К.К., 

учитель химии школы-гимназии №17  

Республика Казахстан г.Актобе 

 

Методические приемы билингвального обучения химии применяются в различных методах: словесных, 

наглядных,  практических.  Каждый  метод  реализуется  через  пять  основных  этапов:  подготовительный, 

ознакомительный,  аналитический,  прикладной  и  итоговый.  На  каждом  этапе  может  использоваться  тот  или 

иной  методический  прием.  Подготовительныйэтап  предполагает  предварительную  билингвальную  беседу, 

мотивирующую  учеников  на  выполнение  задания,  и  раскрытие  алгоритма  действий  учащихся.  Под 

предварительной  билингвальной  беседой  мы  понимаем  такую  беседу,  которая  проводится  на  двух  языках 

(родном и иностранном) и направлена на выявление степени готовности учащихся к новому виду деятельности 

и раскрытие перед ними алгоритма билингвальных действий. 

На ознакомительномэтапе ученик осуществляет следующие действия:  

1)

 

получает химическую информацию билингвально (то есть на родном и иностранном языке) от учителя или 



самостоятельно осуществляет ее поиск в различных источниках;  

2)

 



воспринимает химическую информацию на родном или иностранном языке (чтение или прослушивание). 

Аналитический  этап  включает  в  себя  обработку  полученной  информации  на  родном  или  иностранном 

языке через осуществление следующих стадий:  

1)

 



анализ полученной химической информации (какие слова, понятия и обороты понятны  ученику в тексте и 

какие ему нужно узнать);  

2)

 

работа  со  словарем,  грамматическим  справочником  для  поиска  неизвестных  лексических  единиц  и 



грамматических конструкций;  

3)

 



запись неизвестных лексических единиц в билингвальный химический словарь; 

4)

 



перевод с родного языка на иностранный и наоборот. 

На прикладном этапе ученик использует полученную химическую информацию для:  

1)

 

билингвальной коммуникации (вовлечение учащихся в ситуации общения на родном и иностранном языках: 



обсуждение полученной информации, выдвижение и отстаивание своих точек зрения, дискуссия, выступление с 

докладом; если у учеников возникают трудности, то обсуждение проводится на родном языке);  

2)

 

выполнения  письменных  (тест,  диктант,  упражнения,  решение  задач  и  др.)  или  практических  заданий 



(химическое экспериментирование, конструирование, моделирование). 

Итоговый  этап  предполагает  заключительную  билингвальную  беседу  (вовлечение  учащихся  в 

обсуждение на родном и иностранном языках результатов коммуникации, письменных и проверочных работ) и 

саморефлексию.  Мы  выделяем  следующие  формы  организации  учебной  деятельности  при  билингвальном 

обучении  химии:  фронтальную,  групповую,  парную,  индивидуальную.  Фронтальная  форма  учебной  работы 

реализуется  в  беседе,  учебной  дискуссии,  работе  с  дидактическими  карточками,  выполнении  упражнений, 

решении  химических  задач,  проведении  ролевых  и  дидактических  игр  билингвально,  то  есть  на  двух  языках: 

родном  и  иностранном.  Недостатком  фронтальной  работы  в  билингвальном  обучении  является  то,  что  не 

учитывается  разный  уровень  владения  иностранным  языком,  нет  дифференциации  заданий  для  учащихся  в 

зависимости от их языковой подготовки.  

Групповая форма учебной работы реализуется при выполнении упражнений, решении задач, проведении 

ролевых  игр  и  др.  При  билингвальном  обучении  группы  можно  сформировать  по  признаку  языковой 

подготовки  учащихся.  В  этом  случае  задания  следует  давать  разного  уровня:  «А»  -  для  учащихся,  отлично 

владеющих  иностранным  языком,  «В»  -  для  учащихся  хорошо  владеющих  иностранным  языком,  «С»  -  для 

учащихся  со  слабым  знанием  иностранного  языка.  При  этом  в  одну  группу  могут  входить  ученики  с  разным 

уровнем  знания  химии,  поэтому  химическое  содержание  заданий  для  всех  групп  одинаковое.  В  основу 

формирования групп можно положить химическую подготовку учащихся. В этом случае в одну группу могут 

входить ученики с разной языковой подготовкой, но с одинаковым уровнем химических знаний и умений.  

Парная  форма  учебной  деятельности  предполагает  работу  двух  учеников,  при  этом  они  могут  быть  с 

одинаковым или разным уровнем знания иностранного языка. Парная форма работы реализуется в ученическом 



304 

эксперименте  (выполнении  лабораторных  и  практических  работ),  в  выполнении  упражнений,  работе  с 

дидактическими  карточками  и  др.  При  индивидуальной  форме  работы  наилучшим  образом  учитывается 

языковая и химическая подготовка учащихся. При этом задания можно дифференцировать по двум критериям: 

уровень  знания  химии  и  уровень  владения  иностранным  языком.  Индивидуальная  работа  реализуется  при 

решении задач, выполнении упражнений, работе с тестами, с различной литературой и источниками Интернет, 

заполнении билингвальных химических словарей и др. 

С  целью  развития  умения  применять  билингвальный  химический  язык,  а  также  учета  интересов  и 

потребностей  учащихся  мы  рекомендуем  осуществлять  различные  формы  работы  с  использованием  ресурсов 

сети  Интернет.  Так,  при  изучении  темы  «Углерод»  (―Carbon‖)  учащимся  можно  предложить  сделать 

компьютерную  презентацию  по  следующим  направлениям  «Аллотропные  модификации  углерода» 

(―Allotropicmodificationsofcarbon‖),  «Свойства  и  разновидности  алмазов»  (―PropertiesandTypesofDiamonds‖), 

«История 

великих 


алмазов» 

(―TheHistoryofgreatdiamonds‖), 

«Свойства 

и 

применение 



графита» 

(―Propertiesandusesofgraphite‖),  «Фуллерены»  (―Fullerenes‖).  Для  выполнения  работы  ученики  могут 

использовать  англоязычные  ресурсы  Интернет,  а  в  последнем  слайде  презентации  указывать  ссылки  на 

источники. При изучении темы «Металлы» учащимся можно дать задание использовать иноязычные сайты по 

химии для оформления стенгазеты на английском языке о металлах в жизни человека: «Применение металлов и 

сплавов» (―Usesofmetalsandalloys‖), «Биологическая роль металлов» (―TheBiologicalRoleofMetals‖), «Металлы в 

истории человечества» (―MetalsinHumanHistory‖) и др.  

Особенно  актуальны,  на  наш  взгляд,  такие  формы  работы  при  изучении  химии  элементов  в  9  классе, 

поскольку  к  этому  времени  у  учащихся  сформирован  необходимый  лексический  минимум  по  химии  на 

иностранном  языке,  и  изучаемые  темы  связаны  с  повседневной  жизнью  ребенка  или  входят  в  сферу  его 

интересов.  Формы  работы  с  применением  иноязычных  ресурсов  Интернет,  на  наш  взгляд,  способствуют 

развитию информационно-коммуникативной компетенции учащихся, то есть умению получать и обрабатывать 

информацию  из  различных  источников,  а  также  передавать  ее.  Учитель  химии,  осуществляющий 

билингвальное обучение, должен хорошо владеть иностранным языком, причем особое внимание обращать на 

научность  стиля  речи  на  иностранном  языке.  Прежде  чем  вводить  методические  приемы  билингвального 

обучения  химии,  учителю  следует  определить  уровень  языковой  подготовки  учащихся,  для  чего  ему  нужно 

посетить уроки иностранного языка в их классе и побеседовать с учителем-предметником. Только после этого 

можно установить степень включения иностранного языка в обучение химии

Деятельность учителя при подготовке к урокам включает следующие действия: 

1)

 



Наблюдение  за  учащимися  на  уроках  химии  во  время  билингвального  обучения  с  целью  выявить 

затруднения, возникающие у учеников, и предотвратить их в дальнейшем. 

2)

 

Работа с методической литературой по химии и иностранному языку. 



3)

 

Отбор химического содержания на родном и иностранном языках. 



4)

 

Отбор  лексического  минимума,  необходимого  для  понимания  изучаемого  химического  материала.  Выбор 



методических приемов для ввода новых слов. 

5)

 



Выбор методов,  методических  приемов,  форм и средств билингвального обучения с  учетом  химической  и 

языковой подготовки учащихся, а также поставленных на уроке задач.  

6)

 

Разработка  плана  и  конспекта  урока,  включающего  выбранные  методы,  методические  приемы,  формы  и 



средства билингвального обучения. 

7)

 



Подготовка  дидактических  карточек,  а  также  наглядного  материала  (иллюстрации,  компьютерные 

презентации, видеоматериал) на родном и иностранном языках.  

Деятельность учителя в процессе билингвального обучения на уроке включает в себя: 

1)

 



Раскрытие перед учениками алгоритма их билингвальной деятельности. 

2)

 



Предоставление  химической  информации  билингвально  (устный  рассказ,  беседа,  письменный  текст, 

видеоматериал и т.д.). 

3)

 

Предоставление  различных  средств  билингвального  обучения  химии  для  полноценной  работы  ученика: 



словари, дидактические карточки, сопоставительные схемы, карточки визуальной поддержки и т.д. 

4)

 



Оказание помощи учащимся в процессе их билингвальной работы. 

5)

 



Проверка результатов билингвальной работы учащихся. 

6)

 



Подведение итогов работы. 

Таким образом, для организации процесса билингвального обучения химии учитель может использовать 

различные  методы,  методические  приемы,  средства  и  формы  организации  учебной  деятельности,  выбор 

которых зависит от целей и задач урока, содержания изучаемого химического материала и уровня химической 

и  языковой  подготовки  учащихся.  Универсальным  методическим  приемом,  который  может  применяться  на 

любом  уроке  химии  в  процессе  билингвального  обучения  является  последовательный  перевод,  который 

предполагает перевод отдельных предложений или смысловых частей предложения сразу после говорящего во 

время специальных пауз. В качестве переводчика  на  первых  уроках химии или в классах со слабой языковой 

подготовкой  выступает  учитель,  позже  для  этого  можно  привлекать  самих  учеников.  Последовательный 

перевод осуществляется как с иностранного языка на родной, так и наоборот. 

Целью последовательного перевода является более полное понимание учащимися информации, изложенной 

учителем  или  учениками  на  иностранном  языке,  и,  следовательно,  лучшее  ее  усвоение.  При  последовательном 



305 

переводе  происходит  одновременное  формирование  понятия  на  двух  языках:  родном  и  иностранном. 

Последовательный  перевод  развивает  умение  читать  и  произносить  химические  символы,  формулы,  уравнения, 

термины и названия веществ.  

Методический прием «последовательный перевод» может использоваться с самого первого урока химии. Так, 

тема  урока  может  подаваться  одновременно  на  родном  и  иностранном  языке.  Например,  «Предмет  химии. 

Вещества./ Thesubjectofchemistry. Substances.» Таким образом, у учащихся постепенно формируется и расширяется 

словарный запас иностранных слов в области химии. 

При изучении химических символов осуществляется последовательный перевод их названий с  родного 

языка на иностранный или наоборот. Например, 

1.

 

Н – водород – hydrogen, 



2.

 

С – углерод – carbon, 



3.

 

N – азот – nitrogen, 



4.

 

О – кислород – oxygen, 



5.

 

S – сера – sulphur. 



При  этом  происходит  формирование  знания  названий  химических  элементов  и  умения  их  произносить 

сразу в двух языковых системах: родной и иностранный языки. При переводе с родного языка на иностранный 

следует  обратить  внимание  на  правильное  произношение  слов,  так  как  слово  включает  в  себя  не  только 

смысловую и грамматическую стороны, но и фонетическую. 

При изучении нового термина учитель дает его определение на иностранном языке и сразу переводит его 

на родной язык или просит сделать это ученика. Например, 

 

Последовательный перевод:  



Химическое  явление  –  это  явление,  при  котором 

образуется одно или несколько новых веществ. 

Физическое  явление  –  это  явление,  при  котором 

вещество переходит из одного физического состояния в 

другое без образования новых веществ. 

Определение: 

Сhemical  change  is  a  change  in  which  one  or  more 

new substances are formed. 

Physical  change  is  a  change  in  which  a  substance 

changes from one physical state to another but no new 

substances are formed. 

 

Так  как  в  тексте  могут  встречаться  неизвестные  учащимся  иностранные  слова,  то  учитель  после  него 



дает  перевод  и  транскрипцию  слов  и  оборотов,  которые  могут  вызвать  затруднения.  Например,  для  текста 

«Углерод» («Carbon»): 

 

Graphite – ['græfaɪt] – графит  



Diamond – ['daɪҽmҽnd] – алмаз  

Transparent – [ trænz'pær(ҽ)nt] – прозрачный  

Opaque – [ҽ'peɪk] – непрозрачный  

Conductivity – [ kɔndʌk'tɪvҽtɪ] - электропроводность 

 

Последовательный перевод может использоваться на всех этапах применения того или иного метода. 



Список использованной литературы: 

1.

 



Павлова Е.С. Формирование химического языка учащихся в условиях билингвального обучения // Вестник 

Челябинского государственного педагогического университета. 2011. №8 (август). С. 81-89 (0,56 пл.) 

2.

 

Ковалева  Е.С.,  Пак  М.С.  Из  опыта  билингвального  обучения  химии  школьников  //  Актуальные  проблемы 



модернизации химического и естественнонаучного образования, г.Санкт-Петербург. СПБ.м. 

 

 



ҤШТІЛДІ МЕҢГЕРТУ АРҚЫЛЫ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІ ТҦЛҒА ҚАЛЫПТАСТЫРУ 

 

Омарова С.Т., 

Магистрант, академиялық бҿлімнің маманы  

«Ҿрлеу» БАҦО» АҚ филиалы Солтҥстік Қазақстан облысы бойынша ПҚ БАИ» 

Қазақстан Республикасы Петропавл қаласы 

 

Ҥштілділік  –  бҥгінгі  заман  талабы.  Елбасымыз  Н.Ҽ.Назарбаев  ҿзінің  жылдағы  дҽстҥрлі  Жолдауында 



«Тілдердің  ҥш  тҧғырлығы»  мҽдени  жобасын  іске  асыруды  жеделдету  тиістігіне  ерекше  мҽн  береді.  Сонымен 

қатар, бҥкіл қоғамымызды топтастырып отырған мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілін оқытудың сапасын арттыру 

қажеттілігіне  ерекше  назар  аударады.  Сондықтан  қазақ  тілін  тереңдетіп  оқыту,  сонымен  қатар  кҿптілділікті 

меңгеруді жолға қою- бҥгінгі таңдағы орта білім жҥйесінде педагогикалық ҥрдістің негізгі бағыттарының бірі. 

Ҽлемдік білім беру іс-тҽжірибесінде кҿптілді жҽне билингвалды білім беру жаңалық емес. Қазақстандық білім 

беру  жҥйесінде  кҿптілді  жҽне  билингвалды  білім  берудің  халықаралық  іс-тҽжірибесінде  қолданыс  тапқан 

моделдерін  енгізу-  жаңа  педагогикалық  мҽселе,  ҿйткені  ол  жаңа  жағдайларда  шығармашылық  тҧрғыдан  іске 

асырылуы тиіс. Оқушының жеке тҧлғасын, оның рухани ҽлемін, қабілеті мен ынтасын дамыту бҥгінгі таңдағы 

негізгі мҽселенің бірі.  


306 

Президентіміз  Н.Ҽ.Назарбаев  Қазақстан  халқына  Жолдауындағы  білім  беру  жҥйесінде  ҥш  тілдің 

мемлекеттік  тіл  ретінде  қазақ  тілін,  ҧлтаралық  қатынас  тілі  ретінде  орыс  тілін  жҽне  ҽлемдік  эконо-микаға 

ҥйлесімді кірігу тілі ретінде ағылшын тілін меңгерген, бҽсекеге қабілетті маман даярлау міндетін атап кҿрсетті. 

Бҧл  дегеніміз  оқу  орындарына  жаңа  міндеттер,  жаңа  талап,  жаңа  мақсаттар  қойып  отыр  дегенді  тҥсін-діреді. 

Қазіргі  кездегі  жаңа  білім  саласына  қойылатын  талап,  жас  маманның  кҽсіби  білімділігін,  біліктілігі  мен 

дағдысына  аса  кҿңіл  бҿлініп  отыр.Ҿркениетті  қоғамда  тіл  адамзаттың  баға  жетпес  қҧндылығы  деп  сана-

лады.«Тегінде адам баласынан ақыл, білім, ар, мінез қасиеттерімен» озады деген ҧлы ақын Абай сҿзі қай заман-

да да ҿз мҽнін жойған емес. Сондықтан болар, білім беру жҥйесін дамыту басты бағыт болып саналады. [1] 

Кҿптілділік  -  кҿп  мҽдениетті  тҧлғаны  қалыптастырудың  ҿзегі.  Бҥгінгі  таңда  кҿп  тілді  оқыту  –  жас 

ҧрпақтың  білім  кеңістігінде  еркін  самғауына  жол  ашатын,  ҽлемдік  ғылым  қҧпияларына  ҥңіліп,  ҿз  қабілетін 

танытуына мҥмкіндік беретін қажеттілік. Ҥш тілде оқыту – заман талабы десек, оның негізгі мақсаты: бірнеше 

тілді меңгерген, ҽлеуметтік жҽне  кҽсіптік  бағдарға  қабілетті,  мҽдениетті тҧлғаны  дамыту жҽне  қалыптастыру. 

Қазақ тілі мемлекеттік  тіл,  ал орыс тілі мен  шетел тілдерінің  бірін білу тҧлғаның  ой  -  ҿрісін  кеңейтеді, оның 

«сегіз  қырлы,  бір  сырлы»  тҧлға  болып  дамуына  жол  ашады,  ҧлтаралық  қатынас  мҽдениетін  жҽне 

толлеранттылығының қалыптасуына мҥмкіндік туғызады. 

Кҿптілділік мҽселесі – Қазақстан ҥшін ғана емес, бҥкіл ҽлемнің алдында тҧрған кҿкейтесті мҽселелердің 

бірі,  себебі,  жаһандандыру  заманы  тілдерді  білуді  талап  етеді.Қазақстан  Республикасының  Президенті 

Н.Ҽ.Назарбаев Қазақстан халықтары Ассамблеясының 12 сессиясында: «Қазақстандықтардың жас ҧрпағы кем 

дегенде  ҥш  тілді  білулері  тиіс:  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдерін  еркін  меңгерулері  қажет»-деп,  Еуропадағы 

мектеп тҥлектері мен студенттерінің ҿзара бірнеше тілде еркін сҿйлесулері қалыпты жағдайға айналғандығын 

атап ҿтті. Кем дегенде ҥш тілді меңгеру-заман талабына айналып отырған қажеттіліктердің бірі [2]. 

Қазіргі таңда Қазақстан қоғамының ҽлеуметтік-экономикалық, рухани қалыптасуының жаңа міндеттерін 

іс жҥзінде асыруға дайын жас ҧрпақты тҽрбиелеудің негізгі факторларының бірі- мектепте кҿптілді білім беруді 

жолға қою болып табылады. Бҧл халықаралық тҧрғыда бағытталған тҧлғаны тҽрбиелеуде тікелей қҧрал болып 

есептеледі,  яғни  ҿзін  ҿркениетті  жҽне  тарихи  субъект  ретінде  танитын,  даму  кезінде  ҿз  елінің  жҽне  адамзат 

тарихын қабылдай алатын, ҿзі ҥшін, халқы ҥшін, мемелекеті ҥшін, адамзат болашағы ҥшін жауапкершілік жҥгін 

сезінетін,  ҿзара  тҽуелділік  пен  ҽлем  бҥтіндігіне,  адамзат  ҿркениетінің  ғаламдық  мҽселелерін  шешуде 

мҽдениаралық  қатынастың  қажеттілігін  жете  тҥсінетін,  білікті  маман  мен  адамды  дайындау  осы  заман 

оқытушылары мен ҧстаздардың алдында қойылатын міндет деп білуіміз керек. 

Еліміздің  қазіргі  заман  талабына  сай  ҚР  «Білім  туралы»  заңында  «Барлық  оқу  орындары  мемлекеттік 

жалпыға міндетті стандартқа сҽйкес мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілін білу мен дамытуды, орыс тілі жҽне бір 

шетел тілін оқып ҥйренуді қамтамасыз етуге тиіс» деп кҿрсетілген.[2]Тілдің адам ҿміріндегі ең шешуші орын 

алатыны  ҽркімге  тҥсінікті.  Ол  танудың,  тҥсінудің,  дамудың  қҧралы.Кҿп  тіл  білу  біздің  мемлекетіміздің 

халықаралық байланыстарын дамытуға мҥмкіндік беретін бҽсекеге қабілетті, тҧлғааралық жҽне мҽдениаралық 

қарым-қатынастардың аса маңызды қҧралы болып табылады. 

Негізгі мақсаты  –  ҿмірден ҿз  орнын таңдай алатын ҿзара  қарым-қатынаста  ҿзін еркін ҧстап, кез  келген 

ортаға  тез  бейімделетін,  белгілі  бір  ғылым  саласында  білімі  мен  білігін  кҿрсете  алатын,  кҿптілді  жҽне 

кҿпмҽдениетті  қҧзіреттіліктерді  игерген  полимҽдениетті  бҽсекеге  қабілетті,  жеке  тҧлға  қалыптастыру. 

Мектептерде  де  кҿптілді  білім  беру  ҥшін  тілді  терең  меңгерген  мҧғалімдер  дайындау  жҧмысы  да  дҧрыс 

шешілуі  тиіс.  Бір  жағынан  мемлекеттік  тілдің  қызмет  аясын  кеңейту  бізде  шешімін  таппай  жатқан  мҽселе. 

Ҧлттық келісім мен қазақстандық патриотизмді нығайтудағы рҿлін арттыру ең басты мҽселелердің бірі. Орыс 

тілінің  лингвистикалық  белсенділігін  сақтау  жҽне  ағылшын  тілін  жаhандану  экономикасындағы  ғылыми  – 

ақпарат алудағы желісін кеңейту негізгі тақырыбына айналды.Еліміздің басқа мемлекеттермен қарым-қатынасы 

артып  отырған  шақта  ағылшын  тілін  еркін  меңгерген,  келешекте  білімін  тҥрлі  саладағы  қарым-қатынас 

жағдайында  пайдалана  алатын  адамды  мектеп  қабырғасынан  оқытып  шығару  –  біздің  казіргі  кездегі 

міндетіміз.[3] 

Бҥгінгі таңда жалпы орта білім беруді жетілдірудің негізінде қҧзіреттілік тҽсілді қолдану ҧсынылып жҥр. 

Білімге  бағытталған  мазмҧнды  қҧзіреттілік,  яғни  нҽтижеге  бағдарланған  білім  мазмҧнына  алмастыру 

қажеттілігін кҿреміз. Қҧзіреттілік – бҧл алынған білімдер мен біліктерді іс – жҥзінде, кҥнделікті ҿмірде қандай 

да бір теориялық жҽне тҽжірибелік мҽселелерді шешуге қолдана алу қабілеттілігі. Ол ең ҽуелі мектеп ҥрдісінде 

қалыптасады.  Заман  талабы  оқушылардың  бойына  тҥйінді  қҧзіреттіліктерді  қалыптастыру  болып  табылады. 

Ҽрине,  оқушылардың  шығармашылық  ҽрекетін  дамытуда  маңызды  мҽселе.Білім  беру  жҥйесінде  оқушының 

бойында  коммуникативтік  қҧзыреттілікті  қалыптастыруда  ақпараттық-коммуникативтік  технологияның  рҿлі 

ерекше.  Бҧл  технологияны  қолдану  оқушылардың  қызығушылығы  мен  белсенділігін  жҽне  жҧмыс  істеу 

шеберлігі  мен  қабілеттіліктерін  арттырады.  Бағдарламаны  жақсы  меңгеруге,  ҿз  жҧмысын  жоспарлауға,  ҿз 

бетімен  жҧмыс  істеуге  ҥйретеді.  Оқушының  қазіргі  заман  талабына  сай  білім  алуына,  білім  сапасына  тікелей 

ҽсер ететіндер – ақпараттық қҧралдар. Қазіргі кезде оқушыларға ағылшын тілін оқытудың ҽртҥрлі деңгейлеріне 

сҽйкес оқытудың жаңа технологияларын, ақпараттық жҽне компьютерлік жҥйелер арқылы ізденіс жҧмыстарын 

жандандыра  тҥсудің  барлық  мҥмкіндіктері  жасалған.  Шетел  тілін  оқытуда  лингафондық  қҧрал-жабдықтар, 

аудио, видео кешені – оқушылардың ауызша жҽне жазбаша аударудағы білім жетілдіру, сҿздік қорын қосымша 

жаңа сҿздермен байыту, толықтыру, ой-ҿрісін дамыту мақсатында қолданылады. Сондай-ақ, оқыту ҥдерісінде 

мультимедия  бағдарламасының  кҿмегімен,  ғаламтордан  алынған  ҽлемдік  жағдайлар,  педагогикалық 


307 

технологиялардың  тҥрлі  ҽдіс-тҽсілдері,  комуникативтік  бағыттағы  оқыту  элементтері  кең  қолданылады.  Тілге 

байланысты оқу ҥдерісінде жҥйелі жетілдіру жҧмыстары жҥргізіліп отырады, атап айтсақ ашық сабақтар, пікір-

сайыстар,  семинар,  конференциялар,  тҽжірибелік  сабақтар,  дҿңгелек  ҥстелдер,  кездесулер,  оқушылардың 

зерттеу жҧмысымен айналысулары, сонымен қатар білімгерлердің жеке ізденіс жҧмыстарына басшылық ету.[4] 

Қазақстанның  болашағы  кҿптілді  білім  берумен  қатар  12  жылдық  білім  беру  саласында  осы  мақсатты 

жҥзеге  асыру  мҽселесі  болып  саналады.  Сондай-ақ  12  жылдық  білім  беру  ҥлгісіне  ауысу  мҧғалімнен 

инновациялық,  шығармашылық  тҧрғыдан  ойлауды  талап  етеді.  Кҽсіби  педагогикалық  шеберлікті, 

шынайылықты  талап  ететін  қазіргі  заманда  ҧстаздың  ҽрбір  ісін,  жоспарын  мҧқият  зерделеуін  қажетсінеді. 

Яғнин, жаңаша білім беруде оқытушыларға қойылатын талаптар. Сондықтан кҿптілді білім берудің мақсаты: 

- ҽлем бірлестігінің жағдайында бҽсекеге тҥсе алатын кҿптілді тҧлғаны дамыту. 

Міндеттері: 

- ҽр оқушының жеке қабілеттерін кҿптілді дамытуды қамтамасыздандыратын жағдай жасау; 

- ҽртҥрлі деңгейдегі мҽселелерді шешуге бағытталған оқушылардың жобалары. 

Бҥгінде елімізде ағылшын тілді мамандарды даярлау ісіне ерекше мҽн берілуде. Алайда, бізде қазақ жҽне 

орыс тілдерін игеру сияқты ағылшын тілін ҥйрену, сондай-ақ осы тілде сабақ беруде кҿптеген кемшіліктер бар. 

Оның  салдарын  барлығымыз  сезініп  отырмыз.  Кҿптілді  білім  беру  жҥйесі  аясында  білім  саласындағы  оқу-

ҽдістемелік  қҧралдар  қайта  қарастырылады.  Себебі,  осы  саладағы  ағылшын  тілін  оқыту  жҧмысы  ҽлемдік 

талапқа сай емес.  

Осыған байланысты келешекте осы мҽселені шешу ҥшін нақты іс-шаралар ҿткізілу керек. Жоғары білім 

беруді жаңартудың негізгі қҧжаттарында ең негізгі мақсат білікті маман даярлау деп кҿрсетілген болатын. Ол 

жауапкершілігі  мол,  ҿз  мамандығы  бойынша  халықаралық  стандарт  деңгейінде  тиімді  іс-ҽрекетке  қабілетті 

болуы,  кҽсіби  деңгейінің  ҿсуіне  ынталы  болуы,  ҽлеуметтік  жҽне  кҽсіби  бейімділігі  жоғары,  ҥш  тілді: 

мемлекеттік  тілді-қазақ  тілін,  ҧлтаралық  қатынас  қҧралы  ретінде  орыс  тілін,  дҥниежҥзілік  экономикалық 

кеңістікке  кірігу  тілі  ретінде  ағылшын  тілін  еркін  меңгерген  тҧлға  болуы  тиіс.  Бҧл  міндетті  шешудің 

маңыздылығы Қазақстанның жаhандану жағдайында ҧлттық білім жҥйесінің бҽсекеге қабілеттілігін арттыруға 

ҧмтылысымен анықталады.[4] 

Оның  жҥзеге  асырылуына  Елбасы  Н.Ҽ.Назарбаевтың  «Тілдердің  ҥш  тҧғырлылығы»  мҽдени  жобасы 

септігін тигізді деп айтар едім. Қазақстандықтардың ҥш тілді еркін меңгеруі туралы идеяны тҽжірибе жҥзінде 

іске  асыру  бҥгінде  отандық  мектептен  маманның  шығармашылық  ҿзін-ҿзі  жетілдіру  саласын  дамытуға, 

мемлекеттік  тілдің  қоғамдық  ҿмірдің  барлық  саласында  қызмет  етуін  қамтамасыз  етуге,  оның  ҧлтаралық 

келісім  мен  қазақстандық  патриотизмді  нығайту  факторы  ретіндегі  рҿлін  арттыруға,  орыс  тілінің  лингвистік 

белсенділігін  сақтауға  жҽне  ағылшын  тілін  ғылыми  ақпарат  пен  жаhандану  экономикасына  сҽтті  кірігу  тілі 

ретінде  енгізу  бағытталған  кҿптілді  білім  беруді  енгізуді  талап  етеді.  Бҧл  мҽселенің  бҥгінде  мемлекеттік 

деңгейде талқыланып, білім реформалары аясында қарастырылып отырғандығы қуантады. 

Қазіргі  таңда  оқушыларға  компьютермен,  интербелсенді  тақтамен  сабақ  ҿткізу  толығымен  жолға 

қойылып отыр. Кҿптеген мҧғалімдер осы уақытқа дейін техникалық қҧралдармен сабақ ҿтіп, оның қаншалықты 

тиімді екенін дҽлелдеді.Компьютермен сабақ ҿткізу арқылы оның қолданылуын ҥйрене отырып телесабақтарды 

тың, жаңа деңгейде ҿткізуге, оқытушы мен оқушының қарым-қатынасының педагогикалық жҽне методикалық 

тҧрғыдан сараланып алынған алуан тҥрлі қызмет тҥрлерінің қолданылуы жҥзеге асады. Компьютерді қолдану 

барысында ҿздерін қызықтыратын ҽр тҥрлі мҽселелерді шешуге болады жҽне талқылайды. Компьютермен бала 

жазады, оқиды, тҥрлі тапсырмалар орындайды. Техникалық қҧралдарды пайдаланудың ең тиімді жағы уақытты 

ҧтасың,  дҽл,  тиянақты  оқу-материалдарын  алдын-ала  дайындап,  оқушыға  беріп  отырсаң  ҿзінен-ҿзі  жасауға 

тырысады,  қызығады,  жасамай,  ҥлгермей  отырған  оқушы  болмайды,  себебі  оның  алдында  бҽрі  дайын  тҧр. 

Соңғы  кезде  уақыт  кҿрсетіп  отырғандай,  мҧғаліммен  салыстырғанда  оқушыда  кҿп  ақпарат  болатыны  кейінгі 

кҿрсетілген  тҽжірибелер  дҽлелдеп  отыр.  Сондықтан,  ҽрбір  мҧғалім  ҿз  қызметінде  ақпараттық  технологияны 

пайдалана білуі кажет. Бҧл мҽселе білім беруді ақпаратттындырудың қажетті шартына айналып отыр. 

Қорыта  айтатын  болсақ,  кҿптілді  білім  беру  бағдарламасы  аясында  ҥштілді  меңгеру  тҽжірибесін 

жинақтап, ҽлемдік деңгейде кҿтерілуіміз керек. Бҧл оқушылардың халықаралық жобаларға қатысуын кеңейту, 

шетелдік  ҽріптестермен  ғылыми  байланыстарын  нығайтуға,  шетел  тілдеріндегі  ақпарат  кҿздеріне  қол 

жеткізуіне  мҥмкіндік  береді.  Елдің  ертеңі  ҿресі  биік,  дҥниетанымы  кең,  кемел  ойлы  азаматтарын  ҿсіру  ҥшін 

бҥгінгі  ҧрпаққа  ҧлттық  рухани  қазынаны  ҽлемдік  озық  ой-пікірімен  ҧштастырған  сапалы  білім  мен  тҽрбие 

берілуі қажет.  

Н.Ҽ.Назарбаев  ҿзінің  Қазақстан  халқына  жолдаған  Ҥндеуінде:  «Біздің  болашағымыз  білікті  де,  білімді 

жастардың  қолында»-  деп  атап  кҿрсетсе,  сол  жастарды  мектеп  табалдырығынан  бастап  дайындауға  кҿш 

алдында болайық.«Тілі бірдің - тілегі бір», «Тіл тағдыры - ел тағдыры» екендігін жадымызда ҧстай отырып, ел 

бірлігінің негізі- тіл бірлігіне қол жеткізу жолында қызмет ету парыз. Ендеше, жас ҧрпақтың қазақ тіліне деген 

сҥйіспеншілігін,  ҿзге  тілдерді  оқып  білуге  деген  қызығулары  мен  ҧмтылыстарын  арттыру  арқылы  олардың 

Отанға  деген  махаббаттарын  оятып,  бҽсекеге  қабілетті,  ҿз  тағдырын  ел  тағдырымен  мҽңгілікке 

байланыстыратын ҧрпақ болып қалыптасуына қол жеткізу- басты міндетіміз. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   105




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет