2. Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық ойлар тарихында.
3. Бүгінгі таңдағы тәрбие мақсаты мәселесі.
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Мақсат – ол саналы түрде педагогикалық іс-әрекеттің алдын-ала болжамданған нәтижесі.
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Педагогикалық әдебиетте мақсаттың келесі анықтамалары кездеседі:
Алдын-ала
болжамданған
нәтиже
Процесс
тиімділігінің
критерийі
Педагог
талпынысының
объектісі
Жүйе
құраушы
фактор
Тәрбие
процесінің
элементі
мақсат
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Оған жету
жолдарын
анықтау
Күтілетін
нәтижені
жобалау
Мақсатты
негіздеу және
ұсыну
Мақсат құру процесі
Мақсат құру– үздіксіз процесс.
Қойылған мақсат пен нақты алынған нәтиженің сәйкес келмеуі, бүкіл процесті қайта ойластырудың негізіне айналады, оның перспективаларын қайта қарастыруға итермелейді. Сөйтіп тәрбие процесін жетілдірудің жаңа мақсатын ұсынуға мәжбүр етеді.
Осының барлығы үнемі және үздіксіз мақсат құруға әкеледі.
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Тәрбие мақсатын анықтауға әсер ететін қажеттіліктер мен факторлар.
Тәрбие мақсатын анықтауға әсер ететін қажеттіліктер мен факторлар.
әлеуметтік-экономикалық жағдай
білім беру мекемесінің жағдайы
оқушылардың жас және дара ерекшеліктері
Ұжымның даму деңгейі
қажеттіліктер
баланың
ата-аналардың
педагогтардың
білім беру мекемесінің
қоғамның
факторлар
Тәрбие мақсаты
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Тәрбие мақсатының тиімділігі төмендегі
талаптарға байланысты
Диагностикалануы, яғни мақсаттың ұсынылуы, негізделуі
және түзетілуі педагогикалық процеске қатысушылардың
қажеттіліктері мен Мүмкіншіліктерін, тәрбие жұмысының
жағдайларын зерделеудің негізінде жүргізілуі тиіс
Реалдылығы, яғни мақсаттың ұсынылуы мен негізделуі
нақты жағдайдың мүмкіншіліктерін ескеру арқылы іске
асырылуы қажет, реалды жете алатындай мақсат болу тиіс
Тәрбие мақсаты түсінігіне сипаттама.
Тәрбие мақсатының тиімділігі төмендегі
талаптарға байланысты
Сабақтастығы, яғни ол: а) тәрбие процесінде барлық
мақсаттар мен міндеттердің арасындағы байланысты іске
асыруды; б) мақсаттың ұсынылуы және негізделуінің
педагогикалық іс-әрекеттің әрбір куезеңінде қамтамасыз
етілуді талап етеді.
Нәтижеге бағытталуы, яғни мақсатқа жетудің
нәтижелерін “өлшемдеу”, ол тәрбие мақсаты нақты
белгіленген жағдайда ғана іске асырылуы мүмкін.
Тәрбие мақсаты мәселесі педагогикада ежелден талданып келеді. Құл иеленушілік және феодалдық дәуірде басқарушы тап тәрбиені және оның мақсатын ашық түрде өз қажеттіліктеріне орай бейімдеді. Ақыл-ой тәрбиесі тек ақсүйектер еншісінде болды. Қарапайым халық тек дене мен еңбек тәрбиесін қалыптастырды.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
Көпке дейін тәрбие мақсатын құру абстрактілік-философиялық негізде іске асырылды, сондықтан оның нақты және ғылыми негізделуін қажет етпеді.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
Неміс педагогы В.Рейн (1847-1929) «тәрбие тәрбиеленушіден нағыз жақсы, өз халқы үшін пайдалы жұмыс істей алатын шынайы және мейірімді адамды қалыптастыру керек», - деп жазды.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
Американ педагогы Эдвард Торндайк : «Тәрбие жалпы алғанда адамда басқа адамдарға деген мейірімділікті, игілікті және таза ләззат алуға ұмтылысты дамыту қажет», - деп айтты.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
Кейбір батыс ғалымдары тәрбие мақсатын анықтау қажеттілігін жоққа шығаруға тырысты.
Американ педагогы Джон Дьюи (1859-1952): «Адам өзінің туа біткен түйсіктерінің (инстинкт) құлы болып табылады және оның табиғаты өзгеріске келмейді», - деп тұжырымдады.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
ХІХ ғасырдың екінші жартысында және ХХ ғасырдың басында «еркін тәрбие» теориясы қалыптасады, оның негізінде Ж.Ж.Руссо ұсынған баланың табиғи ой және адамгершілік мүлтіксіздігі (совершенство) жатыр.
Оны құрастырушылар: Э.Кей (Швеция), К.Н.Венцтель (Ресей), М.Монтессори (Италия) және т.б.
Тәрбие мақсатының мәселесі педагогикалық
ойлар тарихында.
Еркін тәрбие теориясының ұстанушылары бала қалыптасуының әлеуметтік негіздерін қабылдамады және тәрбиенің негізгі мақсатты нұсқамасы ретінде балалардың айқындалып жатқан қызығушылықтар мен қабілеттіліктерінің спонтанды дамытуды, еркіндіктерін ештеңемен шектемеуін ұсынды.