«Педагогика ғылымдары» сериясы

процестеріне тікелей қатысты болып, оның қызығуын, бағытын көрсетеді. 
Педагогикалықіс-әрекеттебаланың белсенділігіне қарай зейін - ырықты, ырықсыз, үйреншікті 
деп  аталатын  үш  түрге  бөлінеді.  Оқу  іс-әрекетін  ұйымдастыруда  бұлардың  әрқайсысының 
өзіндік  орны,  мәні,  мағынасы  бар.  Сабақ  үрдісінде  оқушынықызықтыратын  бейнелі,  жинақы, 
көрнекі  заттар  мәліметтерді  пайдаланып,  оның  ырықсыз  зейініне  сүйене  отырып,  сол  зейінді 
тұрақтандыруға,  біртіндеп  ырықты  зейіннің  қалыптасуына  көңіл  бөледі.  Бұл  үшін  оқу 
материалының  нақтылығы,  мазмұндылығы,  тартым-дылығы,  эмоциялық  сезімге  қанықтылығы 
болуы қажет. педагогикалық іс-әрекет кезінде мәнерсіз жөнді назар аудара алмайды. Ал мәнерлі, 
әсерлі сөздер адамның зейінін өзіне еріксіз тартып алады. Кез-келген тітіркендіргіштердің адам 
зейінін өзіне аударуы оның әсерлілігіне байланысты. Сондай-ақ, тітіркендір-гіштердің жаңалығы 
да  ырықсыз  зейін  тудырады.  Зейіннің  осындай  қасиеттерін  ескеріп,  сабақта  түрлі  көрнекі 
құралдарды  пайдалану  жемісті  нәтижелер  бермек,  әсер  етіп  тұрған  тітіркендіргіштің  басталуы 
мен  аяқталуы  –  ырықсыз  зейінді  тудырудың  қайнар  көзі.  Дегенмен,  мектепте  оқу-іс  әрекеті 
әрдайым  қызықты  бола  бермейді.  Бала  үшін  қызық  емес,  тіпті  оларды  жалықтыратын,  бірақ 
білуге тиіс қажет материалдар да болады. Сондықтан да, оқу іс-әрекеті барысында оқушының 
ырықты зейінін де қалып-тастырып, дамыту қажет. Бұл үшін сыныпта оқушының даму аясына 
сай мақсатты, тартымды оқу іс-әрекеті ұйымдастырылуы керек. Оқу іс-әрекеті түрлендіріліп, бір 
түрден екінші түрге ауысып отырады. Іс-әрекеттің жаңа түрі оқушының ырықты зейінін оятып, 
тұрақтандырады.  Мектептегі  оқу-тәрбие  істерінің  бәрі  де  балалардың  ырықты  зейін 
қалыптастырып,  дамытып  отыруды  қажет  етеді.  Бұл  үшін  бастауыш  сыныптарда  оқу  әрекеті 
балалардың шама-шарқына қарай қызықты етіп ұйымдастыруға тиісті. Талпынысының нәтижелі 
болуы  баланың  өзіне  деген  сезімін  арттырады.  Сабақта  оқушылырдың  жас  ерекшеліктеріне 
қарай  түрлендіре  жүргізіп,  әр  түрлі  әрекет  жасатып,ырықсыз  зейінін  ырықты  зейінге  аударып 
отыру  керек.  Жұмыс  орнында  кісінің  көңілін  бөгде  тітіркендіргіштер  алаңдатпауы  керек. 
Мысалы,сабақ  үстінде  айтылған  артық  сөз  баланың  белсенді  жұмыс  істеп  отырған  көңілін 
бөледі. Ырық-ты зейінді дұрыс ұйымдастырудың маңызды шарты 

 адамның психикалық күйі. 
Ырықты  зейінді  күшейту  үшін  сөз  арқылы  қайталап  айтып,  алға  қойған  мақсатты 
тұрақтандыруға  болады.  Әрқилы  жағдайларда  жұмыс  істей  білу  мен  адамның  әдеттері  де 
ырықты  зейіннің  тұрақты  болуын  ықпал  етеді.Адамның  күрделі  мәселелерді  шешуші, 
орфографиялық ережелерді қолданып жазба жұмыстарын дұрыс орындауы, жаңа терминдер мен 
шетел тілін меңгеруі 

 мұның бәрі де ырықты зейін арқылы іске асады [2]. 
Педагогикалықпроцесс кезінде зейіннің үйреншікті түрінің маңызы зор. Ол құбылыстар мен 
заттар-дың, мазмұндық материалдардың санада тез бейнеленуін, сөйтіп, қабылдау үрдісінің тез, 
оңай  болуын  қамтамасыз  етеді.  Үйреншікті  зейін  көпшілік  жағдайда  оқушының  өз  зейінін  өзі 
басқаруынан көрінеді.  Бұл көбінесе жоғарғы  сынып оқушыларына және ересек  адамдарға тән. 
Көптеген  жағдайларда,  мектепте  оқу  іс-әрекеті  барысында  мұғалім  оқушы  зейінін 
ұйымдастырып  отыруға  тиіс.  Сонымен  бірге  оқушының  өз  зейінін  басқара  аларлық  дағдысын 
мектеп психологымен біріге тәрбиелеп отырған жөн.Оқу мате-риалын меңгеру тиісті объектіге 
зейін аудару, түйсіну, қабылдау және ол қабылдағандарды еске сақтау үрдістері арқылы жүзеге 
асырылады. [3] 
Зейіннің көлемі деп бір уақыттың ішінде оның қамтитын, объектілерінің санын айтады. Зейін 
көлемін  анықтауға байланысты жасалған тәжірибелер тахистаскоп деген  аспаппен тексеріледі. 
Адам бір мезгілде (секундтың 1/10 бөлігінде) орта есеппен әр түрлі 5-9 әріпті қамти алатынын, 
12-14 әріптен тұратын мағынасы бар сөзді де осы мерзімде қамтитынын көрсетіп отыр. Мектеп 
оқушыларының,  әсіресе,  бас-тауыш  сынып  оқушыларының  зейін  көлемі  ересек  адамдардың 
зейін көлемдеріне қарағанда шағын болатындығы сабақ үстінде мұғалімнің есінде болуға тиіс, 
сондықтан да оқушыларға бір мезгілде сан жөнінде де, сапа жөнінде де белгілі зейін көлемінен 
артық  мөлшерде  материал  беруге  болмайды.  Оқушы-лардың  зейін  көлемі  бір-бірімен 
байланыспаған  элементтерді  қабылдаса,  нашар  өсетіндігін,  ал  логикалық  байланысы  бар 
элементтерді қабылдаса, олардың зейін көлемін өсіретіндігін мұғалім еске алуы қажет. 
Зейін көлемін арттыру үшін мұғалім балаларды комплекс заттарды байқай алуға, оларды бір 
объект  ретінде  қабылдауға  машықтандырғаны  дұрыс.  Көрнекі  құралдардағы  сөздер  тым  ұзақ 

болмай,  ондағы  сөздердің  ең  бастыларын  бірден  оқып  түсіну  үшін  әріптерді  түрлі  бояумен 
безендіру  қажет.  Соңғы  айтылған  тәсіл  де  бала  зейінінің  көлемін  өсіруге  жағдай  жасайды. 
Физиологиялық тұрғыдан зейін көлемін өсіріп, ұлғайту мидағы оптималдық қозуы бар алапты 
кеңейте түседі. Бұл бірнеше қозулардың бір қозу жүйесіне бірігуі болып табылады. Бірден біраз 
нәрсені  қамти  алатын  зейінді  көлемі  кең  зейіндейді  де,  объектілерді  жөндеп  қамти  алмайтын 
зейінді  көлемі  тар  зейін  дейді.  Зейіннің  тар,  көлемдісі  де  жарамсыз  қасиет  емес.  Әңгіме  істен 
дұрыс нәтиже шығара алуында. Адамның мамандығы, айналысқан ісі оның зейініне әсер етпей 
қоймайды.  Мәселен,  өне  бойы  сағат  механизмімен  шұқшия  жұмыс  істеп  отыратын  мастердің 
зейін  көлемі  айтарлықтай  болмайды.  Микроскоппен  жұмыс  істейтін  ғалымның  зейіні  де  осы 
іспеттес келеді. 
Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  зейінінің  қалыптасуында  ойын  әрекеті  деерекше  орын 
алады.  Ойын  арқылы  бала  түрлі  объектілерді  көреді,  естиді,  байқай  алады,  фактілер  мен 
құбылыстарды  бір-бірінен  ажыратып,  оларға  назар  аудара  бастайды.  Балаларда  зейіннің  түрлі 
қасиеттері  (көлемі,  бөлінуі,  тұрақтылығы  т.б.)  жақсы  байқалады.  Бұлардың  бәрі  үлкендердің 
басшылығымен жетіледі. 
 
Мектеп – оқушылардың зейінін оқу-тәрбие процесінің талаптарына байланысты жүйелі түрде 
қалып-тастырып дамытатын негізгі орын болса, ал мұғалім – балалардың зейінін тәрбиелейтін 
негізгі тұлға. Бұрын ойыннан басқаға көңіл бөлмей келген бала оқуға бірден беріліп кетпейді, 
сабақтың  басынан  аяғына  дейін  отыруға  оның  шыдамы  жетпейді.  Олардың  алғашқы  кезде 
сабақтың аяқталуын асыға күтіп отыратындары да осыдан. Балада ырықсыз зейіннің басымырақ 
болуы  ой-өрісінің  көрнекілігіне  де  байланысты.  Мәселен,  бірінші  сынып  оқушылары  түрлі 
нәрселерді  санағанда,  көбінесе  олардың  сыртқы  формасына,  бояуына  көңіл  аударады  да,  ең 
негізгі міндеті - есеп шығаруды ұмытып кетеді. Бұл жастағы балалардың зейініндегі екінші бір 
ерекшелік  зейін  көлемінің  өте  тар  келетіндігі.  Мұғалім  осы  жағдайды  есінде  қатты  ұстағаны 
дұрыс.  Ол сабақты бала  ұғымына түсінікті, тіл  жағынан жеңіл  етіп берсе, көрнекі құралдарды 
тиісінше  пайдаланса,  бала  зейіні  бір  объектіге  тұрақтала  түседі  де,  зейіннің  бөлінуі  кемитін 
болады. Оқушы зейіні негізінен сабақ үстінде тәрбиеленеді. Сабақтың әрбір минуты бала зейінін 
билеп  алмайынша,  мұғалімнің  сөзі  оның  көкейіне  қонбайды,  қиялын  толғандырмайды.  Бір 
сөзбен айтқанда, зейінсіз өткен сабақ өзінің мақсатына жете де алмайды. Зейін тәрбиесінде әрбір 
мұғалімнің еске алатын кейбір шаралары мына төмендегілер: 
1.  Бірінші  сыныптан  бастап  оқушыларды  зейінділікке  әдеттендіру,  оларда  зейіннің  жоғары 
түрлерін дамыту естен шықпайтын болсын. Бұл жөнінде К.Д. Ушинский былай деген: «Балаға 
оқуды  қызықты  ете  білу  керек  және  сонымен  қатар,  оларды  қызықтыра  қоймайтын 
тапсырмаларды да бұлжытпай орындауды талап ету керек, бұл жұмысты орындағанда бір жағын 
басым  етіп  жібермей,  екі  жағын  теңестіру  арқылы  еріксіз  зейінді  тудырып  отырумен  қатар, 
балада белсенді зейін шамалы болғанына қарамастан оны жаттықтырып отыру керек». 
2. Бүкіл сыныпқа не жеке оқушыларға берілетін тапсырмалар дәл, анық, қысқа болып келсін. 
3. Бала қайда жүрсе де (мектепте, үйде, далада) байқағыштыққа тәрбиеленуі тиіс. 
4. Зейінді күшті және тұрақты ететін құбылыстың бірі - ерік. Сондықтан зейін тәрбиесін ерік 
тәрбиесімен ұштастырып отыру қажет. 
5. Төменгі сынып оқушыларының жүйке жүйесінің әлде де болса, «қатая» қоймағандығы еске 
алын-сын.  Олардың  шаршап  кетпеуін  қадағалау,  орынсыз  жалықтырмау,  ауыр,  жеңілдігі  әр 
түрлі  пәндерді  күнделікті  сабақ  кестесіне  талапқа  сай  орналастыру  секілді  мәселелер  де  зейін 
тәрбиесіне қатысы бар шаралар. 
Оқушылардың  зейінін  дұрыс  қалыптастыруға  мұғалімнің  жеке  басының  үлгі-өнегесінің  де 
маңызы зор. Егер мұғалімнің өз зейіні дұрыс ұйымдаспаған болса, яғни, ол біресе оқытып тұрған 
сабағына,  біресе  сыныптағы оқушыларға  алаңдап, нені бастап, нені қойғанын  есінен шығарса, 
ондай  мұғалім  оқушы-лардың  зейінін  дұрыс  тәрбиелей  алмайды.  Мұғалім  балаларға  сабақ 
үстінде  зейінін  дұрыстап  аудара  алмаса,  іске  ынтасыз,  ұқыпсыз  кіріссе,  берген  сабағынан  да 
жөнді  нәтиже  шығара  алмайтын  болады.  Мұғалім:  «Кейбір  оқушылар  сабаққа  зейін 
қоймағандықтан  үлгермейді»  дейтін  болса,  бұл  алдымен  оның  сабақты  дұрыс  ұйымдастыра 

алмауының  нәтижесі,  өз  жұмысындағы  кемшілігі  болып  табылады.  Ы.  Алтынсарин:  «Егер 
балалар бірдемені түсінбейтін болса, онда оқытушы оларды кінәлауға тиіс емес, оларға түсіндіре 
алмай отырған өзін кінәлауға тиіс», - деп өте дұрыс айтқан. Оқу іс-әрекетін дұрыс ұйымдастыру 

 оқушы зейінінің дұрыс қалыптасуының негізі.  
 
1. Болдырев Н.И. Мектептегі тәрбие жұмысының методикасы. Алматы, 1987. 
2. Әбенбаев С. «Тәрбие теориясы мен әдістемесі», Алматы – Дарын, 2004. 
3.  Кукушин  В.С.  Теория  и  методика  воспитательной  работы:  Учебн.  пособие.  –  Ростов  н\Д:  Издательский 
центр «Март», 2002. 
 
Резюме 
Роль внимания имеет большое значение в человеческой жизни.Особенно, важнароль вниманияв образовательном 
процессе.  Непонимание  обучающегося,  неправильное  запоминание  темы,  допущение  ошибок  при  выполнении 
домашних  заданий  зависит  от  неумения  сконцентрировать  внимание.Значение  личного  примера  преподавателя 
очень велико при правильном формировании внимания обучающихся.  
Ключевые слова: внимание,деятельность, психический процесс 
 
Summary 
Attentionhasaprofoundimpact  in  human  life.Especially,  it  isimportant  in  the  educational  process.  Students’ 
misunderstandings,  their  problems  in  memorization  and  assumption  errors  in  doing  hometasks  depend  on  theinabilityto 
concentrate. The value of personal teachers’example is very essential in developingstudents’ attention.  
Keywords: attention, activity, mentalprocess 
 
УДК 796.853.23.012.114.012.116.093.112-055.2(574) 
 
РАЗВИТИЕ СКОРОСТНО-СИЛОВЫХ КАЧЕСТВ В СМЕШАННЫХ ГРУППАХ ДЗЮДО 
 
Андрющишин И.Ф., Шепетюк М.Н., Житкеев А.Р.,  
Насиев Е.К.,Сайлаубаев Ж. –  
Казахская академия спорта и туризма 
 
Аннотация: в статье авторы анализируют результаты педагогического эксперимента, направленного на развитие 
физических  качеств  дзюдоистов  в период  подготовительного этапа годичного  трениро-вочного-соревновательного 
макроцикла, обосновывают применение экспериментального комплекса упражнений для повышения эффективного 
воздействия на различные группы мышц. 
Ключевые  слова:физическая  подготовка,  комплекс  упражнений,  смешанная  группа,  экспериментальная  и 
контрольная группы, тестирование. 
 
Актуальность.  Регулярные  изменения,  вносимые  международной  федерацией  дзюдо  в 
правила  соревнований  и  внесение  ограничений  по  применению  технических  действий  в 
условиях  соревнова-тельной  борьбы,  приводит  к  тому,  что  разделу  технической  подготовки  в 
тренировочном  процессе  уде-ляется  меньше  времени,  в  связи  со  снижением  его  влияния  на 
конечный  результатсоревновательной  борьбы.  Важное  значение  приобретает  физическая 
подготовка,  особенно  скоростно-силовая,  так  как  интенсивность  соревновательной  борьбы 
увеличилась, возрос темп ведения встречи.  
Проводя анализ соревновательных встреч,мы пришли к выводу, что вфизической подготовке 
дзю-доистки и дзюдоисты Республики Казахстан на данный период времени уступают лидерам 
мирового  дзюдо.  Возникла  необходимость  поиска  новых  средств  и  методов  ликвидации 
отставания в физической подготовке. 
Результаты педагогического эксперимента. 
Нами  был  разработан  комплекс  упражнений  для  развития  физических  качеств,  определена 
последова-тельность  выполнения  упражнений,  количество  повторений,  интервалы  отдыха 
между  подходами  и  сериями  упражнений.  Эффективность  предложенной  методики  мы 
определяли в педагогическом экспе-рименте [1,2,3]. 
В  педагогическом  эксперименте  приняли  участие  22  человека:  12  девушек  и  10  мужчин, 
возраст которых от 18 до 23 лет, по спортивной квалификации мс - 16, кмс - 6. 

Предварительное  тестирование  было  проведено  3  декабря  2014  года,  а  контрольное 
тестирование 25 декабря 2014 года. При подборе тестов мы старались определить возможности 
основных групп мышц [4,5]. 
Тестирование было проведено по следующим упражнениям: лазанье по канату на скорость; 
прыжок  в  длину  с  места  с  двух  ног;  динамометрия  левой  и  правой  кисти;  подтягивание  на 
перекладине  на  коли-чество  раз;  становая  сила;  челночный  бег  3х10м.;  сгибание  и  разгибание 
рук в упоре на скорость (10 раз); подъем туловища из положения лежа на спине на скорость (10 
раз). 
Все  участники  педагогического  эксперимента  были  разделены  на  две  равноценные  группы 
контрольную и экспериментальную, в которые вошли по шесть мужчин и по пять девушек. 
Участники  экспериментальной  группы  в  течение  трех  недельных  микроциклов 
тренировались  по  разработанной  нами  программе,  а  участники,  контрольной  группы  по 
общепринятой, применявшейся раннее методике подготовки.  
В разработанный нами комплекс были включены, в основном, упражнения выполняемые со 
своим весом: сгибание и разгибание рук в упоре; подъем туловища из положения на спине и на 
животе; подтягивание на перекладине на скорость; лазанье по канату на скорость; ускорение 3х8 
м.; прыжки с двух ног; работа с блином от штанги (10-20 кг); приседание с партнером; уходы с 
борцовского  моста.  Количество  серий  и  повторенийупражнений  комплекса  расписывалось  на 
каждое тренировочное занятие. Занятия по физической подготовке проводились 6 раз в неделю с 
17 до 19.15, три раза в неделю проводились тренировки на татами (11
00 
- 13
00
). 
Для  обработки  результатов  педагогического  эксперимента  мы  использовали  методы 
математической статистики. Для выявления различий использован непараметрический критерий 
Вилкоксона. 
По  окончанию  педагогического  эксперимента  в  контрольной  группе  мы  получили 
следующие результаты. Таблица 1. 
 
Таблица 1. Результаты тестирования участников педагогического эксперимента по физической подготовке 
дзюдоистов и дзюдоисток 
 
Тест 
Экспериментальная группа 
Контрольная группа 
3.12.2014  25.12.2014  Разница 
% 
3.12.2014  25.12.2014  Разница  
% 
лазанье по канату, 
сек 
9,71 
7,41 
23,6 
8,93 
7,56 
15,3 
прыжок в длину, см 
205 
223 
8,7 
211 
222 
5 
динамометрия 
правой кисти, кг 
динамометрия левой 
кисти, кг 
48 
 
44 
51 
 
45 
6,82 
 
2,2 
45 
 
45 
48 
 
44 
6,6 
 
-2,2 
подтягивание на 
пере-кладине, раз 
19 
22 
15,7 
18 
20 
10 
становая сила, кг 
133 
148 
11,3 
126 
133 
5,2 
челночный бег 3 ×10 
м, сек 
6,98 
6,73 
3,7 
6,25 
6,79 
-7,9 
сгибание разгибание 
рук в упоре 10 раз, 
сек 
6,49 
6,09 
6,16 
6,14 
5,87 
4,1 
подъем туловища 10 
раз, сек 
7,24 
6,12 
17,1 
7,33 
7,20 
1,7 
 
 
 
10.5 
 
 
5.2 
 
Показатели лазанья по канату на скорость, в среднем,улучшились на 1,37 сек (8,93 сек и 7,56 

сек), что составляет 15,3%. 
Результат прыжков в длину с места улучшился на 11 см. (211 см и 222 см), что составляет 5 
%. 
Показатели  динамометрии  правой  руки  улучшились  на  3  кг  (45  кг  и  48  кг),  увеличение  на 
6,6%, а левой руки ухудшились на 1 кг (45 кг и 44 кг) 2,2 %. 
Количество подтягиваний на перекладине увеличилось на 2 раза (18 и 20 раз), что составляет 
10%. 
Показатели  становой  силы  за  время  эксперимента  улучшились  на  7  кг  (126  кг  и  133  кг), 
увеличение на 5,2%. 
Результат челночного бега в контрольной группе ухудшился на 0,54 сек (6,25 сек и 6,79 сек) 
или 7,9%.  
Время 10 сгибаний и разгибаний рук в упореулучшилось на 0,27 сек (6,14 сек и 5,17 сек) или 
4,1%. 
Скорость выполнения 10 подъемов туловища,  из положения лежа на  спине,  улучшилась на 
0,13 сек (7,33 и 7,20 сек) или 1,7%. 
Практически  по  всем  показателям  улучшение  результатов  незначительное,  за 
исключениемтестов лазанье по канату и подтягивание на перекладине повышение показателей 
на 15,3% и 10% соответст-венно. Учитывая высокую квалификацию участников эксперимента, 
мастера спорта и кандидаты в мастера спорта, следует выделить и показатели тестов: челночный 
бег  улучшение  результата  на  7,9%  и  силу  кисти  правой  руки  увеличение  показателя  на  6,6%. 
Следует признать удовлетворительным повы-шение результатов становой силы на 7 кг (5,2%) и 
прыжка в длину с двух ног на 11 см (5%). 
Спортсмены  экспериментальной  группы,  тренировавшиеся  по  вновь  разработанной 
программе,  показалиболее  существенное  повышение  результатов  практически  по  всем  тестам 
(таблица 1). 
В  тесте  лазанье  по  канату  улучшение  составило  2,3  секунды  (9,71  сек  и  7,41  сек.,Z
ф
=11 
st
=12;  P<0,05)  или23,6%.  Значительное  улучшение  результата  можно  объяснить  большим 
количеством  заданий  в  новом  комплексе  на  улучшение  силовых  показателей  мышц  верхнего 
плечевого пояса.  
Результаты  теста  прыжок  в  длину  с  места  с  двух  ног  улучшились  на  18  см  (205  и  223  см) 
(Z
ф
=11 st
=12; P<0,05), что составляет 8,7 %. Выполнение прыжков с места с двух ног(2х10м) 
оказалось  одним  из  самых  трудных  заданий  для  исполнения  участниками  обоих  групп,  но 
исполнение заданной программы в полном объеме позволило добиться улучшения результата на 
8%. 
Показатели силы кисти правой руки увеличились на 3кг (48 кг и 51 кг)(Z
ф
=12st
=9; P>0,05), 
а  левой  руки  на  1  кг  (44  кг  и  45  кг)(Z
ф
=24,5st
=9;  P<0,05),  что  составило  6,2  %  и  2,2  %. 
Незначительное  улучшение результатов динамометрии можно объяснить отсутствием в новом 
комплексе упражнений заданий на укрепление мышц кисти. 
 
Результат  теста  на  количество  подтягиваний  увеличилось  на  3  раза  (19  и  22)(Z
ф
=8st
=12; 
P<0,05)  или  на15,7%.  Существенное  улучшение  результата  достигнуто,  на  наш  взгляд,  за  счет 
включения  в  комплекс  упражнений  серий  скоростных  подтягиваний  (3-8  раз),  что  позволило 
спортсменам  выполнять  в  трени-ровке  большее  количество  подтягиваний,  за  счет 
восстановления между подходами. 
Показатели становой силы увеличились в контрольном тестировании на 15 кг. (Z
ф
=10st
=12; 
P<0,05),  что  составляет  11,3%.  На  наш  взгляд  результат  достигнут  благодаря  включению  в 
комплекс упражнений серий скоростных подъемов туловища из положения лежа на животе (30-
45 раз) в парах, что давало возможность при выполнении упражнений партнером своевременно 
восстанавливаться работающим мышцам спины и туловища. 
Результат  челночного  бега  улучшился  незначительно  на  0,25  сек  (6,98  сек  и  6,09) 
(Z
ф
=25st
=12; P>0,05)или 6,16% . показатели следует считать удовлетворительными, что можно 
объяснить  тем,  что  в  возрасте  более  18  лет  сложного  значительно  улучшились  скоростные 

способности. 
Тест подъем туловища из положения лежа на спине характеризует работу мышц живота. В 
кон-трольном тестировании результат улучшился на 1,24 сек (7,24 сек и 6,12 сек) (Z
ф
=3st
=9; 
P<0,01)или 17,1%.  Улучшение результата достигнуто за счет выполнения в комплексе заданий 
скоростных  подъемов  туловища  (20-30  раз)  в  парах,  что  позволило  восстанавливаться 
работающим мышцам и выполнять большее количество повторений при выполнении задания с 
партнером. 
Время выполнения теста сгибание и разгибание рук в упоре 10 раз на скорость улучшилось на 
0,4  сек  (Z
ф
=8st
=12;  P<0,05)  или  6,16%.  Повышение  результата  стало  возможным  благодаря 
выполнению в комплексе скоростных отжиманий 10-20 раз.  
Обобщая  результаты  педагогического  эксперимента,  мы  можем  сделать  заключение,  что 
разработан-ная нами тренировочная программа более эффективная, чем ранее применявшаяся в 
тренировочном процессе. 
Учитывая  тот  факт,  что  в  экспериментальную  и  контрольную  группы  входили  юноши  и 
девушки нами было решено проанализировать результаты экспериментальной группы для обоих 
полов  и  определить  эффективность  влияния  разработанных  комплексов  на  результаты  тестов 
(Таблица 2). 
Результат теста лазанье по канату улучшился у мужчин на 27,3%, что на 3,7% выше общего 
показателя по экспериментальной группе.  
Величина  прыжка  в  длину  с  двух  ног  мужчин  увеличилась  на  6,3%,  что  меньше  общего 
показателя (8,7%) по группе на 2,4%. 
Показатели  силы  кисти  правой  руки  улучшились  на  8,06%  (+1,24%  -  к  общегрупповому 
показателю, а левой руки 3,84% (+1,64% к общегрупповому показателю)). 
Результат подтягивания на перекладине увеличился на 25%, чтопревышает среднегрупповой 
(15,7%) на +9,3%. 
Показатели силы мышц спины у мужчин увеличились на 15 кг, что составляет 8,7%, тогда как 
общегрупповые показатели, улучшились на 11,3% (-2,6%). 
Время сгибаний и разгибаний рук в упоре 10 раз на скорость улучшилось на 0,30 сек (4,9%), 
что ниже среднегруппового на 1,26%. 
Результат подъема туловища 10  раз на время  улучшился на  0,6  сек или 5,5%,  что  уступает 
сред-негрупповому показателю на 11,6%. 
 
Таблица 2. Различия показателей тестирования физической подготовленности мужчин и женщин эксперимен-
тальной группы по результатам педагогического эксперимента (n=11). 
 
 
Тесты  
различия показателей 
мужчины n=5 
женщины n=6 
экспериментальная 
группа n=11 
лазанье по канату, 
сек 
+2,2 
27,3% 
+ 2,5 
21,8% 
+2,3 
23,6% 
прыжок в длину, см 
+15 
6,3% 
+ 19,9 
9,9% 
+18 
8,7% 
динамометрия 
правой кисти, кг 
динамометрия 
левой кисти, кг 
 
+5 
 
+2 
8% 
 
3,8% 
+ 2,3 
 
-0,4 
5,8% 
 
-3,7% 
+3 
 
+1 
6,8% 
 
2,2% 
подтягивание на 
перекладине, раз 
+5 
25% 
+2,1 
11% 
+3 
15,7% 
становая сила, кг 
+15 
8,7% 
+14,3 
14% 
+15 
11,3% 
челночный бег 3 
×10 м, сек 
+0,27 
4,2 
+0,24 
3,2% 
+0,25 
3,7% 
сгибание 
+0,30 
4,9 
+0,3 
4,5% 
+0,4 
6,16% 

разгибание рук в 
упоре 10 раз, сек 
подъем туловища 
10 раз, сек 
+0,36 
5,5 
+0,9 
11% 
+1,24 
17,1% 
 
 
 
 
 
 
10,5 
 
У  мужчин  прирост  результатов  контрольного  тестирования  выше  среднегрупповых  по 
следующим показателям: лазанье по канату (+3,7%), динамометрия правой руки (+1,24%) левой 
(+1,64%),  подтягивание  на  перекладине  (9,3%),  челночный  бег  (+0,5%).  По  другим  тестам 
результаты мужчин уступают среднегрупповым: прыжок в длину с места (-2,4%), становая сила 
(-2,6%), сгибание и разги-бание рук в  упоре (-1,26%), подъем туловища из положения лежа на 
спине (-11,6%). 
Разработанный  нами  комплекс  упражнений  позволил  девушкамувеличить  результаты 
скоростно-силовых  возможностей  мышц  ног,  мышц  спины,  мышц  разгибателей  верхнего 
плечевого 
пояса, 
мышц  
живота,  а  мужчинам  мышц  сгибателей  верхнего  плечевого  пояса,  мышц  кисти  рук  (правой, 
левой) и скоростных возможностей. 
У  девушек  экспериментальной  группы  прирост  результатов  в  тесте  лазанье  по  канату 
составил 21,8%, что несколько уступает среднегрупповому (23,6%) приросту на 1,8%. 
В прыжке в длину результат улучшился на 19,9 см (9,9%), что выше среднегруппового (8,7%) 
на 1,2%. 
Показатели динамометрии левой руки ухудшились незначительно на (-0,4 кг.), а правой руки 
улучшились на 2,3 кг (5,8%), что меньше общегрупповых: правой прирост 3 кг (6,8%), левой на 
1 кг (2,2%). 
Результаты  подтягивания  на  перекладине  улучшились  на  2,1  раза  или  11%,  что  ниже 
среднегрупповых (15,7%) на 4,7%. 
Показатели становой силы у девушек экспериментальной группы увеличились на 14,3 кг или 
14%, что лучше общего показателя по экспериментальной группе 11,3%, прирост, в среднем на 
2,7%. 
Результат  челночного  бега  (3х10м)  улучшился  на  0,24  секили  3,2%,  что  ниже 
среднегруппового показателя (3,7%) на 0,5%. 
Скоростно-силовые возможности мышц разгибателей верхнего плечевого пояса (10 сгибаний 
и  разгибаний  рук  в  упоре  на  скорость)улучшились  на  0,3  сек(4,5%),  что  уступает 
среднегрупповому (6,16%) показателю 1,6%. 
Скоростно-силовые возможности мышц живота у девушек улучшились на 0,9 сек или 11%, 
что уступает среднегрупповому (17,1%) показателю на 6,1%. 
Обобщая сравнительный анализ результатов экспериментальной группы и отдельно группы 
девушек  мы  пришли  к  выводу,  что  применение  предложенного  нами  комплекса  позволило 
показать  результаты  выше  среднегрупповых  по  следующим  тестам:  прыжок  в  длину  с  места 
(+1,8%),  становая  сила  (+3%).  Уступают  среднегрупповым  показателям  результаты  в  тестах: 
лазанье по канату (-1,8%), подтягивание на перекладине (-4,7%), челночный бег 3х10 м (-0,5%), 
сгибание и разгибание рук в упоре (10 раз) на скорость (-1,6%). 

жүктеу/скачать 3,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: