Педагогика және психология



бет3/3
Дата10.12.2023
өлшемі27,45 Kb.
#135809
1   2   3
5.Қақтығыстың құрылымы
Сипаттаманың концептуалды схемасы қақтығыстың мәні төрт негізгі сипаттаманы қамтуы керек: құрылым, динамика, функциялар және қақтығыстарды басқару.
Қақтығыстың құрылымы бойынша мыналар бөлінеді:

  • объект (даудың нысанасы);

  • субъектілер (жеке тұлғалар, топтар, ұйымдар);

  • қақтығыстың жүруінің шарттары;

  • қақтығыстың ауқымы (тұлғааралық, жергілікті, аймақтық, жаһандық);

  • тараптардың мінез-құлқының стратегиялары мен тактикасы;

  • қақтығыс жағдайының нәтижелері (салдары, нәтижелері, олардың хабардар болуы).

Кез келген нақты конфликт келесі негізгі кезеңдерді қамтитын күрделі динамикалық процесс болып табылады:

  • пәндік жағдай- қақтығыстың объективті себептерінің пайда болуы

  • конфликттік өзара әрекеттесу- оқиға немесе дамып келе жатқан жанжал

  • қақтығыстарды шешу(Толық немесе ішінара).

Қақтығыс, оның сипатына қарамастан, бірқатар міндеттерді орындайды, олардың ішінде ең маңыздылары:

  • диалектикалық- қақтығыстардың өзара әрекеттесу себептерін анықтауға қызмет етеді;

  • конструктивті- жанжалдан туындаған шиеленіс мақсатқа жетуге бағытталуы мүмкін;

  • деструктивті- проблемаларды шешуге кедергі жасайтын қарым-қатынастың жеке, эмоционалды бояуы бар. Қақтығыстарды басқаруды екі аспектіде қарастыруға болады: ішкі және сыртқы. Олардың біріншісі – конфликттік өзара әрекеттесу кезіндегі өз мінез-құлқын басқару. Қақтығыстарды басқарудың сыртқы аспектісі басқару субъектісі көшбасшы (менеджер, жетекші және т.б.) болуы мүмкін екенін көрсетеді.

    6.Қорытынды
    Қақтығыстың себептеріне адамдардың тұрмыстық жағдайдағы өзара қимыл-әрекеттері, яғни олардың қызығу, көзқарас, пікір, ұстанымдардың қақтығысуы жатады. Объектив себептері қақтығыстық жағдайды тудырады. Ал субъектив себептер қақтығыс мүшелерінің (оппонеттер) жеке психологиялық ерекшеліктермен байланысты, яғни қақтығыс тудыратын, сол қақтығыс арқылы объектив қайшылықтарды шешуге бағытталған жеке психологиялық қасиеттерімен ерекшелінеді. Әрқандай ситуация (жағдайда) оны қақтығыспен және қақтығыссыз шешуге мүмкіндік болады.

7. Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Тәжібаев Т. Жалпы психология Алматы, «Қазақ университеті», 1993ж.
2. Маклаков А.Г. Общая психология М., 2000г.
https://kerchtt.ru/kk/psihologicheskaya-harakteristika-vidov-konfliktov-konflikt/







Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет