Тұтас педагогикалық үдерістің (ТПҮ) мәні және құрылымы
«Мұғалімнің іс-әрекет объектісі» және «педагогикалық үдеріс» ұғымдары (П.Ф.Каптеров, Н.Д.Хмель, В.А.Сластенин және т.б.). Үдеріс ғылыми категория ретінде. Жүйенің топтары: «адам-табиғат», «адам-техника», «адам-адам» және т.б. «Педагог-оқушы» жүйесіндегі ТПҮ компоненттері мен құрылымының ерекшеліктері. Оқушы – педагогикалық үдерістің субъектісі. Педагогикалық үдерістің белгілері, сапалары мен қасиеттері. Тұтас педагогикалық үдеріс қызметтерінің өзара байланысы мен бірлігі. Педагогикалық үдерістің оқу және оқудан тыс саласының бірлігі жеке тұлғаны қалыптастырудың шарты.
Педагогикалық үдеріс дамушы жүйе. Қарама-қайшылық - педагогикалық үдерістің қозғаушы күші. Педагогикалық үдерістің қозғалыс тетіктері (құралдар, формалар, әдістер мен тәсілдер). Педагогикалық үдерістегі тұлғааралық қатынас. Педагогикалық үдерістің тәрбиелік механизмдері – педагогтар мен оқушылар арасындағы, топ ішіндегі қарым-қатынас жүйесі. Тұтас педагогкалық үдеріс теориясы туралы білім – мұғалімнің кәсіби құзыреттілігінің негізі.
Заң - құбылыстар арасындағы қажетті, нақты бар, тұрақты, қайталанатын қатынастар. Табиғаттағы және қоғамдағы қазіргі заңдардың объективтік сипаты. Педагогикалық үдеріс қызметінің негізгі заңдары.Педагогикалық үдерістің негізгі заңдылықтары, оларға сипаттама.
Оқу-тәрбие үдерісінің қағидалары - оның заңдылықтарының нақты көрінуі. Қағидалардың мәні, оларға сипаттама. Мұғалімнің педагогикалық үдерісті басқарудағы, болжаудағы заңдылықтар мен қағидаларды есепке алуының маңызы.
Тәрбиенің мақсаты, оның әлеуметтік тұрғыдан негізделуі
Мақсат - ғылыми категория және тұлғаның идеалдық моделі. Тәрбиенің мақсаты - тұтас педагогикалық үдерістің жүйетүзуші факторы. Педагогикалық үдерістегі мақсаттардың иерархиясы.
Тәрбиенің мақсаты - нақты тарихи құбылыс. Педагогикалық ойлар тарихындағы тәрбие мақсаты туралы мәселелер. Тәрбиенің мақсаты – жан-жақты және үйлесімді дамыған тұлға ұғымын қалыптастыру. Тәрбие мақсатының жалпыадамзаттық құндылықтар, мәдениеттілік, жеке тұлғаны жан-жақты үйлесімді дамыту идеясы, ұлттық құндылық бағдар, тәрбие үдерісін ізгілендіру және демократияландыру, құзыреттілік тұрғысы негізіндегі қазіргі анықтамалары.
Әлемдік және ұлттық мәдениет – тәрбие мақсатын анықтаудың әдіснамалық негізі. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының жас ұрпақты өз бетімен өмір сүруге тәрбиелеу мен дайындау мақсатына, міндеттеріне әсері.
