Педагогикалық институты


Кредит  22  Тақырыбы: Қансырау. Қан тоқтату



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата06.03.2017
өлшемі449,02 Kb.
#7735
1   2   3   4   5   6

Кредит  22 

Тақырыбы: Қансырау. Қан тоқтату. 

Дəріс мазмұны

1. Күйдіргі қою тəртібі 

2. Қан  топтары, қан құю əдістері 

Əдебиеттер: 

1. Арпабеков 195-201 



2. Рустенова 182-189 

СОӨЖ  мазмұны: 

1. 


Қан  топтары 

2. Уақытша қан тоқтату əдістері: қысып тұратын таңғыш, стандартты күйдіргі жəне қолда бар 

заттар, тамырды саусақпен басу 

   Əдебиеттер: 

1.Арпабеков 195-201 

2. Рстенова 182-189 бет 



СӨЖ  мазмұны: 

1. Анемия туралы түсінік 

2. Күйдіргі салу əдісі 



Апта 12 



Кредит  23 

Тақырыбы:Тірек-қимыл аппараттарының жарақаты 

Дəріс мазмұны

1.  Сынық түрлері  

2. Шеміршектің созылуы, соғып алу, буынның шығуы 

Əдебиеттер: 

Арпабеков 178-187 

Рустенова  203 



СОӨЖ  мазмұны: 

1. 


 Адам қаңқасының  құрылысы 

2. 


Омыртқа жотасы бөлімдері 

1. Дайырбеков «Адам анатомиясы» 



СӨЖ3 мамұны: 

1. Бас, бел сынған кездегі алғашқы көмек 

2. Сіңір созылу, ондағы алғашқы көмек 

Кредит  24 

Тақырыбы:Тірек-қимыл аппараттарының жарақаты 

Дəріс мазмұны

1. Сынықтар жіктелуі жəне оларға сипаттама 

2. Иммобилизация түсінігі 

3. Омыртқа сынған кездегі  алғашқы көмек 

4. Жамбас сынған кездегі алғашқы көмек 

СОӨЖ  мазмұны: 

1. Буын шыққан кездегі алғашқы көмек 

2. Шинаның түрлері, оларды салу əдістері 

3. Шеткі мүшелер сынған кездегі алғашқы көмек 

4. Бұғана сынған кездегі алғашқы көмек 

Əдебиеттер: 

1. Арпабеков 178-187  

2. рустенова 203 

СӨЖ  мазмұны: 

1. Сүйектің құрылымын арттыруға арналған дəрумендер 



Апта 13 

Кредит  25 

Тақырыбы: Термикалық жарақаттар 

Дəріс мазмұны

1. Термиялық жарақат: күйік жəне үсік 

     2.  Күйік жəне үсік болған кездегі алғашқы көмек 

Əдебиеттер. 

1. 

Арпабеков 238-247 



2. 

Рустенова 203 



СОӨЖ   мазмұны: 

1. Химиялық заттардан болатын күйіктер 



2. Көз күйігі 

СӨЖ 25 мазмұны: 

1. Терінің анатомиялық  құрылысы 



Кредит  26 

Тақырыбы: Термикалық жарақаттар 

Дəріс мазмұны

1.  Жылу соққанда жəне күн тиген кездегі алғашқы көмек 

2.  Электр тогы соққанда жəне найзағай тигендегі алғашқы көмек 

СОӨЖ  мазмұны: 

1. Күйіктің ауырлығына қарай деңгейлері 

2. Күйік алған жағдайдағы алғашқы медициналық көмек 

3. Үсік деңгейлері жəне алғашқы көмек 

4.Жеке жұмыс /төмендегі тақырыптар бойынша / 

Əдебиеттер: 

1.Арпабеков 203 

2.Рустенова  238-247 

СӨЖ  мазмұны: 

 1. Күн тию жəне жылу соғу белгілері 



Апта 14 

Кредит 27 

Тақырыбы: Аса қауіпті  мəнді аурулар 

Дəріс мазмұны: 

 

1.Қазақстандағы мəнді аса қауіпті аурулардың түрлері 



2. Микроорганимдердің классификациясы 

3.Оба, туберкулез аурулары жəне оның алдын алу шаралары 

Əдебиеттер: 

Арпабеков- 220 

Рустенова- 305 

СОӨЖ   мазмұны: 

1. Қышыма, бруцеллез қауіпті жұқпалы аурулар 



 

СӨЖ  мазмұны: 

1. Құс тұмауы ауруы жəне оның алдын алу шаралары 



Кредит  28 

Тақырыбы: Жыныстық қатынастан туындайтын аурулар 

Дəріс мазмұны: 

 

1.Жыныстық қатынастан туындайтын аурулардың көп таралған түрлері 



2.СПИД, мерез, соз ауруларының алдын алу шаралары 

Əдебиеттер: 

Арпабеков 225 

Рустенова 305 



СОӨЖ  мазмұны: 

1. 


СПИД ауруының шығу тарихы: 

2.Тұқым қуалайтын ауру түрлері 

3.Олардың алдын алу шаралары 

4.Микроемтихан 2 /тест түрінде / 



СӨЖ  мазмұны: 

1. 


Қант диабеті ауруы оның алдын алу 

 

 



Апта 15 

Кредит 29 

Тақырыбы: Салауатты өмір сүру салтының элементтері 

Дəріс мазмұны

1. Қозғалыс режимі 

2. Мезгілді тамақтану 


3. Жеке гигиена 

4. Зиянды дағдылар 

Əдебиеттер: 

Арпабеков 214 

Рустенова 298-304 

СОӨЖ  мазмұны: 

1. Шынығу(закаливание) тəсілдері 



СӨЖ  мазмұны: 

1. Еңбек жəне демалыс гигиенасы 



Кредит  30 

Тақырыбы: Экология жəне денсаулық 

Дəріс мазмұны: 

1. Табиғат пен адамның іс-əрекеті арасындағы қатынас 

2. Экология жəне адам денсаулығы 

Əдебиеттер. 

1. Арпабеков 235 



СОӨЖ  мазмұны: 

1. Тұрмыс үй жəне мекеме гигиенасы 

2.  Медициналық  белсенділік 

3. Шылым шегудің  адамның  ақыл-ойына жəне физикалық қабілеттілігіне əсері 

4. Наркоманияның клиникалық белгілері 

Əдебиеттер: 

1.Арпабеков 214 

2. Рустенова 298-304 

  

СӨЖ  мазмұны:  

1. Темекінің жүрек-тамыр жүйесіне əсері 

 

Оқу əдебиеттері: 



Негізгі əдебиеттер тізімі:  

1. Арпабеков “Өмір тіршілік қауіпсіздігі”  Алматы, 2004 

2. Рустенова “Безопасность  жизнедеятельности”  Уральск,  2003 

3. Исанов “Основы  безопасности  жизнедеятельности” Алматы, 1999 

4. Приходько  “Основы  безопасности  жизнедеятельности” Алматы, 2000 

Қосымша əдебиеттер тізімі: 

1. Атаманюк “Гражданская оборона” 1996 

2. Белова “Безопасность жизнедеятельности”   

3. Дашков “Безопасность жизнедеятельности” Москва ,2000 

4. Дашков “Безопасность жизнедеятельности” Москва ,1999 

5. Николаев “Гражданская  оборона” 

6.Латчук “Безопасность  жизнедеятельности” 1998 

7. Журнал:  «Основы  безопасности  жизнедеятельности»  

8. Жайырманов «Қауіпсісіздік негіздері» Алматы,2004  

9.  Жунал: «Төтнеше жағайлар жəне Азаматтық қорғаныс жөніндегі  

      материалдардың ақпараттық əдістемелік  жоспары» 

10. Мырзабеков «Жазатайым жарақат алсаңыз» Алматы, 2001 

11.  Бубнов В.Г., Бубнова Н.В. «Оказание экстернной помощи до прибытия врача» М.,2004 

12. Г.Н.Кириллова «Личная безопасность в чрезвычайных ситуациях» М.,2001 

13. Курсаков А.В., Одинцов Л.Г. «Посиково-спасательные работы в условиях наводнения»М., 2002 

14.  В.В.Шаховец,  А.В.Виноградов  «Первая  медицинская  помощь  в  чрезвычайных  ситуациях»  М., 

2003 

15. И.Ф.Богоявленский «Оказание первой медицинской, первой реанимационной помощи на месте 



происшествия и в очагах чрезвычайных ситуаций» Санк-Петербург, 2003г. 

16. Г.Н.Кириллова «Безопасность и защита населения в чрезвычайных ситуациях» М., 2003 

 

3. ПƏН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖƏНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ 


Кесте тапсырмалардың тізімі мен түрлерінен тұрады: 

• 

курстық жобалардың (жұмыстардын) тақырыптары, 

• 

графикалық- есеп тапсырмалары, типтік есептер  т.б., 

• 

орындалу уақыты,  

• 

бақылау түрлері (тестілер, экспресс-сұрақтар, есептер, рефераттар, баяндамалар т.б.). 

                                                                                 

 

№ 



Жұмыс түрі 

Тапсырманың 

мақсаты мен 

мазмұны 

 

Ұсынылатын 

əдебиет 

тер 

Орын 

дау 

мерзімі 

жəне 

тапсы 

ру уақы 

ты (апта 

сы) 

Балл 

Бақылау 

түрі 

1  Реферат 

Тақырып 

бойынша 

негізгі 

баяндама 

Семинар 

тақырыбына 

байланысты 

3-5 апта   

11-13 апта 

4,5%  

(үй 

тапсыр

масы 

түрінде 

беріледі) 

Реферат 

жəне 

баяндама 



ОЖСӨЖ , СӨЖ 

тапсырмаларын 

орындау  

 

Талдау жəне 

танымдық 

қабілеттерін 

арттыру 

Семинар 

тақырыбына 

байланысты 

ОЖСӨЖ 

жəне 

СӨЖ 

кестесі 

бойын 

ша 

берілген 

уақыт 

шеңберінде 

 

Тақыры

п 

бойынш

а 

1 % 

дейін 

(аралық 

бақылау 

түрі 

ретінде) 

Тапсырмал

ардың 

орындалуы

н, 

сұрақтарға 

жауап беру 

қабілетін 

тексеру 

4  Емтихан 

Білімді 

кешенді 

тексеру 

 

 

Тест 

 

5   

 

 

 

 

 

 

 

 

4. ПƏННІҢ ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ 

Дəрісханалық (дəріс, практикалық, семинарлық, лабораториялық, жəне студиялық сабақтар) 

жəне дəрісханадан тыс (ОЖСӨЖ: курстық жəне дипломдық жұмыстары, СӨЖ тапсырмалары) 

сабақтардың оқу əдебиеттерімен қамтылуын көрсетеді 

 

 Пəннің оқулықпен қамтылу картасы 



Кафедра ____Дене тəрбиесінің теориясы мен əдістемеге оқыту  ____________________  

 

Дисциплина _«Өмір сүру қауіпсіздік негіздері» ____________________________________ 



                                                     

 Кредит саны_____2________________________ 

 

№ 

 



Оқулықтың 

аталуы 


Барлығы 

Ескерту 


лер 

кітапхана

да 

кафед


р 

Студент 


терге 

берілетіні 

(%) 

Электрон 



дық нұсқауы 

 














 



 

Арпабеков «Өмір 

тіршілік 

қауіпсіздігі»А., 

2004 

20 


 



 

2  Рустенова Р.М. 

«Безопасность 

жизнедеятельности

» У., 2003 

 

 



 

 

 



4.  Исанов 

“Основы  

безопасности  

жизнедеятельности

” Алматы, 1999 

 

 



 

 

 



 

 

5.  Приходько  



“Основы  

безопасности  

жизнедеятельности

” Алматы, 2000 

 

 

 



 

 

6.  Мырзабеков 



«Жазатайым 

жарақат  алсаңыз» 

Алматы, 2001 

 

 



 

 

 



7.  .    Бубнов  В.Г., 

Бубнова 


Н.В. 

«Оказание 

экстернной  помощи 

до прибытия врача» 

М.,2004 

 

15 



 

 

 



8.  И.Ф.Богоявленский 

«Оказание  первой 

медицинской, 

первой 


реанимационной 

помощи  на  месте 

происшествия  и  в 

очагах 


чрезвычайных 

ситуаций» 

Санк-

Петербург, 2003г. 



 

 



 

 

9.   Г.Н.Кириллова 



«Личная 

безопасность 

в 

чрезвычайных 



ситуациях» М.,2001 

 

 



15 

 

 



 

10



Г.Н.Кириллова 

«Безопасность 

и 

защита  населения  в 



чрезвычайных 

ситуациях» 

М., 

2003 


 

 

 



 

 



 

11 Курсаков 

А.В., 

 

15 



 

 

 



Одинцов 


Л.Г. 

«Посиково-

спасательные 

работы  в  условиях 

наводнения»М., 

2002 


12

В.В.Шаховец, 



А.В.Виноградов 

«Первая 


медицинская 

помощь 


в 

чрезвычайных 

ситуациях» 

М., 


2003 

 

 



15 

 

 



 

13



Журнал:  «Төтенше 

жағдайлар 

жəне 

Азаматтық 



қорғаныс жөніндегі  

      материалдардың 

ақпараттық 

əдістемелік  

жоспары» А., 2001 

 



 

 



 

 

 

 



5.Дəрістік кешен. 

 

 

ДƏРІС-1 

 

Тақырыбы: «Өмір тіршілік қауіпсіздігі» курсының теориялық негіздері 

Мақсаты-:-Қауіп-қатерді  тани  білу:  оның  түрін,  болып  жатқан  жерін,  мүмкін  зардаптың, 

зиянның шамасын, қатер болу мүмкіншілігін жəне т.б. 

-болғалы тұрған қауіп-қатердің алдын-алу; 

 -қауіп-қатер болғанда төтенше жағдай кезінде білікті іс-əрекет жасай білу. 

Негізгі сұрақтары 1.Қауіпсіздік, қауіп-қатер түсінігі жəне оның жіктелуі.   

                                2. Өмір сүру ортасының антропогендік қауіп-қатері. 

Қысқаша мазмұны: 1.Қауіпсіздік, қауіп-қатер түсінігі жəне оның жіктелуі.   Қауіпсіздік сыртқы 

жəне  ішкі  қатерден  қорғайтын  тірі  организмнің  қажетті  шарасы.  Қауіп-қатер  –  ортаның  қуат 

жағдайымен,  адамдардың  іс-əрекетімен  тығыз  байланысты  құбылыс,  ол  қоршаған  ортаға  үлкен 

зардабын, зиянын тигізетін құбылыс, процесс, уақиға. Құбылыстарды жіктеумен жəне жүйелеумен 

айналысатын  ғылымды  таксономия  деп  атайды.  Қауіп  –  қатер  шыққан  тегі  бойынша  бірнешеге 

жіктеледі: табиғи, техногендік, антропогендік, экологиялық, биологиялық. 



2.Өмір  сүру  ортасының  антропогендік  қауіп-қатері.  Антропогендік  қауіп  адамдардың 

шаруашылық  іс-əрекетінің  жəне  өзі құрған  обьектілерінің  жұмысының  нəтижесінде пайда болады 

да əрі адамдардың денсаулығына жəне өмір сүру ортасына кері əсерін тигізеді. Өмір сүру ортасына 

адам іс-əрекетінің кері əсер етуінің негізгі факторларына атмосфералық ауаның ластануы жатады. 

Атмосфераның  ауасын  ластайтын  негізгі  антропогендік  көздер  қатарына  өнеркəсіп  орындарының 

кейбір  салалары,  автокөлік,  жылу  энергетикасы  жатады.  Атмосферадағы  қоспалардың  жəне 

олардың қозғалысы екінші деңгейдегі өте улы қосылыстардың пайда болуына əкеліп соғады:  қара 

түтін (смог), қышқыл жаңбыр, озон қабатын бұзатын қосындылар. 



Өздігінен тексеруге арналған сұрвақтар:Өмір қауіпсіздігі пəні нені оқытады. Қауіп-қатер дегенді 

қалай түсінесіз.Міндеттері қандай. 

Пайдаланатын əдебиеттер: С.Арпабеков «ӨТҚ» 3-14 бет. 

Р.М.Рустенова «БЖ» 3  бет 

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет 



 

Дəріс-2 

Тақырыбы:  Халықтың  өмір  сүруін  қамтамасыз  етудегі  Азаматтық  қорғаныстың    ролі  мен 

мақсаты. 

Мақсаты  :Əр  қоғамда    ең  басты  ,  бағалы  нəрсе  –адам.  Сондықтан  барлық  қорғау    шараларында  

адамдардың қауіпсіздігін ескеру-негізгі мақсат.  



Негізгі сұрақтары: 1.АҚ жүйесінің құрылымы мен міндеттері. 

Қысқаша  мазмұны:  АҚ  жүйесінің  құрылымы  мен  міндеттері.  Азаматтық  қорғаныс  жүйесінің 

құрылу  тарихы.  1920  жылдары  жергілікті  əуе  шабуылынан    қорғану  жүйесі  құрылды.  Кеңестер 

одағында  ХƏҚЖ  1961  жылы  Азаматтық  қорғаныс  деп  өзгертілд,  Азаматтық  қорғаныстың  негізгі 

мақсаты  əр  түрлі  төтенше  жағдайларда  халықты  қорғау,  адамдардың  өмірін  сақтап қалу,  олардың 

қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету  жəне  халықтың  еңбегімен  жасалған  барлық  байлықты  сақтап  қалу. 

Азаматтық  қорғаныс  міндеттері.  Азаматтық  қорғаныстың  басқару  орындары.  Азаматтық 

қорғаныстың негізгі күштері.  

Өздігінен  тексеруге  арналған  сұрвақтар:АҚ  жүйесінің  міндеттерін  атаңыз.Азаиматтық  қорғаныс  

жүйесінің құрылуы.Азаматтық қорғаныс күштеріне түсінік беріңіз. 

Пайдаланатын əдебиеттер :С.Арпабеков «ӨТҚ» 120-126 бет. 

Р.М.Рустенова «БЖ» 5-9  бет 

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.  

 

                      Дəріс-3 

 

Тақырыбы:             Табиғи төтенше жағдайлар 

Мақсаты-:Табиғи  жағдайда  болатын  төтенше  жағдайлардан  сақтану,  тұрғындарды  су 

тасқынынан сонымен қатар боран , дауыл кездерінде қорғау. 

Негізгі  сұрақтар:  мазмұны    1.  Литосфералық  қауіптер  (жер  сілкінісі,  сел,  қар  көшкіні)    2. 

Гидросфералық қауіптер (су тасқыны)  3. Атмосфералық қауіптер (құйын, боран) 4. Табиғи 

тж кезінде жергілікті халықты қорғау. 

Қысқаша  мазмұны    Литосфералық  қауіптер (жер  сілкінісі,  сел,  қар  көшкіні)  Жер  сілкінісі  – 

бұл  жер  қыртысында  немесе  мантияның  үстіңгі  бөлігінде  кенеттен  болған  қозғалыс  пен  жарылыс 

нəтижесінде  пайда  болған,  елеулі  ауытқу  түрінде,  үлкен  қашықтыққа  таралатын  жер  асты  дүмпуі 

мен  жер  астының  қозғалысы.  Жер  сілкінісінің    күштілігі  халықаралық  12  балдық  Рихтер 

шкаласымен  өлшенеді.  Сел  –  тау  өзенінің  өз  арналарынан  кенеттен  көтеріліп,  деңгейінің  күрт 

өзгеруі  жəне    тау  жыныстары  бұзылуынан  болатын  қуатты  ағын.    Қар  көшкіні  –  бұл  қар 

массасының тау беткейі бойынша төмен қарай жылдам лықсуы. Қазақстанда 95 мың шаршы км тау 

аумағы қар көшкіні қаупіне ұшырайды.  



   Гидросфералық қауіптер (су тасқыны) Су тасқыны - өзен, көл немесе теңіз суының деңгейінің 

көтеріліп,  жердің  белгілі  бір  бөлігінің  су  астында  қалуы.  Бұл  құбылыс  біздің  елімізде  жиі  болып 

тұрады.  Əсіресе    Жайық,  Ойыл,  Эмбі  өзендері.  Көптеген  су  басудың  негізгі  себептеріне  нөсер 

жаңбыр жаууы, қардың, мұздақтардың үздіксіз еруі жатады.  



   Атмосфералық қауіптер (құйын, боран) Дауыл – жойқын күші бар жəне едəуір созылатын, 30 

м/с  жылдамдықпен  соғатын  жел.  Дауылдардың  пайда  болуына  ауа  айналымының  ерекше 

жағдайында  пайда  болып,  атмосферадағы  тепе-теңдіктің  өте  жоғары  жылдамдықпен  аяқ  астынан 

бұзылуы  əсер  етеді.  Шаңдақ  дауыл  –  бұл  күшті  жел  салдарынан  шаңның,  құмның,  топырақтың, 

тұздың  жəне  көлемі  1  мм  аз  басқа  да  бөліктердің  ауаға  көтерілуі.  Қазақстанда  шаңдақ  дауыл  – 

сəуір,  мамыр  жəне  қыркүйек  айларында  жиі  байқалады.  Боран  –  табиғаттың  тосын  күштері 

көріністерінің бірі. Қардың басуы, боран туралы хабар болған  бойда  кедергілер орнатылып қарсы 

əртүрлі шаралар жасалады. 



Табиғи тж кезінде жергілікті халықты қорғау. Қазақстан Республикасында ТЖ жөнінде бірнеше 

заңдар қабылданған: 

1. «Табиғи жəне техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» 

2. «Авариялық құтқару қызметі жəне құтқарушылардың мəртебесі туралы» 

3. «Азаматтық қорғаныс туралы» 

4. «Өрт қауіпсіздігі түралы» 



5. «Төтенше жағдайлардағы құқықтық тəртіп туралы» 

6.  «Радиациялық қауіпсіздік туралы» 



Өздігінен тексеруге арналған сұрақтары:  

Пайдаланатын əдебиеттер: С.Арпабеков «ӨТҚ» 120-126 бет. 

Р.М.Рустенова «БЖ» 5-9  бет 

Н.Г.Приходько «БЖ» 16-20, 23-26 бет.  

 

Дəріс-4 

    Тақырыбы:  Техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар жəне онда 

көмек көрсетуді ұйымдастыру            

Мақсаты-Күнделікті  жүріп  жатқан  жұмысты  ,  оқуды,    өндіріс  заттарын  өндіруді  халыққа 

түрлі қызмет  (сауда, көлік жұмысы) көрсетіді  тоқтатпау.  Кенеттен  болатын  жұмыстардың  

сипатына,  көлеміне қарай  деру шара  қолдануы керек. 



Негізгі  сұрақтар1.  Техногенді  сипаттағы  тж-ға  жалпы  түсінік.  ҚƏУЗ  жəне  радиоактивті 

заттар бөлетін авариялар 

Қысқаша  мазмұны  Техногенді  сипаттағы  тж-ға  жалпы  түсінік.  Төтенше  жағдай  дегеніміз  -  

табиғат  немесе  өндіріс  апаттарының  зардаптарын  күнделікті  қызметпен,  қаражатпен  жоюға 

мүмкіндік  бермейтін,  ол  үшін  əдейі  материалдық,  техникалық,  ақша  қаражатын  жəне  адам  күшін 

талап  ететін  жағдай.  Техногендік  сипаттағы  төтенше  жағдайлар  деп  адамдардың  өз  қолдарымен 

жасалып жатқан апаттар мен қирауларды айтады.  

 (ƏКУЗ)  –  шаруашылық  мақсатта  қолданылатын  зат.  Жабық  ыдыста  қысыммен  сақталады,  ыдыс 

қирағаннан кейін қысым атмосфера қысымына дейін төмендейді. 

Өздігінен  тексеруге  арналған  сұрақтар:Төтенше  жағдайдың  зардабын  жою    үшін  істелетін 

жұмыстар қандай. Апат болған жағдайда  адамдар қандай қимыл жасау керек. 

Пайдаланатын əдебиеттер: Арпабеков 

Рустенова 80-88, 92, 93, 98-100 беттер 

Исанов  71-84 бет 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет