Дəріс-14   Тақырыбы: Аса қауіпті  мəнді аурулар

Рустенова- 305  

Дəріс-15 

Тақырыбы: Салауатты өмір сүру салтының элементтері 

Дəріс мазмұны: 

1. Қозғалыс режимі 

2. Мезгілді тамақтану 

3. Жеке гигиена 

4. Зиянды дағдылар 

Əдебиеттер: 

Арпабеков 214 

Рустенова 298-304 

Өздігінен тексеруге арналған сұрақтар.:Жүрек ауырған адамға көрсететін көмегіңіз қандай. 

Биологиялық жəне клиникалық өлім. 

Пайдаланылған əдебиеттер: 1. Арпабеков 201-207 

2.  Рустенова 264-267, 279-286 б. 

3. 114-116, 143-144 б. 

4. 279-287, 322-324 б. 

6.Семинар (практикалық) сабақтардың жоспары. 

 

№ 

Тақырып 

Мазмұны 

Апта 

Əдебиет 

1 

 Бейбітшілік жəне 

соғыс кезіндегі 

төтенше жағдай 

 

АҚ 

жүйесінің 

қалыптасу тарихы 

 

АҚ 

жүйесі 

құрылымының 

ұйымдастырылуы 

 

Халықты 

қорғаудың 

негізгі  принциптері  жəне  АҚ 

жүйесінің негізгі принциптері 

 

1 

Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 5-9 бет 

2 

Табиғи төтенше 

жағдай кезіндегі 

қауіпсіздік 

ережелері 

 

Жерсілкінісі 

 

Су тасқыны, сел 

 

Боран 

жəне 

құйын(смерч) 

 

Қар көшкіні, опырма 

 

Орман өрті 

 

2 

Рүстенова  Р.М. 

«БЖ»  151-178 

бет 

 

 

3 

ҚƏУЗ 

зақымданғандағы 

алғашқы көмек 

 

 

ҚУƏЗ 

уланғандағы  

алғашқы медициналық көмек 

 

Жалпы 

улы 

əсерлі 

ҚУƏЗ-мен    зақымданғандағы 

алғашқы көмек 

 

Тұншықтырғыш  ҚУƏЗ 

жəне  жалпы  улы  əсері  бар 

заттармен  зақымданғандағы 

алғ. мед. көмек  

 

3 

Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 108-114 

бет 

4 

: Қазіргі 

зақымдаушы 

ошақтар жəне 

олардың 

зақымдаушы 

факторларына 

сипаттама 

 

Ядролық қару 

 

Фитотоксикалық 

уландырғыш заттар 

 

Бактериялық қару 

 

Қазіргі  зақымдандыру 

құралдары 

 

4 

 Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 16-27 бет 

5 

Төтенше 

жағдайдың 

зақымдаушы 

 

Халықты 

радиоцияға, 

химияға 

жəне 

бактериологиялық 

қаруға  

5 

Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 33-35, 

63- 69 бет 

факторларынан 

халықты қорғау 

қарсы қорғау 

 

Бейбітшілік  жəне  соғыс 

кезінде 

қауіпті 

жағдайда  

туғанда  халықты  хабардар 

ету: 

      а) «Əуе дабылы» сигналы 

      б) 

«Радиоактивті 

зақымдану қаупі» сигналы  

      в)  «Химиялық  шабуыл» 

сигналы 

      г) 

«Бактериальды 

шабуыл» сигналы  

 

 

6 

 ТЖ  зақымдаушы 

əсерінен  халықты 

қорғау 

 

 

1. Панаханалар. 

   2.. 

Жеке 

қорғаныс 

құралдарына сипаттама: 

а) Газқағарлар, оның 

жіктелуі, құрылысы 

б) Респираторлар, мақталы-

дəкелі таңғыштар 

в) Қорғаныс киімдерінің 

жіктелуі мен маңызы 

г) Жеке қорғаныстың 

медициналық құралдары ( 

ЖА-2, ЖЗП-8) 

3. Газқағарлар мен 

респираторларды қолдану 

ережесі 

 

6 

: 

  Рүстенова 

Р.М.  «БЖ»  60 

бет 

7 

Медициналық 

білім негіздері 

 

Медициналық 

аптечканың құрылымы жəне 

онымен танысу 

 

Жеке дəрі -дəемек 

қобдишасының құрылысы 

жəне онымен танысу 

 

Зақымданушыларды 

тасмалдау құралдарымен 

танысу 

 

Зақымданушыларға 

таңғыш салу əдістері     

 

7 

Рүстенова  Р.М. 

«БЖ» 

316-322 

бет 

8 

 Шұғыл 

реанимациялық 

көмек 

 

 

Биологиялық жəне 

клиникалық өлім белгілері 

 

Жүрек жұмысын 

қалпына келтіру( 

 

 

Жүрекке жанама 

массаж 

 

Инсульт жəне инфаркт 

түсінігі, белгілері жəне 

алғ.мед. көмек 

 

Алғ. мед. көмекті 

қажет ететін басқа да 

аурларға сипаттама: кома, 

естен тану, коллапс, 

асфиксия, демікпе, шайқалу 

синдромы 

8 

  Рүстенова Р.М. 

«БЖ»262-278, 

279-286 бет 

 

 

Өкпені жасанды 

демалдыру 

 

Суға кету кезіндегі 

алғашқы мед. көмек 

 

9 

 Жарақаттар  

кезіндегі  алғашқы 

медициналық 

көмек 

 

 

1.Тасымалдау əдістері мен 

түрлері  

Бас-ми жəне омыртқа 

жарақаттанғандағы  а.м.к. 

 

Кеуде, іш жəне бел 

жарақаттанғандағы а.м.к. 

 

Спорттық жарақаттар 

 

Жарақаттық шок жəне 

ағзаның шок күйі 

 

9 

 Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 219-

233,236 бет 

 

10 

Тірек-қимыл 

аппараттарының 

жарақаты кезіндегі 

алғашқы көмек 

 

Сынықтар 

 

Тасмалдау 

иммобилизациясы 

 

Ұзақ  қысылып  қалу 

синдромы 

 

Соғып  алу,  созылу, 

жарылу, буын шығу 

 

10 

Рүстенова  Р.М. 

«БЖ» 

203-

212,316 бет 

11 

Жаралар  кезіндегі 

алғашқы көмек 

 

Жаралар түрларі 

 

Инфекциялы жаралар 

 

Асептика жəне 

антисептика 

 

Таңғыш салу 

 

11 

  Рүстенова  Р.М. 

«БЖ» 183 

12 

: 

Қасырау 

кезіндегі  алғашқы 

көмек 

 

Қансырау, оны 

уақытша жəне ақырғы  

тоқтату əдістері 

 

Ішкі қансырау 

кезіндегі а.м.к. 

 

Нүктелердің ағзадағы 

орналасуы жəне нүктені басу 

 

Қан құю 

 

Қан тоқтатудың  

халықтық əдістері 

 

12 

 Рүстенова Р.М. 

«БЖ» 180-183 

                   

Арпабеков 

«ӨТҚ»   

 

13 

Улану 

кезіндегі 

алғашқы көмек      

 

Зиянды  əрекеттер  жəне 

олардан арылу жолдары 

 

Инфекциялы 

аурулар, 

олардан қорғану 

 

Жыныс  аурулары,  оларды 

емдеу жолдары  

 

13 

  Рүстенова Р.М. 

«БЖ»258-

260,248-251 бет 

 

14 

 Термиялық 

жарақаттары 

кезіндегі  алғашқы 

көмек 

 

Күйік дəрежелері, 

күйік кезіндегі алғашқы 

көмек 

 

Үсік дəрежелері, күйік 

кезіндегі алғашқы көмек 

 

Күн тию жəне жылу 

соғу 

 

Электр тоғы 

соққандағы алғашқы көмек 

14 

  Рүстенова Р.М. 

«БЖ»238-

242,246 б т 

 

 

15 

 Салауатты 

өмір 

салты 

 

1..Зиянды  əрекеттер  жəне 

олардан арылу жолдары 

2.Инфекциялы 

аурулар, 

олардан қорғану 

3.Жыныс  аурулары,  оларды 

емдеу жолдары  

 

15 

Рүстенова  Р.М. 

«БЖ» 

288-315 

бет 

 

7.  Пəнді оқыту жөніндегі əдістемелік нұсқаулар. 

 

Тіршілік қауыпсыздық негіздері курсын жақсы меңгеру үшін жəне жоғарғы оқу орнында оқуға 

əзірлену  үшін  ең  алдымен  сабақтың  əдістемесін  жасап  алу  керек.  Жетістіктің  негізгі  шарты  – 

жүйелі  түрде  оқу.  Кез  келген  кітапты  оқи  беру  пайдасыз,  оны  конспектілеу  қажет.  Яғни  өзіңе 

керегін, яғни өзіңнің түсінгеніңді жазып алу керек. Кітапты тұтас көшіруге болмайды. Ал түсінбей 

қалған нəрселеріңді келесі сабақта мұғалімнен сұрап алып, қайта қосымша конспектілеу керек. Егер 

кітаптың белгілі бір тарауы түсініксіз болып қалса да, бұл сіздің қабілетіңіздің көрсеткіші емес, бұл 

тек өзіңізге  жəне басқа адамдарға сұрақ қоя білмегеніңізден. Орта мектептің көлемінде де «неге?», 

«не үшін?», «қайдан?» деген сұрақтарсыз оқуға мүмкін еместігі белгілі.  

Курста  кездесетін  қорытындыларды  өз  беттерімен  жасау  қажет  (белгілі  бір  уақыт  өткеннен 

кейін, конспектіге қарамай немесе оқулыққа қарамай жасауға тиісті.)  

Сіз  дұрыс  анықтама  беріп  үйренгеннен  кейін,    қайда  жəне  қалай  қолданылатындығын 

түсіндіріңіз,  өздігіңізден  практикалық  жұмыстарды  істеп,  жоғарыда  көрсетілген  сұрақтарға  жауап 

беріп, қорытынды жасап үйренуіңіз керек. Бұл жағдайда, берілген тарауды оқып үйрену, аяқталған 

деп есептеуге болады.  

Қорытындыларды,  анықтамаларды  жəне  тұжырымдамаларды  жаттап  алуға  үйренбеу  керек. 

Олардың мəнін түсіну қажет.  

      

Практикалық сабақ-1 

Тақырыбы: « Бейбітшілік жəне соғыс кезіндегі төтенше жағдай» 

Мазмұны: 

1.АҚ жүйесінің қалыптасу тарихы 

2.АҚ жүйесі құрылымының ұйымдастырылуы 

3.Халықты қорғаудың негізгі принциптері жəне АҚ жүйесінің негізгі принциптері 

Əдістемелік нұсқау: 1.Тақырыпты  игеру үшін  территориялық, аймақтық  жəне объективті  

деңгейдегі  АҚ  жүйесінің  құрылымдық  сызбанұсқасын пайдалану. 

2.  Тақырып бойынша оқулықтар , басқа да  көрнектілер  қолдану (плакат) 

Əдебиеттер: Рустенова Р.М. 5-9 бет 

                       ТЖ  жөніндегі ҚР заңы. Алматы 1999, 31-35 бет  

                      Исанов К.Ш. 5-7, 11-14, 14-15, 47-85 беттер 

                      Кирилова Г.Н. 33-73, 81-83 беттер 

                       Приходько Н.Г. 20-22, 156-213.   

 

Практикалық сабақ-2 

Тақырыбы:  «Табиғи төтенше жағдай кезіндегі қауіпсіздік ережелері» 

Мазмұны: 

1.Жер сілкінісі 

2.Су тасқыны, сел 

3.Боран жəне құйын(смерч) 

4.Қар көшкіні, опырма 

5.Орман өрті 

Əдістемелік нұсқау: 1.  Тақырыпты игеру үшін   табиғи төтенше  жағдайдың  жіктелу кестесін  

пайдалану. 

3. 

Тақырып  бойынша көрнектілер (плакаттар) жəне оқулықтарды  қолдану. 

Əдебиеттер:Рустенова Р.М. 151-177 бет. 

 

 

Практикалық сабақ-3 

Тақырыбы: «ҚƏУЗ зақымданғандағы алғашқы көмек» 

Мазмұны: 

1.ҚУƏЗ уланғандағы  алғашқы медициналық көмек 

2.Жалпы улы əсерлі ҚУƏЗ-мен  зақымданғандағы алғашқы көмек 

3.Тұншықтырғыш ҚУƏЗ жəне жалпы улы əсері бар заттармен зақымданғандағы алғ. мед. көмек  

Əдістемелік нұсқау:Студенттерге    химиялық ошақ  туралы  түсінік  беру. 

                                  1. УЗ-нің  топтары туралы   түсіндіріп , оның адам   ағзасына əсерін  айтып 

кету. 

                                 2. Ағзаға УЗ  ену жолдарын  түсіндіру. 

Үлестірме материалдар: Көрнекілік ретінде « химиялық қарудың  зақымданушы  əсері» 

Əдебиеттер: Ихсанов К.Ш. 85-90 бет 

Рустенова Р.М.                       11-25 

 

Практикалық сабақ-4 

Тақырыбы: «Қазіргі зақымдаушы ошақтар жəне олардың зақымдаушы факторларына сипаттама» 

Мазмұны: 

1.Ядролық қару 

2.Фитотоксикалық уландырғыш заттар 

3.Бактериялық қару 

4.Қазіргі зақымдандыру құралдары 

Əдістемелік нұсқау:1. ядролық қарудың зақымдаушы  қасиетін  түсіндіруге  басты көңіл бөлу. 

2.Ядорлық жарылыс  кезінде 4  зақымдаушы  факторлары: соққы толқын,  жарық сəулесі,  өткір 

радиация жəне  радиактивті зақымдану. Осы факторларды меңгерту. 

3. Зақымдаушы факторлардың  физикалық əсері соққы тоқынын  күшті  дауылмен,  жарық сəулесі  

күн  сəулесінің  соққысымен,  өткір радиацияны  рентген  сəулесімен  салыстырып  түсіндіру. 

Үлестірмелі құрал:АҚ  жүйесінің  таблицасын  пайдаланып  , ядролық  жарылыс  факторларының  

зақымдаушы  əсерін  көрсету. 

Əдебиеттер:1. Ихсанов К.Ш. 85-87 

                       2. Кирилова Г.Н. 83-85; 153-160 

                       3. ПриходькоИ.г  20-22 

                      4. Рустенова Р.М. 11-16; 117-125 бет.  

 

 

 

Практикалық сабақ-5 

Тақырыбы:  «Төтенше жағдайдың зақымдаушы факторларынан халықты қорғау» 

Мазмұны: 

1.Халықты радиоцияға, химияға жəне бактериологиялыққа көруге  қарсы қорғау 

2.Бейбітшілік жəне соғыс кезінде қауіпті жағдайда  туғанда халықты хабардар ету: 

      а) «Əуе дабылы» сигналы 

      б) «Радиоактивті зақымдану қаупі» сигналы  

      в) «Химиялық шабуыл» сигналы 

      г) «Бактериальды шабуыл» сигналы  

Əдістемелік  нұсқау:1.  студенттерге    халықты  радиацияға  .,  химияға  жəне    бактериалогиялық,  

қаруға қарсы қорғау  жолдарын  кесте  түрінде көрсету. 

2.  Бейбітшілік    жəне  соғыс  кезіндегі    қауіпті    жағдайда    халықты      хабардар  ету    жолдарын  

студенттерге   сызбанұсқа  ретінде  жаздыру. 

Үлестірмелі құрал:  « Халықты қорға жолдары »  сызбанұсқаны қолдану. 

Əдебиет: Рустенова Р.М. 35-41 

 

 

Практикалық сабақ №6 

Тақырыбы: «ТЖ зақымдаушы əсерінен халықты қорғау» 

Мазмұны: 

   1. Панаханалар. 

а) Газқағарлар, оның жіктелуі, құрылысы 

б) Респираторлар, мақталы-дəкелі таңғыштар 

в) Қорғаныс киімдерінің жіктелуі мен маңызы 

г) Жеке қорғаныстың медициналық құралдары ( ЖА-2, ЖЗП-8) 

2. Газқағарлар мен респираторларды қолдану ережесі 

 

 

Əдістемелік нұсқау:1. Қорғанысқа арналған  панаханалар  туралы  мақсатты түрде  сабақ беру. 

2. Панахананың   қорғаныш қасиеттерін  анықтап  көрсету,  мүмкіншілігіне  жалпы панахананы 

көрсету. 

3.  Қорғаныс  орындарында    адамдардың    өздерін  ұстау  ережелерін    жəне    толтыру  тəртібімен  

таныстыру. 

4. Жеке қорғаныс құралдарымен  жеке таныстыру , олармен қолдану тəсілдерін  көрсету.  Тыныс 

алу  жолдары:    маталы  маска,    мақталы  дəкелі  таңғышпен.    Тері  қорғау    құралдарымен    жеке 

таныстыру. 

Материалдар:  газқағар  ГП-5,  ГП-7,  мақталы  –дəкелі  таңғыш,  респиратор,  ИПП-8  (ЖҚП-8)  

плакаттар. 

Əдебиеттер: Ихсанов 96-108, 98-102. 

 Кирилова 177-181,188-191. 

Рустенова 35-41,42-60 

 

Практикалық сабақ №7 

Мазмұны: 

Тақырыбы: «Медициналық білім негіздері» 

1.Медициналық аптечканың құрылымы жəне онымен танысу 

2.Жеке дəрі -дəемек қобдишасының құрылысы жəне онымен танысу 

3.Зақымданушыларды тасмалдау құралдарымен танысу 

4.Зақымданушыларға таңғыш салу əдістері     

 

Əдістемелік  нұсқау:Медициналық  заттардың    əр  түрін    жеке  оқып,  дəрі-дəрмек      аттарымен 

оларды  пайдалану  жолдарымен  танысу. 

Материалдардың қамтамасыз етілуі:  медициналық аптечка., жеке аптечка (АП-2) 

Əдебиеттер: Ихсанов 101-106 бет, 

Рустенова 53-56 бет 

Кирилова 191-193 бет 

 

Практикалық сабақ №8 

Мазмұны: 

Тақырыбы: «Шұғыл реанимациялық көмек» 

1.Биологиялық жəне клиникалық өлім белгілері 

2.Жүрек жұмысын қалпына келтіру( 

 

3.Жүрекке жанама массаж 

4.Инсульт жəне инфаркт түсінігі, белгілері жəне алғ.мед. көмек 

5.Алғ. мед. көмекті қажет ететін басқа да аурларға сипаттама: кома, естен тану, коллапс, асфиксия, 

демікпе, шайқалу синдромы 

6.Өкпені жасанды демалдыру 

7.Суға кету кезіндегі алғашқы мед. көмек 

Əдістемелік нұсқау:Алғашқы медициналық көмек  беру мамандарының пікірі  бойынша  

-зақымданушыны  тек өлім  қаупі туып   тұрса ғана   орнынан қозғау; 

- міндетті түрде « жедел-жəрдем»  шақыру. 

-«жедел-жəрдем»  келгенше,  зақымданушыға  көмек көрсетуді  тоқтатпау. 

   Егер  зақымданушы    есінде  болса,    міндетті  түрде    көмек    беру  туралы      рұқсат  сұрау.  Тек 

қасында  ата-анасы  жоқ  болса  ғана  рұқсат  сұрау  міндетті емес. 

Материалдармен  қамтамасыз  ету:  шұғыл    реанимациялық    көмек    беру    имитациясы    үшін   

манекен ,  простыня,  кушетка, дəке.  

Əдебиет: Рустенова Р.м. 264-267 бет 

                Исанов К. Ш. 114-116 бет. 

               Кирилова Г.Н. 278-279 бет 

 

Практикалық сабақ №9 

Тақырыбы: «Жарақаттар  кезіндегі  алғашқы медициналық көмек» 

Мазмұны: 

1.Бас-ми жəне омыртқа жарақаттанғандағы  а.м.к. 

2.Кеуде, іш жəне бел жарақаттанғандағы а.м.к. 

3.Спорттық жарақаттар 

4.Жарақаттық шок жəне ағзаның шок күйі  

5.  тасымалдау əдістерімен түрлері 

Əдістемелік нұсқау:1. тек өмірге қауіп  төнгенде  ғана  тасымалдау қажет. 

2.тасымалдау тəртібін сақтау  

 3.  Жаман  жол    ,    жылдамдық  өзгерісі,  бұрылыстарда    қатты  қозғалу  ,  тасымалдаушыны  

дұрыс орналастырмау т.б. себептер. Қосымша жарақатқа  жəне   жарақаттық шоққа əкелу 

мүмкін. 

Құралдар:  стандартты   носилка қолда бар заттар,  лямки. 

Əдебиеттер:Рустенова Р.М. 203-219, 224-233,236 беттер. 

 

 Практикалық сабақ № 10 

      

   Тақырыбы:»Тірек-қимыл аппараттарының жарақаты кезіндегі алғашқы көмек» 

Мазмұны: 

1.Сынықтар 

2.Тасмалдау иммобилизациясы 

3.Ұзақ қысылып қалу синдромы 

4.Соғып алу, созылу, жарылу, буын шығу 

Əдістемелік нұсқау: Жарақ кезіндегі алғашқы көмек  зақымданушының  жарақаттанған  жерін  

орнынан  қозғалтпау. Сонымен  қатар  ауырсынуды  бəсеңдету.  

 Шендеуіш салған  кезде  кем дегенде  2 буынды  қозғалмайтын  күйге  келтіру қажет:  біреуі 

жарақаттан  жоғарырақ, 2-шісі  жарақаттан   төменірек  орналасу  керек . 

Ірі  сүйек  сынса-3    буынды    біріктіру.  Иқ  сынғанда    тек  иық    пен  жауырын    бөлігімен    бірге  

садақ  сүйек бөлігін  де  бірге бекіту  қажет. Жамбас сүйек  сынғанда  тізе жəне  тобық  сүйек  

буындарын  қозғалмайтын  күйге келтіру  қажет. 

   Шендеуіш   киі жəне аяқ киім үстіне  салған  дұрыс. Егер стандартты   немесе қол астында  

шендеуіш  табылмаса,  зақымданған  мүшені  сау  мүшеге  байлап  бекітуге  болады. 

   Үлестірме  материалдар:  дəке,    ИПП,  мақта    стандартты    шендеуіш,  қолда  бар  заттан  

жасалған  шендеуіш, марлі. 

Əдебиеттер: Ихсанов К.Ш. 131-138 

 Кирилова Г.Т. 218-223  

Рустенова 203-211 

 

 

Практикалық сабақ № 11 

Тақырыбы:  «Жаралар кезіндегі алғашқы көмек» 

Мазмұны: 

1.Жаралар түрларі 

2.Инфекциялы жаралар 

3.Асептика жəне антисептика 

4.Таңғыш салу 

Əдістемелік нұсқау:1. Жаралар олардың жіктелуін  жақта  олардың жіктелуін  жатқа білу . 

3. 

Жараға инфекцияны  түсіруді  алдын-алу жəне  инфекция  түскеннен кейінгі көрсетілетін  

алғашқы медициналық көмек  көрсету əдістерін  игеру. Асептика,   антисептика  ұғымын түсіну. 

Əдебиеттер: Рустенова Р.М. 190-195 бет 

 

Практикалық сабақ № 12 

Тақырыбы: «Қансырау кезіндегі алғашқы көмек» 

Мазмұны: 

1.Қансырау, оны уақытша жəне ақырғы  тоқтату əдістері 

2.Ішкі қансырау кезіндегі а.м.к. 

3.Нүктелердің ағзадағы орналасуы жəне нүктені басу 

4.Қан құю 

5.Қан тоқтатудың  халықтық əдістері 

Əдістемелік нұсқау:1, Шын суретті көзге елестету  үшін  макияж жасау: 

- 

тыныс алу  жетіспегенде ( бет негізі ақ-сұр  карандаш, ерін айналасын көкшіл); 

- кеуде  бөлігінде   ауырсыну( бет негізі ақ –сұр карандаш, маңдайына  глицерин); 

- қансырау(зақымданған  жерге жасанды   қан (памада); 

-үлкен  жара ( теріге негіз  қара карандаш, пластилин(ішін кесіп), қолдан жасанды қан); 

-жарадағы бөгде зат (ірі жараны  имитациялағанда  пластилин қою). 

2. қан тоқтатуды   күйдіргі салып  жəне қолмен басып  көрсету. 

3.  студенттерді  бағалау олардың  қанды дұрыс  тоқтатпағандарына  байланысты болады. 

Əдебиеттер:Рустенова Р.М. 180-188 бет. 

                               Исанов К.Ш.  126-129 бет 

                               Кирилова Г.Н. 212-216  бет 

                                Приходько Н.Г. 328-3 33 бет 

                                Богоявлеинский И.Ф. 127-139 бет  

 

                    

Практикалық сабақ № 13 

Тақырыбы:      «Улану кезіндегі алғашқы көмек»    

Мазмұны:        

1.Саңырауқұлақпен жəне тамақпен уланудың белгілері жəне а.м.к. 

2.Улы бунақденелілер шаққандағы көмек 

3.Жануарлар шапқандағы алғашқы көмек 

4.Өсімдіктертермен уланған кездегі көмек 

Əдістемелік  нұсқау:  жедел  жағдайда    алғашқы  медициналық  көмек    көрсетудің    жалпы 

ережелері. Оқиға болған  жерді қарау,  зақымданушыны  бірінші ретті қарау,  «жедел –жəрдем» 

шақыру,  зақымданушыны    екінші  ретті  қарау.  Зақымданушыға    алғашқы  медициналық    көмек 

кешенді  шаралар түрінде  жүргізілуі  қажет. 

Құралдар: оқулықтар,  плакаттар, суреттер. 

Əдебиеттер: :Рустенова Р.М. 258-260, 248 бет. 

                               Исанов К.Ш.  149-150, 300-304, 311-321 беттер 

                               Богоявлеинский И.Ф. 218-221 бет  

 

 

Практикалық сабақ № 14 

Тақырыбы: Термиялық жарақаттары кезіндегі алғашқы көмек 

Мазмұны: 

1.Күйік дəрежелері, күйік кезіндегі алғашқы көмек 

2.Үсік дəрежелері, күйік кезіндегі алғашқы көмек 

3.Күн тию жəне жылу соғу 

4.Электр тоғы соққандағы алғашқы көмек 

Əдістемелік нұсқау:Сабаққа  дайындаудың кезінде  мақсатты  түрде  зақымданушыны  белгілеп,    

оған  жағдайдың    қалай  болатыны  түсіндіру.  Көз  алдына  шын  суретті  бейнелеу  үшін  макияж 

салуға болады. 

Бірінші  деңгейдегі  күйікте  зақымданушының  күйік  шегін    қызыл  қарандашпен  белгілеу;  екінші 

ретті  күйікті имитациялау үшін  қызыл қарандаш, вазилин жəне жұқа қағаз салфетка; үшінші 

реттік күйік үшін қара қарандаш ; төртінші реттік күйік үшін  бөтелкенің   жағылған тығынын  

пайдаланады. 

Үлестірмелі құрал:1. Дəке , мақта , жеке таңғыш пакет; 

2.Мүмкіндігінше  шұғыл жағдайды имитациялау үшін  манекен  қолдану. 

Əдебиеттер:Богоявлинский И.Ф.66-83 

                      Исанов К.Ш.             142-143  

Практикалық сабақ №15 

Тақырыбы: Салауатты өмір салты 

Мазмұны: 

1.Зиянды əрекеттер жəне олардан арылу жолдары 

2.Инфекциялы аурулар, олардан қорғану 

3.Жыныс аурулары, оларды емдеу жолдары  

Əдістемелік  нұсқау:  Зиянды  заттарды    қолданғанда    ағзаның    ішкі  ортасының    қалай 

өзгеретіндігін    суреттер  арқылы  көрсету.  Шылымды  жəне  ішімдікті  тастауға    пайдалы  кеңес 

беру. 

Жыныс ауруларының  белгілерін кесте түрінде көрсету( Рустенова Р.М. 310 бет)  

Үлестірмелі құралдар: оқулықтар, суреттер. 

Əдебиет: Рустенова Р.М. 293-315 бет  

жүктеу/скачать 449,02 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: