Педагогикалық кәсіп пен іс-әрекеттің жалпы сипаттамасы

• Ежелгі Вавилонда, Египетте, Сирияда мұғалімдер ең алдымен жрецы болды.
• Ежелгі Грецияда – мұғалімдер өте ақылды, талантты азаматтардан алынды: педономдар, педотрибтар, дидаскалдар, педагогтар.
• Ежелгі Римде император мұғалім ретінде мемлекеттік лауазымдағы адамдарды, ғылымды жақсы білген, саяхатшыларды, көп көргендерді қойды, яғни бұндай адамдар басқа халықтың тілін, салт-дәстүрін білетін адамдар.
• Ежелгі Қытай жазбаларында біздің эрамызға дейінгі XX ғасырларда елде халық ағарту ісімен айналысатын министрлік болғаны айтылады.

• педагогикалық іс-әрекет құрылымы (Н.В:Кузьмина, А.И.Щербаков т.б.);
• педагогикалық техника (Ю.П.Азаров т.б.);
• мұғалім профессиограммасы (С.А.Сластенин, О.А.Абдуллина т.б.)

• Мақсаты қоғам мақсатымен анықталады.
• Басқа іс-әрекеттерді басқаруға бағытталған іс-әрекет. 
• Іс-әрекет субъект – субъектілік және субъект-объектілік сипатта болады. 
• Тұлғаның дамуы мен қалыптасуы бойынша жүргізілетін педагогикалық қарым-қатынастың нәтижелері болашықта ғана айқындалады. 

Мұғалімнің кәсіби маңызды қасиеттерін зерттеумен айналысқан педагогтар: А.К.Маркова, Л.М.Митина, Н.В.Кузьмина, В.П.Симонов, К.Д.Успанов, А.А.Молдажанова т.б.

Мұғалімнің кәсіби негізгі қасиеттеріне мыналар жатады: *оқушыларға деген сүйіспеншілігі, *педагогикалық процесті жүйелі жүргізе алуы, *бақылағыштылығы, *педагогикалық құбылыстарға талдау жасай алуы, *педагогикалық ойлаудың қалыптасуы, *қарым-қатынас жасай алуы, *ұжымшылдығы, *шығармашылығы 

Н.В.Кузьмина бойынша педагогикалық іс- әрекет дәрежесі  І (минималды) репродуктивті; педагог өз білгенін өзгелерге айтып бере алады; продуктивті емес. ІІ (төмен) бейімделуші; педагог өз хабарламасын аудитория ерекшелігіне бейімдей алады; аз продуктивті. ІІІ (орташа) локальді модельдеуші; педагог оқушыларды курстың әр бөлімдері бойынша білімге, дағдыларға, іскерліктерге үйрету стратегияларына ие (яғни, педагогикалық мақсат қою, іздестіру нәтижесі бойынша өзіне жауап беру және оқушыларды оқу- танымдық іс- әрекетке бірітіндеп енгізу); орташа продуктивті. ІV (жоғары) – оқушылардың жүйелі модельдеуші білімдері; педагог жалпы пән бойынша орқушылардың дағдылар, іскерліктер ізденісіндегі білімдер жүйесін қалыптастыру стратегиясын меңгерген; продуктивті. V (ең жоғары) – оқушылардың жүйелі модельдеуші іс- әрекеттері мен мінез- құлықтары; педагог өз пәнін оқушы тұлғасын қалыптастыру, оның өзін- өзі тәрбиелеу, өзін- өзі оқыту, өзін- өзі дамыту қажеттіліктерін қалыптастыру құралына айналдыру стратегиясын меңгерген; жоғары продуктивті.

Педагогикалық іс- әрекет тәсілдері: 

• түсіндіру;
• көрсету (иллюстрация);
• оқушылармен бірігіп атқарылатын жұмыс;
• оқушы тәжірибесі;
• тренингтер

Педагогикалық іс- әрекет нәтижесі

Педагогикалық іс-әрекеттің негізгі мақсатының орындалуы ретінде оқушының тұлғалық, интеллектуалдық дамуы, оны тұлға ретінде, іс- әрекет субъектісі ретінде жетілуі, қалыптасуы.

Қазіргі заман мұғалімі қызметіндегі ең басты ерекшеліктердің бірі – жастарға рухани тұрғыдан ықпал жасауды нығайту, сол арқылы еліміздің нағыз белсенді азаматтарын, еңбеккерлерін, Отан қорғаушыларын тәрбиелеп шығару.