Иллюстрациялыматериалдар: слайдтар - 16
Әдебиет: 1.Мазаев В.Т., М.М. Гимадеев, А.А.Королев, Т.Г. Гилепнина, Коммуналыд гигиена Ү.2 код В.Т.Мазаева – 2 ші. Испр. И.дом.М: ГЭОТАР – медиа 2006-304 бет.
2.Коммуналды гигиена Неменко Б.А., У.И.Кенесариев Алматы Ғылыми басылым, 2003-463 бет.
Коммуналды гигиена Акулов К.И., Буштуева К.А., М. Медицина 1986-608 бет.
Жалпы гигиена под ред. А.М.Большакова, В.Г. Маймагулова 1986-608бет.
Қорытынды сұрақтары: Коммуналды гигиена түсінігіне анықтама беріңіздер.
Пәннің негізгі бөлімдерін атаңыз.
Коммуналды гигиенаның даму кезеңдерін атаңыз.
Коммуналды гигиенаның дамуына әйгілі ғылымдардың қосқан үлесі туралы айтып беріңіз?
Қазіргі кездегі коммуналды гигиенаның ерекшеліктерін атаңыз.
Коммуналдық гигиенадағы заңдық құжаттарды атаңыз.
№ 2. 1.Тақырыбы:Қазақстан Республикасында мемлекеттік санитарлық қадағалау. Ескертеплі және ағымды санитарлық қадағалау. Қазақстан Республикасында санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің құрылымы мен функциялары. 2.Мақсаты: студенттерге Қазақстан Республикасында тұрғындардың денсаулығын қорғауда санитарлық қадағалаудың маңызын, ескертеплі және ағымды санитарлық қадағалаудың кезеңдерін, ҚР санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің құрылымы мен функциялары түсіндіру.
3. Дәріс тезистері: Санитарлық-эпидемиологиялық қызмет басқармасы арнайы заңдылықтармен, гигиеналық нормалар мен ережелермен, жинақтарымен, адамдардың әртүрлі регламенттік шаруашылық міндеттері: жоба, құрылыс, елді мекендерді сумен қамтамасыз ету, сонымен қатар құжаттарды пайдаланады. «Денсаулық сақтау заңдылықтарының негіздері» олар заңға сүйенген негіз болып табылады. Гигиеналық нормативтерге (ШРЕМ, ШРЕД, ШБҚД/ОБУВ) санитарлық нормалар мен ережелер (СанПиН) мемлекеттік стандарттар құрылыс нормалары мен ережелері (СНиП) және басқа да нормативтік құжаттар (ВСН т.б.). коммуналды гигиенада мемлекеттік санитарлық қадағалау арнайы санитарлық – гигиеналық іс-шаралар жүргізу, қоршаған ортаның ластануын алдын-алу (су айдындарын, топырақ, атмосфералық ауа) ауру – сырқауларды төмендету сауықтыру мекемелерін ұйымдастыру арқылы жүргізіледі. Тексеру орган және санитарлық –эпидемиологиялық қызметтік мекемесінде ағымды және ескертпелі санитарлық қадағалауды және сауықтыру іс-шараларымен санитарлық-гигиеналық және санитарлық –эпидемиологияның қызметкерлері қадағалайды. Қаланың және ауданның, облыстың, республиканың басты мемлекеттік санитарлық дәрігерлеріне және оның орынбасарына құқық беріледі:
а) министрліктерге, ведомстваларға, кәсіпорындарға, мекемелерге және ұйымдарға, лауазымды адамдарға және талаптың жеке азаматтарына санитарлық эпидемиологияға қарсы іс-шараның және оның орындалу мерзімінің нұсқауымен сипатталады.
б) іс-шарада жасалынып жатқан көптеген мәдени-тұрмыс ғимаратының қолданыстағы нысанның қанаушылығын, ұшақтардың мезгілсіз қозғалыста болуы оның адам ағзасына әсерін тоқтату, осыларды талқылау.
в) Құрылысқа бекітілуі жобаның бұзушылығын тоқтату. Санитарлық-гигиеналық тәртіп және ереже.
г) химиялық заттарды қолдануды тоқтату, әдістердің оның зияндылығыныңадамның денсаулығына ықпалы.
д) қажетті уақиғаларға ғылыми – эпидемиологиялық профилдің, гигиеналық экспертизаның өтілуін, оның бір-біріне тәуелсіздігін қадағалау.
ж) кедергісіз объектілерді тәуліктік қадағалау, қызметтік куәлікті беру, санитарлық бұзушылықты алдын-ала жою.
з) әр азаматтардың мағлұматтары, құжаттары сол нысан күйінің растаушысы ретінде қажет.
е) бұйымның ойығын жасау лабораториялық анализ және гигиеналық экспертизаға материал сонымен қатар азық-түліктен сынама алу.
к) ағымдық санитарлық қадағалаудың жұмысын қоғамдық санитарлық инспекторлар атқарады.
Лауазымды адамдардың санитарлық-эпидемиологиялық қызметі мемлекеттік қадағалау міндеті:
Сауықтыру іс-шараларында қаралған кейбір сөйлемдерді енгізу,
сонымен қатар іс-шаралар шын мәнінде деректермен және ресми нормативті құжаттардың сай кеуін қадағалау.
Кәсіпорын басқармаларына хабарлау, мекеменің және ұйымдардың
санитарлық-гигиеналық ережелерімен тәртіптері, тәртіп жазаларына салуы туралы сұрақтар қою. Қадағалаудың 2 негізгі түрлерін мемлекет санитарлық бақылауда қолданады алдын-ала жазбаша түрде және әкімшілік айыппұл , ол үшін лауазымды тұлға түрде орнату, құқық бұзушылыққа жауаптылығы, аспапты лабораторияның объективті түрде растайтын бұзушылықтар туралы актіні дұрыс толтыру, лауазымды тұлғалардың айыптылығын мақұлдай ресми нормативтік құжаттарға сілтемені сөзсіз мақұлдау. Тек осыдан кейін мемлекеттік дәрігерлер айыппұлды шығарады. Санитарлық дәрігер кейде бас мемлекеттік дәрігер қылмыстық кодексқа жалпы тұлғаларының таралуы туралы прокуратура мен сұрақты құруға құқылы болады.Кодекстің тиісті қылмыстық сілтемелер бұл... 1976 жылыы бұрынғы кеңес одағы барлық аумақтарында коммуналды гигиенаның бөлімі бойынша санитарлық – эпидемиологиялық станцияның жұмысы туралы инструкция жұмыс істеді. Негізгі оның жағдайлары жұмыс істеді және оның қай мемлекеттік санитарлық бақылауға сәйкес ҚР-ң аумағында қазір жатады.
Ауылшаруашылық басқа елді-мекендер, қала типтес ауыл, қала
курорты соның ішінде қалалар, қала маңындағы аймақтармен тұтасқан.
санитарлық аумағы, гидротехникалық ғимараттар, ғимаратты канализацияны және суқұбырын тазалау.
Шудың көзі болып объект, діріл электро магниттік сәулелену,
атмосфералық ауаның ластануы, суаттар, топырақ сонымен қатар атмосфераға зиянды лақтыруларын ұстау бойынша тазарту, құрылысы, суаттар, топырақты және санитарлық қорғау аймағы.
Зираттар, қоқыстарды тазалау мекемелері, өндіріс қалдықтары,
полигондар, қоқыс тастайтын жер, өңдеу және тұрмыстық қоқыстың өртеуіне алған зауыттар.
Санитарлық-эпидемиологиялық станция келесі қызметтердің орындалуына байланысты.
денсаулық сақтау жергілікті органдарының шешімдері, сонымен бірге
қоғамдық инспекторды дайындайды және оның жұмысын бақылайды.
еңбекшілердің хаттарын, арыздарын қабылдайды, олардың жұмысын
жүзеге асырады.
Санитарлық-эпидемиология республика станциясы, облыстар және қалалар, районға қатысты, коммуналды гигиенаға қатысты бөлімдерді ұйымдық-әдістемелік жұмысты аудандық СЭС жүзеге асырады :
әдістемелік жобаларды іс-шаралар өткізу арқылы, көптеген қызметтік
және басқа да құжаттарды, жұмысқа қатысты сұрақтарды, бұйрыққа қатысты нұсқауларды денсаулық сақтау министрліктер дайындайды.
эпидемиологиялық станциялардың жұмысқа бақылауы мен сонымен бірге коммуналдық гигиеналық бұйрықтары және денсаулық сақтауды министрліктің нұсқауларының шешімдері орындайды.
ұйымның қадағаланатын СЭС-ң көмегінің және мемлекеттік
санитариялық бақылауды жүзеге асыруды көрсету.
Коммуналды гигиена бойынша жалпылау және алдыңғы нормалар
және жұмыстың әдістерінің таратуының зерттеулері.
Коммуналдық гигиена бойынша санитарлық дәрігерлердің
квалификациясын мамандандыру және жоғарылатуға арналған және олардың көмекшілерін тағайындау көптеген конференциялар ұйымдастыру. Санитарлық станциядағы жұмысшыларға курстық іс шаралар ұйымдастыру тиісті әкімшілік аумақтарда қадағаланатын объектерге ішінара мемлекеттік санитариялық бақылауды өткізу.
Сан-эпид станция өзінің жұмысы бойынша гигиена арнайы бөлімдерді қолданады:
а) Тексерілетін объекттің санитарлық сипаттамасының әдісі.
б) лабораториялық және әмбебеап әдістемелер жасау.
в) Материалды өңдеудегі статистикалық әдістемесі.
Объектілерді тексеру, жаппай комплект түрде жүргізеді, яғни эпидемиолог санитарлық дәрігер басқа әрбір тұлғалық объектісін қадағалайды. Тексеру қорытындысы акт бойынша жүргізіледі. Ол акт тексеру объектісінен сәйкес болу шарт. Қажетті олардың орындауының көрсетілген мерзімі бар шараларының өткізуі туралы талаптардың обекттің қанағаттанарлықсыз санитарлық күйінде көрсетеді.