Байланысты: Әдебиет тарихын дәуірлеудің теориялық негіздері, Ж.Ж.Шайекенов
Тақырып: Қазаргі қазақ лирикасындағы стильдік ізденістер
Қарастырылатын сұрақтар: 1. Стиль мәселесі әдебиеттану ғылымының маңызды нысандарының бірі екндігі. 2. Поэзиядағы стиль мәселесін сөз еткен еңбектердің маңыздылығы. 3. Поэзиядағы ақындық шеберлікпен көрінетіндігі. 1970-80 жылдардағы қазақ поэзиясындағы көркемдік әдіс тұрғысынан тың ізденістердің көрінуі. Ж.Әбдірашев, Ж.Жақыпбаев, Қ.Мырзабеков. 4. Лирикадағы қаһарман және көркемдік бейнелілік. Тәуілсіздік жылдарынын укейінгі қазақ проэзиясы көркемдік шешім, ізденіс арналары. М.Райымбекұлы, Т.Толқынқызы, Н.Бердәлі т.б.
Мақсаты: қазіргі поэзиядағы жаңалықтарға шоду жасау, ақындар шығармашылығын талдау.
Стиль әдеби дамудың деңгейі мен бағыт-бағдарын тануда, көркем шығармашылықты бағалауда ерекше орны бар ұғым. Стиль термині әр түрлі ғылым саласында қолданылады. Стильді әдебиеттану ғылымы тұрғысынан эстетикалық категория ретінде қарастырғанда, оны шығарманың тұтас құрылымымен, бүкіл болмысымен қарастыру бірден бір дұрыс жол.
Қазақ әдебиеттануындағы стиль мәселесіне байланысты еңбектер қатарында «Стиль сыры», «Қазақ көркем шығармаларының жанры мен стилі», «Қазақ әдебиеті: стил мәселелері» жинақтарын, М.Дүйсеновтің, Қ.Өміралиевтің, Ф.Оразбаевтың, М.Хамзиннің еңбектерін атауға болады.
Қазіргі поэзиядағы стиль мәселесін сөз еткенде Қ.Мәшһүр Жүсіпов тұжырымдарына қосыла отырып, лирикалық қаһарман сипатына, суреткердің сөз қолдану ерекшелігіне ерекше назар адару қажет-ақ. «Қазақ ақындарының қаншалықты толықсқан суреткер екенін айқындау үшін, стиль де, көркемдік әдіс те жалаң алынбай, үнемі бейнелілік тұрғысынан саралану қажеттігі де адау туғызбайды» деп ой түйеді ғалым.
1970 жылдардағы қазақ поэзиясына өзіндік үн, ерекшелігімен келген ақындардың қатырнда Жарасқан Әбдірашев есімі ерекше аталары сөзсіз. Әдебиетші ғалым Б.Майтанов: «Қазақ поэзиясынга ХХ ғасырдың 70-жылдарына қарай еркіндей басып, еркелей келген дарынды жас Жарасқан Әбдірашев болатын» дей келе, ақын поэзиясының көркемдігі мен тілі, шеберлігі туарылы ой қозғайды. Ақынның соңғы мұрасы – «Құлпытас немесе екі дүние: фәниден бақиға дейін...» атты жыр кітабы. Ұлттық поэзиямызға үлкен жаңалық болып қосылған бұл жинақтағы эпитафитялық өлеңдер Жарасқан қаламына тән рух асқақтығын барынша айқын танытты. Қайсарлық пен табандылық, тәккапарлық пен ірілік, асқақ пафос пен шешендік толғаныс – осының бәрі бірігіп келіп ақынның роматикасын нақтылай түсті.
