Пәні: Мамандығы: Біліктілігі

КІРІСПЕ

«_______________» тақырыбы бойынша курстық жұмыс: кіріспеден _____ тараудан, _____ параграфтан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

ТАРАУ 1 Рұқсатсыз кіру
Рұқсат етілмеген қол жеткізуді (дәстүрлі түрде қолданылатын аббревиатура – ​​NSD) тиісті құқықтар мен өкілеттіктерді рұқсатсыз өзгерту немесе бұрмалау арқылы әртүрлі тасымалдаушылар мен дискілерде сақталған деректерді өңдеу мүмкіндігін алу деп түсіну керек. Ұқсас құбылыс кейбір ақпарат тек белгілі бір адамдардың шеңберіне арналған болса, бірақ бар шектеу бұзылған кезде орын алады. ҚҚС бақылаушы құрылым немесе компьютерлік қауіпсіздік жүйесі жіберген қателер, сондай-ақ куәландыратын құжаттарды ауыстыру немесе осындай рұқсат берілген басқа тұлға туралы ақпаратты заңсыз алу арқылы жүзеге асырылады.

1.1 Ақпаратқа рұқсатсыз кіруді жіктеу

1.2 Рұқсатсыз кіру себептері

Рұқсатсыз кірудің себептері келесідей болуы мүмкін:

1. 
   Белгілі бір дерекқорға кіруді басқару жүйесі дұрыс конфигурацияланбаған.
   
2. 
   Іс жүзінде әкімші немесе тиісті мәселемен айналысатын басқа адам жауап береді.
   
3. 
   Авторизацияның әртүрлі құралдарын қорғауды ұйымдастыруда олқылықтар бар.
   
4. 
   Бұл оңай болжанатын парольдер, нақты жүйеде авторизациялау үшін пайдаланылатын деректерді автоматты түрде сақтау, логин мен өзге де мәліметтерді көпшілікке қолжетімді жерде сақтау және т.б. болуы мүмкін. Мәселе уақтылы жаңарту, бағдарламалардың тек лицензиялық нұсқаларын орнату, компьютерлік қауіпсіздіктің стандартты ережелерін орындау, мамандандырылған мамандарға жүгіну арқылы шешіледі.
   
5. 
   Сенім және (немесе) қызметтік өкілеттіктерді теріс пайдалану орын алады.
   
6. 
   Трояндар, пернетақта тыңшылары және кибершабуылға ұқсас басқа да құралдар қолданылады.
   
7. 
   Байланыс арналары әртүрлі тәсілдермен тыңдалады және ұсталады.
   

Рұқсатсыз кіруді жүзеге асыру әртүрлі жолдармен жүреді, виртуалды әлем дамыған сайын әдістер саны артып келеді. Бұл гаджеттердің жаңа түрлерінің пайда болуына әсер етеді. Алайда, қазіргі әдістері шартты түрде азайту, екі. Біріншісі-кіру жүйесін айналып өту, екіншісі — анықталған пайдаланушының деректерін заңсыз алу.

1. 
   Ақпараттық ресурстарды бұзу (корпоративті желілер, веб-сайттар, бұлтты қызметтер, жеке компьютерлер мен мобильді құрылғылар).
   
2. 
   Хабарламаларды ұстап қалу.
   
3. 
   Электрондық пошта, мессенджерлер, SMS және т.б. сияқты кез келген жіберілген хабарламаларды білдіреді. Деректерді жинау.
   
4. 
   Мүмкін заңды тәсілдермен, бірақ қудалауға құқыққа қайшы мақсаты.
   
5. 
   Бопсалау, бопсалау, пара беру.
   
6. 
   Ақпаратты ұрлау
   

ТАРАУ 2 Ақпатаратты рұқсатсыз кіруден қорғау

• 
  Байланыс жүйелеріне қосылу (телефон желілері, интеркомдар, сымды сөйлесу құрылғылары);
  
• 
  Бұжаттаманы ұрлау, оның ішінде оны дұшпандық мақсаттармен көшіру (тираждау) ;
  
• 
  Компьютерлерді, сыртқы жинақтағыштарды немесе ақпаратты қамтитын өзге де құрылғыларды тікелей пайдалану;
  
• 
  Операциялық жүйеге интернет арқылы, оның ішінде шпиондық бағдарламаларды, вирустарды және өзге де зиянды бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалана отырып енгізу;
  
• 
  Компания қызметкерлерін (инсайдерлерді) мәліметтер көзі ретінде пайдалану.
  

Қолданыстағы байланыс арнасына қосылу мәліметтер базасына тікелей қол жеткізбей, мәліметтерді жанама тәсілмен алуға мүмкіндік береді. Талшықты-оптикалық желілер сырттан басып кіруден ең қорғалған болып саналады, бірақ оларды кейбір дайындық операцияларынан кейін де қосуға болады. Бұл жағдайда зиянкестердің мақсаты-қызметкерлердің жұмыс келіссөздері-мысалы, тергеу іс-шараларын жүргізу кезінде немесе қаржылық операцияларды жүргізу кезінде.

2.1 Ақпатаратты рұқсатсыз кіруден қорғау әдістері
Компьютерлерді рұқсатсыз кіруден қорғау әдістері бағдарламалық-аппараттық және техникалық болып бөлінеді. Біріншісі рұқсат етілмеген пайдаланушыларды кесіп тастайды, екіншісі компанияның үй-жайларына бөтен адамдардың физикалық енуін болдырмауға арналған.
Рұқсатсыз кіруден сауатты қорғау үшін келесі әрекеттерді орындау маңызды:

• 
  Ақпаратты сыныптарға сұрыптау және бөлу, пайдаланушылар үшін деректерге рұқсат деңгейін анықтау;
  
• 
  Пайдаланушылар арасында ақпарат беру мүмкіндігін бағалау (қызметкерлердің бір-бірімен байланысын орнату).
  

• 
  кіру кезінде аутентификация және сәйкестендіру;
  
• 
  әртүрлі деңгейдегі пайдаланушылар үшін ақпаратқа қол жеткізуді бақылау;
  
• 
  NSD әрекеттерін анықтау және тіркеу;
  
• 
  пайдаланылатын ақпаратты қорғау жүйелерінің жұмысқа қабілеттілігін бақылау;
  
• 
  профилактикалық немесе жөндеу жұмыстары кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
  

Идентификация және Аутентификация

Аса маңызды құрылғылар үшін сенімді жүктеу модулін пайдалану керек. Бұл компьютердің аналық платасына орнатылған аппараттық контроллер. Ол тек сенімді пайдаланушылармен жұмыс істейді және иесі болмаған кезде құрылғыны құлыптайды.

• 
  алдын алу-алдын алу шаралары, бөгде адамдардың кіруін шектеу;
  
• 
  анықтау-теріс қылықтарды анықтау үшін қолданылатын әрекеттер жиынтығы;
  
• 
  шектеу-егер зиянкестер алдыңғы шараларды айналып өте алса, шығындарды азайту механизмі;
  
• 
  мақұлданған және тексерілген әдістеме бойынша жүргізілетін ақпараттық массивтерді қалпына келтіру-қайта құру.
  

Жүйені зиянды бағдарламалардан қорғау үшін антивирустық қосымшаларды пайдалану керек, белгілі бір сайттарға желіге кіруді шектеу керек. Егер ұйым жергілікті желілерді қатар қолданса, брандмауэрлерді (брандмауэр) орнату керек.

Көптеген пайдаланушылар ақпаратты "парольдер", "Менің карталарым" және т.б. деп аталатын жеке қалталарда сақтайды. Мұндай файлдардың атауларында бөтен адамдарға ештеңе айтпайтын әріптер мен сандардың тіркесімін пайдалану керек. Сондай-ақ, компьютерлердегі құнды деректерді шифрлау және олардың сақтық көшірмесін мезгіл-мезгіл жасау ұсынылады.

Қандай нәтижелерге қол жеткізу керек

• 
  беделден айырылу және ақша қаражатын жоғалту тәуекелдерін азайту;
  
• 
  ғылыми әзірлемелердің, зияткерлік меншіктің, жеке деректердің жоғалуын болдырмау;
  
• 
  ақпаратты қорғау, құнды ақпаратқа бөгде адамдардың қол жеткізуін болдырмау жөніндегі іс-шараларға арналған шығындарды азайту.
  

• 
  қаржылық құжаттама;
  
• 
  клиенттік мәліметтер базасы;
  
• 
  ғылыми және технологиялық әзірлемелер, басқа зияткерлік меншік;
  
• 
  банктік құпияны құрайтын мәліметтер;
  
• 
  қызметкерлердің немесе басқа тұлғалардың жеке ақпараты.