Кәсіпкерлік құпия және оны қорғау тәсілдері

жүктеу/скачать 5,53 Mb.

Дата	09.06.2022
өлшемі	5,53 Mb.
	#36584

Кәсіпорыннан құпия ақпарат төмендегілер арқылы тарауы мүмкін
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Кәсіпкерлік құпия және оны қорғау тәсілдері

1. Коммерциялық құпияның мәні және оны құрайтын мәліметтердің жіктелуі

2. Коммерциялық құпияны қорғау жүйесі және құпияны жариялағаны үшін қолданылатын іс- шаралар

Коммерциялық құпияның мәні және оны құрайтын мәліметтердің жіктелуі Кәсіпкерлік құпия – таралуы зиян келтіретін кәсіпорынның қызмет туралы мәліметтерді жариялауға (мәліметтерді пайдалануға шектеу қою) кәсіпорынның, кәсіпкердің заңмен қорғалатын құқығы.

Коммерциялық құпияның мәні және оны құрайтын мәліметтердің жіктелуі Кәсіпкерлік құпия – таралуы зиян келтіретін кәсіпорынның қызмет туралы мәліметтерді жариялауға (мәліметтерді пайдалануға шектеу қою) кәсіпорынның, кәсіпкердің заңмен қорғалатын құқығы.

Ал коммерциялық құпия деп жариялау олардың мүдделеріне зиянын тигізетін фирма, кәсіпорын қызмет туралы мәліметті айтамыз. Ал коммерциялық құпия деп жариялау олардың мүдделеріне зиянын тигізетін фирма, кәсіпорын қызмет туралы мәліметті айтамыз. Коммерциялық құпия – заңды негізде еркін қол жеткізуге адамдардың шектеулі тобы ие болатын, жариялануы, алынуы, пайдалануы оның мүдделеріне залал келтіруі мүмкін ақпарат.

Ал коммерциялық құпия деп жариялау олардың мүдделеріне зиянын тигізетін фирма, кәсіпорын қызмет туралы мәліметті айтамыз. Ал коммерциялық құпия деп жариялау олардың мүдделеріне зиянын тигізетін фирма, кәсіпорын қызмет туралы мәліметті айтамыз. Коммерциялық құпия – заңды негізде еркін қол жеткізуге адамдардың шектеулі тобы ие болатын, жариялануы, алынуы, пайдалануы оның мүдделеріне залал келтіруі мүмкін ақпарат.

Коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат мынадай бірқатар талаптарға жауап беруі керек:
Ол мемлекеттік құпияға жатқызылмайды;
Ақпаратты ашық қолдану кәсіпорын үшін зиян келтіруі мүмкін;
Ақпарат заңдық негізде жалпыға белгілі және жалпыға қол жетімді болып табылмайды;
Кәсіпорын экономикалық және басқа да тиімділікті қамтамасыз ету үшін құпиялылықты сақтау бойынша қажетті шараларды жүзеге асырады;
Кәсіпорын экономикалық және басқа да тиімділікті қамтамасыз ету үшін құпиялылықты сақтау бойынша қажетті шараларды жүзеге асырады;
Коммерциялық құпия болып табылатын ақпараттарды қорғауды қажет етеді;
Мұндай мәліметтерді құпия ұстау кәсіпорынға зиянын тигізбейді.
Коммерциялық құпия болып табылатын мәмілеттерді кәсіпорынның қызмет сферасы мен сипатына байланысты келесі топтарға бөлуге болады:
Қаржылық қызмет туралы мәліметтер ;
Нарық туралы ақпарат;
Өндіріс, жұмыс орындау, қызмет көрсету туралы мәліметтер;
Ғылыми әзірлемелер туралы мәліметтер;
Ғылыми әзірлемелер туралы мәліметтер;
Материялды- техникалық қамтамасыз ету жүйесі туралы мәліметтер;
Кәсіпорын персоналы туралы мәліметтер;
Кәсіпорынды басқару қағидалары мәмілеттер.
Коммерциялық құпияны қорғау жүйесі және құпияны жариялағаны үшін қолданылатын іс- шаралар. Әрбір кәсіпорында өзіндік ерекшелігіне сәйкес ақпараттар бірнеше түрге бөлінуі мүмкін:
Жабық ақпарат;
Қызметтік қолданысқа арналған ақпарат;
Қол жетімділігі шектеулі ақпарат;
Еркін қолданысқа арналған ақпарат.

Кәсіпорыннан құпия ақпарат төмендегілер арқылы тарауы мүмкін:

Кәсіпорыннан құпия ақпарат төмендегілер арқылы тарауы мүмкін:
Мемлекеттік бақылаушы органдардың заңсыз жолмен қол жеткізуі ( мысалы, негізсіз тексеру, заңсыз талап ету т.б.);
Бәсекелестердің шпионаждық тәсілі;
Әлеуетті инвесторлардың әділетсіз әрікеттері ( мыс. Жаңа жобаларды қаржыландыру мүмкіндігін айта отырып ақпараттар алу);
Бизнестегі әріптестердің немесе кеңес беруші мамандардың өз мақсаттарына пайдалануы немесе жариялауы;
Бизнестегі әріптестердің немесе кеңес беруші мамандардың өз мақсаттарына пайдалануы немесе жариялауы;
Ұжымдағы қызметтерлердің өз мақсаттарына пайдалануы немесе үшінші жаққа беруі .

Коммерциялық құпияны қорғауды ұйымдастыру кезінде оның экономикалық тиімділігіне де көңіл бөлу қажет.
Сондықтан мынандай екі жағдайды ескеру керек:
Құпияны сақтауды қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындар коммерциялық құпия жария болған жағдайда, болуы мүмкін экономикалық зиянмен саластырған аз болуы тиіс;
Коммерциялық құпияны сақтауды қамтамасыз етудің жоспарланған іс-шаралары кәсіпкерлік қызметтің экономикалық тиімділігін арттыруға септігін тигізуі қажет.
Коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты қорғау барысында кәсіпорын мынандай міндеттерді шешуі қажет:
Бірінші, ол өз қызметі жөнінде тұтынушылар және жабдықтаушыларды ақпараттық мәліметтермен қамтамасыз ету және жарнамалауы қажет.
Екінші, кәсіпорын қызметінің көптеген аспектілерін жарнамалауы үшін, оның нақты ақпараттық мәліметтерін ашық пайдаланбау мүмкін емес. Бұл жағжайда кәсіпорынның коммерциялық құпиясын ашу проблемасы туындайды.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

жүктеу/скачать 5,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: