Pisa 2012 Ұлттық есеп Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 11,57 Mb. Pdf көрінісі
|
119 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 ҚОРЫТЫНДЫ Оқу сауаттылығы табыстылығының ең жоғары нәтижесін Сингапур, Жапония және Гонконг-Қытай білімгерлері көрсетеді. Оқу сауаттылығы бойынша ЭЫДҰ орташа ұпайы 496 ұпайды құрайды, ал Қазақстан бойынша -393 ұпай. Қазақстандық білімгерлердің нәтижелері Аргентина, Малайзия, Индонезия, Албания, Жордания секілді елдермен бір топтан табылады. Қазақстандық 15-жастағы қатысушылар 2-ші және 3-ші деңгей тест тапсырмаларын табысты орындайды. Республика бойынша оқу сауаттылығы тест тапсырмаларының орындалу көрсеткіштері 38% құрады. 15-жастағы білімгерлердің оқу сауаттылығын айқындауға PISA-2012 тест тапсырмаларының 17% бағытталған. Түсіну-пайдалану-ойлау «оқу сауаттылығы» ұғымының үш құрамдас бөліктері. Бағалаудың үш негізгі параметрлері -мәтін, ситуация және сұрақ оқу сауаттылығы тестін бағалауды құрайды. Оқу сауаттылығы тест тапсырмалараының көп бөлігі тұтас мәтіндерден тұрды-39%. Оқу сауаттылығының көбірек көрсеткіштеріндегі гендерлік аражікті 15- жастағы зерттеуге қатысушы қыздар көрсетеді. Қазақстандық ұлдар мен қыздардың арасындағы орташа ұпай айырмашылығын гендерлік тұрғыдан салыстырғанда 37 ұпайды құрайды. 120 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 121 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 III ТАРАУ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ БІЛІМГЕРЛЕРДІҢ АЙМАҚТАР ТҰРҒЫСЫНДАҒЫ НӘТИЖЕЛЕРІ 122 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 123 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 3 ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДЫҚ БІЛІМГЕРЛЕРДІҢ АЙМАҚТАР ТҰРҒЫСЫНАН НӘТИЖЕЛЕРІ PISA-2012 зерттеуінде Қазақстанның 7 438 орта білім беру ұйымдарынан елдің 16 аймағынан 200 мектеп қатысты. Сондай ақ, осы жобаға 18 техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдары қатысты. Аймақтық салыстыруда қатысушылардың ең көп санын Оңтүстік Қазақстан және Алматы облыстары берді. Халықаралық Консорциумның іріктеуді жүргізуі барысында қала-ауыл сандық қатынасында мектептердің бірдей саны Павлодар облысында болды (3.1 кестесі). 3.1 кестесі. PISA-2012 қатысушылары / білім беру ұйымдары № аймақ Білім беру ұйымдарының саны Соның ішінде қала мектептері ауыл мектептері ТКО ұйымдары 1 Ақмола 12 3 8 1 2 Ақтөбе 11 4 6 1 3 Алматы 27 5 21 1 4 Атырау 8 5 2 1 5 ШҚО 14 6 7 1 6 Жамбыл 13 4 7 2 7 БҚО 8 3 4 1 8 Қарағанды 14 7 5 2 9 Қостанай 11 4 6 1 10 Қызылорда 12 5 6 1 11 Маңғыстау 8 5 2 1 12 Павлодар 8 4 4 - 13 СҚО 9 2 7 - 14 ОҚО 44 14 28 2 15 Астана қ-сы 6 4 - 2 16 Алматы қ-сы 13 12 - 1 Барлығы 218 87 113 18 124 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 PISA-2012 зерттеуіне қатысушылардың айтарлықтай үлесін қазақ тілінде оқитын білімгерлер құрады -61% (3 522 адам), соның ішінде 3 234 мектеп оқушылары мен 18 ТКБ ұйымдарынан- 288 білімгерлер. Қатысушылардың ең аз санын, соның ішінде қазақ тілінде оқитындарды Солтүстік Қазақстан облысы берді. Қарағанды облысы техникалық және кәсіби оқыту ұйымдары білімгерлердің ең көп санын берді (3.2 кестесі). 3.2 кестесі. Зерттеуге қатысушылар контингенті / аймақ / оқыту тілі аймақ Білімгерлер саны Ба р лы қ қат ы сушыла р мектептер колледждер лицейлер Оқ ы туды ң қазақ ті лі Оқ ы туды ң о р ы с тілі Оқ ы туды ң қазақ ті лі Оқ ы туды ң о р ы с тілі Оқ ы туды ң қазақ ті лі Оқ ы туды ң о р ы с тілі Ақмола 106 128 12 15 261 Ақтөбе 146 67 17 6 236 Алматы 437 264 25 9 735 Атырау 125 102 17 17 261 ШҚО 185 131 3 2 321 Жамбыл 215 137 16 12 380 БҚО 100 83 28 7 218 Қарағанды 115 202 21 34 372 Қостанай 112 124 4 240 Қызылорда 227 95 35 357 Маңғыстау 135 64 34 1 234 Павлодар 58 137 195 СҚО 41 87 128 ОҚО 1037 211 44 9 1301 Астана қ-сы 68 58 36 17 179 Алматы қ-сы 127 257 6 390 БАРЛЫҒЫ 3234 2147 194 91 94 48 5808 125 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Математикалық сауаттылық PISA-2012 халықаралық салыстырмалы зерттеуінде басты назар осы жобаның 15-жастағы қатысушыларының математикалық сауаттылығына аударылды. Бұл дегеніміз 2/3 тест тапсырмалары математикалық ойлау деңгейін және логикалық есептерді шешу барысында математикалық терминдерді қолдану, математикалық тұрғыдан ойланып, шешудің стандарттық емес тәсілдерін келтіру біліктілігін айқындауға бағытталғанын білдіреді. Зерттеудің ақпараттық базасының статистикалық мәліметтерін талдау, Қазақстан бойынша білімгерлердің математикадан тест тапсырмаларын орындау пайызы орташа алғанда 41% құрағанын көрсетеді. Аймақтық салыстыруда орташа республикалықтан 6% жоғары және осы орайда, бірдей көрсеткіштерді Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Солтүстік Қазақстан облыстарының білімгерлері көрсетті (3.1 сурет). 3.1 сурет. Тапсырмаларды орындау пайызы / математика / аймақ Ақ мо ла о бл . Ақ тө бе о бл . Ал ма ты о бл . Ат ы ра у об л . Ш ҚО Ж ам бы л об л . БҚ О Қа ра ға нд ы о бл . Қо ст ан ай о бл . Қы зы ло рд а об л . М аң ғы ст ау о бл . Па вл од ар о бл . СҚ О О ҚО Ас та на қ . Ал ма ты қ . ҚР 41 41 43 31 47 39 44 34 42 47 39 43 47 42 34 37 47 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 126 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Жаратылыстану ғылымдары сауаттылығы Білімгерлердің жаратылыстану ғылымдары сауаттылығының деңгейін анықтау барысында шынайыға жақын жағдайларда жараталыстану ғылымдары білімін қолдану біліктілігі бағаланады. Халықаралық емтиханға қатысушылар қорытынды тұжырымдау және оларды растайтын, немесе жоққа шығаратын дәлелдер табу біліктілігін көрсетуі тиіс болды. Жаратылыстану бойынша қазақстандық білмгерлердің PISA-2012 халықаралық тестін орындауының орташа пайызы 40% құрады. Осы көрсеткіш математкиа нәтижелерінен 1% төмен. Тестілеу нәтижелерін аймақтық салыстыру бірдей санмен, Ақмола облысының білімгерлері өздерінің Атырау облысындағы құрдастарына қарағанда тапсырмаларды анағұрлым табысты орындағанын айқындады (сәйкесінше 46% және 38%). Қостанай облысы мен Астана қаласының 15-жастағы жасөспірімдері тест тапсырмаларын орындаудың 42%-мен, айтарлықтай айырмашылықта бірдей көрсеткіштер көрсетеді (3.2 сурет). 3.2 сурет. Тапсырмаларды орындау пайызы / жаратылыстану / аймақ Ақ мо ла о бл . Ақ тө бе о бл . Ал ма ты о бл . Ат ы ра у об л . Ш ҚО Ж ам бы л об л . БҚ О Қа ра ға нд ы о бл . Қо ст ан ай о бл . Қы зы ло рд а об л . М аң ғы ст ау о бл . Па вл од ар о бл . СҚ О О ҚО Ас та на қ . Ал ма ты қ . ҚР 40 43 42 30 47 41 37 33 42 44 37 40 46 38 37 37 46 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 127 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Оқу сауаттылығы Зерттеуде меңгерілуі мәтінді толық түсінгенін растайтын біліктіліктер бағаланды. Осылайша, тестке қатысушылар мәтін мазмұнындағы жалпы бағдар мен оның мағынасын толық түсінуді көрсетуі тиіс болды. Сонымен қатар, ақпаратты табу мен мәтінді түсіндірудің функционалдық сауаттылығы бағаланды. Оқу құзыреттілігі жазбаша мәтіндерді олардың мазмұнын қоғам өмірінде белсенді қатысу мүмкіндіктері мен білімді дамыту үшін қолдану мақсатымен меңгеруді топшылайды. Пайыздық қатынаста PISA-2012 тест тапсырмаларының жалпы санынан 17%-ын 15-жастағы білімгерлердің оқу сауаттылығын айқындайтын тапсырмалар құрады. Жалпы сынақта қазақстандық білімгерлер 393 ұпай жинады. PISA-2012 тест тапсырмаларын орындау пайызы 38% құрады. Қарағанды және Шығыс Қазақстан облысының қатысушылары орташа республикалыққа қарағанда табысты нәтижелер көрсетті ( сәйкесінше 46 және 45%). Олардың Астана және Алматы қалаларындағы 15- жастағы құрдастары халықаралық тест орындалуының 44% құрайтын жаман емес нәтижелер көрсетті. Қостанай облысының білімгерлері орташа республикалықпен салыстырмалы көрсеткіштерге ие (38%) (3.3 сурет). 3.3 сурет. Тапсырмаларды орындау пайызы / оқу сауаттылығы / аймақ Ақ мо ла о бл . Ақ тө бе о бл . Ал ма ты о бл . Ат ы ра у о бл . Ш ҚО Ж ам бы л об л . БҚ О Қа ра ға нд ы о бл . Қо ст ан ай о бл . Қы зы ло рд а о бл . Ма ңғ ы ст ау о бл . Па вл од ар о бл . СҚ О ОҚ О Ас та на қ . Ал ма ты қ . ҚР 0 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 38 44 44 35 39 39 34 38 46 42 36 45 39 35 31 41 28 128 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Осылайша, халықаралық тестіні біздің республикамыздың білімгерлері орындауының орташа пайызы төмендегідей: РҚР Математикалық сауаттылық 41% Жаратылыстану ғылымдары сауаттылығы 40% Оқу сауаттылығы 38% Ақмола облысы Зерттеуге 3 қала мектебі, 8 ауыл мектебі және «Арна» колледжінен 15-жастағы 261 білімгерлер қатысқан. Тестке қатысушылар математикадан ұсынылған 6 683 сұрақтың 3 141-не дұрыс жауап берген, ол 47% құрайды. Облыстық мәннен жоғары көрсеткендер Көкшетау қаласының № 16 және СШ № 11 ОМ және Степногорск қаласының №1 ОМ болып табылады. Бұл орайда, Шортанды ауылының №2 ОМ, Еленовская ОМ және Гранитный ОМ білімгерлері математикадан тесті табысты орындауда өз құрдастарынан көш ілгері болды (3.4 сурет). 3.4 сурет. Ақмола облысы / орындалу % / математика Бес төб е п . № 1 ОМ Тал апк ер с . № 3 ОМ № 11 ОМ Ин сти тут ска я ОМ Шо рта нды № 2 ОМ Но вод оне цка я ОМ № 16 ОМ «Ар на» Ко лле дж і Бар ақк өл ОМ Пр ире чно е с . № 22 ОМ Ел ено вск ая ОМ Гра нит ная ОМ Ақм ола об л . 129 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Сонымен бірге, зерттеу нәтижелерін талдау облыстың қалалық мектептеріндегі 15-жастағы жасөспірімдер ауылдықтарға қарағанда анағұрлым табысты нәтижелерге ие екендігін көрсетті. Орташа алғанда, математикалық циклдағы тапсырмаларды орындаудағы олардың арасындағы айырмашылық пайыздық қатынаста 7% құрады (сәйкесінше 53% және 46%). Новодонецкая ОМ және и Институтская ОМ секілді ауыл мектептері облыс бойынша орташадан 10% кем және аймақтағы білім беру ұйымдарының ең төменгі көрсеткіштеріне ие. Аймақтан жобаға қатысушы 11 орта білім беру ұйымдарының ішінде 2-і қазақ тілінде оқытады, 5-і орыс тілінде, ал 4-і аралас тілде оқытады. Тілдер тұрғысынан алғанда көрсеткіштердің айтарлықтай аражігі байқалады. Осылайша, Ақмола облысындағы қазақ тілінде оқытатын мектептердің математикалық сауаттылық бойынша тест тапсырмаларын орындау табыстылығы ( Степногорск қаласының Бестөбе п. №1 ОМ және Талапкер с. №3 ОМ) сәйкесінше 49% және 40% құрады. Ал, Көкшетау қаласындағы №11 ОМ және Шортанды №2 ОМ орыс тілінде оқитын білімгерлер математикалық тапсырмаларды орындаудың жоғары пайызына ие. Сондай ақ, екі тілде оқытатын меткептердегі қазақ тілінде оқитын білімгерлер де төмен нәтижелер көрсеткен. Мысалы, №16 ОМ оқушыларының дұрыс жауап пайызы 15%, орыс тілінде-43% құрады, Барақкөл ОМ қазақ тілінде оқитындары -8%, орыс тілінде -35% құрады (3.3 кесте). 130 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 3.3 кесте. Ақмола облысы, тест сұрақтарын орындау % Мектеп Оқыту тілі Математика Бестобе п. №1 ОМ қазақ 49 Талапкер с. №3 ОМ қазақ 40 №11 ОМ орыс 52 Институтская ОМ орыс 36 Шортанды №2 ОМ орыс 62 Новодонецкая ОМ орыс 34 Гранитная ОМ орыс 54 қазақ орыс №16 ОМ аралас 15 43 Барақкөл ОМ аралас 8 35 Приречное с. №22 ОМ аралас 6 33 Еленовская ОМ аралас 27 30 Жаратылыстану бойынша тест тапсырмаларын орындау пайызы аймақтар арасында Ақмола облысында ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады. Облыс бойынша орташа көрсеткіштердің артуына облыстық (46%) және республикалық (40%) мәнге қарағанда жоғары көрсеткіштер берген Новодонецкая ОМ және Барақкөл ОМ айтарлықтай роль атқарды. Тілдер тұрғысынан алғанда орыс тілінде оқытатын мектептердің білімгерлері табысты нәтижелер көрсетті. Бұл Көкшетау қаласының № 11 ОМ және Шортанды №2 ОМ (3.5 сурет) болып табылады. 3.5 сурет. Ақмола облысы / орындалу % / жаратылыстану Ш ор та нд ы № 2 ОМ Шо рта нд ы № 2 ОМ Бе ст өб е п . № 1 ОМ Та ла пк ер с . № 3 ОМ № 11 ОМ Ин ст ит ут ск ая жүктеу/скачать 11,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|