Pisa 2012 Ұлттық есеп Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 11,57 Mb. Pdf көрінісі
|
88 Основные результаты международного исследования PISA 2012 PISA - 2012 Диаграмма 2.2.3. Гендерлік салыстырулар / деңгей / жаратылыстану ғылымдары сауаттылығы 1 төмен Ұлдар Қыздар Дереккөз: ЭЫДҰ халықаралық есебі «PISA-2012 нәтижелері» Алынған мәліметтер Қазақстандық білімгерлер арасындағы тест тапсырмаларын күрделілік деңгейлері бойынша орындау нәтижелілігі гендерлік айырмашылық бойынша біршама біркелкі екендігін көрсетеді. Халықаралық сарапшылар атап өткеніндей, бағалау технологиясының басты бағыты жаратылыстану болған PISA-2006 және PISA-2012 жылдар аралығында гендерлік аспекті көрсекіштерінде білімгерлер жетістіктерінің арасындағы айтарлықтай айырмашылықтар байқалмайды. Осы орайда, гендерлік аражік көлемі байқалған жағдайда, ол өзгерістер ұдайы қыздар жағында болған. Осы үрдістер Финляндия, Черногория, Швеция және Ресей Федерациясының қорытынды ұпайларында орын алған. 89 Основные результаты международного исследования PISA 2012 PISA - 2012 ҚОРЫТЫНДЫ Жаратылыстану ғылымдары бойынша орташа ұпай Қазақстанда - 425 ұпай. PISA-2012 қатысушы елдердің арасында Қазақстан айтарлықтай өсу динамикасын көрсеткен (+25 ұпай). Жаратылыстану ғылымдары саласындағы жоғары нәтижені Шанхай-Қытай, Гонконг-Қытай, Сингапур, Жапония, Финляндия, Эстония және Корея білімгерлері көрсеткен. 21% тест тапсырмалары жаратылыстану ғылымдары бағытындағы сұрақтарды қамтыды. Республика бойынша жаратылыстану ғылымдары сауаттылығынан тест тапсырмаларын орындау көрсеткіші 40% құрады. Казақстандық 15-жастағы білімгерлер күрделілігі 2-3-ші деңгейдегі тапсырмаларды табысты орындайды. Күрделілігі алтыншы деңгейдегі тапсырмаларды зертеуге қатысушы барлық елдердің білімгерлері 1,1% орындаған. Қазақстандық білімгерлер жаратылыстану ғылымдары сауаттылығынан күрделілігі 6-шы және 5-ші деңгей біліктілігін көрсете алмады. Қазақстандық 15-жастағы білімгерлердің жаратылыстану ғылымдарының жетістіктерінде гендерлік айырмашылықтар аз. PISA-2012-де еркін құрылымды жауабы бар тапсырмалар Қазақстандық қатысушылары үшін қиын болды. 90 Основные результаты международного исследования PISA 2012 PISA - 2012 91 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 II ТАРАУ БАҒЫТТАР БОЙЫНША ЗЕРТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ Оқу сауаттылығы 92 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 93 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 2.3. Оқу сауаттылығы Жеке тұлғаның одан әрі өз бетінше білім алуы мен дамуына қажетті негізгі құралдардың бірі оқу сауаттылығы болып табылады. Осы ұғым үш құрамдас бөліктерден тұрады. Ол адамның оқыту барысында оқығанын педагогикалық әрекеттің маңызды бағыты ретінде түсіну қабілеті. Пән мұғалімі жұмысының қолданбалы аспектісі білімгерді қойылған сұраққа толық жауап беру барысында мәтін ақпаратын пайдалануға үйретуі болып табылады. Және одан да маңызды нәрсе - оқушы белсенділігінің басты көрсеткіші ретінде ойлау қабілеті болып табылады. Айта кетерлік жәйт, оқу сауаттылығы 2000 және 2009 жылдары PISA бағалау технологиясының басты бағыттарының бірі болды. PISA-2012 зерттеуінде жоба қатысушыларының оқу құзыреттілігін анықтауға бағытталған тест сұрақтарының мазмұны өзгермеген. Оқу сауаттылығын өлшегіштер құрылымы. PISA тесті оқу сауаттылығы бағытындағы мектеп түлегінің алған білімі мен дағдыларын шынайы өмірлік жағдайларда табысты жүзеге асыруы үшін қажетті құзыреттіліктерді мектеп білімі сапасын бағалау саласындағы халықаралық сарапшылар тұрғысынан нақты айқындаған. Оқу сауаттылығын бағалау үшін білімгерлерге мәтінде берілген ақпаратты салыстырып көру, автордың ойын білу, жауапты дайындау барысында әлем туралы өз пайымдауына сүйеніп, өз ойын қорғайтын дәлелдер келтіру ұсынылады. Мәтін, ситуация және сұрақ-оқу сауаттылығын бағалаудың үш негізгі параметрлері болып табылады. Оқу материалдарының диапазоны түрлі форматтарда берілген-көркем әдебиет пен ғылыми-танымал мәтіндер, ресми құжаттар, қоғамдық мәні бар оқиғалар туралы ақпарат, кестелер, кескіндер, сызбалар және карталар. 94 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Осылайша, «білімгерлердің оқу функционалдық сауаттылығы» бағытындағы зертеу инструментарийі оқу (оқу әдебиеті) ғана емес, сонымен қатар адамның мәтінмен қатынасының түрлі жағдайларының жеке аспектілерін де ескереді. Бұл, ең алдымен жеке хатты, қызықтыратын көркем әдебиетті және түрлі ақпараттық мәтіндер мен нұсқаулықтарды, оқуды қамтитын өзінің жеке бас мақсатында оқу болып табылады. PISA мәтіндерінің ерекшеліктері оларды баяндаудың шынайылығы (өмірден алынған мысалдар). Бұл орайда, зерттеудің осы бағыты бойынша тест сұрақтары ретінде көркем мәтіндер де қолданылады (2.3.1 сурет). 2.3.1 Сурет. PISA / оқу функционалдық сауаттылығы PISA-2012 білімгерлері оқу сауаттылығының тест сұрақтары мәтіндердің түрлі форматтағы мәтіндерімен берілген. Бұл құрамында мәтіннің қомақты бірліктерін қамтыған көркемсөз мәтіндерінен тұратын «тұтас мәтіндер» болып табылады. Тұтас мағыналы азат жолдар бағынышсатымен көркемделген және оқушының мәтіннің логикалық құрылымын түсінуіне көмектесетін тақырыппен және тақырыпшамен белгіленген. Тұтас емес мәтіндер мәтіннің ақпараттық бірліктерін қамтитындықтан, біршама басқа оқу дағдыларын талап етеді (кестелер, кескіндер, диаграммалар). Аралас мәтіндердің ерекшеліктері бірін- Оқу сауаттылығы Мәтінге сүйену Табу және алу Біріктіру және түсіндіру Мәтіннен тыс білімге сүйену Мәтіннің мазмұны Мәтіннің формасы Ұғу және бағалау 95 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 бірі толықтыратын вербалды және вербалды емес элементтер болып табылады. Көптеген ақпараттық мәтіндер бүгінгі таңда көбіне ұсынымдық форматта болып келеді (веб-парақтар, журналдар және т.б.). Құрамдас мәтіндер мазмұны жағынан ғана емес, сондай ақ форматы жағынан да әр түрлі бірнеше мәтіндерді біріктіреді. Бұл орайда, олар мәтіннің диагностикалық мақсатын анықтайтындай, мағыналық мазмұны тұрғысынан байланысты және аяқталған болып келеді. PISA-2012 тесттің жоғарыда көрсетілген формат бойынша тест сұрақтарын бөлуі келесідей: тұтас мәтіндер - 39%, тұтас емес - 30%, аралас- 23%, құрамдас - 8%. PISA тесті оқу әрекетінің екі маңызды құрамдас бөлігін қамтиды. Бұл «ситуация» - мәтінге сүйене отырып, оқудың мақсаты және «мәтін» - оқу материалының түрлі форматы мен мазмұны. Осылайша тестілеуге қатысушы оқығанының түсінігін айтып беру емес, ұсынылған мәтіндегі ақпаратты іздеуі мен түсіндіруі тиіс. PISA тестінің материалды толық түсінуге бағытталған құрылымы үш оқырмандық біліктілік пен соған сәйкес әрекеттерді қамтиды. Бұл қажетті ақпаратты тауып, оны мәтіннің жалпы мәнмәтінінен алу, мәтіннің жалпы түсінігін тұжырымдап, мәтіндік хабарламаның мазмұны мен формасы туралы өз көзқарасын ұсынуы тиіс. Тестің әрбір тапсырмасы 15-жастағылардың өмірде кездесуі мүмкін шынайы оқу міндеттерінің шарттарын модельдейді. Оқу біліктілігінің деңгейі бойынша PISA тест сұрақтары үстірт және дәлме-дәл түсінуді талап ететін ең қарапайымнан, аса күрделіге дейін түрленіп отырады. Мысалы, мәтіндегі ақпаратты іздеп, алу оқырман тауып, ойында қалыптастыруы қажет мағыналық бірлік саны секілді факторларды анықтайды. Мәтін хабарламасын біріктіру мен түсіндіру дағдыларын анықтаудағы 96 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 оқырманның құзыреттілігі оқырманның ой мен автор идеясын бір арнаға тоғыстыру қабілетін көрсету үшін қажетті ақпараттың бірлік санымен анықталады. Бұл орайда, осындай мәтіндердің құрылымы біртекті емес - оқырман талқылау пәнімен неғұрлым азырақ таныс болса, соғұрлым мәтінді бір арнаға тоғыстыру қиынға соғады. Мәтін хабарламасын ұғыну мен бағалау күрделілігінің деңгейі айғақтарды салыстыруға бағытталған мәтіндерді ғана қамтымай, сонымен қатар берілген ақпарат негізінде болжамдар жасауды да қамтиды. Барлық келтірілген оқырман біліктілігі өзара байланысты, және бірін орындау екіншісінің табысты орындалуына ықпалын тигізеді. Бірінші амалды (табу және алу) орындай отырып, оқырман мәтін ақпаратының жекелеген бөліктеріне тоқталады. Екінші амалды (түсіндіру мен біріктіру) орындау барысында оқырман осы бөліктерді бір арнаға тоғыстырады. Білімгер мәтіндегі хабарламаны мәтіннен тыс ақпаратпен байланыстыру арқылы ұғынатынын көрсете алуы тиіс (үшінші амал) (2.3.2 сурет). 2.3.2 сурет. PISA / оқу біліктілігі • мәтіннің негізгі бөліктерінің мәнін тұжырымдау • мәтінді ұғынғанын көрсету табу және алу • ақпаратты қорытындылау • мәтінді өмірлік тәжірибемен байланыстыру ,оның сыни талдауын жасау Біріктіру мен түсіну • мәтінді түсіну және ұғыну • ақпаратты бағалау және оның негізінде болжам мен қорытынды тұжырымдау ұғыну және бағалау 97 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Зерттеуде меңгерілген мәтін мазмұнын бағдарлау, оның мағынасын толық түсіну, ақпаратты табу мен мәтінді түсіндіру секілді мәтінді толығымен түсінуді көрсететін біліктілік бағаланды. Осылайша, мәтінді толығымен түсіну білімгердің дағдылардың әрбір біліктілік бойынша құзыреттілік деңгейіне меңзейді. Мәтін мазмұнындағы жалпы бағытты айқындау және оның тұтас мағынасын түсіну басты тақырыпты, жалпы мақсатты, немесе мәтіннің міндетін анықтауды қамтыды. Бұл үшін мынадай тапсырмалар ұсынылды: мәтіннен ақпаратты таңдап алу және оған тақырып ойлап табу, мәтіннің жалпы мағынасын көрсететін тезис тұжырымдау, мәтінде ұсынылатын нұсқаулар тәртібін түсіндіру, кескіннің немесе кестенің негізгі бөліктерін салыстыру, картаның, суреттің міндетін түсіндіру және т.б. Мәтіндегі ақпаратты табу біліктілігін бағалау үшін орындау барысында зерттеуге қатысушы мәтінді «көзбен сүзіп» өтіп, оның негізгі элементтерін анықтау және қандай да бір болмасын сипаттамаларына қарап мағыналық бірлігін (ұқсастықтарды, айырмашылықтарды, себептік-салдарлық қатынастарды және т.б. анықтау) табумен айналысу талап етілетін тапсырмалар қолданылды. Мәтінді түсіндіру біліктілігін, оның мәнмәтіндік мағынасын дамытуды бағалау үшін мәтінде берілген түрлі сипаттағы ақпаратты салыстыру мен безбендеу, ұсынылған тезистерді растайтын дәлелдерді айқындау, тұжырымдалғандарынан қорытынды жасау ұсынылды. Табыстылық көрсеткіштері. Халықаралық емтиханға қатысушы елдердің нәтижелілігі халықаралық шәкілдің орташа ұпайына қатысты анықталды. 98 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Берілген көрсеткіш ЭЫДҰ елдері бойынша 496 ұпайды құрады (PISA-2009 – 494 ұпай). Халықаралық база мәліметтерін салыстырып талдау 33 қатысушы елдің оқу сауаттылығы жетістіктерінің жылдық орташа өсуінің жағымды үрдісін көрсетеді. Осы орайда, 11 елдің, оның ішінде Финляндия білімгерлерінің орташа үлгерімі айтарлықтай төмендеген. Қалған 20 елде 15-жастағы білімгерлердің оқу сауаттылығы сапасында айтарлықтай өзгерістер болмаған. Халықаралық сарапшылар 1-2 ұпай аралығында орташа ұпайдың артуын салыстырмалы нәтижеде тең деп, және зерттеуге қатысушылардың оқу жетістіктерін көрсетпейді деп есептейді. PISA-2009 қорытындысымен салыстырғанда, Қазақстандық білімгерлердің оқу сауаттылығының артуы 3 ұпайды құрайды (PISA-2009 – 390 ұпай, PISA-2012 – 393 ұпай). Қазақстанның нәтижесімен салыстырмалы орташа ұпайдың артуын Италия мен АҚШ көрсетеді. Малайзиялық 15-жастағы білімгерлер зерттеуге алғаш рет қатыса отырып, Қазақстандық құрдастарымен салыстырғанда 6 ұпайға артық нәтиже көрсетті. Жобаға Қазақстандық қатысушылардың үлгерімі орташа ұпай көрсеткіштерінен айтарлықтай артта қалып отыр, және әлі де PISA-2012 халықаралық зерттеуіне қатысқан елдер тізімінің соңғы үштігінен орын алып отыр. Осылайша Қазақстан бойынша алынған мәліметтер үш жыл ішінде Қазақстан мектептеріндегі 15-жастағы білімгерлердің оқу құзыреттілігі сапасы мен деңгейінде заманауи ақпараттық өмірде табысты және белсенді болуында айтарлықтай өсу байқалмайды. Қазақстан бойынша табыстылық көрсеткіші + 3 ұпайды құрады (Қосымша 2.3.1, 2.3.1 кестелері). 99 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 2.3.1 Кесте. Елдердің нәтижелері / PISA - 2009 және 2012 / оқу сауаттылығы Елдер Орташа ұпай Үрдіс ЭЫД Ұ елд ер і бойы н ша о р та ша ұп айы ста тистикалық т ұр ғыд ан айт ар лы қта й жо ғар ы елд ер 2009 2012 Шанхай-Қытай 556 570 Корея 539 536 Финляндия 536 524 Гонконг-Қытай 533 545 Сингапур 526 542 Жапония 520 538 Канада 524 523 = Кытай Тайпейі 495 523 Эстония 501 516 Жаңа Зеландия 521 512 Бельгия 506 509 ЭЫД Ұ елд ер і бойы н ша о р та ша ұп айда айы р м аш ы лы қ ж о қ Норвегия 503 504 = АҚШ 500 498 = Италия 486 490 Венгрия 494 488 Испания 481 488 Израиль 474 486 Швеция 497 483 ЭЫД Ұ елд ер і бойы н ша о р та ша ұп айдан төме н Литва 468 477 Түркия 464 475 Ресей Федерациясы 459 475 БАӘ 459 442 Чили 449 441 Тайланд 421 441 Малайзия - 398 Аргентина 398 396 Қазақстан 390 393 Катар 372 388 Перу 370 384 Дереккөз: ЭЫДҰ халықаралық есебі «PISA-2012 нәтижелері» 100 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Зерттеуге қатысушы елдер бойынша орташа ұпайдың артуы немесе кемуінің есебі, сондай ақ диаграммамен де берілген. PISA-2012 жобасында оқу сауаттылығы көрсеткішінің жағымды динамикасы бар қатысушы елдердің саны алдыңғы айналыммен салыстырғанда артқан (2.3.3 сурет). 2.3.3 Сурет. Нәтижелер динамикасы / PISA-2009 және 2012 /оқу сауаттылығы Ш ан ха й - Қы та й Го нк он г - Қы та й С ин га пу р Ж ап он ия Қы та й Та йп ей і Э ст он ия И та ли я Ве нг ри я И сп ан ия И зр аи ль Ш ве ци я Ли тв а Тү рк ия Ре се й Ф ед ер ац ия сы Та йл ан д Қа за қс та н Ка та р П ер у Ка на да АҚ Ш Н ор ве ги я Бе ль ги я Ко ре я Ф ин ля нд ия Ж ан а Зе ла нд ия БА Ә Ар ге нт ин а 2009 2012 500 ұпай 600 400 200 0 - 200 - 400 - 600 Дереккөз: ЭЫДҰ халықаралық есебі «PISA-2012 нәтижелері» Оқу сауаттылығынан тест сұрақтарын табысты орындау көрсеткіштерін талдау, PISA – 2012 қатысушы елдерді орташа бағасы статистикалық тұрғыдан айтарлықтай өзгешеленбейтін үш топқа бөлуге мүмкіндік береді. Осылайша, егер, Азиялық елдер нәтижеліліктің бір шәкілінде 545-536 ұпай аралығында орналасса, Ресей, Израиль, Швеция, Словения, Литва, Грекия, Түркия 475 ұпай сызығында орналасқан. Қазақстандық 15-жастағы білім алушылардың нәтижелері Жордания, Малайзия және Перу секілді елдермен бір топта (Қосымша, 2.3.2 кестесі ). 101 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 2.3.2 Кестесі. Орташа ұпайы бойынша елдер тобы / оқу сауаттылығы Орташа ұпай Елдер Орташа бағасы статистикалық тұрғыдан айтарлықтай өзгешеленбейтін елдер тобы 570 Шанхай-Қытай 545 Гонконг-Қытай Сингапур, Жапония, Корея 542 Сингапур Гонконг-Қытай, Жапония, Корея 538 Жапония Гонконг-Қытай, Сингапур, Корея 536 Корея Гонконг-Қытай, Сингапур, Жапония 524 Финляндия Ирландия, Қытай Тайпеі, Канада, Польша 523 Қытай Тайпеі Финляндия, Ирландия, Канада, Польша, Эстония 516 Эстония Қытай Тайпеі, Польша, Жана Зеландия, Австралия 508 Германия Австралия, Бельгия, Швейцария, Франция 505 Франция Швейцария, Германия, Австралия, Бельгия, АҚШ 498 АҚШ Франция, Италия, Австрия, Венгрия 490 Италия АҚШ, Австрия, Латвия, Венгрия, Испания, Израиль 475 Түркия Израиль, Швеция, Литва, Грекия, Ресей Федерациясы 475 Ресей Федерациясы Израиль, Швеция, Словения, Литва, Грекия, Түркия 442 БАӘ Сербия, Чили, Таиланд, Румыния, Болгария 398 Малайзия Иордания, Индонезия, Аргентина, Албания, Қазақстан 396 Аргентина Қазақстан, Иордания, Малайзия, Индонезия, Албания 393 Қазақстан Аргентина, Малайзия, Индонезия, Албания, Иордания 388 Катар Қазақстан, Албания, Перу 384 Перу Қазақстан, Албания, Катар Дереккөз: ЭЫДҰ халықаралық есебі «PISA-2012 нәтижелері» 102 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 Осылайша, 536-545 ұпай жинаған елдер орташадан жоғарыны көрсететін бір топта, ал 384-тен 400 дейінгі ұпай орташа деңгейден төмен болды. Оқу сауаттылығының деңгейлері. Тест сұрақтарын орындау табыстылығын бөлу, PISA-2012 халықаралық емтиханына қатысушы елдердің 15-жастағы білімгерлерінің оқу сауаттылығы деңгейіне сәйкес анықталды. Тест сұрақтарын орындау нәтижелерін сапалы түсіндіру үшін, PISA - 2012 халықаралық шәкілі білімгерлердің оқу сауаттылығын бағалау барысында пайдаланылатын жеті деңгейге бөлінген. Бірінші деңгейлік бөлу статистикалық қағидаттарға негізделген, яғни әрбір деңгейге белгілі бір ұпайлар саны және орташа алғанда ЭЫДҰ бойынша тестердің орындалу пайызының көрсеткіштері сәйкес келеді. Сонымен қатар, әрбір деңгей қол жетімділік пен алу (ақпаратты іздеу, іріктеу және жинаумен байланысты дағдылар), біріктіру мен түсіндіру (түсіну үшін оқыған мәтінді өңдеу), ойлау мен бағалау (білімге, идеялар мен мәтін мағынасына сүйену) - үш санатты қамтитын оқу біліктілігінің бірқатар спектрінен тұрады. Оқу сауаттылығының жеті деңгейі ең төменгі 1b-дан оқушыға ең күрделі талаптар қоятын ең жоғары 6 деңгейге дейінгі тапсырмалармен бөлінген. Оқу біліктілігінің оқу сауаттылығының әрбір деңгейіне сәйкес келетін егжей- тегжейлі сипаттамасы төменде берілген (2.3.3 кестесі). 103 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 2.3.3 Кестесі. Деңгейлер / оқу сауаттылығы Д ең гей Ұпайлы қ шә кіл ЭЫД Ұ бойы н ша біл ім гер ле р ді ң о сы де ң гейг е қо л же ткіз ген үлес і Тапсырмалардың сипаттамалары 6 698 1,1% Қарама-қайшы күрделі ақпаратты беретін мәтін мазмұнын түсіну. Бірнеше мәтінді және олардың арасындағы байланысты нақты және жіті түсінуді көрсету. Мәтінді жалпы нақты және тура түсіндіру. Таныс емес тақырыптағы күрделі мәтінді сыни тұрғыдан бағалау. 5 626 8,4% Ақпаратты оны анықтау мен қалыптастыру арқылы жинау. Академиялық білімге сүйеніп, мәтінді ұғыну. Бейтаныс мәтінді түсіндіру және түсіну. Ұғымдарды оқу мен түсінуді топшылау. 4 553 29,5% Тұтас түрінде берілмеген ақпарат бірліктерін тауып, байланыстыру. Мәтіннің тұтас мазмұнына сәйкес тілдік ерекшеліктерді түсіну. Бейтаныс мазмұн мен форматтағы ұзақ және күрделі мәтінді түсіну. Мәтінді болжау немесе бағалауды ұсыну үшін мәтінде берілген арнайы білімді қолдану. 3 480 58,6% Ақпараттың кейбір бөліктері арасындағы қатынасты анықтау және талдау. Мәтіннің бірнеше бөліктерін біріктіру арқылы басты идеяны анықтау. Қарама-қайшы ақпарат пен оқушының болжамына 104 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 сәйкес келмейтін мәтінді ұғыну. Көпшілікке мәлім, күнделікті білімге негіздеп, мәтінді түсінгенін көрсету. 2 407 82,1% Мәтіндегі басты идеяны тану, мәтін құрудың өзара байланысын немесе құрылымын түсіну. Мәтіннің бір ерекшелігіне негізделген кереғарлықты салыстыру немесе айқындау. Өзінің жеке тәжірибесіне және сипатталған шындыққа жеке қатынасына сүйеніп, мәтін мен мәтіннен тыс білім арасындағы өзара байланысты салыстыру және құру. 1 А 335 94,3% Мәтін мазмұны мен жалпыға мәлім күнделікті тұрмыстағы білім арасындағы байланысты орнату. Бейтаныс тақырыпқа мәтін құрған автордың мақсатын / мәтіннің басты тақырыбын анықтау. Оқушыға ой салатын мазмұны бар, анық берілген ақпаратпен жұмыс жасау. 1 Б 262 98,7% Қысқа қарапайым мәтіндегі оқушыға таныс ақпаратты табу. Ой салатын (ақпараттың қайталануы, суреттер немесе таныс белгілер), қарапайым мәтінмен жұмыс жасау. Кереғар/шектен тыс ақпаратты қамтымайтын мәтінді түсіндіру. Дереккөз: ЭЫДҰ халықаралық есебі «PISA-2012 нәтижелері» Оқу сауаттылығының 6-шы деңгейіне қол жеткізген білімгерлер PISA тұжырымдық идеясына сәйкес құзыреттілігі жоғары оқырмандар болып табылады. Олар толық жауап беру үшін қажетті ақпаратты мәтіннен ала алады. Осылайша білімгерлер кейбір кездері айтарлықтай кереғар ақпараттың берілгеніне қарамастан, жеке бас шешімдерін қабылдау дағдыларын көрсетеді. Берілген деңгей білімгерден мәтін астарындағы жатқанды «сезу» мен оқырманның түйсігін талап етеді. Заманауи ересек адамның табысты өмірінің 105 PISA 2012 халықаралық зерттеуінің негізгі нәтижелері PISA - 2012 ең қарапайым бастапқы шарты білімгерлердің функционалдық оқу сауаттылығын зерттеудің 2-ші деңгейі болып табылады. 15-жастағы зерттеуге қатысушылардың тек 1,1% ғана (ЭЫДҰ елдері) оқу құзыреттілігінің ең жоғары деңгейін көрсете алды. Жобаға қатысушы елдерді салыстырып қарағанда, оқу сауаттылығы табыстылығының ең жоғары көрсеткіштері 6-шы және 5-ші деңгейді Сингапурдың, Жапонияның және Гонконгтың білімгерлері көрсетеді. Қазақстандық білім алушылар оқу сауаттылығының осы деңгейіндегі тест сұрақтарын осы айналымда да орындай алмады. 5-ші және 6-шы деңгей сұрақтары біздің білім алушыларымыз үшін күрделі болып табылды. Халықаралық есептің мәліметтері бойынша таныс және күнделікті жағдайларға қатысты мәтінді терең түсіну дағдыларын айқындайтын тест сұрақтарын орындаудың үшінші деңгейін Қазақстан, Индонезия, Перу, Малайзия, Жордания, Колумбия, Аргентина, Тунис, Бразилия, Катар, Албания және Уругвай секілді 12 ЭЫДҰ серіктес елдері көрсеткен. Айта кетерлік жәйт, ЭЫДҰ елдеріндегі алдыңғы болып отырған, оқу сауаттылығының үшінші деңгейі (Қосымша 2.3.3, жүктеу/скачать 11,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|