Плазмохимия. Электр разрядының типтері. Плазмада химиялық активті бөлшектердің түзілуі. Электр разрядындағы реакциялар

жүктеу/скачать 3,88 Mb.

бет	1/5
Дата	25.11.2023
өлшемі	3,88 Mb.
	#127368

1 2 3 4 5

Плазмохимия. Электр разрядының типтері. Плазмада химиялық активті бөлшектердің түзілуі.Электр разрядындағы реакциялар.

Дәріс 7

Дәрістің мақсаты: Плазмохимия, электр разрядының түрлері және плазмотрон туралы түсінік беру. Плазмохимиялық реакцияларға мысалдар беру.

Дәрістің мақсаты: Плазмохимия, электр разрядының түрлері және плазмотрон туралы түсінік беру. Плазмохимиялық реакцияларға мысалдар беру.
Түйіндік сөздер: плазма, электр разряды, плазмохимия, плазмотрон, иондар, қозған бөшектер.

Плазманың ең типтік формалары
Жасанды плазма • Плазмалық панель • Флуоресцентті және неонды шамдардың ішіндегі зат • Плазмалық зымыран қозғалтқыштары • Озон генераторының газ разрядтық тәжінің ішінде • Басқарылатын термоядролық синтез туралы зерттеулерде • Доғалы шамдағы және доғалық дәнекерлеудегі электр доғасы • Плазмалық шарлардың ішінде • Тесла трансформаторынан доғалық разряд Плазма затты лазерлік сәулеге ұшырату арқылы түзіледі	Жердің табиғи плазмасы • Найзағай • Шар найзағай • Сент -Эльмо шамдары • Ионосфера • Полярлық жарқыл • жалын тілдері (төмен температуралы плазма)	Ғарыштық және астрофизикалық плазма • Күн мен басқа жұлдыздар (термоядролық реакциялардың әсерінен болатын жұлдыздар) • Күн шуақты жел • Ғарыш кеңістігі (планеталар, жұлдыздар мен галактикалар арасындағы кеңістік) • Жұлдызаралық тұман

Энергия үлесіне байланысты заттың жоғары температурадағы күйлері
Плазма-заттың жартылай немесе толық иондалған күйі, онда жүйеде бос оң (иондар) және теріс (электрондар, сирек иондар) зарядталған бөлшектер болады, олардың концентрациясы орташа алғанда бірдей.
Плазмохимия жартылай ионданған газдарда жүретін химиялық реакцияларды зерттейді.
Ғылыми-техникалық әдебиеттерде «тепе-теңдік пен тепе-теңдік емес», «жоғарытемпературалық және төментемпературалық », «ыстық және суық» плазма терминдерін жиі кездеседі. Соңғы екі терминге температура ұғымы кіреді.
Егер плазма толық термодинамикалық тепе -теңдік күйінде болса, онда ол бір температурамен сипатталады. Алайда плазмада жартылай термодинамикалық тепе - теңдік байқалады.
Бұл бір массадағы бөлшектер арасындағы энергия алмасуы массалары әр түрлі бөлшектерге қарағанда, мысалы электрондар мен иондар арасындағы әлдеқайда тиімді жүретіндігіне байланысты.
Сондықтан тепе-тең емес плазмада электронды температура иондардың температурасынан едәуір асады. Бұл жағдайда энергия бойынша электрондардың таралу функциясын температура сияқты параметрмен сипаттауға болмайды. Ол газ фазасының құрамына және электр өрісінің кернеулігіне тәуелді бола бастайды. Бұл жағдай газ разрядтарында кездеседі, иондардың температурасы жүзге жуық, ал электрондар ондаған мың градусқа жетеді.
Тепе-теңдік плазмасында екі температура да тең. Иондану процесін жүзеге асыру үшін иондану потенциалымен салыстырылатын температура қажет болғандықтан, тепе-теңдік плазмасы әдетте ыстық болады (температурасы бірнеше мың градустан асады).
Молекулалық газдардың плазмасында молекулалардың әртүрлі еркіндік дәрежелері арасында энергия алмасу қиын болуы мүмкін.
Сондықтан, кейбір жағдайларда плазманы бір емес, бірнеше температурада сипаттауға болады: электронды, тербелмелі, айналмалы және үдемелі. Тепе-тең емес плазма-бұл тепе-тең емес концентрациямен немесе компоненттердің әр түрлі энергиясымен (температурасымен) сипатталатын плазма немесе жартылай тепе-теңдік орын алатын плазма. Төментемпературалық плазма-бұл ауыр бөлшектерінің температурасы < 105 К, ал жоғары температуралық плазманың температурасы >105 К.
Жоғары температуралық плазма ұғымы әдетте миллиондаған Кельвин температурасын қажет ететін термоядерлық синтездің плазма.

жүктеу/скачать 3,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5