Подписной индекс 74026 Редакция мекен жайы

Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 
158
 
www.kaznmu.kz 
УДК 614.253-52.616-082 
 
Н.Н. ИВАНЧЕНКО, Л.М. КАНАЛИЕВА 
Денсаулық сақтау саясаты және басқару кафедрасы 
С.Ж.Асфендияров атындағы ҚазҦМУ 
 
ХАЛЫҚҚА МЕДИЦИНАЛЫҚ КӚМЕК КӚРСЕТУДЕГІ МЕЙІРБИКЕЛІК ІСТЕРДІ ОҢТАЙЛЫ  
БАСҚАРУДЫ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗДЕУ 
 
Аталған мақалада медициналық кӛмек кӛрсетудің мейірбикелік басқаруын оңтайландыру мақсатына сай әдеби шолу 
кӛрсетілген. 
Түйінді сөздер: мейірбикелік қызметкерлер, оңтайлы басқару, медициналық кӛмек. 
 
Кӛптеген  елдерде  әсіресе,  Швеция,  Англия  және 
Нидерландияда 
мейірбикелердің 
қызмет  кӛрсетуі 
Денсаулық  сақтау  саласында  кең  етек  жайған.  Мысалы, 
Финляндияда 
науқастарға 
кӛрсетілетін 
барлық 
медициналық  қызметтің  80%-ы  мейірбикелерге  тиесілі. 
Аса  қажетті  жағдайларда  ғана  20%-ы  дәрігерлерге 
бағытталады. 
Швецияның 
медициналық 
орталықтарында  науқастарға  алдымен  мейірбикелер, 
соңынан  дәрігерлік  кӛмек  кӛрсетілуі  кең  жолға 
қойылғаны  да  жҥйелі  тҥрде  бҥгінгі  кҥн  талабына  сай 
атқарылуда *1+. 
Денсаулық  сақтау  саласындағы  жаңғыртулардың  ӛзі 
медициналық 
қызмет  кӛрсету  сапасын  барынша 
жақсартуға бағытталып, мейірбикелік қызмет кӛрсетудегі 
орасан  зор  кәсіби  мамандар  ролінің  басымдылықтарын 
паш етуде. 
Саны  жағынан  басым  орта  буын  қызметкерлерінің 
жҧмысын  басқаруды  оңтайландыру  мақсатында  жоғары 
білімді  мейірбикелерді  даярлау  –  соңғы  жылдардағы 
жҥйелі де жемісті еңбектердің нәтижесі *2+. 
Зерттеулер мәліметтеріне жҥгінсек: 
16,4-35% - кәсіби білімін кӛтеруге талпынбайды; 
25% - қҧжаттама толтыруға ықтиярсыз; 
9,6 % - асептика мен антисептиканы  қамтамасыз еткенді 
ғана біледі; 
5% - дәрігердің нҧсқауын ғана орындайды; 
4-10,8% - басшылар тарапынан жҧмыс сапасын тексеруді 
жақтырмайды. 
Бҧл  нәтижелер  негізінен  мейірбикелердің  материалдық 
тҧрғыдан 
қызығушылықтарының 
болмауы 
мен 
енжарлық танытуынан болып отырғаны да анық [3]. 
Денсаулық 
сақтау 
және 
мейірбикелік 
істерді 
ҧйымдастырушыларға  тән  бҥгінгі  таңдағы  негізгі  ӛзекті 
мәселелер: 
1) жоғары білімді мейірбикелердің жҧмысқа орналасуы; 
2)  жоғары  білімді  мейірбикелердің  мҥмкіндігі  шектеулі, 
ӛйткені басымдылығы заңды тҥрде рәсімделмеген; 
3)  кәсіби  білімі  мен  дағдыларын  кӛтеруге  деген 
қызығушылық моральдық тҧрғыда тӛмен; 
4) эмоциялық және дене еңбегі тез қажытады; 
5) мейірбикелік кәсіптің еңбегі мен ролін бағалау деңгейі 
жеткіліксіз; 
6) жас мамандардың тҧрақталмауы; 
7) бірізділіктен шыға алмау; 
8) жҥктемелік нормативтер мен сапалық стандарттардың 
қалыптаспауы. 
Елімізде  соңғы  жылдары  бҧл  мәселелерге  деген 
қызығушылықтар  танытыла  бастады.  Медициналық 
кӛмек кӛрсету мен аурудың алдын алу істерін сапалы да 
саналы  тҥрде  жҥргізу  –  жаңа  бағдарламаға  сай 
атқарылатын жаңғыртуларды қажет ететін ҥрдіс *4+. 
2005-2010  жылдардағы  мемлекеттік  бағдарламада 
Денсаулық  сақтау  саласы  бойынша,  жҥргізіліп  отырған 
реформалауда  сапалы  мейірбикелік  кӛмекті  барынша 
жақсартуға бағытталған. 
Жаңа  нарықтық  экономикалық  талаптарды  орындай 
алатын,  әлемдік  стандарттарға  сай  медициналық  кӛмек 
кӛрсете  алатын  мамандарды  даярлауда,  соңғы  кездері 
мейірбикелік істердегі қызметкерлердің ролін кӛтеру кең 
жолға  қойыла  бастады.  Халықтың  игілігіне  тән  кәсіби 
мейірбике  қызметшілерін  әзірлеу  –  ертеңгі  кҥндердің 
елеулі  істерінің  бірі.  Сол  себепті  де  орта  және  тӛменгі 
буындағы  қызметкерлер  ескіше  кӛзқарастан  арылып, 
инициативті  тҧрғыда  ӛз  білімдерін  ҧдайы  тҥрде  кӛтеріп, 
шеберліктерін ҧштап отыруға парыз. 
Медициналық  кӛмек  кӛрсетудегі  мейірбикелік  қызмет 
сапасын  ҧдайы  жақсарту  ғылыми  тҧрғыда  сабақтасып, 
материалдық-техникалық  тҧрғыда  жарақталып,  кез 
келген бӛлімдерде де кешенді тҥрде жҥргізілуі тиіс *5+. 
Қазіргі  заманауи  технологияларды  енгізу,  тӛлемақы 
жҥйесін  ҥйлестіру  және  тиімді  мейірбикелік  кӛмек 
кӛрсетуді  жетілдіру  ісі  мен  әдістерін  ӛркендету  ертеңгі 
кҥннің  тірлігі  деп  қарамай,  ҥнемі  ғылыми  жетістіктерді 
енгізе  отырып,  ізденістер  мен  жетістіктердің  жемісін 
кӛрудің ӛзі де ӛзгенікі емес екенін дәлелдейтін кез келді. 
Орта  буындағы  мейірбикелік  медициналық  кӛмек 
кӛрсету шараларын басқаруды оңтайландыру және оның 
сапасын  кӛтерудің  әдістемесі  мен  зерттеулері  елеулі 
тҥрде жҥргізілмей кӛштен кеш қалып келеді. Сол себепті 
де  медициналық  қызметкерлердің  жҧмысын  бағалау, 
оларды  оңтайландыру  жӛніндегі  қҧқықтық  қҧжаттар 
жӛніндегі мәліметтер кӛрінбейді. 
Cондықтан  да  мейірбикелік  істерді  оңтайлы  басқару  – 
медицина  саласының  барлық  бӛлігі  мен  деңгейлерінде 
де  заманауи  талаптарға  сай  жаңғыртылуға  лайықты. 
Яғни қоғамдық Денсаулық сақтау саласындағы маңызды 
міндеттерге  тән  ӛзекті  мәселелердің  бірі  –  ғылыми 
зерттеулерді  қажет  ететін  халыққа  медициналық  кӛмек 
кӛрсетудегі мейірбикелік істерді оңтайлы басқару *6+. 
 
 
 
 
 
 
 
 

К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 
 
159 
www.kaznmu.kz 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
1
 
Семина  Т.В.,  Бурцева  Е.М.  Кадровая  политика  учреждения  здравоохранения  и  высшее  сестринское  образование 
//Главн.мед.сестра. - 2003. - №4. - С.59-61. 
2
 
Медсестринская практика. Доклад комитета экспертов ВОЗ //Всемирная организация здравоохранения, Женева: 1996. – 
51 с. 
3
 
Постоялко Л.А. Состояние и перспективы развития здравоохранении // Здравоохранение. – 2004. - №9. – С. 14-19. 
4
 
Руденко  В.П.  Реформирование  здравоохранения  –  насущная  потребность  и  медиков  и  всего  населения  //Медицина-
2003.-№1(40).-С.4-5. 
5
 
Секун  В.И.,  Соколова  Э.А.  Психологические  проблемы  медицинских  работников  //  Здравоохранение.-1999.-№  11.  –          
С .25-27 
6
 
Семина  Т.В.,  Бурцева  Е.М.  Кадровая  политика  учреждения  здравоохранения  и  высшее  сестринское  образование 
//Главн.мед.сестра. - 2003.-№4. - С.59-61. 
 
 
 
 
 
 
Н.Н. ИВАНЧЕНКО, Л.М. КАНАЛИЕВА 
НАУЧНОЕ ОБОСНОВАНИЕ ОПТИМИЗАЦИИ УПРАВЛЕНИЯ СЕСТРИНСКОЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩЬЮ НАСЕЛЕНИЮ 
 
Резюме:  В  статье  рассмотрены  литературный  обзор  оптимизации  управления  сестринской  медицинской  помощью 
населению. 
Ключевые слова: медицинские персоналы, оптимизации управления,  медицинская помощь. 
 
 
 
 
 
 
N.N. IVANCHENKO, L.M. KANALIYEVA 
SCIENTIFIC JUSTIFICATION AND OPTIMIZING  NURSING MANAGEMENT OF MEDICAL CARE TO THE POPULATION 
 
Resume: The article describes the literature review to optimize the management of nursing health care to the population. 
Keywords: medical personnel, control optimization, medical care. 
 
 
 

Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 
160
 
www.kaznmu.kz 
УДК 616.36-002 
 
И.К. КАРИБАЕВА, А.Г. НАЖМЕДЕНОВА, А.М. КУАТБАЕВА  
Казахский Национальный медицинский университет им. С.Д.Асфендиярова 
 
РЕЗУЛЬТАТЫ ВАКЦИНАЦИИ ДЕТЕЙ ПРОТИВ ПНЕВМОКОККОВОЙ ИНФЕКЦИИ В ОТДЕЛЬНЫХ РЕГИОНАХ РЕСПУБЛИКИ 
КАЗАХСТАН 
 
В  настоящее  время  самым  эффективным  и  экономически  выгодным  профилактическим  мероприятием  от 
пневмококковой  инфекции,  известным    в  современной  медицине,  является  вакцинация.  По  предварительным 
результатам  вакцинации  детей  в  Мангистауской  и  Восточно-Казахстанской  областях  заболеваемость  пневмонией 
среди  привитых  детей  снизилась  на  57%,  острым  средним  отитом  на  54%,  а  так  же  снизилась  младенческая 
смертность на 17%.  
Ключевые слова: вакцинация, пневмококковая инфекция, пневмония. 
 
В  современном  мире  заболевания  органов  дыхания,  в 
частности  пневмония,    являются  одной  из  актуальных 
проблем. 
По 
данным 
Всемирной 
организации 
здравоохранения (ВОЗ) в мире ежегодно от заболеваний, 
вызванных  пневмококком,  умирает  более  1,6  млн. 
человек, из них 0,7 млн. детей в возрасте до 5 лет *1+. В 
1999 году Центры по контролю за заболеваемостью США 
(CDC)  опубликовали  список  10  величайших  достижений 
здравоохранения. 
В 
числе 
первых 
достижений 
здравоохранения 
XX 
века 
признана 
иммунопрофилактика. 
Сокращение  смерти  детей  в  возрасте  до  5  лет  является 
одной  из  Целей  ВОЗ  по  Развитию  Тысячелетия  и  одним 
из приоритетных направлений системы здравоохранения 
Республики  Казахстан.  Показатель  детской  смертности 
является  индикатором  благополучия  нации.  По  данным 
Министерства  здравоохранения  РК  за  2007-2009  годы 
смертность  детей  до  1  года  от  респираторных 
заболеваний  и  пневмоний  среди  всех  причин  смерти 
занимает  третье,  а  среди  инфекционных  заболеваний  – 
первое место.    
В 
2008 
году 
в 
Республике 
Казахстан 
было 
зарегистрировано 
33774 
случая 
заболевания 
пневмонией  детей  в  возрасте  до  5  лет.  Общая 
численность  случаев  смерти  детей  до  5  лет  в  2008  году 
составила 8225 детей, а от пневмонии умерло около 1,5 
тысяч детей *2+.   
Согласно  официальным  данным,  опубликованным  в 
Статистическом 
сборнике 
«Здоровье 
 
населения 
Республики    Казахстан  и  деятельность    организаций 
здравоохранения    в    2008  году»,    пневмония  занимает 
лидирующее место среди причин смертности детей до 1 
года в РК (рисунок 1) [3].     
 
Рисунок 1 - Основные причины смертности детей до 1 года в Республике Казахстан за 2008 год 
 
Для  достижения  целей  по  снижению  смертности 
населения и улучшения здоровья граждан нашей страны 
была  разработана  Государственная  программа  развития 
здравоохранения  Республики  Казахстан    на  2011  –  2015 
годы «Саламатты Қазақстан».   
По  этой  Программе  с  целью    снижения  заболеваемости 
детей до 5 лет пневмонией на 50%, а смертности на 20% 
была  внедрена  в  Национальный  календарь  прививок 
вакцинация детей  против пневмококковой инфекции.  В 
рамках 
реализации 
Государственной 
программы 
«Саламаты  Қазақстан»  плановая  вакцинация  против 
пневмококковой  инфекции  внедряется    поэтапно  с  
включением    14  областей  и  двух  городов  -  Астаны  и 
Алматы, с 2010 по 2015 гг. (таблица 1). 
 
Таблица 1 - Поэтапное внедрение пневмококковой конъюгированной вакцины на территории Республики Казахстан 
Годы 
Области Республики  
2010 год  
Восточно-Казахстанская  
Мангистауская  
2011 год  
Жамбылская  
Пневмония; 
31,50% 
Инфекционные 
заболевания; 
1,10% 
Заболевания 
нервной 
системы; 
10,80% 
Врожденные 
пороки; 23,70% 
Злокачественны
е 
новобразования; 
17,20% 
Несчастные 
случаи; 10,50% 
Другие; 5,20% 

К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 
 
161 
www.kaznmu.kz 
Южно-Казахстанская  
2012 год  
Карагандинская  
Кызылординская  
Северо-Казахстанская  
2013 год  
Акмолинская  
Атырауская  
Костанайская  
2014 год  
Актюбинская  
Павлодарская  
г.Астана  
2015 год  
Алматинская  
Западно-Казахстанская  
г. Алматы  
 
Вакцинация 
детей 
до 
5 
лет 
проводится 
сертифицированной  ВОЗ  пневмококковой  вакциной, 
производства 
США, 
содержащей 
13 
серотипов 
пневмококка.  Вакцинация  против  пневмококковой 
инфекции  внедрена  в  50  развитых  странах  мира  (США, 
Германия,  Бельгия,  Франция,  Великобритания  и  др.).  Из 
стран  СНГ  Казахстан  является  первой  страной,  которая 
ввела  вакцинацию  против  пневмококковой  инфекции  в 
Национальный календарь  профилактических прививок. 
Вакцинация детей до 5 лет начата с 2010 года в областях 
с  высокими  показателями  заболеваемости  пневмонией. 
Организация  и  проведение  иммунизации  среди  детей 
показывает  высокий  охват  прививками  надлежащего 
контингента  вакцинацией  от    99,1  до  99,6%  и 
ревакцинацией – до 98,6% (таблица 2). 
 
Таблица  2  -  Первичные  результаты  вакцинации  детей  против  пневмококковой  инфекции  в  Мангистауской  и  Восточно-
Казахстанской областях.  
Наименование 
регионов  
Первая вакцинация 
Кол-во 
родившихся 
детей  
Из них 
подлежало 
имму-
низации  
Привито  
% охвата  
Не 
привито  
в том числе  
времен-ный 
мед. отвод  
отказ от 
вакцина-
ции  
ВКО 
32943 
30280 
30157 
99,6 
120 
85 
5 
 Мангистауская 
23435 
23992 
23779 
99,1 
213 
189 
24 
 
Вторая вакцинация 
ВКО 
 
27404 
26863 
98,0 
542 
532 
10 
 Мангистауская 
 
21723 
21225 
97,7 
498 
179 
81 
 
Ревакцинация 
ВКО 
 
24076 
 
23749 
 
98,6 
 
327 
 
296 
 
4 
 Мангистауская 
 
22019 
 
21697 
 
98,5 
322 
308 
14 
 
По  предварительным  результатам  вакцинация  детей  до 
5  лет  с  2010  года  в  Мангистауской  и  Восточно-
Казахстанской 
областях 
снизила 
заболеваемость 
пневмонией  среди  детей  на  57%,  острым  средним 
отитом  на  54%.  Основным  достижением  является  
снижение  младенческой  смертности  в  этих  областях  на 
17%.  
По  официальным  данным  Статистического  сборника 
«Здоровье    населения  Республики    Казахстан  и 
деятельность  организаций  здравоохранения  в    2011 
году»  за  2010-2011  годы  заболеваемость  детей 
пневмонией до 5 лет   в Восточно-Казахстанской области 
снизилась  в 1,3 раза - с показателя 21,6 до 16,2 на 1000 
детей  до  5  лет.  Такие  же  результаты  достигнуты  и  в 

Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 
162
 
www.kaznmu.kz 
Мангистауской области: заболеваемость детей от 0 до 5 
лет    снизилась  в  1,2  раза    -  с  12,3  до  9,9  на  1000  детей 
этого возраста (рисунок 2) *4+.  
 
Рисунок 2 - Заболеваемость детей пневмонией до 5 лет. 
 
Внедрен  еженедельный  мониторинг  за  иммунизацией 
против 
пневмококковой 
инфекции.  Однако,    к 
сожалению,  в  настоящий  момент  не  усовершенствован  
эпидемиологический 
надзор 
за 
пневмококковой 
инфекцией  для  истинной  оценки  эпидемиологической 
ситуации в стране. Нет возможности изучить циркуляцию 
наиболее часто встречающихся серотипов пневмококков. 
В  дальнейшем  планируется  мониторинг  за  циркуляцией 
серотипов  пневмококка  для  оценки  иммунологической, 
эпидемиологической 
и 
фармакоэкономической 
эффективности  вакцинации  детей  до  5  лет  против 
пневмококковой инфекции. 
 
 
 
 
 
 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
1
 
WHO Weekly Epidemiological Record. 12 January 2007, No. 1/2, 2007, 82, 93–104. World Health Organization.  
2
 
Государственная  программа  развития  здравоохранения  Республики  Казахстан  «Саламатты  Қазақстан»  на  2011  –  2015 
годы. 
3
 
Статистический сборник «Здоровье  населения Республики  Казахстан и деятельность  организаций здравоохранения  в  
2008 году». 
4
 
Статистический  сборник  «Здоровье    населения  Республики  Казахстан  и  деятельность  организаций  здравоохранения  в  
2011 году». 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2010
2011

К 130 – ЛЕТИЮ ХАЛЕЛА ДОСМУХАМЕДОВА 
 
163 
www.kaznmu.kz 
И.К. КАРИБАЕВА, А.Г. НАЖМЕДЕНОВА, А.М. КУАТБАЕВА 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕКЕ АУДАНДАРЫНДА БАЛАЛАРДЫ ПНЕВМОКОККТЫ ИНФЕКЦИЯҒА ҚАРСЫ ЕГУ 
ЖҦМЫСТАРЫНЫҢ НӘТИЖЕЛЕРІ  
 
Түйін:  Вакцинация  пневмококкты  инфекцияға  қарсы  профилактикалық  шаралардың  ішінде  ең  тиімді  және  экономикалық 
пайдалы  шара  болып  табылады.  Манғыстау  және  Шығыс-Қазақстан  облыстары  бойынша  егу  жҧмыстары  жҥргізілген 
балалар арасындағы алдын ала нәтижелер бойынша пневмониямен сырқаттанушылық 57%-ға, жіті орта отит 54%-ға және 
нәресте ӛлімі 17%-ға тӛмендегені анықталды. 
Түйінді сӛздер: вакцинация, пневмококкты инфекция, пневмония 
 
 
 
 
 
 
I.K. KARIBAYEVA, A.G. NAZHMEDENOVA, A.M. KUATBAYEVA 
THE RESULTS OF VACCINATION OF CHILDREN AGAINST PNEUMOCOCCAL INFECTION IN CERTAIN REGIONS 
OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
 
Resume:  At  present  time,  the  most  efficient  and  cost-effective  preventive  measure  against  pneumococcal  disease  is  known  in 
modern medicine, is vaccination. Preliminary results of vaccination of children in Mangystau and East Kazakhstan regions showed 
that  the  incidence  of  pneumonia  among  vaccinated  children  decreased  by  57%,  acute  otitis  media  by  54%,  and  reduce  infant 
mortality by 17%. 
Keywords:  vaccination, pneumococcal infection, pneumonia  
 
 
 

Вестник КазНМУ, №3 (1) - 2013 
164
 
www.kaznmu.kz 
УДК 614.2-005.92.1-01 
 
Ш.Қ. КАЮПОВА, Р.Қ. СҮЛЕЙМЕНОВА 
«Астана медицина университеті» АҚ, Астана қ., Қазақстан Республикасы 
 
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ МЕКЕМЕЛЕРГЕ CALL-ОРТАЛЫҒЫН ЕНДІРУДІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
Мақалада  Қазақстан  Республикасы  денсаулық  сақтау  саласының  дамуы  жаңа  институционалды  ӛзгерістерге 
байланысты  денсаулық  сақтау  саласын  ақпараттау  мен  стандарттау  халықаралық  қағидаларына  сҥйене  отырып, 
жаңа  қҧралдарға  қолжеткізу  қажеттігі  туралы  айтылған.  Call-орталықтары  индустриясының  дамуы  тарихы 
сипатталған.  Қазақстан  Республикасында  медициналық  мекемелерге  Сall-орталығын  ендіру  бҥгінгі  ақпарттық 
технологияларды бҥкіл әлемде кеңінен қолданылуы болып табылады. 
Түйінді  сөздер:  Call-орталығы,  автоматтандырылған  жҥйе,  медициналық  мекеме,  шығыс  қоңырау,  медициналық 
қызмет, аутсорсинг, компьютерлік технология, телефон желісі, ақпараттық технологиялар.  
 
Казіргі қоғамның қарқынды даму жағдайында кӛрсетіліп 
жатқан  қызметтердің  сапасына  қойылатын  талаптардың 
ӛсуі,  қоғамның  ақпараттық  жҥйесін  тҥзуде  және  білім 
беру  мен  денсаулық  сақтау  саласында  барлығының 
ақырындап  ӛсуіне  байланысты  ақпарат  ең  маңызды 
ресурстардың  бірі  болып  табылады.  Медициналық 
кӛмекті  кӛрсетудің  сапасын  арттыруда  ақпаратты  жинау, 
ӛңдеу,  сақтау,  мемлекеттік  және  аймақтық  деңгейде 
ақпарат беру денсаулық сақтау жҥйесінің қажетті жағдай 
болып отыр. Бҧл Президенттің Н.Ә. Назарбаевтың «Жаңа 
Қазақстан 
жаңа 
әлемде» 
Қазақстан 
Халқына 
Жолдауында,  «Қазақстан-2030»  Стратегиясында,  Ел 
Басшысы  медициналық  қызметтің  сапасын  жақсарту 
саласында  және  денсаулық  сақтау  жҥйесінде  жоғары 
технологияларды  дамыту  реформаларының  бағыттарын 
кӛрсеткен *1+.   
Қазіргі  уақытта  Қазақстан  Республикасы  денсаулық 
сақтау  саласының  дамуы  жаңа  институционалды 
ӛзгерістерге  байланысты  денсаулық  сақтау  саласын 
ақпараттау  мен  стандарттау  халықаралық  қағидаларға 
кеңінен  сҥйене  отырып,  қолдануға  негізделетін  болады 
*2+.  Осы  туралы   
2005-2010  жылдарға  арналған 
денсаулық сақтау саласын реформалау және дамытудың 
Мемлекеттік  бағдарламасында,  2011  –  2015  жылдарға 
арналған 
«Саламатты 
Қазақстан» 
Қазақстан 
Республикасы 
денсаулық 
сақтауды 
дамытудың 
Мемлекеттік бағдарламасында да айтылған.
 
Алғашқы 
автоматтандырылған 
«қоңырауды 
бӛлу» 
(Automatic  Call  Distribution)  1973  жылы  Rockwell  Galaxy 
американдық 
компаниямен 
нарыққа 
шығарылды. 
Осыған  ҧқсас  жҥйелер  Private  Automated  Business 
Exchanges  атымен  нарықта  60-жылдардың  ортасынан 
бастап  таралды.  Осы  уақыттан  бастап,  қоңырауларға 
жаппай  қызмет  кӛрсету  ҥшін  аса  дамыған  қҧралдарды 
шығарып  қана  қоймай  жетекші  әлемдік  ҧйымдардың 
клиенттерін  автоматты  және  дистанционды  қызмет 
кӛрсету  жағына  қарай  бизнесін  трансформациялайтын 
Call-орталықтары  индустриясының  қарқынды  дамуы 
басталды.  АҚШ,  Жапония,  Еуропа  елдері  ең  белсенді 
қолданушылары болды.  
1970-жылдардың ортасында СССР 03, 09 қызметтері ҥшін 
ҥлкен  Call-орталықтары  қҧрылды.  1980-1990  жылдары 
Call-орталықтары индустриясы одан  әрі ҧлғаюынан және 
техникалық 
жетілуімен 
байланыстырылды. 
Компьютерлік  технологиялардың  дамуы  Call-орталығы 
операторының  типтік  жҧмыс  орнының  жабдықталуына 
және жҧмыс тәртібіне одан әрі әсер етті *3+.  
Ҧлыбританияда  1995-2003  жылдар  арасында  Call-
орталықтары  қызметкерлерінің  саны  ҥш  есе  ӛсіп,  500 
мың адамға дейін жетті. Және де осы уақыт аралығында 
Call-орталықтарының  бірігіп,  іріленулері  болып  жатты, 
ҥнемдеу  мақсатымен  ірі  қалалардан  жаппай  арзан 
жҧмыс  кҥшіне  кӛшу  басталды,  сӛйтіп,  Ҥндістан  мен 
Пәкістан  елдерінде 
аутсорсингтік 
Call-орталықтары 
индустриясы  басталды.  Одан  әрі  Филиппин,  Оңтҥстік 
Африка, 
Аргентина, 
Мексика 
елдерінде 
Call-
орталықтарының 
индустриясының 
ӛсуі  байқалды. 
Алайда, 
кейбір 
компаниялар 
аталған 
елдердегі 
менталитет  пен  білім  айырмашылығы  аса  ҥлкен  және 
жоғары  деңгейдегі  қызметті  сатып  алушылардың  елінде 
тҧратын  немесе  жақында  тҧратын  (Ҧлыбритания, 
Канада,  Ирландия,  т.б.)  жергілікті  тҧрғындар  Call-
орталықтарында 
қызмет 
кӛрсете 
алады 
деген 
қорытындыға 
келді 
[www.dmit.com.ua/Library/Index/tele_lib/11/]. 
1990 
жылдары 
Ресейде 
Call-орталығының 
индустриясының  туу  уақыты  болып  саналады.  Мҧнда 
Call-орталығын ӛздері қҧрды, себебі аутсорсингке алу аса 
қымбат болды. Ал 2000 жылдың басында жағдай ӛзгеріп, 
батыстан  тәжірибесін  қолданып,  аса  ірі  компаниялар 
қҧрылып, 
қазір 
Шығыс 
Еуропа 
елдерімен 
де 
бәсекелесуде *4+.  
Бҥгінгі  таңда  Ресейде  шамамен  230-дай  (оның  153-і 
аутсорсингтік,  40-ы  корпоративтік,  37-сі  аралас)  Call-
орталығы жҧмыс істейді *www.callcentreworld.ru+. 
Ел  Басының  тапсырмасына  сәйкес  қҧрылған  Ҧлттық 
медициналық  холдингтің  отандық  денсаулық  сақтау 
жҥйесінде  жаңа  бәсекеге  қабілетті  дамыту  ісіне  ерекше 
кӛңіл бӛлінген. 
«Ҧлттық медициналық холдинг» АҚ (бҧдан әрі – «ҦМХ» 
АҚ)  негізгі  мақсаты  –  ауруханалық  менеджмент 
жҥйесінің  тиімділігін  және  клиникалардың  қызметін 
жоғарылату  болып  табылады.  Клиникалық  қызметін 
жоғарылату 
және 
клиникалық, 
әкімшілік 
және 
қаржыландыру  ҥрдістерімен  бірге  барлық  деңгейдегі 
басқарудың  икемді  шҧғыл  жҥйесін  қҧру  ҥшін  Call-
орталықтары  сияқты  бірыңғай  ақпараттық  жҥйені  енгізу 
жалғастырылуда *5+. 
Кӛптеген науқастар мен медициналық ҧйымға келушілер 
анықтама қызметіне немесе тіркеу бӛліміне хабарласқан 
кезде  «қысқа  қоңырау»  мәселесіне  жиі  кездесіп 
отырады.  Дәрігердің  кестесін  білуге  немесе    қабылдауға 
жазылу  уақытын,  кеңес  алу  немесе  ақылы  қызмет 
бағасын  білу  ҥшін  науқастар  номерді  қайталап  теруге 
шыдамдылық таныта білу керек.  
Нәтижесінде,  олар  бірінші  реттен  хабарласа  алған 
медициналық орталықтарына қаралады. Содан, кӛптеген 
медициналық  мекемелер  немесе  жеке  емханалар 
ӛздерінің  потенциалды  клиенттерін  жоғалтады.  Ал 
олардың  хабарласа  алғанының  бірден  бір  себебі,  бҧл 
мекемелерде  Call-орталығы  қызметімен  қолданады,  ол 
телефон желісінің  ҥнемі қолжетімдігін қамтамасыз етеді. 

жүктеу/скачать 5,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: