«полиметалл» АҚ Қызыл жобасының ЭӘӘБ
Кесте5.4.2: 2011-2020жж. кезеңдегі сұраныс жағындағы көмірсутек шығарындылардың
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.4.4 ПГ шығарындыларының пайда болуына әкелетін жобалық қызметтің түрлері
- 5.4.5 Құрылыс кезіндегі ПГ шығарындылары
- Кесте5.4.3: Құрылыс сатысында ПГ шығарындыларының жалпы көлемі
- Кесте 5.4.4: Карьерді пайдалану сатысында ПГ шығарындыларының орташа жылдық көлемі
- Сурет5.4.3: Ашық тау жұмыстарының сатысында CO2 баламасында ПГ
- Кесте 5.4.5: Жер асты жұмыс сітеу сатысында ПГ шығарындыларының орташа жылдық көлемі
- Сурет 5.4.4: Жер асты тау жұмыстарының сатысында CO2 баламасында ПГ
Кесте5.4.2: 2011-2020жж. кезеңдегі сұраныс жағындағы көмірсутек шығарындылардың коэффициенттері [т CO 2 /МВтч]
2011 2012 2013
2014 2015
2016 2017
2018 2019
2020 UPS Қазақстан
1.004
1.002 1.000
1.001 0.995
1.003 0.998
0.918 0.921
0.919
Шығарындылардың коэффициенттері 2020 жылға дейін келтірілуіне қарамастан, осы есептер үшін 2020ж. коэффициент рұқсат етіледі. 0,919 кенішті 2041ж. пайдалануды тоқтатқан соң, кен орнында жұмыс істеу мерзімінің аяғына дейін қолдануға жатады. Шынында, электр энергияның күтілетін көміртектенуі жобаның қызметімен байланысты шығарындыларының көлемін төмендетуге көмектесуі екіталай.
5.4.4 ПГ шығарындыларының пайда болуына әкелетін жобалық қызметтің түрлері
Жоба қызметінің нәтижесінде пайда болатын ПГ мүмкін шығарындылары бұдан әрі сипатталғандай, барлау, құрылыс, пайдалану және шығару сатысында орын алады:
Барлау сатысындағы шығарындылар бүгінгі күнге жасалған жұмыстармен және сапарлармен байланысты және Көміртектің шығарындыларын және энергияны басқару жөніндегі жоспарда сипатталады (5.4.2 кестені қараңыз); Құрылыс кезеңінде 1 санатты ПГ шығарындылары мына жұмыстардың нәтижесінде орын алады: o Карер, қоймалар және қалдықтардың қоймалары үшін өсімдік қабатын алу (жердің маңызы өзгерту) және жаблық құрылыстарды салу (кен орнының бүкіл жұмыс істеу мерзімінің бойында қолданылмалы жердің маңызы өзгерту, неге десең пайдалану бойында кеніштің жаңа элементтерінің құрылысы болады); o Кеніш құрылыстарын салуға арналған құрылыс машиналары мен жабдықтары; o Дизель-генераторларға арналған отынды пайдалану; o Құрылысқа қажет барлық жарылыс жұмыстары; Құрылыс кезіндегі 2 санаты жанама шығарындылары ұлттық желі бойынша алынатын электрді пайдаланған кезде болады. Бұндай жұмыстарға электр құралдарды, бетон араластырғыштарды, жарықтандыруды, ауа
сығымдағыштарды, электр жылытқыштарды ж.т.б. пайдалану кіреді. Электр сонымен қатар құрылыс сатысында жұмысшылардың тұрмыстық үй-жайлары Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 282 үшін және қосымша жабдықтар үшін керек болады. Тұтыну көлемі клиентпен ұсынылған деректердің негізінде есептелді; Пайдалану кезінде ПГ шығарындылары 1 (тура) және 2 (жанама) санатты көздерден болады. Пайдалану сатысы екі кезеңге бөлінеді: ашық және жер асты қазу. Көздерге мыалар кіреді: o Кен мен жыныстарды тасымалдауға арналған жол көлік құралдары; o Кенді өндіруге арналған жол талғамайтын көлік құралдары; o Жарылыс жұмыстарына арналған жарылғыш заттар; o Байыту; o Қажеттілігіне қарай жылу беру; o 2 санатты жанама шығарындылар ұлттық желіден алынатын электрді пайдалнған кезде болады. Электр сорғыш және желдеткіш жүйелердіғ қосымша және тұрмыстық құрылыстарды қоса алып, жабдықтар үшін пайдаланылады. Соңғыға байыту фабрикасының учаскесіндегі 100 орынға асхана кіреді. Тұрғын үй-жайларды қоса алып, кейбір құрылыстар ("Қазақстан" қонақ үйі және "Блок А") Әуезов кентінде орналасады . Қалған жұмысшылар жұмысқа үйден келеді деп күтіледі. Бұл шығарындылар есепке алынған жоқ; Кенішті жабу бойынша жұмыстар сонымен қатар ПГ шығарындыларына өз салымын енгізеді. Бұл жұмыстарға қосымша кеніш құрылыстарын құлату мен бөлшектеуге, карьерлерді және қалдықтарды сақтауға арналған құрылыстарды қалпына келтіруге арналған жол және жол талғамайтын көлік құралдарын пайдалану кіреді. 5.4.5 Құрылыс кезіндегі ПГ шығарындылары
ПГ шығарындылары аумақты тазалау, кеніштік құрылыстарды тұрғызуға арналған жол және жол талғамайтын көлік құралдарын пайдалану процессінде болады. Бозды-бөтегелі дала көміртектің жұтқышы болып саналмайды, сондықтан топырақтың осы түрін жоғалту өздігінен, бәлкім, шығарындылардың көлеміне ескерілмейтіндей аз ықпал жасайды.
Кеніш құрылысының шеңберінде қалдықтар қоймасы салынады, ол қажеттілігіне қарай сүзгіге қарсы экранмен төселеді және толтырылады. Жоба қалдықтар қоймасында сақтау үшін судың минималды көлемін көздейді, демек, құрылыс табанының ауданы 1 380 000 м1 380 құрайды. Осы аумақтан өсімдік қабатты алу және сүзгіге қарсы экранмен төсеу қажет. Жұмыстар учаскесінде құрғақ климаттың және өсімдіктердің шектелген көлемінің есебімен өсімдік қабатын алу шығарындыларды бөлуге маңызды көмек көрсетуге тиіс. "Казыл" жобасы мен байыту фабриканы салу және пайдалану үшін бөлінген жердің ауданы шамамен 2328,8 гектар құрайды 3
3
"Бақыршық тау өңдеу кәсіпорны" ЖШҚ, "бақыршық алтын кен орындарында кеніш пен байыту фабриканы салудың техникалық-экономикалық негізі - 5 том: "Полиметалл Инжиниринг" ААҚ инфрақұрылымы және энергиямен қамтамасыз ету жүйесі, С-Петербург, 2015ж. ( 1.1 -кесте, 27 бет).
Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 283
Кеніш құрылысының алғашқы кезеңі (кариьерді өңдеуді қоса алып) екінші кезеңге ауысу алдында кейінгі жылдары құрылыс жұмыстарының үлкен емес көлемінде (жер асты өңдеу кезеңі) негізінде 2016-2017 жылдарғы аралығындағы екі жылдық кезеңге мақсатталды. Құрылыс жұмыстары 2025ж. басталатын екінші кезеңге даярлық шеңберінде 2022ж.жаңғырады. Бұл жұмыстар жалғасады, ал содан кейін, екінші кезең пайдалануға енгізілгеннен кейін қайта қысқартылады. Құрылыс жұмыстары құрылыс жұмыстарының екінші кезеңі аяқталудан кейін, 2029ж. тоқтатылады деп күтіледі. Жер асты кеніші 2039 ж. жұмысын жалғастырады, содан кейін, кенішті жабу бойынша жоспар қолданысқа енгізіледі және демонтаж жұмыстары басталады.
Бүкіл құрылыс кезеңінің бойында дизельдік самосвалдар сияқты, жол көлік құралдары жол талғамайтын көлік құралдары, мысалы, бульдозерлер пайдаланылады. Есептерге келісімді, құрылыс кезеңінде шамамен 4100 тонна дизельдік отын жұмсалады.
Құрылыс және пайдалану кезеңінде бетонның маңызды көлемін пайдалану қажет болады. Бетон даярлау үшін қажет цемент кәсіпорынна тыс өндіріледі, демек, оның өндірісімен байланысты шығарындылар осы талдаудың көлеміне кірмейді. Бетонның өзі қатқаннан кейін, карбонизациялау шарасы бойынша CO2 нақты жұта бастайды. Бұл процесс ұзақ уақыт– бірнеше он жылдық ішінде болады, бірақ нәтижесінде, егер бетонды ұзақ уақытқа қалдырса, цементті өндіру процессінде бөлінген іс жүзіндегі барлық CO қайта жұтылатын болады. Бетонның қату процессін көміртекті жұтушы деп санау бірнеше бұрмалау болса да, ең дұрысы CO2 бөлу және жұту оны жеткілікті үлкен уақыт аралығында көміртек шығарындыларының көзқарсынан шамалы қалыс деп санауға болатын, циклдік процессінің бөлігі деп санау дұрыс болады. Сондықтан цементті өндірумен байланысты, CO2 көлемдері келшекте қараудан жойылды. Бірақ бетон қоспасын даярлау олар бұл циклдің бөлігі болып табылайтын шығарындыларға әкеліп соғатын, энергияның тура тұтынушыларын өздерімен білдіреді. Демек бұл шығарындылар есепке алынды.
Уақыт құрылыс қалашығын және қызметкерлерге арналған кеңселерді жарықтандыру, жылу беру және пайдалану үшін ұлттық желіден электрді пайдалану ПГ шығарындыларының көлемдерін салымын енгізеді, бірақ бұл салым аз болады. 2017ж. – ең қарқынды құрылыс жұмыстарының жылы – жоба әзірлеушісінің бағалауы бойынша электр энергияны тұтыну көлемі 1300 МВт/сағ жуық құрайды. Электр жеткіліксіз болған жағдайда, дизельдік генераторлар пайдаланылады. Осы талдауда жұмысшыларды уақытша құрылыс қалашығынан басты кеніш алаңына тасымалдау жүзеге асырылады деп болжамдалады.
Барлық құрылыс кезеңінде ПГ шығарындыларының есептік көлемі көміртегі диоксиді баламасының (т CO2балама.) 17 581 метриялық тоннасына дейін құрайды. Шығарындылардың түрлері төменде 5.4.3 кестеде келтірілді. Шығарындылардың орташа жылдық көлемдерін құрылыстың кезеңдеріне қаысты қарау мақсатсыз, неге десең кен орындарында жұмыс істеу мерзімдерінің бойында құрылыс жұмыстарының көлемдері Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 284 өзгереді. Жобаны бүкіл пайдалану мерзімінің бойында олар орын алатын кейбір құрылыс элементтері бар, бірақ құрылыс жұмыстарының көпшілік бөлігі, сондай-ақ тау жұмыстары жер асты өңдеу сатысына көшкен кезде, карьердің негізгі құрылыс жылдарына жұмылдырылады.
2
4 N 2 O CO 2 e (iii) tonnes tonnes tonnes tonnes Отынды пайдалану (i)
12777
0.672 0.672
13000 Электр (ii)
4582
Жарылыс жұмыстары
0 Жиыны
17582 Ескерпелер: (i)
CO 2 , CH 4 , N
2 O шығарындыларының көлемі ҮКӨСТ Ұлттық тегендеу әдістемесінің негізінде есептелді, 2 том, 1-тарау. Отынды пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 1 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(ii)
Электрді пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 2 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(iii)
CO 2 балама. шығарындыларының көлемдері 1, 21 жаһандық жыу әлеуетінің және CO 2 , CH
4 , және N
2 O үшін тиісті 310 негізінде есептелді (40 CFR 98 бөлігі, C бөлімшесі).
Пайдалану кезеңіндегі ПГ шығарындылары
"Қызыл" жобасын пайдалану екі кезеңде болжамадалады: i. 2016-2024гг. – Ашық өңдеу; және ii. 2025-2039 – Жер асты өңдеу
Әр осчы кезеңдерде кенішті пайдалану кезеңі үшін ПГ шығарындыларының есептік жыл сайынғы көлемдері 5.4.4 кестеде және 5.4.5 кестеде берілді, және мына көздерде негізделді:
Жобаны пайдалану сатысында бөлінетін жол және жол талғамайтын көлік құралдарын пайдаланудан тура шығарындылар. Кен мен бос жынысты тасымалдау үшін пайдаланылатын жол көлік құралдары. Жобаны іске асыру бүкіл мерзімінің ішінде кен Бақыршық кен орнынан байыту фабрикасына тасымалданды. Карьерде өңделетін кен ұнтақтағыш кешенге дизельдік отында жұмыс істейтін самосвалдармен тасымалданады. Бұдан басқа, карьерден аршу жыныстары аршу үйінділеріне тасымалданады. Жол және жол талғамайтын көлік құралдарын пайдаланудан ПГ шығарындыларының көлемдері жұмыс істеудің қорытынды жүйелілігінен тәуелді кенішті әр пайдалану жылында өзгереді. Оларды пайдалану басталғаннан кейін ғана реттелуі мүмкін әлеуетті ауытқулардың есебімен, бұл тарауда қажетті отынның ең жоғары есептік көлемдерін пайдаланып, консервативтік тәсіл қолданылды. Жұмысшыларды үйден және қонақ үйден жұмыс орнына Әуезов кентіне жеткізу үшін дизотынды пайдалану. Есептер бойынша кен орнында ашық өңдеу сатысында күн сайын 608 адам қажет. Бұл цифра жер асты өңдеу Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 285 сатысында 1084 адамға дейін көбейеді. Вахтамен жұмыс істейтін жұмысшылар алаңға жолаушылар автомобильдерімен жеткізіледі. Тасымалдау бойынша қызметтер жылына 365 күн қолжетімді болады. Бұдан басқа, игданит пен детонатор (аммонит ) жарылғыш заттарды пайдаланудың нәтижесіндегі шығарындылар және де пайдалану кезеңінде ПГ тура шығарындыларына үлес қосады. Пайдаланылатын игданиттің саны пайдалану кезеңінен тәуелді өзгереді. Ашық өңдеу сатысында игданиттің болжалды шығысы шамамен 18 мың т/г құрайды және жер асты өңдеуге ауысқан соң, шамамен жылына 2400 т дейін азаяды. ПГ жанама шығарындылары күш жабдықтары, қосымша құрылыстар, технологиялық процесстер үшін, сондай-ақ қызметкерлерді қонақ үйде орналастыру үшін қажет электр энергияны өндіру нәтижесінде туындайды. Электр Қазақстанның ұлттық желісінен жеткізіледі. Есептер бойынша жобалық құрылыстар орташа карьерлік қазу кезінде жылына 109 735 МВт/сағ және жер асты өңдеуге ауысқан соң, жылына 76 911 МВт/сағ электр пайдаланады. Бұл талдауда пайдаланылатын желіден шығарындылардың коэффициенттері «Қазақстан бойынша көміртегі шығарындыларының коэффициенттерін есептеу бойынша есеп» ЕҚҚДБ есебі үшін саналған көрсеткіштерде негізделді 4 .
Кесте 5.4.4: Карьерді пайдалану сатысында ПГ шығарындыларының орташа жылдық көлемі
2
4
2 O
2 балама.
Тура шығарындылары
Барлық көлік құралдары мен жабдықтары – отынды пайдалану (i)
81,646
3.927 3.927
82,945 Жылу беру (көмір қазандығы)(ii)
8,892
0.001 0.001
8,915 Жарылыс жұмыстары – жарылғыш заттарды пайдалану (iii)
3,092 Жанама шығарындылар
Электр(iv)
113,207 Жиыны
208,160 Ескерпелер: (i)
Отынды пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 3 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(ii)
Көмірді пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 4 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(iii)
Жарылғыш заттарды пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 5 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(iv)
Электрді пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 6 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
4
" Қазақстан бойынша көміртегі шығарындыларының коэффициенттерін есептеу бойынша есеп " – еуропалық қайта құру және даму банкінің тапсырмасы бойынша Laymeyer International компаниясымен даярланған есеп, 2012ж. (LI 260574) Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 286
шығарындыларының үлесі
5.4.3 кестеде және 5.4.3 суретте көрсетілгендей, жанама шығарындылар олардан кейін дизотынды пайдалану керек, ашық тау жұмыстарының сатысында ПГ пайдаланушылық шығарындыларының басты көзі болып табылады. Жанама шығарындылардың көтеріңкі көлемі Қазақстанда шығарындылардың өте жоғары коэффициенттерімен ішінара түсіндіріледі.
көлемі
2
4
2 O
2 балама.
на
на
на
на
Тура шығарындылары
Барлық көлік құралдары мен жабдықтары – отынды пайдалану (i) 15,930
0.838 0.838
16,207 Жылу беру (көмір қазандығы)(ii)
10,829
0.001 0.001
10,856 Жарылыс жұмыстары – жарылғыш заттарды пайдалану (iii)
408 Жанама шығарындылар
Электр(iv)
157,711 Жиыны
185,183 Ескерпелер: (i)
Отынды пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 3 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(ii)
Көмірді пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 4 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(iii)
Жарылғыш заттарды пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 5 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
(iv)
Электрді пайдаланудың нәтижесінде ПГ шығарындыларының егжей-тегжейлі кестесін 6 кестеде, 5.4.1 қосымшада қараңыз.
кезеңі ▪ Отын ▪ Уголь
▪ Жарылғыш зат ▪ Электр
Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 287
шығарындыларының үлесі
5.4.5 кестеде және 5.4.4 суретте көрсетілгендей, жер асты қазу сатысында ПГ пайдаланушылық шығарындыларының басты көзі – бұрыңғыдай импортталатын электрмен байланысты, жанама шығарындылар болып табылады . Электрдің шығысы жер асты қазу сатысында шынында маңызды өседі, неге десең су су бұрғыш пен желдеткіш үшін көбірек электр энергия қажет. Қазақстанда жақын арадан бері қолданылатын энергияның жаңартылатын көздерін пайдалану саясаты келесі
оны жылдықтала желінің электрін пайдаланумен байланысты шығарындылардың коэффициентін төмендетіп бастауы мүмкін, бірақ осы кезеңде бұл факторды есепке алу мүмкін емес.
Және керісінше, тұтынынатын дизотынның саны маңызды төмендейлі, неге десең өңдеудің жиналуына қарай самосвалдардың қажетті орнын ауыстыруы қысқарады. Көмірді пайдалану жылудың талап етілетін мөлшерінің көбею күшінде маңызды емес өседі. Жарылыс жұмыстарымен байланысты байланысты шығарындылар игданиттің қажетті мөлшерін қысқартудың арқасында жер асты өңдеуге ауысқан соң, маңызды төмендейді деп күтіледі.
Тұтас алғанда ашық өңдеу кезеңімен байланысты, шығарындылардың орташа жылдық көлемі жер асты өңдеу кезеңімен байланысты, шығарындыларға қарағанда, сәл көбірек. Шығарындылардың модельденген жиынтық көлемдері тиісті жылына/ CO2 балама. 208 160 т және жылына/ CO2 балама. 185 183 т құрайды.
Кенішті жабу және пайдаланудан шығару сатысында ПГ шығарындылары
Кеншті жабумен және қалпына келтірумен байланысты шығарындылар пайдаланудан шығару және қалпына келтіру бойынша болжамды жұмыстардың негізінде есептелді. Шығарындылар 2040 – 2041жылдар аралығында ек жылдық кезеңде CO2 балама. 42 472 т құрады. Кенішті қалпына келтіру жоспарының шеңберінде өсімдік жамылғысын қалпына Жер асты қазу кезеңі ▪ Отын
▪ Уголь
▪ Жарылғыш зат ▪ Электр
Қызыл жобасының ЭӘЫБ Тарау 5.4
Желтоқсан 2015 V1.0 соңғы нұсқасы
Page 288 келтірумен байланысты және ол көміртекті жұтқышты өзімен білдіретін, жерді пайдаланудағы кез келген өзгеріс осы есептерге енгізілмеген. Кенішті жабумен байланысты есептік шығарындылар 5.4.6 кестеде берілді.
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|