Потанин григорий николаевич
жүктеу/скачать 0,52 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Г.Н. Потанинні ң Қазақстан тарихындағы рөлі мен орны.
- «Ол қазақтарға өз туғандарына сияқты өте жылы қарады. Оның
| Григорий Потанин мен Шо
қан Уәлихановтың досты ғы. Григорий мен Шоқанның достығы кадет корпусыны ң қабырғасында басталып, жалғаса түсті. Б ұл туралы Григорий былай деп жазды: «Біз Шо қанмен жиі кездесіп тұрдық. Ол бірінші Петербургке барып, университетте дәріс ты ңдаймыз деген жоспар құрды. Одан кейін университтен шы ғып, Орталық Азияға саяхаттамақшы болған едік». Олар қазақ ауылдарына жасаған саяхаттары туралы ма қаланы бірге дайындады. Қазақ ағартушысының жазбаларында Потанинні ң қолтаңбасы қалды. Потанин Тарба ғатайда «Қозы-Көрпеш» пен «Итыгиль» ертегісін жазып ал ғандығы туралы сонда баяндалады. Григорий Потанин Шо қанға Санкт-Петербург университетіне о қуға түсуге ұсыныс жасаған. Сонымен қатар досы Потаниннің белгілі бір дәрежеде ғалым- этнограф ретінде қалыптасуына зор үлес қосқан. Сонды қтан да қазақтардың ауызша таралған өлең жазбаларын қағазға түсіру дарынды орыс ғалымының өлшеусіз еңбегі болып табылады. Тек Шоқан Уәлихановты ң өлімі ғана олардың байланыстарын үзген. Григорий Шоқанның алғашқы екі томдық жина ғын дайындаған. Ерте өмірден кеткен досының өмірбаянын жазып қалдырған. Г.Н. Потанинні ң Қазақстан тарихындағы рөлі мен орны. Ұлы ғалым, орыс халқының лайықты ұлы, Ресей империясының барлық езілген халы қтарының қорғаны ұрпақтарының жадында мәңгіге қалды. Ол Қазақстанның тарихы, этнографиясы, географиясы және табиғатының аса ірі зерттеушісі ретінде есте қалды. Сібір мен Қазақстан туралы материалдар оны ң ғылыми мұрасындағы негізгі бағытты құрады. Сондықтан да өзінің 80 жас қа келген жылы оның бір уақытта бірден Том, Омбы және Красноярск қалаларының құрметті азаматы атағын алуы кездейсоқ емес еді. Ал 1918 жылы о ған Уақытша Сібір үкіметі «Сібірдің құрметті азаматы» атағын берді. Оны ң Сібірдегі беделінің жоғары болғаны соншалықты оған Уақытша үкімет те, большевиктер билігі де дербес зейнета қы тағайындаған болатын. Григорий Потанин алды ңғы қатарлы қазақ зиялылары арасында да зор құрметке ие болды. Потанинді Ә. Бөкейхан, А. Байтұрсынұлы, М. Дулатұлы, С.Торайғырұлы, Ж. Ақбайұлы, М. Ж ұмабайұлы, Ә. Ермеков және басқа да Алаш қозғалысының серкелері мен қатысушылары ерекше құрметтеп, қарым-қатынаста болды. Әлихан Бөкейхан ол туралы өте тебіреністі естеліктер қалдырған: «Ол қазақтарға өз туғандарына сияқты өте жылы қарады. Оның жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|