Практическим курс казахского языка для строительны Х специальностей

Сіздер
|  Ол
I  катыс... 
1
үилен...
корсет
#
! 
1
и  
1
Для
үиленбек
(Бол ж ал
келер  шак) 
означает
не собирается (намерен) жениться 
Будущее  предположительное
вероятное  в будущем  времени  действие,  причем  степень  вероят
представляется  неопределенной.  В  русском  языке  это  значение
передается  формой  будущего  времени  - &  Сочетании  Со  Словами
«наверное»,  «возможно».  При  их  образовании 
к
  основе  глагола
присоединяются суффиксы -а р  / -ер / -р 
(2
  шаг) и личные окончания с 
учетом лица, совершающего действие 
(3
 шаг)
Задание: 
Образуйте 
предположительного
действия:
времени  с  учетом
нужную  форму  будущего 
лица  -  производителя
Лицо 
I
— І» 
-----------г-1
І  Основа
І--
И-...................
Балалар
түсін...
Біз
кет...
Сендср
үйыкта...
Мен
күт...
Сен
тапсыр...
Жігіттер
шарша...
Ол
шыда...
Сіздер
комектес...
Сіэ
күл...
Для 
образования
предположительного  к
Суффикс
Личное
окончание
т
Мн.
число
отрицательной
основе
!
формы
будущего
отрицания
глагола  присоединяется  аффикс
с  //  -пас/-пес.  Например:  Ол  бүгін
кетпес.  Он,  наверное,  сегодня  не  уедет. 
Мен  сені  керм еспін  Я 
возможно, тебя не увижу
Задание:  Образуйте  от  следующих 
отрицательную  формы  будущего
Составьте с ними предложения
глаголов  положительную
предположительного
и
времени.

Ю’РУ’  енгі” м “ У.  »«»ндас)
Задание  к   диалогу:  выпишите  из  него  все  глаголы 
й 
...... I 
будущем
будуще
~ 
----  ж
—
иэ 
1
 ШШИЧ
6
СКИ  В
основу, суффикс и личные окончания, разместите их в таблице:
Будущее
предположительно*
внимание
юмнить ! Есте сактау 
будущего  предположи
используются
сақтар. 
2
. Тату үйдің 
Жаксылық
тегін  жатпас.  4.  Жамандьпаы  кап  к ^ а н ,  б,р  бГГге  і
^
’
аксылыюы  коп  куган,  бак-лэулетке  молыгар.  5.  Ит  кутырса  иееін
^
А
р
Ма » ^ Г а Г «
* £ а л с а ,о н £  " сЛ у Т р ер  Т э „ ш '
*
*
  6МреР’  КвП  аКЫ“ “ ' 
ауыз ашпас. 
* 
Э"шен™ '   “У™  “ " " 1   айт  легенда
пР™   ^ Г и Т  
„“ Г
™
  ™ ЮВМ
допущения  ш ыглр.  Сралните-  Ол 
Мое  слово  со  значением
шыгар. Меи „Ган Х п а с ^ .н М е и
Задание: Замените глаголы глаголами будущего предположения: 
;
1.  Ол  ертең  үйіне  кайтатын  тггмгяп 
о
  с*
шыгармыз.  3  Стуленттрп 
оларға  көмектесетін
шыгар. 
4
  М
е
н
^
уаКЫганда  ^псыратын
кездесегін 
*   СеНДер  ^
шығармын. 
Р‘ 
Мен  б*л  Қатен.  түзете  алмайтын
Работа со связным текстом: 
]
^ й л е к  п о ^ Г г Г ^ Г Г "  ТОЙЫз6'" .“ ^ ' -   V»-™  баласы 
орынга  оллрьш  келіпті.  Планкарт  в а Г о и Т б м Г б Г м а ™ ™ ,'^

супелі  вагонмен  келіпті.  Пойыз  он  минутқа  кешігіп  келіпті  Әсем
ігасын  қарсы  алуга  вокзалға  барыпты.  Әсемнің  әкесі  бұл  туралы 
<ешке ж акын ғана біліп, тан калыпты
Сөздік
Алдын ала —
 предварительно 
Бил'ет  болмагандықтан  -   из-за 
отсутствия билётов
Төменгі орын —
 нижняя полка
Жүрдек пойыз -  скорый поезд 
Кешігіп келу — опаздать
встречать
«.л
Ежелгі откен  ш ак  Давнопрошедшее вр^м я^'
КГ!У1
  _в   казахском  языке,  кроме  формы  прошедшего  очевидного  с 
которой  Вы  познакомились  на  2-уроке  (см.  стр.  15),  есть  форма 
давнопрошедшего  времени. 
Она  означает  действие,  завершившееся 
в  прежние  времена  (когда-то)  или  до  начала  другого  действия  в 
прошлом.  Существует 
2
 способа передачи данной формы. Сегодня мы 
познакомимся  только  с  первым  способом  -   давнопрш едш ее  время 
деепричастного 
происхождения. 
Она 
образуется 
путем 
присоединения  к основе глагола 
(1
  шаг) суффикса деепричастия -ыпУ-
П 
"   1  шаг^   к  кот°РЫм  добавляются  личные  окончания  (3  шаг) 
Данная форма соответствует  в русском  языке  глаольной  конструкции
-   глагол  +  оказывается.  Например  :  Сен  мектепте  жаксы  окыпсын.
I ьі, оказывается, в школе хорошо учился.
При  этом  надо  помнить,  что в  3 лице  к данной  форме добавляется
аффикс  глагольности  -  -ты/-ті,  дабы  избежать  омонимичности  с
деепричастием,  которое  в  казахском  языке  может  иметь  собственное
подлежащее.  Сравни:  1  Олар  келіп,  біз  далага  шыктық  2  Олар
конактан  ерте  келіпті.  В  первом  случае  - деепричастие,  а  во  втором 
мы имеем дело с глаголом.
Задание на закрепление 
КГМ : образуйте давнопрошедшее время.: 
Мен  сагат  екіге  дейін  музыка  тында...  Сендер  маган  кеше  кел...
Володя казакша үйрен...  С із  к ү р ы л ы с  ф ак у л ьгетін е түс.
.  Сен  жаксы  демап...
былтыр  үйлен... 
Біз  көп  жүмыс  істе. 
емтиханга дайындалма...
Сіздер

Диалог на заданную тему
Әсемиін әкесі: Әкей, Астанадан
Ата:  Пойычбрн
сатып адгыздым
жеттім.  Ағаңа  жүрдек
ПеРРОВДа ЖҮК кетеРУ“ ілер болды ма?
*оК: І ^ Ш
І  ^
ы» ^ " п Х ‘ втеруш,лерд,н И И  *»■"
жолға т а т щ Г  
ПоИШ  ишиш  платформага,  біріщ
Әсемиін әкесі: Орныкш жогарыда болды ма, темеиде меч
И  Е И И Н ^ И  
I
орньша орналастым. 
төсек-орын  алып,  с
А ^ Г ж п Л Г !:
 ПОЙЫЗ Кесте 
“ ДДІ ме? 
'
та. Жоқ, балам, он минутқа кешігіп кедді.
Әсемнін әкесі: Сонда неше сағат жүрдіңіз?
немерем |Ш ^лодарда 
садды 
ұшамын. 
Астанаға  қаитарда  ----- ' *
үшақпен
Сөздік
I  Төсек'°Р ын -  постельное белье  I 
Кесте------------------
ЬІғы-ясығы -  с»»» 
I 
Кесте 
боиынша
салу -  проводить
-  
по
расписанию
Жүк көтеруші — носнлыцик
Ш  
Ш
 ~  ПРОВОДНИК
ситуация
п   « 7   *  
1лал°лар
 -Астана пойызы қашан ЖУпёш?
Й
 
№
 
басталды
§ | Я
 жолдан> еюнші платформадан.
^
1
3
 Ле Астямяго  плй;.. 
_
М е н б Й ™ ^ 1*  "еШ“ ШІ вагонгамынды?
м ен  оесшші  вагонға отыруым керек
1
; : Щ
 В
 
Ш
Ш
 
неше ^
^
 
Л VIII
Он сагатта жетеміз.
жүреміз?
сәтгі болсын! ( Счастливого
образцу и подобию составьте диалоги между

а/ пассажиром  н  проводником; б/ между двумя пассажирами;
служащим
Вспомогательные речевые образцы
тура баратын пойыз 
6 
билет 
қанша 
тү рады? 
қашан 
жетеді?
I  Кел
Бұл
түрады
:і станция і
станцияда
■9
пойыз  қанша
Есть ли прямой поезд...?
Сколько стоит билет...?
Когда поезд прибудет...? *
Какая следующая станция?
Как  долго  будет  поезд стоять
на 
этой 
станции?
Работа со связным тестом «Үшакпен  саяхат жасау»
Әсемнін атасы Павяодарға пойызбен келіпті. Біраз шаршапты. 
Сондыктан  Астанага  кайтарда  ушакка  билет  алыиты.  Эуежа 
сағат  бұрын  келіп,  тіркеуден  өТіп,  жүгін  өлшетіп,  ұшаққа  оті
талонын  алыпты.  ЖҮГІНІН  апткік  гяпмягиі 
___
Отырғызу
с эта
Сөздік
біраз  шаршапты  -   немноі 
устал
әуежай -  аэропорт
ті ркеу
өту
проити
регистрацию
артык салмак  - лишний вес 
жолаушы  пассажир 
елшету -  взвесить
отырғызу 
талоны 
посадочный 
талон 
белдікті 
ілгектеу 
пристегнуть ремень 
бір-біріне -  друг другу
I  
*
1 0
• сабак
Оку. Жогаргы оку орны.  БіздІн университетіміз.
Диалог
Марат: Амансын ба, Аскар? Халың калай?
Аскар: 
Аман ба. Марат! Бәрі де ойдагыдай. Өзің қалайсың?
Сені көрмегелі бірталай уақыт өтіпті.
Марат (күліп).  Онда  куана  бер,  келіп  калдык.  Сенін университетіңці 
әзер дегенле таптық.

Аскар: 
Неге?  Мен  саған  айтгым  ғой  -   біздің  унивецситегіміч  п™, 
I 
пен Кутузов көшелепінін
пен 
институ
Кутузов көшелерінің киылысында 
Марат: 
Қайдан  білейік.  Қала  толған  университет
Жарты каланы  а рал ап  шықтык.
Аскар: 
Сен  олай  айтпа!...  Біздін  университет,мізді  баскалапы, 1 
салыстыруга  болмайды.  Өйткені  ол  -   Т о р а й З в   а т Г н Г ^
Павлодар мемлекеттік университет!.
Марат: 
Сонда басқалардан қандай айырмашылыгы бар’  
*  I
«
І
^ І И Я   ^ " лекятік 
^ н и к а л ы к  
Щ З й а р І І   ™Р1
ж
I
Торайгыров  а ^ н л а ш  
Г
З
 ?
х г г г т бөлімде °"*ш
м ү г ^ к Г .  
™
Т
Р
 "
 еКе"   Б*МЧЯМ « " »  *ШІ« ожептәуір
(күліп)
Олардың  а 7 і™
 
* " • *
кандидаты  баг.  О т І  
18
  гыльш  Д°кторы.  145  гылыи
зангер 
жане 
тагьі  баска  мамГнлыкл*',,  Э^ ? г*™ к’  * “ >"<>мист,
даярпайды.  Барлыгьш  = а и а ^  
Г Т ^ ’’™
даярлаиды екен. 
мамандық  боиынша
д Х Т;  ^
-с° йша" а 
Ъ " ”
 
ОКУШ“  
сияды?
бас  корпуста  свйлесіп  т у д а Г   ^
коРПУсы  бар.  Мысалы.  ш т  « ,  
институты  ғана  орналасқан.  Ал,  м ә с е _ „ , 
таі_
металлургия институты - Калинин көшесіндеп
4
институттың
Марат: 
Расында,  солай  екён  Б іГ г.й п  
ҒИМаратга 
1 1
^ Г р " с а ^ г н' 1 8 л> в В н В і Ш
- І в  
м " р
М а З  
Ме»  І  
° ° ^ НДа Ма? ° Л калада не істеп жүр? 
I I
ғой...Сайлау  ^ о д а ^ ^ К а з і* <КедцІК>>’  <<баРдық»  Деп  айтып  тұрмын  I  I 
күжаттарын әкетгі. С ы птт»й 
Кабылдау  к°миссиясына  I  I

х кар  (танданып): Ғажап екен!...  Мен ол үйленеді дегенді естігенмін.
үлнәр оны оқуга қалай жіберген.
Іарат  (күліп): 
Қ алы нды к  өзі  оны  окуға  айдаған.  Әйтпесе  саған 
іықпаймын дейді. Сайлау сондықтан амалсыздан маған еріп келген. 
іскар 
Марат, сезіп түрмын -  сенін де.бір ойын бар сияқты.
Ларат:  Рас,  бірак  кайсысыңа.  таіісыру  керегін  білмей  тұрмын.
Сысқасы, сенімен акылласуға келдім.
чскар: 
Акылдасатын  не  бар.  Біздін  Қ үры лы с  және  сәулет 
інститутынын  сырттай  оку 
бөліміне  түс.  Бізде  бірнеше  саған 
іайыкты  мамандык  бар.  Мысалы,  мен  окып  жүрген  «Өнеркәсіптік 
жімдерлін 
технологиясы»  атты  мамандыгы.  Немесе  «Енбек 
гехнологиясы  және  кәсіпкерлік»  м ам анды гы н  бітірген  сон 
эндірістін  әр  саласында 
істейсің.  Жүр,  емтихан  кабылдау
комиссиясына  барайык.
Сөздік
1
  куану -  радоваться
калындык -  невеста
ашылган -  был открыт
күжат -  документ
аталынган -  именовался
сырпгкы — заочный
1
  дэреже -  статус
лайыктьі  -  соответствующий
I  есептеліну -  считаться
кабылдау -  приемная
маман  -  специалист
мамандык -  специальность
I  окытушы —
 преподаватель
гимарат -  здание
ие болу -  удостоиться
айтпесе -  иначе
салыстыру -  сравнивать
желіс - сеть
косылу -  присоединиться
зангер -  юрист
даярлау, дайындау -  готовить
кыскасы -  короче
каржы  - финансы
несие  - кредит
двріс -  лекция
КГМ  к диалогу  Ежелгі өткен  шак 
Давнопрошедшее время
Щ
На прошлом занятии мы ознакомились с  первым способом  выражения 
этого  времени  -   ДПВ  деепричастного  происхождения.  В  процессе 
перевода данного  диалога Вы  будете преимущественно иметь дело со 
вторым  способом  выражения  давнопрошедшего  времени  -  
причастным. 
Дело  в  том.  что  причастие  (есімше)  в  казахском  языке 
только  тогда  причастие,  когда  стоит  перед  определяемым  словом,  по 
отношению  к  которому  оно  является  определением.  Если  же  оно 
стоит  в  конце  предложения  и  занимает  позицию сказуемого,  то  перед

нами  глагол,  в  чем  мы  могли  убедиться,  когда  изучали  будут.
предположительное.  Глагол  ДПВ  образуется  присоединением 
причастию  прошедшего  времени  личных  окончаний 
Сравн
причастие 
^ —  /---------'-рдян,
„   _______ 
.  _ 
~-----—
^ пщд ий,   которая 
у ш л
и  предложение — Мен танертен кеткенмін.
Схема образования ДПВ  проста:  основа  глагола  +  суффиксы  -тан
а Т ^ Г ™   +  ™
  —
—
■
  М*"  Л
*
-н еп р о ш ед ш ее  вре»
»  х і
3
 б“ ЛТЬф Жасыбайда демал... 
2
. Эсет ауылдан кеше кел
3. 
Мен 
биыл университета түс...  4. 
Сендер кашан кайт 
•>
5. Сіз 
немен оқуға жег... 
? 
6. Марет маған хат жаз
/   V І1110АПЛ Црг 
. —
______М 
А
атал
сактау
жок
Т
куш
 ТеЙ 1 бІЛІ 
я
 “   ҚаЙЫК'  2 '  ОҚУСЫЗ  біЛІМ  жоқ’  білімсіз  КҮНІН
“  
’  Л,М " ЮТаПТа- 4- Кітап-ғьшым -  тілсіз мұгадім.
көркі  киім емес -  білім
Г Б в д е  сенбе,  бппмще сен. 
8
.  Екпей егін  шыкпас,  уйрепбей  білім
.С“ Я.1и“ М.  ТеКСТ0“ :  "Р»™ тайге  и  переведите  тевст.
падежные
----------- 
и  лици  і лш олов.  выделите
окончания существительных.
л , 
щш
•А  рР
л
Менің  есімім  Асквр.  Меи  С.  Торайгыров  атандағы  Павлодар 
мемлекетпк  универентетіни  Қүрылыс  «вне  евулет  н н е т я т ^ , Л  
окып  *үр„щ .  Менін  болаш ак  м .м .н д ы г и м   _
кұры лы сш ы . 
инженер-
Б,? у І1 УНИВеРСсИТеТІМІЗ  ЛоМ° В  көшесінде  орналаскан.  Ол  1960 
т  
“ Г
1
 
Бұрын 
университет  Павлодар 
индустриаллы 
™ е™ т№ ^„л ы п  агалынды.  1993 жылы институтка у н щ е р с п ^  д,ре-
»ееі_бер,дщ.  Үш  жыддан  кейш  уииерсигетке  (ол  везде  -
,У " .'« Р я п я і)   Павлодар  педагогикалыв 
и н сп гр^ косылды.  Содан  бері  универсигетіміздің  казіргі  толы к  атты
-  С Л о р тй тр о в  атындағы Паш.одвр „еылеветтів у н и в е £ и £ Г
б о й ы і Г Е Г " 0 "  б ‘Р  И"СТИТУ™   6ар  ° лар  аР т Урлі  маманлык 
ооиынша 
бшімд. 
мамандарды 
дайындайды. 
Мысалы, 
біздін
жылы

институты мыз  республика 
к ү р ы л ы с   ж ән е  сәулет  өнерінін 
кажеттілігіие сай 
м ам ан д арды  д аяр л ай д ы .
Уннверситетте  тек  күндізгі  ғана  бөлімінде  он  үш  мыңдай 
студент  окиды:  Оларға  көптеген  окытушылар  сабак  береді.  Олардын 
күрамында  3  академик,  18  гылым  докторы,  135  ғылым  Кандидаты 
бар. У ниве реи і е і  бітірген  студенттерге  білімді  әрі  карай  ж етілдіру 
үшін  барлык  мүмкіншілік  жасалыНган.  Бүдан  екі  '  жыл  бүрын 
универЬитетте  алты  мамаядық  бойынша  дайындайтын  магистратура 
ашыдды.  Оған  коса,  универеитеттін  он  үш  Мамандық  бойынша
аспиранту расы да бар. 
•  * * 
«  -  
*
Университетте  жақсы  білім  алу  үшін  бар  ясағдай  жасалынған.
Студен г I ср  келесі  күнгі  сабакка даиындалатын  боле а,  университеттің
бірінші  кабатында  С .Бейсенбаев  аты н л агы   екі  оку  заілды  гы л ы м  и
кітапхана 
бар. 
Оный 
кітап  
ко р ы  
б ф   ‘  миллионная 
асады.
Тамактангысы  келсе,  екінші  кабатта  кен  асхана  бар.С туденттердін
көбісі  үлкен  үзілісте  сонда  тамақ  ішеді.  Атгспортпен  айналысатын
студенттер  үшін  биыл  ж ан а  спорт  кеш ені  салынды.  Университеттін
ректоры  -   экономика  ғылымдарынын  докторы,  профессор  Ерлан 
Мухтарүлы Арын.
С өздік
I 
Жагдай -  условие
I  Мүмкіншілік  -  возможность 
Жетілдіру-  повысить,повышать 
Тамактану -  кушать 
г*
Спорт  кешеж  -  спорткомплекс 
Кітап коры —
 книжный фонд 
одан бері -  с тех пор_________
1
_ С
Қабат -  этаж  ‘
Ғылыми — научный 
өрқарай:  дальше, далее 
жасалыну — создаются 
үзіліс  -  перерыв 
кажетплік 
необходимость
күрамы -  состав
Залог (Етіс)
КГМ 
Все формы образования глаголов от глаголов в казахском языке 
сводятся  к  залоговым  формам.  Исходной,  отправной  точкой  образо­
вания  служит  действительный  залог  (негізгі  етіс),  которому  противо­
поставлены остальные 4 залога:
1.  В озвратны й  залог  (ездік  етіс)  образуется  при  помощи  суффиксов 
-Ы Н /-ІИ /-Н , 
обозначает действие,  направленное  на себя,  и  в русском 
языке  соответствует  глаголу  с  постфиксом  -ся.  С  равнин*кию  —
 
одеть  (исходный  глагол  в  действительном  залоге)  -   ки+ін+у  -  
одеться  (одеть  на  себя),  жуу  -   мыть  и  жуыну  -   умыться,  сүрту  ~ 
вытереть и сүртіну.

П о " / ДИТеЛЬНЫЙ  3аЛОГ  (ө згел ік   етіс>  образуется  при 
помощ
суф ф иксов 
-дыр/-д|р/-тыр/-тІр;  -гыз/-гіз/-кыз/-кІз, 
реже 
- 7
обозначает  действие,  направленное  на  понуждение  выполнил 
действи е другого  лица.  В  русском  язы ке  соответствует глагольной 
конструкции:  заставить  +  глагол.  Сравни:  ж ату  (лежать)  -   жаткы 
(заставь лечь),  келу (прийти) -  келгіз/келтір (заставь прийти) 
'
Со^ ,е с т н ы й  
залог  (ортак  етіс) 
образуется 
при 
помощи
суффиксов  -ЫС/-ІС/-С,  и 
обозначает  действие,  которое  выполняет
как  м иним ум   совм естно  два  лица.  Сравни:  сөйлеу  (говорить)  -
сөй лесу  (разговаривать  с  кем -то), 
ж уу  (мыть)  -   ж уы су  (мыть
совм естно  с  кем-то),  өңгім елеу  (говорить  о  чем-либо)  -  әңгімелесү 
1 
(беседовать с кем -то) 
/
4. 
Страдательный 
з а л о г  
(ы ры ксыз  етіс) 
образуется  при  помощи 
суф ф иксов  —ЫЛ/-Іл /   -л   и  обозначает  действие,  которое  выполнило 
лицо,  оставш ееся  неназванны м. 
В 
русском 
языке 
соответствует
глаголу 
Ф
 Хвор, субъекта.  У рожай убирался (кем-то) 
^
С равни:  сы пы ру  (подм етать)  -   Үй  сыпырылды  (Дом  был 
подм етен), аш у -  У ниверситет аш ыдды (У ниверситет был  открыт I  
кем -то), ж ецу (побеж дать) — ж енідді (был побеж ден) 
■
 
1
Задание 
к   К Г М :  Работа  со  словарем.  О пределите  залог  глаголов.
С оставьте  с  ними  короткие  предлож ения,  чтобы  доказать  свою
правоту: 
I
О йлану,  қүш ақтасу,  ш акы ргы зу,  ойланды ру,  пісіргізу,  тазалану,  |  
ш еш ін у,  киіндіру,  ұры су,  қабы лдалу,  күресу,  жеңілу,  көріну,  қайту,  |  
дайы ндалу, төбелесу, жиналу.  түсіндіру, салы ну. 
]
Упражнение: 
П рибавьте суф ф иксы : 
V  I
а /  страдательного  залога  к  глаголам   —  аш у,  жіберу,  аудару,  тыңдау, 
1
ш ақы ру, қарау, сату, ж абу, қайтару, ж өндеу; 
ж I
б /  понудительного  залога  к  глаголам   —  айту,  өкелу,  отыру,  емделу, 
]
іш у,  қою , беру; 
4
  I
в /  совм естн ого  залога  к  глаголам   — апару,  ж акы ндау,  сыпыру,  көру, 
1 
казу,  ж инау, айту, сүрту, кесу: 
’  |   I
г / возвратн ого залога к глаголам  — тарау,  жуу,  кию ,  буу,  есептеу,  көру, 
1
сактау,  қы ру, ойлау. 
1 1
Речевые ситуации: Кітапханада 
1 1
В  х о д е  учебы   Вы  попадаете  в  различны е  ситуации,  когда  надо  уметь 
1 
задать  и  ответить  на  то т  или  иной  вопрос.  Из  нижеприведенных 
1 
речевы х  образцов по  тем е составьте небольш ой диалог: 
%
*
  I

а/с библиотекарем;  б/со случайно встретившимся студентом  старшею
“Л
* 31
 
...
-
  Кітапханаға 
калай жазылуга 
болады?
-  Кітапхананың оку залы кашан ашылады?
-  Кітапхана кай жерде орналаскан?
-  Ол нешеден нешеге дейін істейді?
-  Каталог 
кай 
жерде?
-  Кітап тапсырыс кагазын калай толтырады?
-  Мені  сәулет 
өнеріне байланысты әдебиет 
қызықтырады.
Кітапхананын 
екі 
оку 
залы 
бар. 
Біріншісі 
жогары 
курс
студентгеріне арналган, екіншісі- төменгі  курс студентгеріне.
"  Кітапхана 
танертёңгі тоғыздан 
кешкі жетіге дейін жүмыс істейді.
-  А л ф а в и т  к 
ж ене 
пөндік каталог  келесі бөлімде.
-  Сіз 
біздің 
кітапханаға жазылып едініз 
бе?
-  Бізде кітап 
өте 
көп, таңдаганынызды алыныз.
-  Сіздер нешеден бастап жүмыс істейсіздер?
-  Сагат тоғыздан  кешкі сагат жетіге дейін жүмыс істейміз.
-  Кітапханага жазьслгым келеді.
-  Мен тарихи романдарды үнатамын.
-  Үйге канша 
кітап 
алуга болалы?
"  Маған  П.Друкердің  «Нарық:  топ  жарып,  алі а  шығу»  кітабы  керек 
еді...
-  Мына кітапты маған  калдырыңызшы.
-  Кітапханага калай етугс болады?
Задание. 
Прочитайте 
речевые диалоги  по 
ролям 
и запомните их; 
Речевой диалог -1:
-  Кітапханаға жазылу тәртібін айтынызшы.
-  Мүнда апгаш  келген ініз бе?
- 
Иә, 
окырман 
билетін 
калай алуга болады?
*  Қай институтта 
окисыз?
-  Қүрылыс  институтынын студентімін.
-  Студент билетіңіз бар ма?
•  Бар. Мінеки.
Маган берініз.  Мына окырман билеті бойынша кітап аласыз. 
Речевой диалог- 2:
-  Кітапты калай алатынын  айтынызшы.
-  Каталоітагы  бар  қажет  кітаптых  атын,  авторы и,  шифрын  жазып 
кітапханашыға тапсырыс берініз. Ол сізге кітапты тауып береді.
-  Тапсырысты каддырып, к і тал ты ертен алуга бола ма?
-  Иэ, болады.

составьте « к Г ’ а'таГ у   « н Т
" " " " 1
  0' ,ие"™ >»™ ь  „а  в ы п о л н е н *
текст на тему.  «Наша университетская библиотека». 
О қы цы з, бұл кы зы қ:
ДОСЫНІ™ е  —
*  
* « »   тезвлвп  * атыр  екен
’  йг°СЫМ’ " е ІСТеп жатыРсың? -  деп сұрайды.
І Й ы ЭУ еСЮРГеН КШМ’  ҚЯҒа3’ 
“ ТШ1
 -  өртейін Деп жатырмын, - дейд,
К я т
  ескіргенмен,  кітап  ескірмевді.  Ютаптың  сырта
•  депті  сонда
ескіргенмен,  шнндегі  ақыл  сөзі  ескірмейді 
Қожанасыр. - Кітапсыз үй жансыз дүние сиякты
Сөздік
(«Ел аузынан» кітабынан)
тазалап жатыр екен — чистит
ескірмеиді — не стареет
— 
без
бездуховное
жансыз
души,
іш індеп — внутри
өртейін  деп  жатырмын 
хочу сжечь
III бөлім
А рнайы  мәтіндермен жүмыс
1- сабақ
Ойлай
берсеҢу бала
Х алы қ м акллы
1-мәтін
Үйдін кабы ргалары
еке меншік үйлердің қабырғалары  көбіне 
жергілікті  қүпы 
материаадарынан  салынллы.  Онын  куны  үіМ н   к ұ і ^ ь ш   ү ш ™ '
болады.  Кабырғаны  арзан  матеркапдардан  салганда 
салуға кетел н  қаржы үнемделеді. 
салғанда

Өзінен  жогарғы  орналаскан  бөліктердін  салмағын  көтеріп
гуратын  кабырғаны  негізгі  қабырға  дейді.  Ал  сыргқы  қабырғапар 
іргеден/цоколь/,  қабырганың  езінен,  жоғары  кенереден/карниз/ 
түрады.  Ірге қабырғаның теменгі  яйғын жауын-шашын 'және басқа да
ьілғалдардан  сактайды.  Ол  көбінесе  тастан  не  қабырға  жасалған 
материалдардан салынады.
Қабырғаньщ  материалы  ағаш,  камыс  болтан  жағдайларда,  оның 
іргесін 
кіріпшпен, бетонмен каптап сылайды.Топырақ материалдардан 
түргызылган  кабырғалардың  іргесі  40-50  см  биіктіккё  дейін  болып
кабырғадан 5-10 см сыртқа шығып түрады.
Уй  кабырғалары  колданылатын  матерйалдарына  қарай тас  ағаш 
және  топырақ  қабырғалар  деп  бөлінеді.  Конструкциялық  иіешімі 
бойынша  кабыргаларДЫ  каркас,  кұйылған,  бөрене  ағаштан  салынған, 
панель, женіл не ірі т.б. материалдардан жасапған деп бөледі.
_ 
(Ә. Оспанов)
С 
Ө 
3 
Д  
І К 
' л :г  _ :  ,,  ^ 
- г. 
^
 
і
 
1 
^ 
/•
Собственность, собственный, частный 
Стенд
Дешевый
цена, стоимость
Средства 
,
Вес
Стена 
, 
. 4
 .
Влага
Камыш 
V'
Обложить 
-:ч;
Решение
Бревно 
.  :  *  ү -  іг_ 
*•*.
Местный 
■
_ ** ‘  ^
 
'
 *  '  •
Использоваться экономно 
Плинтус, карниз  ‘
Оз түсінігіцізді айкындайтын 
сұрактар
1 
Жеке меншік үйдің қабырғалары  көбінесе  неден салынады?
2 
Үй салуға кететін қаржы қай жағдайда үнемделеді?
3 
Қандай кабырғаны негізгі кабырға деп атайды?  ’
4 
Сырткы кабырға неден түрады?
5 
Ірге кабырганын төменгі жагын неден сактайды? 
*  —
6
 
Ірге кабырға кандай материалдан салынады?
жеке меншік 
кабырға (сы) 
Арзан 
қүн (ы) 
Қаржы
Салмак (ғы)
Ірге
Ылгал
Қамьіс
Қаптау
Шешім 
бөрене 
Жергілікті 
Ү немделу 
Кенере

1
- мәтін бойы нш а тапсы рм алар
° КЫИи’'  
« - г . р » о н » , «   „ „ „ „
Н азар аудары ны з! Обратите внимание*
х
а
р
а
^
„
С
“
и
3
“
^
„
™
™
™
'
"
“
й
 
”
“
«
•
 
"
°
™
*
 
д
^
,  
м
----------------
Г  
армонизма 
-   гармонии  гласных.
могут
слова,  сложные  слова,  слова  в 
3аимствоваи« *
О русском  языке такой закон  отсутствует
“ 3
 
4 2
  6 , “
-  д “
т
- »
»
.зы к* - 
■
языке: 
к  же»  ка*  и  в русском
ауы сты лар — гласные
Ж іңіш к е -  м ягкие 
ө ^ е  і н
Ж уан -  тверды е -  ү о а ы Т я, 
Аш ы к -  ш ирокне>ааАА^ч 
Қ ы саң -  узкие-ы і ү у у н ю ~
^ безударном 
положрнцц
/не Аслан/
Дауыссыздар — согласные
Қ атаң -  глухие 
Уян — звонкие 
Үнді — сонорные
д и у м н н _____
в  твердых словах
Қ-зяднеязычный 
К - г -  
~
^п ер ед н еязы ч н ы й

I  Берілген  сөздермен 
сез 
тіркестер  сөэдігін  ж асаны з,  к а зак   тілінін
іы бы стары на  назар аудары ны з.
Составьте  с  данными  словами  словарь  словосочетаний,  обратите 
внимание на специфические звуки казахского языка.
Ш 
»
 
'
Үлгі:  күрылыс  -^қурылыс саласы (отрасль строительства).
Қүн(ы),  салмак,  пайда  болу,  меншік,  ірге,  каржы,  ылғал,  халық, 
:ала/сы/,  аймак, 
бөлік,  өндіруші,  тауар,  күрылысшы,  түтынушы, 
камтамасыз ету, түрмыс,  мелімет, нарық,  қаржы, баскару, үй
3 «Үй»#сөзі  кандай үгы м дарм ен бай лан ы сты ?
С какими  понятиями связано слово « үй»?
т 
ф
  т 
*  *  т
Ш 
I
I
I
—  үй  —  күрылыс
•  * 
*
 
•  ¥  
ч§> 
ж   *
т  
А
  • • 
*  
'0
4  Берілгеи сөйлемдерде тыныс белгілерін  койыныз.
В данных предложениях поставьте пропущенные знаки препинания.
Тас  кабырғаның түрі силикат кірпіштен салынган түрі
Эк тас табиғи тас
Кірпіштен салынган  кабырға колайлы  кабырға
Жоғары  орналасқан  беліктердін  салмагын  көтеріп  түрған  кабырга 
негізгі кабырға
5  Берілгеи сөйлемдердегі сы зы лган  сөздердін септік ж алгаулары н
дұрыс койы ны з.
Допишите окончания в выделенных словах, укажите их падеж:
V«[ 
" 
у: 
“ 
Г*1*  I  * *  •  *  
* 
*  •
6 
Щ
-ЛІҒф'
 
. 
. 
- : 
Ш
 * 
Г* 
1
ь >|Й 
- 
•*
 •»
Үлгі:  материал (дын) (І.с)
Біз  үй салу...( )  білуіміз керек.
Жеке меншік үй жергілікті  материал...( ) салынады.
Сырпгкы  кабырға ірге...(  ) , кабырга...  (  ) өзінен, кенере...(  )  турады.
Қүрылыс сала...(  )  дамытуға біз де үлес косуымыз керек.
6  Саулет,  дизайн,  күры лы спеи  тагы   баска  м ам анды ктарм еи
ай и алы саты и   ада м дар ға  «Қ үры лы с  ж эне  сэулет»  такы р ы б ы
бойы нш а  кандай  сүрактар  коясы з?  Қ осы мш а  м ы на  сөздерді 
пайдаланы ны з:

үгымды  білдіру,  мәселені  түсіну,  уй  шаруашылығы,  халы» 
шаруашылыгы,  терминді  пайдалану,  ауыр  өнеркәсібі,  өндірй 
саласы,  күрылыс  аланы,  гылыи  саласы,  үй  салу, 
технологиянь
дамыту.
Какие 
вопросы 
зададите 
человеку, 
занимающемуся 
по
специальностям  архитектуры,  дизайна,  строительства 
по  теме
«Қүрылыс  жэне  архитектуре»  ?  Используйте  слова:  үғымды  білдіру
мәселені  түс.иу,  үи  шаруашылығы,  халық  шаруашылығы,  термина,
пайдалану,  ауыр  өнеркәсібі,  өндіріс  саласы,  күрылыс  аланы,  ғылым 
саласы, үи салу,  технологияны  дамьпу.
2
) 
Щ
3) 
■
7
  Сөилемдерді  аяктаңыз.
Закончите предложения: 
і
а)  Жеке меншік үй кабырғасы жергілікті материалдан 
«) Біз қабырғаны салуға арзан материал  . . . .
б)  Қазі р н   !іа
жіянца
 үй салу 
&те
  ...
в> Қүрылыстың...
г) Қабырға тас, ағаш, топырақ қабырғалары деп  ...
8  Сөйлемдерді калай бастайсыз?
Как начнете предложения?
а) . . .   дейді
э  . . .  қолданылады.
б)  ... үнемделеді.
в)... керек.
г)... сылайды
а ^ и
^ а з а Г
К
’е 
***“
мазмүнын к азак  тілінде/ кы скаш а/ айты п б !£ і,гіТ “ Р 
*у а а р ы н ы з '
Переведите  текст  на  русский  язык,  обратите  внимание 
специфические  звуки 
казахского  языка, 
Вв д ш е   п Г „  
содержание текста на казахском языке: 
передайте
Қазакстан тарихынан
на
1НШ!

.  шнжылдыкта  казак  жершде  «сак»  деп  аталган  көшпелі  тайпалап
мәдениеттілігімен,
іамыган  колөнерімен,  тем.р  мен  коладан  жасалған  кару-жаоак 
иығарумен  дамыған  сурет  салу  өнерімен  /  «тастағы  таңбалар»/ 
8
 ганьшған.  Ол  кездеп  ен  ірі  тайпалар  Одағыныи  екіншісі  -   үйсіндео 
ч>лган-  Бүл  екі  этнос  кейінгі  көшпелі  түркі  тайпаларының
[ олы птасуы на ен үлкен  ы кпалы н тигізді.
І  
Свздік
гайпа  - племя 
* #
колөнері —
 прикладное искусство
қалыптасу — образование, создание* 
г*'
ыкпал -  влияние 
? 5*И
Үй тапсы рмасы:
а)  1- мапгінді  мөнерлеп  окыныз; 
\ 
выразительно  прочитайте 
1
-текст;
метін бойынша диалог күрастырныз;
составьте по тексту диалог; 
>-=•; -
б) эпиграфта берілген  халы к макал ын түсіндірініз; 
объясните пословицу, данную в эпиграфе;
в) « макал» угымын түсіндірініз; 
объясните, что такое пословица
2 
- сабак
Білімдіге тап кел сен  - үлгі тутып тур оны.
Махмуд Қашгари, XI  гасыр
2-мөтін
Тас кабырға
Тас кабырғалардын силикат және күйдірілген жәй кірпіштен
табиғи 
тас 
( өк тас, күмгас, үлутас, туф т.б.), бетоннан ( 
шлакты 
б^гон
жане т.б.), 
жеңіл 
бетоннан,
жеңіл 
жөй кірпіштен; 
женіл 
куыс 
және 
кеуек кірпіштен 
каланған түрлері бар.
Кірпіштен  салынған  кабырғалар  баска  кабырғаларга 
К араган да 
колайлы 
және  калауға  ынғайлы 
болады.  Кірпіш  кабыргаиы  қалауға 
жэй күйдірілген. кеуек 
кызыл 
жане силикат кіриіштер қолданылады.
Үйдің  бөлме ішіндегі  кабыргалары  мен  іргесін  калаганда салқын 
лай,  ал  сырткы  кабырғасын  калағанда  салкын  және  жылы  лай
колданылады.  Жылы  лайлы  өдеттегідей 
және 
калыңдатылган  жікпен

жүргізеді.  Ол  қабырғаның  жылу  усгауын
қалыңдығын жұқа етіп салуға мүмкіндік беоелі 
®Р'  ° НЫн
өкті,ц е м е н т -әкті,  цементті  б я п т и ^  
Қабырғаны қалағанда
у
  ксР1лген  жіпке қарап жүрпзеді.
С ө з д і к
Күйдірілген
Қуыс 
Қолайлы 
қалыңцық (ғы) 
жылу үстау 
Жүқа
Көлбеу
Керілу
Жіп
Қолданылу 
Қүм тас 
кеуек 
әктас
(Ө.Оспанов)
Жженый
Пустота
Удобный 
Т ол щина
Удержание тепла 
Тонкий 
Наклонность 
Натянутый
Нить
Исп ол ьзоваться 
Песочный грунт 
Пористый 
Известняк
1
2
3
4
5
Ө з  түсінігіцізді  айкындайтын  сурактар
Н в ■  
В
—
Н ™ ™  жэне 
лай қашан қолданылады?
ҚабырғГ 5 Ж Е  Ж
Ж
К
2 
- мәтін бойынша тапсырмалар
Н азар аударыныз! Обратите внимание»
значимая  основная  единица 
я зы к *   -  
^
отдельное 
самостоятельное 
слово, 
является 
° б° ЗНачае*
’ 
ястся 
его 
лексическим

значением.  Например,  куат -  сила,  мощность.  Лексические  значения 
слова куат  сила, мощность - такие: энергия, влияние, войска
Синонимы  -   слова  одной  части  речи,  обозначай^  одно  и  то  же 
отличаются оттенками лексического значения:  жәрдем -  көмек  кажет
— керек
Антонимы  -   слова  одной  и  той  же  части  речи 
но  с 
противоположным  лексическим  значением:  істен  шығу 
жүмысқа
қосылу , арзан — қымбат, жоғарғы — гөменгі
Омонимы  -   слова  одинаковые  по  звучанию  и  написанию  но 
разные  по лексическому значению':  аш -голодны й,  аш  _ открой  ой -
мысль, ои -  впадина, кірпішті  к ал а у — калау рай
(Прия^ры взяты из текста) 
**'• 
•* 
• 
.
2  Берілген  сөздерге  сөз  тіркестері  аркы лы  
омоним келтіріп жазыныз.
К  данным  словам  с  помощью  словосочетанйй 
антонимы, омонимы:
синоним,  антоним,
подберите  синонимы,
-V 
- 
! ^  . І * 
.
I  (Қалауды) жүргізеді
(бірінші )кезеңде 
Сырткы (кабырга)
і  жеңіл ( бетон)
(  кабырғаның) калыңдығы
Қолайлы (болады)
I (пайдалану) кажет 
Қорытындыга ( келеді )
Кеш (жасалған)
Ж ылы ( лай) 
(оған) жакын
Синоним  Антоним
-*--г
омоним
9 ?
*?
3  «  Үй  кабыргасы»  сөз  тіркесінін  жалғауларын  дүрыс  койыныз, 
түсіндірініз.
Допишите  окончания  в  словосочетании  «үй  кабыргасы»,  объясните 
выбор.

Үлгі:  а)  Үй қабырға...  салынды.-  қабырғасы-тәуеэдік жалшу
салуға
ө)  Үй қабырға...... бөрене ағаштаь
в)  Үй к а б ^ ^ лар  •  Жергілікті м а*сриалдан салынады.
ШШШшт
 • • І І і І і І лайға да 
«
СЫртХЬІ і
 ҚабЫРгасы  ■ • •  Ш
 каб ы р^н ы н  өзі, кенере кіреді.
4 «   Меншік  үй  керек  пе?»  немесе  «  Үй  щ щ и п и » 
бір-біріңізбен диалог к ш с т ы ш л п л  
күрьілысы>>  такырыбына
пайдаланыныз. 
К*Растырь.ныз,  мәтінде  белгіленген  свздерді
По  теме  «  Меншік  үй  керек  пе?»  или  «  Үй
Диалог друг с  другом, 
^
 ^
е
Г
е ^ т Й І І Г "  Г , ЫГ ," « ^ вЫ Рга 
* " « “ >  —
—
 
Сделайте синтаксически* разбор  данного предложена.
сы іы лг*я   с“ “ ' рге
антонимы, синонимы, о м о м ^ ^  
СЛОВам  подбеРите
Кітапхана
Ең жакын кітапхана........?
Ең жақын кітапхана......... орналасқан.
Кітапханада оку залы бар ма?
?[ө’ ........... Саған кандай ...  керек еді?
туралы к і т а п і ^ Г е р т е  ™ т а р Кб ! л ^ С 
Машнна* а«У
Семинардың ...  қандай?
« Үй кабыргалары».
Кітапхана сагат 
д е й Ы ^ а ^ Х і -
ОКЫРМаВДаР  КӨП  б° Лады'
Жарайды, сағат торт жарым болды, барайын. Сау бол' 
казКак   т і Х . Г " С
^ ы п * 'б Г Й Ш о“
Г н   ^
Р^
ИГ “ , *“ М
казак 
керсетіціз.
сөздерді

Дополнительное  задание:  прочитайте  текст,  переведите,  передайте
содержание на казахском языке. 
1 
Укажите возможные омонимы.
Болашакта ш ыгарылатын кітаптарга ка газ керек жоқ 
Кітап  —
  білім  көзі.  Кітап,  газет  оку  аркылы  рухани 
байлығы мызды 
арттьграмыз. 
Дүкенде, 
кітапханада 
кітаптарды 
көргенде,  осы  кітаптарды  оқыса  деп  қарайсың.  Болашакта  кітаптын 
барлыгы  бір  гана 
жеңіл  «СД»  немесе  «ОУО-ға»  сиып  кетеді. 
Электронды  кітап  -   калталы   компьютерлерге  жүктелетін  арнайы 
форматталған  электронды  құжат  немесе  кагазға  басылған  кітапты 
толыктай ауыстыратын мамандырылган қүрылгы.
Майкрософт  компаниясының  болжауы  бойынша 
2012
  .жылы 
дүние  жүзіндегі  әдебиеттердің  жартысының  астамыг'Ж   ретінде 
шыгарылады  деп  күтілуде.  ЭК  жасау  үшін  барлык  мультимедиалык 
мүмкіндіктер  колданылады.  ЭК  -   ны  дайындау  аз  күнге  созылады, 
басуға,  түптеуге  уакыт  қажет  емес.  Окырмандар  үшін  ЭК  өте  арзан 
түрады, тез жеткізіледі.
Бірақ  компькггердін  экраны  кітап  оқуга  арналмаған.  Жетекші 
фималар  е-кітап  үлгілерін  шыгаруда.  Мөлшері  кітаптын  көлеміндей 
батарейкаға  немесе  жүйеге  косылып  жүмыс  істейтін  қүрылгы. 
Акпараттар  сақталган  диск  салынғаннан  кейін  оны  оқи  беруіңізге 
блады.
Сөздік 
■': 
4
 
'
рухани — духовный 
калталы -  карманный 
күжат — документ 
жетекші -  ведущий
Үй тапсырмасы:
а) сөз тіркестері сездігін жасацьхз (актив коры мен); 
составьте словарь словосочетаний;
а) мәтінге аннотация жаэыныэ; 
напишите к тексту аннотацию;
б) эпнграфта берілген сездерді түсіндірініз;
объясните слова эпиграфа.
3 — сабак
Артык білім-кітапта
Абай Күнанбаев
О   94
5-
1904)

3 - мәтін
Ү й д і ң  
мацдайшасы
Түрғын  үйлердің  маңдайшаларын  көбінег^  я м т   л 
I
жасайды.  Олар  кем  дегенде  кабыоға-М <5 
^   білеулерден
ағашты  ұзакка  ш ы л я м т Г ^ , 
М  ирш  Т№ВДЫ-  Маңдайш
сілкіну 
^
  ҮШШ 
“ айлайды.  Ж »
орнында
.,5  метрде
қүрамалы
" м 
— *  « *  а р „ 4 » Т о ^ ;рр „тс
и  пк орнатып, оның кең түсыі
25  см,  ені  12см,  қалыңдығы
сырты  жақсылап  каоа  майлдоі 
оралған  болуы
Қабырға  калаңған  со„  азд аТ ш в ге^  
Г
1
««“ “”   Т "
~
 « е р і»  
б о ^
  уші„   _
а 
£
Қуыс 
опмн
Қабырғаны 
кірпіштен 
қалаған 
кезле 
а ^
 
қалЛЬфа 
байланыстырып  калау 
«л 
бір-бірін 
бастыр
кірпішті 
арқылы
. 
(Ә- Оспанов)
Сөздік
Маадайша 
Пе^кладииа/двери/
жепсііге
^ 1
 ^
 
делать устойчивым
жерсілюну 
Землятресение
^  
^ 
Ширина
Қүрамалы 
Составляющий
Вид, состояние
Кисайту 
Искривить
ІК 
Прямо
гг
 
\  
КЛИН
Қадцыру 
Оставить
Сына
көлденең
по ширине

01 
түсінігіңізді  айкындай гын  суракгар
1 
Маңдайша көбінесе неден жасалады?
2 
Мандайшаны не үшін маймен майлайды?
3 
Маңдайшанын ені қандай?
4 
Қай жағдайда мандайшаны күрамалы бетоннан жасайды?  .
5 
Арматура үстінен не жүргізіледі? 
^ .
3 — мәтін бойынша тапсырмалар
1
 
МәтіндІ мәнерлеп  окы ны і, сүрактарға жауап берініэ. 
Прочитайте выразительно текст, ответьте на вопросы.
2 
Мәтінде  белгіленген  сөздермен 
с ө і
 
тіркестер  сөшігін
кұрасты ры ныз.
Составьте словарь словосочетаний с выделенными в тексте словами. 
Үлгі:  манданта  - маңдайша жасалады
|г  1  _ 
0
  *: д и :"  "* * *  
І
3 
Көп 
нүктенін 
орнына 
дүрыс 
жалғауларды.•  койып, 
сөйлемдерді  орыс тіліне аударыңыз:
Вместо  точек  вставьте  нужные  окончания,  переведите  данные 
предложения на русский язык:
Түрғын үйлер...  салынды.
Үй мандайша.. .кабырғаға кіріп түрады.
Маңдайша...  ен...-2.5 метр.
Лай...  қалыңдыгы 2 сантиметр бодуы мүмкін.
Арматура... жуанды...  5 мм.
Түрғын үй мәселе... бізді өте қызықтырады.
Ескертпе: 
жалгауларды 
түсіндіру 
үшін, 
мына 
ережені 
пайдала ныныз:
Чтобы  объяснить  постановку  окончаний,  обратите  внимание  на 
правило: 
;
Притягательные*формы.  III  лица  существительных  образуются 
при  помощи следующих-окончании;
если основа оканчивается  на согласный  -  ы/-і  : 
топ+ы^япобы

если  основа  оканчивается  на  гласный 
-  сьі/-сі*
энергиясы
энергия+сы
( Тапсырмада жалғаулардың
оасқа түрі де бар!)
4
тәуелдік жалгауларды белгілеціз. 
«нгіме  күрастырыньп,
Д
а
н
и
л
а
 
р
7
с
с
к
о
Л
^
е
Н
“
о
с
і в
ь
Т
е
е
т
Я
Ж
а
Т
е
Л
Ь
Н
°
Й
 
Ф
°
Р
М
Е
 
П
І
языке,  составьте  на  казахском 
языке 
на  тему 
«Менін 
1
рассказ 
окончания:
осым», 
выделите  притяжательные
свободное'  ^ м Г е г о ^ и м я Т г ’о Т  
Х Г * ™ '
 
в  « *
любимый  предмет,  его  любимая  м у а Ё ^ е с н я /  *тема  е п Г ^ ’о 
работы 
-  
проблема строительства жилого 
дом а. 
КУРС° В° Н
жал гаула рд ьГбеіиі л е ңі з ^ ала ны п’ лиалог к¥растырыныз,тауелд
1
к
притяжательные оСI^0та н и я ТаНИЯ, 
Продолжите 
Диалог, 
выделите
Д урыс па?
Түрғын үйдің мандайшасы бола
-  Ө рине,..........................
Эксперттердің айтуынша,__
1  Иэ,  ....
-  Қара май не үшін керек?
-  Ағашты үзаққа.....................
-  Маңдайшаның ені  ....
-
  Иә, дүрыс. Егер
.......................................
-  Темір арматура керек пе?
....  — Сен буны білмейсін бе?
"  Еңді білетін болдым.
-  Маңдайшаның рөлі..........
а р к ы Қ ^ ы Г К   аудары ңы і 
с е ^
 
1ТС,ВДІрМеЯІ  сотдІк 
тілінде): 
^ударыңыз,  сөилем  кұрастырыңыз  (казак

іспользуя  казахско  -   русский  толковый  словарь,  данные  слова
іереведите  на  русский  язык,  составьте  с  ними  предложения  (на 
Казахском языке):,
ар
* 
• * 
л
 
•* -
Тұрғын  үй  салу,  астана  түрғындары,  жаца  күрылыс,  қүрылыс  аланы, 
<ен 
көлемді  күрылыс,  ерекше  күрылыс,  үлттык  ерекшеліктер 
знгізілген  күрылыс, керемет қүрылыс.
7 
Эпиграфты  калай  түсіяееЬ?  Абай  Қүнанбаев  туралы  не 
білесіз? 
*  . 
^  „ч. 
Как понимаете эпиграф? Что вы знаете об Абае Кунанбаеве?
■  * А 
лн
8
 
Қосымша тапсырма:  мәтінді окыныз, аударыныз, мазмүнын
казакша  айтып  берініз.  Сонгы  2  сөйлемде  зат  есімдердің  септік 
жалгауларын аныктаныз.
Дополнительное  задание:  прочитайте  текст,  переведите,  предайте 
содержание  на  казахском  языке.  В  2-х  последних  предложениях
определите падежные окончания имен существительных-
Компьютер көмегімен каш ы ктан окыту
К аш ы к тан .  окыту 
^аркасында 
студрнттер •  мүғаліммен 
компьютер  экранында  бір-бірімен  бетпе-бет  жүздесу; мүмкіндггінде. 
Ен  алгашкы  кашыктан  окыту  —
  ерекше  жағдайлардагы' окушыларга: 
бару  мүмкіндігі  жоқ  шалғаи  жерлерде  түратын,  мектептен  алыс 
кашыкта  түратын  т.б.  арналды.  Бүл  окыту  арзан  түседі,  өйткёні 
көптеген  мүғалімдер штатын үстау кажет емес.  Мысалы, бір лекцияны
бір  уакытта  әлемнін  миллиондаған  сгуденттері  тыңдайды, •  үлкен
аудиторияда  сабақ  өткізудің  кажеттілігі  жок.  Оку  мобильды:  кыска 
мерзімде өзгерістер мен толыктырулар енгізуге болады.  Бүл оку үшін 
бағдарламамен камтамасыз етілген  мультимедиалык 
к о м п ь ю т е р  
мен 
Интернет  жүйесіне  кіру  мүмкіндігі  қажет.  Шет  тілін  жаксы  білетін 
студент  Сорбоннанын  немесе  Гарвардтын  дипломын  өзінін  туган
жерінен 
шыкпай-ак  ала  алады.
Сездік
кашыктан — на расстоянии 
~  Г
б е т е  -  бет  дицом к лицу 
< 
<
 лу
камтамасыз ету -  обеспечить

Үй тапсырмасы:
я) 
сеп тік ж алгаулар ы н   кайталан ы з;
повторите падежные окончания; 
*
ө) 
«Үй 
мандайшасы» 
такы ры бы  
бойынша 
косымш 
материал  даярланы з ( мвтіи, макала, диалог, әнгіме т.б.);
по  теме  «Верхняя  перекладина  двери»  приготовьте  дополнительны! 
материал (текст, статья, диалог, рассказ и др.).
4 — сабак
¥стаздардан да, кітаптардан да 
кажеттісі мен  калагандарыңды ала б!л 
Лев Толстой
(1828-1910)
и. г* 
4<
чі
&.
т
4
 
• 
- .* 
К 
-Л 
і і м уЩЪяЩШ+л
у 
щ
4 — мәтін 
****
Женілдетілген кабырга
Ж еңілдетілген  кірпіш  
қабырганы  калаганда  кірпіш  пен  лаи 
түтас  қабы рғаларға  Караганда  кем  жүмсалады.  Бүл  кабырганы  да  25 
маркалы  лаймен  калайды.  Ж еңілдетілген  қабырганың  көп тараған  бір
түрі  колленең  тік  қабырғалар  бойынш а  қалау  болып  саналады.  Бүлай
калағанда  сыртқы  ж өне  ішкі  қабырғаларды  үзынынан  жарты 
кірпіш тен  қойып,  ортасынан  қуыс  қалдырып  бір-бірінен  65-11
7
  см 
қаш ықтықта  жарты  кірпіш тен  көлденең  калайды.  Бос  қалдырылған 
куысты  (53-105  см  )  қалау  кезінде  бірден  цементі  аз  бетон мен, 
шлакпен,  керамзитпен,  аглопоритпен,  таза  жәй  күммен  толтыруга 
болады.  Олардың  жіктерінің  арасын  түтас  қабырғалардай  етіп 
ж үрпзеді,  сыртқы  қабырғаларда  жарты  юрпіштің  сынык  жагын  ішке 
қаратып  қалап  пайдалануға  болады.  Ішкі  көдденең  кабырғаларды
бүтін кірпіштен қалайды . 
I
Қабырғаны  жанадан  бастап  қалаганла  үш  катар түтас  каланады. 
Астыңғы катарды көлденеңінен, одан кейінгіні ауыстырып калайды.
Қуыс  калдырып  қалағанда,  әрбір  5-6  қатар  қалағаннан  кейін  қуыска 
салған  материалды  ныгыздап,  тегістеп,  үстіне лай қүйып,  оны тагы да
кайталап  жүргізе  береді  Есік  пен
терезенің  ү сп н   түтастап  калайды.  Көлденен  салынатын 
аркалы қтар
күйылған  женіл  бетонный,  не  түтас  каланған  екі  қатар  кірпіш 
қабырғаньгң үстіне койылады. 
С
Силикатты  кірпіш  250  С  температурадан  асқанда  сынып  бүзылады. 
І  
Сондықтан  одан  пеш,  түп н   жолдары  мен  мүржалар  қаламайды. 
ч  I

Силикатты  кірпіш  суга  төзімсіз  болғандықтан  ірге  тас  салу
*  жүмысында да қолданылмайды.
ш
 і 
■
(Ә. Оспанов)
Сөздік 
**•’*
Жешлдету
ш
Облегчить 
* кенейту
расширять
Түтас
Сплошной
тепстеу
выравнивать
Бүгін
Целый
катар
ряд
Кем
Меньше
өткізу
проводить
Ш
Л
 
/Я
І
Жүмсалу
Использоваться
жука
тонкий
көп тараган
Распространенный
шыгын
затрата 
?
Қашыктык
Расстояние
жұмыс
г
ш
производительность
ӨНІМДІЛІІІ
труда  *  •  *
Толтыру
Наполнить
сыну
* 
ш
ломаться
түтін
дымовые пути
ТӨЗІМДІ
устойчивый
жолдары
Сынык
Осколок
аркалы к
балка
Өз түсінігінізді  айкынлайтын сұрақтар
1 
Женілдегілген кабырғаны кандай лаймен калайды?
2 
Жеңілдетілген қабырғаның көп тараған түрі кандай?  ! 
-  ‘
3 
Бос калдырылған қуысты немен толгырады?
4 
Есік гіен терезенщ үстін қалай қалайды?
5 
Қуыс кірпіш колданыла ма?
^ 
- 
. 
Я  5 *  •
0 
Ірге тастар неліктен жеңіл болады?
7 
Силикатты кірпіш кай жагдайда сынып бүзылады?
4- мәтін бойымша тапсырмалар
1 
Мәтінді  мәнерлел  окыньгз,  аударыныі,  мәтінге  койылган 
сүрактарга жауап берініз. 
.  .
Прочитайте  выразительно  текст,  переведите,  ответьте  на  вопросы,
данные к тексту.
2 
Үй 
тапсырмасынан 
/Кагыс 
сепгік 
жал га у л ары  
н
кайталаныз.
Из домашнего задания повторите окончания местного падежа.
Назар аударыныз: Обратите внимание:

Кімде? Қаіпан? /Где? У 
“   ”° Пр0СЫ
Существительные I  Жатыс с с т к  І Я
 следующие Ш
Ш
І
Если  основа оканчивается на 
1-  Гласный
то 
окончание
2.  Сонорный 
~Ле^~  маНДайша+да
3.  Звонкий 
согласный 
— ( к р о м е б ^ в ^ )  
үн  де
Я, Г
 
—
»
Қ уы с^  салған материадды нығыздайды.
Қуысты қалау кезі... 
—
Назар аударыныз! Обратите внимание'
Если основа оканчивается 
на
•••* 
ТО 
окончание
іГглухой согласный 
, _тя 
/ м   млт
 
---- ------------ I
^^  Т г І ^ й і ------------ кіршш +те
Образуйте форму Я
Н
Н
Ь
^
 
жещлдегілтен кабЫрға, СЫртқы қабырга,
К Е Г іг г К Г Г -11'
Уйте Ф
о
р
^
* Г
Г
<
^
^
^
! "   к^растыРыныз
лру
-СЫ  /-СІ
нда /- нде
то
окончание
^ьГТЛ 
I--------------- ЗД^найөндірісі 
н-ндр
Ірге тасы 
+нда 
Силикат кірпііпі  +Цг,г

5
 
Берілген  сөздер  мен  сөз  тіркестерін  казак  тіліне  аударып, 
Аатыс 
септік 
формасын 
жасаныз, 
олармен 
сөйлемдер 
күрасты р ы н ы з:
Данные  слова  и  словосочетания 
переведите  на  казахский  язык, 
образуйте форму Жатые сёптік, составьте предложения:
Кирпичная  стена,  распространенный  вид,  кладка  кирпича,  кладка  в  3
V
ряла,клалка  стены,  поверх  кирпичной  стены,  при  температуре  250 
градусов С.
6
 
„ҮЙ тапсырмасынан  Барыс септік жалғауларын  кайталаныз, 
мына сүрактарга жауап берініз:
Из домашнего задания повторите окончания  Барыс септік, ответьте на
Ш'
  А
вопросы:
а) Барыс септік жалгауларын  атаныз, мысал 
келтірініз;. 
назовите  окончания  существительных  в  Барыс  септіқ,  приведите 
примеры:
э) Барыс септіктін сүрактарын атаныз, мысал келтірініз;
назовите  вопросы  существительных  в  Барыс  седтік,;  приведите 
примеры;
б) Барыс септікте түрған сөздердің магынасын түсіндіріңіз, мысал 
кслтірініз;
объясните значение слов в Барыс септік, приведите примеры. 
Қосымша  тапсырма:  баска  септіктерді, олардын  сүрактарын  еске
түсірініз!
Дополнительное  задание:  вспомните  все  остальные  падежи  и  их
окончания!
7 
«Асхана» сөзін септеціз, сейлем аркы лы  көрсетініз 
Просклоняйте 
слово 
«Асхана», 
покажите 
тго 
на 
примере 
предложений:
Үлгі:  А та у септі к -  Студент үйінде жаксы асхана (Атау септік) бар.
•  Ілік септік —
 
4
I  '!■' 
Ш
'
 
А 
* 
I   а
щ  ф ш
  •  
ф  
щ  Ш
  Ш
 Ш
8
 
Казак тіліне аударыныз, жалгау тандауын түсіндірініз: 
Переведите на казахский язык, объясните выбор окончания:
Женіддеплген 
кірпіш 
кабырганы 
сал ганда 
кірпіш 
пен 
лай 
/используется мало/.

і
Й
Г
Г
Х
И ” “ “ ' Н  ТІК 
6
ойь,„ша  кал,
Щ 1 В Я В ^ ^ И  
болміІ
Силикатты кірпіштен /дымовые трубы/ қаламайды.
Ө ткенді еске түсіріңіз, 
М өтіндегі сездердін сеі
Укажите палежные пи-оі
I
1
«I
жал гаул ары н
К азахстан  тар и х ы н ан
Біздің  заманымыздың  ҮІ-  IX  ғасырыңда  қазак  жерінде  ежелп 
тү р к і  м ем лекеттері,  хандығы  пайда  бола  бастады:  Батыс-Түрю 
кағанаты, Түргеш ж эне Қардық хандықтары.  X ғасырда көшпелі түркі 
таипалары  Қарлык  хандығының  астанасы  Баласағүнды  ж а ™
^ Г ^ ы
' Б уҚлаРаХаННД (940' 121.2> ~ 6ІРІНШІ и с л а м -^ р Г м е Г е ^ :
«
  ^  
Бұл  кезде  казақ  жер.нде  көптеген  дамыған  -  Огырар
ауран  Т б ■ 
^алалар  бодды.  Олардың  жоғары  өркендеген 
м адениеи,  дамыган  саудасы  болды.  ХҮ  гаы р д ы н   ^ ы в д а
х ан д ы ғы   пайда  бодды.  Қазақ  халқы  көп  жыддар  бойы  жоңғап
асқыншыларына  қарсы  қантөгіс  соғыс  жүргізген.  ХҮІІІ  ғасырда 
қазақ  халқы  үлы  хандар  мен  батырлардын  (Абылай  хан,  Әбілкайыр
ханл 
енбаи  ба™ Р ’  Қабанбай  батыр  т.б.)  басшылыгымен  Жоңғар
хандыгына соккы бепрлі 
^
жаулау — захватить
басқыншы — завоеватель 
қантөгіс — кровопролитный 
басшылық — руководство
Үй тап сы р м асы :
а)
Сөздік
мәтін
белгіленген
сөздерді
пайдаланы п,
диалог
кұрастырыныз;
используя выделенные в тексте слова, составьте диалог- 
1
Й р а д Т 8* ™   7ТСІНД,РІНІ1’  ЛеВ  Толстой  туралы  казакша  айтып
объясните эпиграф, расскажите на казахском 
язы ке о  Лм«. Тл ™

5-саба к
Оку
 — білім булагы , 
Кілім
 - ем//? ш ы рагы .
Маңал
5
-мәтін
Габигн тасты  кабы рга
Еліміздін  таулы  аудандарында  қабырғаны  табиги 
тастан 
да 
калайды.  Бірак  оган  белгілі  бір  түр  берілмегендіктен  капауды 
киындатып,  көп  күш  жұмсауды  керек  етеді.  Қа л а у   жүмысы  қымбатка 
түседі.  Шойтастан  каланған  кабырганың  негізгі  бір 
кемш ілігі 
-  оның 
жалпак  болуы.  Жалпак  қабырғаға  шойтас  пен  лай  көп  кетеді. 
Сондыктан  шойтасты  қабырғаны 
баскадай 
жергілікті  материал да р
болмаған  кезде  гана салады.
Табиги  тастарды  калаған  кезде  олардың  жіктерін  айкастырып,
биіктігі  бойынша  теріп  жэне  кем  жерін  лаймен  толтырып  калайды.
Қалаған  кезде  эк  не  экті 
цемент 
лайы  пайдаланылады.  Есік  пен
терезе  ойығынын  бет  жағын  тегіс  таспен  калайды,  не  кірпішпен
қаптайды.  Есік  пен  терезенін  корабын  бекіту  үшін,  кабырганын  әрбір
жагына  екіден  сына  калдырады.  Мандайшаны  кірпіштен.  ағаштан,
темір  бетоннан  салып,  кабырғасын  әкті  күм  лайымен  сылауға  не
жіктерін ернектеуге  болады.
Үл у  тас  пен  туф  шойтаска  Караганда  жылу  мен  дыбысты 
аз 
өткізеді,  өрі  көлемлік  салмағы  женіл,  өңдеуте  ыяғаилы  болады. 
Қабырғаны  туфтан  калаған  кезде  4  жөне  10  маркалы  туфты  күмды, 
әкті  жене  цементті 
әкті 
лайды  пайдаланады. 
С алм ак  түсетін 
маңдайшалар  темір  бетоннан  не  25  маркалы  лаймен  К&ланып, 
арматураланган  тастарлан 
жасалалы.
(Ө .  Оспанов)
Сездік
бет 
жағы
Қиы ндату 
күш  жүмсау
Қымбат
Кемшілік
Жалпақ
жік(тері)
қорал(бм)
Усложнять 
прилагать силы
Дорого
Недостаток
Плоский
Край
лицевая сторона
Короб/ка/

Бекіту 
Закрепить
Сына 
Клин
Сылау 
красить, белить
өрнектеу 
украшать (узорами)
Шоитас 
Вид плоского природного камня
көлемдік(гі) 
Размеры
Кем жері 
Недостающие места
Муть, глина
Известь
Маңдайша 
Перекладина двери или 
окна
эк
1
2
3
4
5
6 
7
Өз түсінігіцізді аикындайтын 
сүрактар
Қабырганы қандай аудандарда табиғи тастан қалайды? 
Неліктен табиги таслен қалауға көп күш керек?
Шойтастан қаланған қабырғаның негізгі  кемшілігі қандай? 
Шоитасты қабырғаны қай жагдайда ғана салады?
Табиғи тастарды қалай қалайды?
Есік пен терезенің қорабын бекііу ушін не істейді?
Салмақ түсетін маңдайша неден жасалады?
5  — мәтін бойынша тапсырмалар
1. М әпнді окыныз, аударыныз.
Продат^йте текст, переведите на русский язык.
берІЛГен жана свздерді пайдаланып сөз тіркестері 
сөздіпн жасацыз: 
н 
р
Исподюуіі данные в словаре после текста новые слова, составьте 
словарь словосочетаний:
Үлгі: жал пак - жалпак
4.  Мына сөз тіркестерін орыс тіліне аударыныз:
Іереведите данные словосочетания на русский язык:
Қазақстанның таулы аудандары, табиги тастан жасау, кымбатка 
түсетін жумыс, осындай қабырғаның кемшіліктері, жергілікті 
материалдан салу,кірпішпен қаіггау, маңдайшаны тастан жасау

5.  Сөйлемдердегі орыс тілінде берілген сөз тіркестерін  казак 
тіліие аударыныздар, сөздердін септік ж алгаулары на  назар
аударыныз:
Данные 
в 
предложениях словосочетания на русском языке переведите 
на казахский язык, обратите внимание на падежные окончания:
Елімізде /горные места-А.септік./ бар. М үнда кабырғаны / из 
природных камней-Ш.сУ калайды. Бірак калау жүмысы / очень 
дорога/. Табиги тастардын'/недостающие места- Т.с./ лаймен 
толтырады.  Бүл үшін /известково-цементный раствор- Т.с./ 
пайдаланады.Есік пен /короб окна -  І.с+Т.с/ бекітеді.  Мандайшаны /из 
железного бетона или дерева — Ш .с/ с ал ад ы.
6. Мына сездермен жай  сой л ем дер  курасты ры нцз:  ,
Составьте простые предложения со следующими словами:
Тас, калау, күш, кымбат, жергілікті, лай, есік, терезе, мандайша,  . 
кірпіш, агаш, бетон, қүм, эк,цемент, қүрылыр.
Үлгі: тас -  Тастан үй салынды, 
^ 
. . .
7.  Сурактарды  пайдалана  отырып, такырып  бойынш а диалог 
курастырыныз:
Используя вопросы составьте диалог по теме:
-  Қабырғаны тастан  калайма?  ” 
..  . 
>(Г  ^ 
т
*  Кабы рғаны  қандай тастан калауға болады?
-  Табиги тастан калау онай ма?
-  Табиги тастарды калай пайдаланады? 
У<А
-  Сына керек пе? Ол не үшінкерек?
-  Ал мандайшаны тек тан а кірпішпен салу га бола ма?
-  Ал салмак түсетін мандайша болса, оны  неден жаеайды?
8.  Тек  ғана күрылыс саласында  кездесетін сөз тіркестерін 
аныктап, создікке жазып алыныз:
Определите словосочетания, встречающиеся в отрасли строительства, 
выпишите их в словарь.
Қосымша тапсырма:  матінді орыс тіліне аударыныз:
Ө рлеу ж абулары  
.,  -  ,
Эрлеу 
жабулары н 
жасау 
-  
үймереттер/сооружения/ 
мен 
гимараттар  түргызудын  соңгы  кезені  болады.  Олардың  міндеті  — 
үймеретке  немесе  гимаратка  аякталган  түрін/законченный  вид/

Я Й Г Э Т Е Е Г *  
ЩЩЩЩт
г  Т “ »
олар^
™
с““  
і
Ш Ш т
 Ш Ш
кызметінде  а н ы қ т а я ^ ^ СонлыгоГ  Непзшен адамның шаруашыльи 
әсерлерге 
ЭрЛеу  жабУлаРы  механикалык
берегін^
<еоек 
уацыт  өзінің  алвашқы  түріл
болу
Ү й  тапсырмасы. 
(С.Хамзин, 
А.
а) жаца свз тіркестерін жаттаныз;
выучите новые словосочетания-
2
^
“ "1Н 
Ж°С“,Р“ "
 * ■ '* » “ >. кыскаша . „ « „ и ,  , » г ы„
Әбішев)
составьте
„ч >П1в¥^ .  
» —
передайте сод<
в)эпнгрфка назар аударыныз, түсіндірініз-
Объясните -іиаі.а«.,іЯ____   ■ 
Я
эпюрафа
6 - сабак
Г /7 „  
^  '  ° ӘРІ д€ °«У"енен  табылеан. 
Ы бы раи А лт ы нсарин
(1842-1889)
6 
- мәтін
Шлактан
ж  —
Ү^ердің^қабьфғасын 
* ерЛерде  жеке  меншік
тұтас  қабырға 
егіп  Л Г   ш Т ^  
Т * * "
  КаЛай
кодцанылады. 
Ш лакты  
бетонды 
** 
Т° ЛТЫрГЫШ  Репнде 
саңылауының  ірілігі  40x40  және 
алдымен 
оны
дайындаған  кезде  ұсақ  және  іпі  ... 
тордан 
^ 11
  вткізеді.  Бетон 
0,4-0,
6
-ге дейін болҰ
ады. * * "*  
ЩЛаКТЫН  МөлшеРі  0,35  -  0,65  —
тен
шлакты Рбетонн
1
ш  с ^ ^ ж а І с а р Й Г  ™  * * *   КҮМ.МСН  ^мастырсак, 
жағлайла  коспанын  күрамы 
1
 
ШЫЛаитын  болады.  Бұл
шлактан,  6,5  б е л *   ф Г г й ^  І р а ^ к  
2,5
  6в" к  »
н 
Қоспанын  салмағы  750іггЛ*г

лғанда, кұрғақ шлакты бетонный салмағы  1200 кг/мЗ  , ал қоспа 900
I /м3  болғанда, шлакты бетон -   1400кг/мЗ жене  1000кг/м3  болғанда
I 
50
кг/мЗ  болады.  Шлакты  бетон  жасау  үшін  портландцемент  пен 
ццоланды  портландцемент  пайдаланылады.  Қоспаіға  топы рак  пен 
с 
косылады. 
Пуццоланды 
портландцементті 
пайдаланғанда 
>пырак пен әктіц мөлшерін азайтуға болады.
(Ө. Оспанов)
Сөздік
ірден 
Сразу
ошырғыш 
Наполнитель
стінде * 
в качестве 
Ң
7
 •
лдымен 
в первую очередь
’ор 
сетка, сито 
*  ’У:
/сак 
Мелкий 
1$і*
чөлшер(і) 
Объем
іөлік 

жүктеу/скачать 13,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: