Практическим курс казахского языка для строительны Х специальностей



Pdf көрінісі
бет7/9
Дата03.03.2017
өлшемі13,12 Mb.
#7305
түріУчебник
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Часть
Гапа 
Качество
ІІыдау 
Выдерживать
^оспа 
Смесь
Қурғақ 
Сухой
Азайту 
Уменьшать
топырак 
Г рунт
эк 
Известь
Оз түсінігінізді айкындайтын  сүрактар

Қай жерлерде үйдің қабырғасын шлактан жасайды?

Шлакты не ретінде қолдаыады?

Үсақ шлактың  1/3 белігін қүммен алмастырса не болады?
4
 
Шлакты бетон жасау үшін қандай цемент керек?

Қоспаға не косылады?
6 - мәтінге  арналган  тапсырмалар

МәтіндІ окыныз, аудараныз, сүрактарга жауап беріңіз. 
Прочитайте текст, переведите, ответьте на вопросы.

Мына 
еөз, свз тіркестеріыен сейлем (7) кұрастырыцыз 
С данными словами и словосочетаниями составьте предложения:

Н Н  
ж“ іл  т°
~
рнына  мәтіннен  керекті
дерді толы қты ры ны з .
нужные слова или слпилгг
і
шлактан
з)  Қ а л а ........ жақын орналаскан.
....... үйлердің қабырғасыь
б)  Шлак жеңіл ... сияқты
±
 ҮСЭҚ  ““ аютын  1/3  бөлігін  ...  алмастыруға 
саласы жақсарады
д)  ...  ...  жасау үшін портландцемент ....
Н 1  к 
« « %
__
оолады
4
К
  п? ! Р,ЛГеН сөзлеРге  антоним тауы п ж азыиыз
данным словам подберите и запишите антонимы
жақын -
жеңіл —
•  • 

ірі  -
үсақ —
азайту—
күрғақ -
Н азар аударыңыз! Обратите внимание* 
Ілік септік
«*»•  ™  о„
предмета  обладания-  ағам+нын  п 
^
  ставится  перед  названием
русском  языке  р о Х е л Т ^ й   п ^   оқулы~   ~  Учеб»” *  брата  7Ср:  в 
обладания./ Окончания Ілік сптік: 
^ 3 3 ^ 5 * “ ™
мысаллар
ДЫҢ/-ДІҢ,  каш ан  тынУ-тім 
---  
---- -
көрсетіңіз. 
ж алгаулары н  жазатынынызды
-НЫН/-НІЦ,
 в к а к и Г ^ ^ д ^ Гз ^ ^ ^ . ^ ^  налишете окончания
формасында ^ Т
с “ з ^ Г к Г ^ е т Ж .аСТЫРЬ,НЫЗ’ 
ІЛІК 
Септік

о тексту  составьте диалог,  укажите  в тексте  слова,  стоящ ие  в  форме
одителъного падежа.
Берілген  сөйлемдердін  эркайсы сы   кай стильге ж атады ? 
какому  стилю  откосится  каждое  из  приведённых  ниже
іложений?
іілесш бе, шлак жеңіл толтырғыш  ретінде де қолданылады екен 
Шлак жеңіл толтырғыш ретінде қолданылады.. 
V*|

Мына сөйлемдерді  казак тіліне аудары ны з.
Данные предложения переведите на казахский язык.
Павлодар  близко  расположен  к  промыш ленной  зоне.  М ы  построили 
частные  дома.  Ш лак  -   это  хорош ий  наполнитель.  Ш лак  просеиваю т
через  сито.  В  ш лак  добавляют/  косады/  песок.  Количество/объем/
извести можно уменьшить.
9
окы ны з,
а
іакша 
аи ты п   оерш із.  Іл ік  сеп тік ф о р м ал ар ы н   көрсетін із
.ополнительное  задание:  прочитайте  текст,  переведите,  передайте
содержание  на  казахском  языке.  У кажите  формы  родительного 
падежа.
Электронды   почта
Қ азірп  уақытта  маңызды  байланыстардың  бірі  -   Э л ек тр о н д ы  
почта.  Интернет  жүйесінін  дамуына  байланысты  көіттеген  адамдар 
өздерппн  іс-тәжірибелерімен  өламдегі  аріп тестерім ен   бөліскісі 
келедь  Х ат  сізге  оф испк  серверге  корпоративтік  адрес  ж әне 
провайдер  аркылы  келеді.  ЭП  арқылы  хатгы  тіркелген  почта  жөшігі 
бар адамға жіберуге болады.  Х ат жіберілгеннен  кейін  бірнеш е секунд 
шннде  серверге  түседі,  алушы  -   баска  елде  ж үрсе  де  -   хагты 
тек  гана  оны „ И н терн ет  ж үйесіне  кіру  м ү м ^ і г і   болса
аркылы  күнделікп  тақырыпқа  -  спорт,  ауа-райы,  саясат,  музыка
тура™  
жаналыктар  алуга  болады.  С ондай-ақ  анекдот,  газетгің  
электронды к версияларын жіберуге болады.
Сөздік
вріптес — коллега
тіркелген — зарегистрированный
алушы — получатель

Үй тапсырмасы:
а) мәтіннін жоспарын жасаңыз; 
составьте план текста;
в) эпиграфта берілген Ы ^лтынсарнннін сөадерін тусіндіпініз
б ^ С^
СЛОВа«Ы АЛ™ НСарИНа’ данные в эпиграфе к тексту
б) етістистін райларын кайталацыз; 
тексту,
повторите наклонения глаголя
7 - сабак
БІлген сайын келеді біле бергім,
Біле беру емес пе тілегі ел>
Аскар  Токмағамбетов
7-мәтін
Ағаш 
үгіндісінен күйы лған қабырга
\  4
 
- '  і 
Л
 1
'  і
 • 
^
Аз 
кабатты   үйлердің  кабы ргасы н  салу 
ү ш і н
  ш
ш
 
,
б о л а д ы - 
° нын 
« 1 Й Э
Қ а б ы р ғ а ^ К ^ ы ^ Л ,  " !, 
Т№^ДЫ’
  БүЛ  бетоннан  жасалган
3

^
 Й Г аНДа 35см 
Т с З ^ ш
2
0
 С бОЛҒаНДа
К о д д а н ь і^ іь ^ ^ ^ ^ ^ а ^ *  ^ ^ ^ ^ ж ы л у ^ с т а ғ ы и Г  лгаге 
~
"
"
-
Мш ^ о 6, ^ ^ У Й
л е р д і н ^ ^ Г б ы
^ Г і Т г Ь І
6“31 Д З Е Г ИИ^
 
25 МЭРКаЛЫ
« ^ О ң ц а   * а б ь £ Г ^ Т ы Т е ^ п ^ с ^ 6^
^
^

***"*"
^ с Уж: ^

^
абырғаны бүлардыч
кабырга к ір ^ Т а Г р ^ а р ™
 Д
 =
Г
Рз
^
~

Сөздік 
( а  Оспанов)
ағаш үпндісі
Қүрамы
әзірлеу
жылу үстағыш
Кебу
есер(і)
Сақтау 
су себу
Опилки
Состав
Готовить
Удерживающий
Сохнуть
Влияние
Сохранить
Сбрызгивать

^^ИИІР' 


» **/*  «
еюссе 
в два раза
Арзан 
Дешево
івзімділік 
Устойчивость 
.
Өз түсінігінізді айкындайтын сүрақтар
1
 
Ағаш  үгіндісінен  жасалған  бетонды  қай  кезде  қолдануға 
болады?
2
 
Онын күрамында кандай материал бар?
3
 
Бүл бетоннан жасалған кабырғанын қалындығы қандай?
4
 
Қабырғанын қалындығы неге байланысты?
5
 
Үгінді бетонды қалай өзірлейді?
6
 
Жылу үстағыш материал ретінде кандай бетон пайдаланылады?
7
 
Неше маркалы бетон үй шаруашылығында пайдаланылыды?
8
 
Не себептен бетонды көктемде күйған жөн?

- мэтін бойынша тапсырмалар.  •

Мэтінде  кездескен  жана  сөздерге  назар  аударыныз,  орыс 
тіліне аударыныз. 
т 

Обретите внимание на новые слова, переведите текст на русский язык.

Көп  нүктенін орнына керект! сез койыныз.
Вместо точек вставьте нужные слова.
1)  Агаш  .... жасалган бетонды пайдалануга болады.
2) Аз ... үйлер де салынады.
3)  Мүндай бетонный күрамоында . . . , . . . , . . .  болады.
4) Үгінді бетонды дайындаганда ...  маркалы —  Қолданылады
5

5
 маркалы бетон......... ретінде колданылады.
6
)  Үй шаруашылыгы күрылысында..................
7)  ... көктем мезгілінде қүяды.
8
)   
кірпіштен арзан болады.
3  Орыс тіліне аударыцьо:
Переведите на русский язык:
Агаш  үгіндісі,  ірі  күм,  қабырганын  калындығы,  бетонды  колдану, 
бетонды  қүю,  кабырганын төзімділігі, желді  күн, сактап  калу,  екі  есе
арзан
4 Сейлемдерді аяктацыз, орыс тіліне аударыныз.

п™
те в а руссю,й —

4)  М ұқдай бетоңды көктем к езін д е.......
5)
  Ж едді күндері  су ...
6)  Қабырға кірпіштен де ...
^
^
і СвШер:  ’ТРМЫ-  се6еді>  » »
рл
»«Д
ы
,  иұады,
салынады,
тіліне
Переведите 
на казахский
ГОТОВИТЬ 
бетой,  используете,  ц е м е н т № 0 .^ п щ   "   Ви“е т а   и  “ ДЧ
лорошо высыхает, в ы ^ и * Уе т о ^ Г х о л о ™  
'3тОЙ/'
сравнению с кирпичной стеной 
х°л°ДУ.  чтобы сохранить,  по
б
тілінде
данные на русском языке, переведите на казахский
/построить/  үшін  упид,  бетой
В « о н   /   в  к а ч е е т Г Г е Г и ^ ^ ”   ”есок-  “ м и/ 
болады.
Мундай  бетой  /   „£и  Р„ост^
 
-айдадынады.
7
гемде қуйылған бегоннан 
<1Шнем  хозяйстве/  керек.
кабырға Кірпіш кабыргадан /деш евле^ ^ р ^ Г * " ™ 0 * Х° ЛОДу/
С“   « "   «
  Т е с т е р ! ,   плйдллаиыи.
Используя  выделенные  в  тексте  с л о м  
и  ™
диалог: 
словосочетания  составьте
Керекті сұрақтар:
Агаш үгівдісінен жасалған қабырға керек пе?
^  е т а Т Х л = ~
Кірпіш қабырға үгінді қабырғадан қымбат па?

Ұй тапсырмасы.
А) мәтіннің мазмүнын казак тілінде айып берініз;
Б) жана сөздерді жатганыз, сөз тіркестері сөздігін жасаңыз.
8 -  сабак
Сьірлары  көп  гьілымнын 
Шешілмегеи алі де, 
Терендігі бі лімнін
Керек екен  бәріне!
Фаряза  Онгарсынова.
. .  

'Г-
8
- МЭТІН
Шикі кірпіш  пен балшыктан  жасалган  кабырга
Еліміздш  ауа  райы  құрғақ,  жазы  үзак,  ағаш  аз  өсегш  онтүстік 
аудандарында  кабырғаны  көбінесе  балшыктан,  күйдірілмеген  шикі 
юртштен  салады.  Шикі  кірпіштің  күрамын  төжірибе  жүзінде 
аныктайды.Әр  түрлі  қүрамнан  бірнеше  кірпіш  қүйып,  кептіріп, 
беріктігін  тексереді.Саласы  жаксы  шикі  кірпішті  адамнын  бойындай 
биіктіктен  жерге  тастап  жібергенде  сынбайды,  шеге  қаққанда 
жарылып, сызаттанбайды және тек баіггамен ғана жонылады.
Шикі кірпішті  жасайтын топыракты  күзден  бастап  өзірлеп  кыста 
тоназыткан жөн. Оны дайындағанда ені  1,5 -  2 м, биіктіп бір метрдей 
топырақты  арыкша  жасап  қопсытып,  үстіне  су  қүйып,  кыска 
«гятптмрядтл  Кірпішті  кұюдан  бүрын  күзде  дайындаған  топырактан 
калындығы  20-25  см  етіп  босалып,  үстіне  су  қүйып,  10-12  сағат 
бөктіріп  кояды.  Содан  сон  кірпіш  күюіга  болады.  Ал  күзде 
әзірленбеген топырактан тек 3-6 кұн өткен сон ғана кірпіш күйылады.
(Ә. Оспанов)
Сөідік
Балшык
Шикі
Глина
Сырой
тәжірибе
Аныктау
Кептіру
Опыт
Определять
Сушить
Прочность
Охлаждать
Тонко
берікгік(п)
Тоназыту
Арыкша

Ө з түсінігіцізді  айкындайтын сұрактар
б а л ш ь ^ - а д ж ^ а ^ ?   ауДандаРЫВДа  кабырғаны  шию

Г.І! П.,. ^ Н КҮрамь‘ 
аныкгалады?
4
кірпіш  пен
4
 
ц і т і   „• 
г —— кандай болады?
тап сы р м ал ар
тіліне аударыныз!ДеСКеН  ЖаН*  сөздеРге  назар  аударыңыз,  орыс 
ОбР
3™ 116
 ВНИМаНИе На " ОВЫе 
переведите текст „ а 

 
ПеСГ п7! ^ еСТеРІ"  ° РЫС ТІЛІНе ау д ар ы н ы з
П ереведите словосочетания на русский язык:
өңтүстік  аудандары/аймақтары/, 
у зак  ж аз  м е ,н  ™  ,
өлке/жер/,  балш ыктан 
сяпх,
 
м е з п т ,  ағаш  коп/аз/  өсегін
,

^  
н  » 
^ ш ы ю а н  салу,  күйдіршмеген 
ю т т і т
шию  кірпіш тің 
КҮоамы 
\  
к ф п н п , 
күйдц
■ сузден/ж аада^ езір л еу /д аі

Көп  нүктеніц орнына керекті 
Вместо точек вставьте нужные слова
топырақты
ж азы   .... аудандарбар.
3

Қ абы рғаны ....................салады
)  Кірпіпгп қүиып, кептіріп,  ...  тексереді
51  ^  
ЖаКСЫ " ? п іш .......... жарылмайды.
5
)  Топырақты  ...  әзірлейді.
6
)  Сосы н оны  ... тоңазытады.

С өйлем дерді а я қ т а н ы з, оры с тіліне аүдаі 
Закончите предложения, переведите на русски й
!
1)  Өңтүстіктің кейбір аудандарында ағаш аз
2)  М үңда қабырғаны  ......
іш п ң   ... төж ірибеж ү
•ірақты қысқа  ...
да .. 
гінде
• • •

Керекгі  сездер:  балшыкган,  саманнан,  өседі,  салады,  қалдырады
чігУ ІІГТОІІПМ 
а
анықтаиды, қүрамын
5
іерді казак іілін е аудар
переведите на казахский
8
і
  ■ 

Ауа райы қүргак жерлерде үй /стены/ /не жженого/ кірпіштен 
Әуелі  /несколько кирпичей/ құйып, /сушат/.
/Качество/ жақсы кірпіш  тек/молотком/ жоныл;
Біріншілен үсті не/наливают воду/.
Шикі кірпішп күзде /надо готовить/
6
Берілген
бастау,  жазу,  жақсы  оқу,
жасаныі. 
4
^ г о ^ Г *   СЛОВ  "   СЛОВОСОЧетаний  образуйте  повелительную  форму
АДУ,  оқу,  қүю,  салу,  кептіру,  тексеру, 
саддыру, әзірлеу, жасау, тоңазьггу, жарылу, анықтау
Назар аударыныз: 
Обратите внимание:
Как мы знаем, в казахском языке есть 4 накл 
1)  ашық  рай 
-  изъявительное  наклонение
действие в настоящем, прошедшем, будущем в] 
жагу/жечь/-жактым, жағып отырмын, жата мын

действию, 
образуется
повелительное  наклонение,  выражает  побуждение
ІЛИЦО
оканчивается
согласный
корень
на
корень оканчивается на  +суф-  й  +ын/ін
гласный
Іілицо  в е,
+ - Й Ы Қ / - Й
+-ЫҚ/-ІК
- числе  - 
во мн. Числе
вежливая
Числа
отбрасывается 
+ындар/індер, -ндарЛндер
форма  мн. [ +ЫҢЫЗ/-ІҢІЗ, -ныз/
ңыздар/іңіздер, -ңыздар/—ңіздер
Шлицо
корень глагола ± 
•ицательная
орма I +-маАме.-
ба/-бе,-па/-

повелительного наклонения
]
3)  шартты  рай  -  условное  наклонение  - 
обозначает  действие  -
действия
Лицо  Ед.ч.
Окончание
Жак 
Жекеше  Жалғау
І Ш
Корень-*-
-са/-се

-ҢЫЗ
Корень
+-са/-се
Мн.ч. 
Көпше түрі

 

 ■1
 


 
Окончание 
Жалгау
Корень+-са/-се

Корень+ -са/-се
-вдар 
1
 -ңыздар
Корень+-са/-се
4)  кал а у  рай  -  желательное  наклонение  -
говорящего, образуется так: 
'  "  :* *о
выражает
  намерение
Корень 
или ^суффиксы
+личные окончания
основа глагола
-ГЫ /-ГІ,  •
Й  
щ
+келеді-буд. перех.время
-ҚЫ/-К1
+келді -прошедшее время 
+келіп 
түр- 
настоящее
» ' 
Л
 
<
Ф
время - 
•• 
* 8
*  -
&
 * 
. I 
4
райларымен
етістіктіц  райларын  орыс  тіліндегі  етнггіктер
сал ыстыры п,  ұқсастығы  Ней  1 айырмаш ылығын 
көрсетініз, дал елдеңіз.

Етістіктер
күрастырыцыз.
Составьте  пять  предложений 
повелительного наклонения
С алу, пайдалану, қүю, аяқтау,  тексеру
7
Қазақ тіліне аударыныз, етістіктің райын белгілеңіз
Переведите на казахский язык, определите наклонение
1) Я прочитал  о строительстве дома.
6) Составь предложение по теме «Қабырғаның түрлері»
глагола.

Если бы был материал, я бы написал сочинение
строительство» 
мие
хочу
9)  Мы работаем по системе Интернет.
Қосымша  тапсырма:  мөтінді  аудаоини^  м
казак тілінде  айтып  берініз.  Етістікеоді  6«^гі^а»ГҮНЫН  кь,скаи«а 
аныктаныз. 
рді  ««Ліілечіз,  шагын,  райын
Дополнительное  задание:  переведите  текст
«зыке  передайте  его  содержание  У
КРЭТЦе  на  казахском
время, наклонение. 
кажите  глаголы,  определите  их
Интеонет 
(К*
 
Интернет 
ұгымы 
интернет  (бас  әршпен  жазылсаі
«рында  орналасқан  баска 
КвЛГен 
энасына 
к о с м п » и  
_____ жүмыс  станциясымен
Дүниежүзілік  Желі.Оны 
дүниепеН  №
угйііт * 
/л 

д у 
пибДСП 
ен 
Үлкеы
° с«лай  телефон  арнасы
г- _ • 
_  *
компьютерді  жер
телефон
лган  басқа  компьютеомен 
"   *  №ни  телефон
Желі.Оны  дүние^Н Р^ ! Н  * Ь*ЛДам  байланыстыратын
аукымды  желі 
байланыса
деп
алатын
атаиі
комльютерлер  бір  -б ір ім е н   ТСР/ТР^ 
аРҚЫЛЫ
алмасады,  оларды бір нүсқада,  яғни 
ереж елеР,м «*  малі*
болады. Дүниежүзілік Халықаралык т е л Л ^  <<СӨЙЛейді» Деп айтса 
\
бяскармайды,  ол  е ш к ім ^  
ОНЫ еш^
•мепмен электрондық ПОІГГа 
Интернет
і   акпяпатт._____• 
хабар алып  ГбепігЛ 
_
компьютерлердегі  акпаратгы
« п -н асу   ж ү м ы с т а р ы н ^ п ^ Н^
^
»
  ^ е к о н ф е р е н ц ^ ™
Интернет  жүй^Ы
аралап,  мүражайларды,  ютапханалапп^  КӨПТеген  елДерді,  ка
не  ш лы м и 
жетістіктермен 
КӨр‘П’  дҮ»иежүзілік  м әде™
^м аты  ретінде 
үлесіңізді косып 
ОЛарҒа  өРКениетті  елдін
Ретінде 
сезіну 
мүмкіндігіне ие боласьп ЗД* ДүНИеНің біР м ш кене бөлігі
Интернет  (кі
и
әріппен
жылда
аувэьац
Свздһс
ТСР/ІР
хаттамадары
быстро
глобальный
хаптама -  протокол 
еРе*е -  правило
мәлімет -  сведения
ъЛм  Ш
.
 Ж  ж  
— 
А
Жетістік
частная собственна
вркениетті
Достижение
развитый

үлес қосу -  внести вклад 
I
сезіну — чувствовать 
І
ұғым -  понятие 

]
Үй тапсырмасы: 
]
а) такы ры п бойынша диалог қүрастырыцыз; 
11
составьте диалог по теме;
а) жаца сездермеи сәз тіркестерін кұрастырып, дәптерге жазыныз; 
составьте с новыми словами словосочетания, запишите в тетради; 
•  '
б)  «Қабырға  салу»  сез  тіркесіндегі  етістіктін  бұйрык  рай 
формаларын жасаныз;
образуйте  повелительные  формы  от  глагольного  словосочетания 
«қабырға салу»
9-сабақ 
' ‘ 
Ш
 1
Ойлау адам өмірінде аса кымбат орын алады.
Ойлай білетін Адам -  шын магынасымен »д»м
Мағжан Жұмабаев 
Ш
 
'"Ж I
(1893-1938) 
г 
~ 
Ш
9 -  мәтін 
Ш !
Агаш кабыргалар
Еліміздің  орманды  аудандарында  қабырғаны  бөренеден,  не
білеуден  жасайды.  Жонылған  бөрене  қабырғаларын  көбінесе  қылқан 
I
жапырақты  ағаштардан  салады.  Бөрене  қабығынын  алынғаиы  әрі 
і
оның 
құрғақ 
болтаны 
пайдалы.Бөренелерді 
бір-бірімен 

қиюластырғанда әркайсысының асты-үстінен ұя жасап дөңгелек не тік 
бұрышты, үзындыгы  10-12 см, өз ара қашықтыіы  1-1,5 м және биіктігі 
оиынша  шахмат  тәріздес  орналасқан  ағаш  қаламшамен  жүргізеді. 

Терезелердің  арасындағы  беренелерде  кем  дегенде  екі  қаламша 
болып,  өрқайсысы  шетгерінен  20  сантимегрден  арш қ  қашықшкта
орналасады.Үянын  тереңдігі  қаламшадан  1,5-2  см  аріық  болады.  Ол
кабырға  шөккен  кезде  (5  процентке  дейін)  беренелерге  кедергі
ҰРЬШГШ  қаламшаны«  калыңдығын  2,5  енін  5  және 
12 см,  ал дөңгелек қаламшалардың көлденеңін 2,5 см етіп 
жасаиды. Ьөренелерді қойған кезде араларына пакля салады
(Ә. Оспанов)
Сездік
Қылқан жапырақты 
Хвойный

Жону
қабьщ(ғы)
Ұя
тереңаік(гі)
Кедерп
Шөгу
з
д
е
с
ь
:  
к
о
р
а
Гнездо
Глубина
Препятствие
Усадка
1
2
3
4
5
Өз түсінігінізді айкындайтын сүрактар
Еліміздщ орманды жерлерінде кабырғаны неден жасайі 
Бөрененің кандай болуы пайдалы?
Бөренені қалай дабындайды?
Терезелердін арасындағы бөренелерде неше каламша 6
Бөренелердің араларына не салады?

- мәтін бойынша тапсырмалар.

Мэтінді мәнерлеп окыныз, орыс тіліне 
аударыныз. 
Прочитайте выразительно текст, переведите на русский язык.
•  
%і 
9
  V

^
СгіКТІ"  болы м сш  формасыи жасаныз(үлгі бойынша) 
Образуйте отрицательную форму глагола (по образцу)
Үлгі:
расходись».
тарау
-  тарама  «не
жүргізу, орналастыру, кою, пайдалану 
Евквртпе: кестені пайдяланыныз!
Используйте таблицу!
Основа оканчивается на
Гласные
сонорные  р, л, й
кара 
бар 
кел 
кой
>нцательная
-ма/ -ме
ма
карама
барма
келме
койма

звонкие согласные
(кроме б, в, г, д) 
сонорные м, н, ң
жаз
сен
__________ жең
глухие согласные 
звонкие б, в, г, д
аш
жабу-
/ассимиляция/
ашпа
жаппа
жал
з  
Кеи 
нүктеніц 
орнына 
керекті 
етістіктін 
болымсыз 
формасын қойыңыз.  Диалогты жалғастырыңыз.
Вместо  точек  вставьте  нужные  глаголы  в  отрицательной  форме. 
Продолжите диалог:
“  Ағаш қабырғаларын қай жерлерде салады екен?
-  Қазақстанның.......... салады. 
Т
"  Овдай қабырға жасау үшін ... агаш керек?
-  Көбінесе ... агаш қажет.
-  Борене қабығын  ... ма? 
'
-  И ә ,........ гой.
|   Бөрененің .... Болтаны пайдалы ...?
-  Э рине,..........

Қазақ тілінен орыс тіліне аударыныз.
Переведите с казахского языка  на русский язык:
і 
жасау,  қабырганы  бөренеден  жасау 
көбшесе  ағаштан  салу.бөрененің  қабығын  алу,  құрғақ бөрене,  үяның
тереңдіп, терезелердің арасы.

Көп нүктенін орнына дүрыс жалғауларды койыныз.
Вместо точек вставьте правильные окончания:
Мен ағаш қабырға...туралы оқыдым.
Мұндай кабырға қылқан жапырақты ағаш... салынады.
Бөрене........ бір-бірімен киюластырады.
Оның асты-үсті... үя жасайды.
Бөрене... 
арасына пакля салады.

іәпнге  қонылган  сүрактар 
күрастырыиыз:
вопросов к тексту соста

М ына сүрактарга казакш а ж ауап беріціз:
На следующие вопросы ответьте на казахском языке:
“  
стены делаются из бр<
Из каких деревьев строят такие стены? 
Какими  должны быть бревна?
Как располагаются простенки?
Нужна ли пакля?Для чего?
МӘТІННІН мазмұнын к азак  тіліиде к ы ск аш а айты п беЫніз 
Кратко передайте содержание текста /на казахском языке/.
Мэт,“ ' гі  ■ * * " » -   «М ьше
Укажите глаголы, образуйте от них отрицательную форму:
%
 
щ
__ 
Қазакстан
пайызы
2756000  шаршы  шакырым
шөлейт
теңізінен  басталады. 
Ш ы ғ ы е к а
Ж і З Н Г ”  
мен  Каспий
шекарасына дейін  3000  шакырым  Солгүстігі  ^ т ь ю ^ ? * ”^   1^
й 
басталады. 
Ошустігі 
Тянь-Шань 
т а у л а т  
о Г " ^ " 311
республикаларына  дейін  1900  ш акм п и и » 
__________ 
_  Азия
мың шақырымнан астам
шел -  пустыня 
шелейт -  полупустыня 
созылу -  протянуться
С өідік
(Н. Баяндин)
Үй 
тапсырмасы:
^ е ^ и к ь ^ ' " ™
'  
« »   Т|рк«стер1и
с л о в ^ Я я Я И  

составьте 
глагольное

ә)  эпнграфта  берілген  белгілі  акыннын  сөздерін  орыс  тіліне
аударыцыз, 
Магжан 
Жұмабаев 
туралы 
кыскаша 
айтып
переведите  данные  в  эпиграфе  слова  известного  поэта  на  руссский 
язык, вкратце расскажите, что вы знаете о Магжане Жумабаеве;
б) «Етістіктің шактары» такьірьібын кяйталаныз; 
повторите тему «Етістіктің шақтары»
Соңғы  кездерде  жеке  меншік  үй  құрылыстарында  қабырға 
ірі 
панельдерден 
салынып 
жүр. 
Панель 
арнайы 
өнеркәсіп 
орындарында 
өзірленеді.  Оны  алып  келіп,  түсіріп,  қабырғаны 
жинағанда  кран  керек.  Панель 
салмақ  гусетін  және  оган  салмак 
түспеитін 
болып  бөлінеді.  Жеке  меншік  үй  кұрылыеында  негізінен 
салмак түсепн панельдер қолданылады. Олардың 
орны кгы лы гы  мен 
байланысын 
темір  бөлшекгерін  ілекерлеу  арқылы  қамтамасыз  егеді. 
Панельдердің арасына төсем  салып,  жігін цементгі лаймен тегістейці 
Панельдер 
бір  және  көп  қабатгы 
болады. 
Ауыр  керамзнггі 
және 
силикатты  бір кабатты  бетондардан  ішкі  және сыртқы салмақ түсегін 
кабырғалар жасалады.  Көп қабатга панельдерді  арматураланған ауыр
бетон мен жеңіл жылу ұстағыш 
материаллаплан жясяйпи
беріңіз/қазақ тілінде/;
КкабяҚг  ,,,.  . 
ЭДНІЯиіІІІМІИИИ
Өзі білумен өзгелерге білдіру ек! баска. 
Білгенін 
|<і(Цге 
білдіру.. .өз алдына бір гылым.
Міржақып Дулатов 
(1885-1935)
10 - мәтін
Панельді кабырғалар
алардап қымоат емес.
Сәздік
(Ә.Оспанов)
арнаиы
түсіру
орныкіъілық(ғы)
ілекерлеу<
Қамтамасыз ету 
қүн(ы)  %
Специально(ый)  ' 
Спускать 
Устойчивость 
Сваривать (сварка)
Обеспечивать
Стоимость

*
соңғы  кезде 
в последнее время
арасы 
Между
байланыс 
Связь
Өз түсініііңізда айкындайтын сүрактар

Панель қайда әзірленеді?

Оны түсіру үшін не керек?

Панельдің түрлерін атаңыз?
4
5
" с«шік үи салғанда қандай панель колданылады? 
Панельдің орнықтылығын не арқылы қамтамасыз етеді'

Панель неше қабатты болады7
7
жасаЯі
жасайды?
10 - мәтін бойынша тапсырмалар

М әпнді окы ңы з, жан 
Прочитайте текст, обратите
2
тіліне
казахский
Панельные стены —
В последнее время -
Крупнопанельный дом
При сборке стены — 
Устойчивость панели -
Тяжелый керамзит —
По весу легкие панели 

Тез салыну -
Стоимость панели -
3
Сөилемдерді 
орыс 
тіліне 
аударыныз,
ЭПМН 
п п
 

ш актары н белпленп
ш  
Ш 0 ш шГ
  —--
Переведите  предложения на русский язык, укажите
етістіктердз 
іремя глаголов:
көбінесе ірі  панельден салына
Үшін көтергіш  кран да керек 
П а н ёГ л ж  
7
 ™
к  
ЛЬД1
 
КӨТеРУ
және  салмак  түспейтін.  Панель  ауыр  7 е т о н н а Г іІ 
■ ■ £ £ ■
жасалады  екен.

жылу
Панельді
4
Сөйлемдерді
формасына койыныз:
етістіктерді  ауыспалы  осы  шак
Закончите  предложения,  поставьте  глаголы  в  форме  переходного
настоящего времени:
кабатты
(бывают). Панель өнеркесіп орындарында (делается, изготавливается)
(делают)

 

Ж  Щ
Грамматикалык кестеге назар аударыныз! 
Обратите внимание на таблицу!
Ауыспалы  осы  шак/келер  шак -   настоящее  -будущее 
переходное
время-образуется так:
Ауыспалы осы і 
Переходное 
настоящее 
время -
Обозначает  /по  контексту/
іущее
Корень глагола-*- суф.-а/-е/-й  + личное 
окончание:
*Мен  осы  университетте  оқимын- 
настоящее время.
Мен  ертең  кітапханаға  барып,  кітап 
>кимын-будущее время.
5
Етістіктер,
аналог күрастырыңыз:
Используя  форму  переходного  настоящего  времени  глаголов,
составьте
-  Панель. . .
-   Панельдің екі
салмак түсетін панельдер
• 
т
оны цементті лаймен  ..

Қазақ тіліне аударыныз
Переведите на казахский язык:

Строятся  крупнопанельные  дома.  Панель  бывает  несущей  и  не 
несущей^  Между  панелями  ложат  прокладку.  Панель  делается  от 
бетона.  Панельная стена не дороже каменной стены.  Панельные стены
ОЫВаКГГ 
киии 
-  ' СГ,Ы
Грамматнкалық минимум
От 
исходной  формы  глагола 
в 
казахском 
языке 
образуются  путем 
прибавления  суффиксов 
и  окончаний 
асе  личные 
грамматичен" 
формы.  Исходная  форма  глагола  имеет суффикс
^
П
Г
У
Г
М
Т
Р
Т
В
А
і і і а
л
 
п
 
_____ ___ 
_______ _
соотвстст вен н о
у  :  кет -   у  ,аш  -  у  ,
й Щ   г   ть-  Только  в  казахском  языке  исходная  форма  глагола 
переводится и как имя действия,  и как само действие  кет -  у -  уход
у х о д и т ь ,   атті  ~   V  _  
_________  
У
уходить, аш -  у -  открытие, открыть

Қазақ тіліне аударыңыз:
Переведите на казахский язык:
знатьИеЕееХ™
ГИИ СТр° ИТельства очень необходимо.  Мое право -  все
строителя  Уч£ба 
УДИВ”Л-  Мне  нравится  профессия  инженера- 
строителя.  Учеба  -   наша  обязанность.  Надо  хорошо  учиться 
В
^поТаДан   СТР°,ГГ МНОГ°  красивых ЗДаний. Недавно построили Дворец
спорта.  Надо написать семестровую работу 
Дворец
ғимарэт' 
” н  —

* • *  
‘- « - . ^ н Т ^ к ”   ^
з й у й г -  
оки п ’  о,,“ '
Повторите  пройденное.  Прочитайте 
т е к с т  

язык. передайте содерж ание^ казахским 
“ 
|
  РУ“ К“ Й
Еске түсіріңіз, кайталацыз!
2
^
^
:  Ч 'ДЧШ“ И’ 
короеЧл, 
піактарын
укажите
Қаіакстан
ҮЛТТЫ
« н н а ^ а с а д ы ^ М е м л е к е г т ін   .4  облысында 
,26
  у
^
  Ш
| §
желтоксанның  16-нда  Казахстан  тәуелсіз
республика  болып  жарияланды.  1992  жылы  Республиканын

елтаңбасы,  туы,  әнураны  бекітідді.  1995  жылғы  тамыздың  30  -н д а Я
Қазақстанның Конституциясы -  Ата закы  -  
кабылданды. 
Щ
Қазакстан  көптеген  дүңиежүзілік,  халықаралық  ұйымдардын  І
мүшесі.  Сонын  ішінде 
Біріккен 
Ұлтгар  Ұйымының  /БҮҮ/  да
мүшесі болды. 
И
Сөздік 
I
.  БҮ Ү -О О Н  
|
V
қабылдау -  принять 
И
үйым -  организация 
К  
жариялау -  объявить
Үй тапсырмасы: 
I
а) 
мәтінде белгіленген сөздер көмегімен диалог күрастырыныз;
с помощью выделенных  в тексте слов составьте диалог; 
8
ә)  Міржақып  Дүлатовтын  шыгармаларын  еске  тусірініз,  казак
тілінде айтып берініз; 
I
вспомните  произведения  Миржакыпа  Дулатова,  расскажите  на
казахском языке. 


4   &
 **
11-сабак 
^  I
Окыса көзі, көкірегініц көзі ашылады.
Көзі ашылса, айтпай-ак, нұскамай-ак, ымдамай-ак көзі көреді.
Сәкен Сейфуллин 
К
(1894-1938) 
I
11-мәтін 
I
Жабын 
1
Жабын 
үйдің  төбесін 
жабатын 
жэне 
уй  кабатгарының 
I
арасындағы  жабын  болып  екіге  бөлінеді.  Түрғын  үйлерде  төбе 
І
жабыны  аз  жылу  өткізетін,  су  және  ауа  өткізбейпн  болу  керек.  Ауа 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет