Практикум павлодар 2014 удк

жүктеу/скачать 1,42 Mb. бет 19/20 Дата 07.01.2022 өлшемі 1,42 Mb. #16918 түрі Практикум

Байланысты:
ИТН китап Асамбаев

Бұл бет үшін навигация:

• 1-есеп
• 4-есеп
• 5.5-сур . 5.6-сур

Таңбаның аталуы		Таңба
Атқаратын қызметі
1	Басы – соңы				Алгоритмнің басы мен
	(кіру - шығу)				соңы, көмекші
					программаға кіру мен
					шығу
2	Есептеу блогы				Есептеулер немесе
	(процесс)				есептеулер тізбегі
					(ақпаратты өңдеу)

3	Логикалық блок			Шартқа байланысты
		жоқ	иә	алгоритмнің орындалу
				бағытын таңдау
4	Енгізу – шығару			Берілген деректерді
	блоктары			ендіру және нәтижені
				жауапқа шығару
5	Нұсқама			Байланыс бағытын
				көрсету

1-есеп. Екі бүтін санның ең үлкен ортақ бөлгішін табу.

2-есеп. Шекті сандық тізбектің максимумы мен минимумын табу алгоритмінің блок-схемасы.

Сонымен, блок-схема алгоритмді бейнелеудің, жазудың ыңғайлы әрі көрнекі тәсілі болып табылады. Мұнда алгоритмді бейнелеуде неғұрлым анық болу үшін бөліктерге қадамдарға бөлуге ешқандай шектеу қойылмайды.

3-есеп. Герон формуласы бойынша үшбұрыштың ауданын есептеңдер:
, p = (a + b + c)/2 Есептеу алгоритмін блок-схема түрінде былай бейнелеуге болады:



4-есеп. Төмендегі теңдеулер жүйесінің мәнін есептеңдер

5.4 Алгоритм құрылыстары



5.1-сур.

1. 
   іс-әрекет.
   

2 іс-әрекет.

Егер әрбір команда алгоритмнің орындалу барысында рет-ретімен тек бір рет орындалатын болса, осындай алгоритм сызықты түрдегі алгоритм болып табылады. 5.1-суретте екі қадамнан тұратын сызықты алгоритм фрагменті көрсетілген.
Егер алгоритмнің жазылуында шарттың орындалуына тәуелді командалар бар болса, онда оны тармақталушы алгоритм деп атайды. 5.2-суретте тармақталудың блок-схемасы келтірілген.
Егер шарт айқын болса, онда 1-ші іс-әрекет орындалады, егер шарт жалған болса, онда 2-ші іс-әрекет орындалады. Осындай алгоритм толық деп аталады.

иә	жо	5.2-сур.
Шарт	қ
1. іс-әрекет	2. іс-әрекет

Егер тармақталуда тек айқын немесе жалған шарттары бар болса, онда бұл алгоритм толық емес (қысқартылған) түрде жазылған деп аталады. 5.3-суретте тармақталудың екі блок-схемасы қысқартылған түрде келтірілген.

Осындай алгоритм келесі түрде орындалады. Егер іс-әрекеті жоқ бағыт таңдап алынса, онда тармақталу орныдалмайды және осы шарттан кейін орналасқан команда орындалады.

5.3-сур.

		иә		Шарт		Шарт			жоқ
Іс-әрекет									Іс-әрекет

Бірдей қадамдар реттілігі (бұл цикл денесі) көп рет орындалатын алгоритмдік құрылысты циклдік (қайталанушы) алгоритм деп атайды. Циклдің әрбір бір рет орындалуы итерация деп аталады. Егер цикл денесі N рет орындалса, онда N итерация жүргізілді деп айтады.
Екі циклдың түрі бар: қайталануының саны алдын ала белгілі циклдер және қайталануының саны алдын ала белгісіз циклдер. Қайталануының саны алдын ала белгілі циклды параметрі бар цикл деп атайды. Блок-схемасы 5.4-суретте көрсетілген.


5.4-сур.

Циклдың бастапқы

параметрлерін беру
_Иә Циклдың _Жоқ
аяқталу
шарты
Цикл денесі

Параметрлердің

жаңа мәндерін
беру
Циклдан шығу

Қайталануының саны алдын ала белгісіз циклдарда цикл денесінің орындалуының аяқтау мерзімін анықтау үшін цикл шарты пайдаланады. Егер шарт айқын болғанда цикл жалғаса берсе, онда осындай шарт циклдің жалғасу шарты деп аталады.

Егер шарт айқын болғанда цикл тоқталса, онда осындай шарт циклдің аяқталу шарты деп аталады. Бұл жағдайда цикл орындала береді шарт айқын болғанша.
Егер циклда шарт кезекті итерацияны жүргізудің алдында тексерілсе, онда ол алдын ала шарты бар цикл деп аталады (5.5-сур.), егер шарт итерациядан кейін тексерілсе онда ол кейнгі шарты бар цикл деп аталады (5.6-сур.).

		5.5-сур.		5.6-сур.
иә		жоқ	Іс--әрекет
	Шарт
Іс--әрекет		иә	Шарт	жоқ

Алгоритмдік құрылыс салынған деп аталады, егер ол басқа алгоритмдік құрылыстың ішіне салынатын болса. 5.7-суретте тармақталу командасы цикл ішіне салынған.

5.7-сур.
x<>y ^жоқ

иә

иә жоқ

x>y

	x:=x-y				y:=y-x

Есеп 1.

Блок-схеманың фрагментінде қандай алгоритмдік құрылыс көрсетілген

(5.8-сур.):

1. 
   сызықты; 2) циклдік; 3) тармақталу; 4) көмекші.
   

Шешім. 8-суретте ромб көрсетілген, оның ішінде шарт жазылған және екі нұсқама шығып тұр. Сондықтан бұл тармақталу блогі (3 жауап).

		5.8-сур.
иә	Шарт	жоқ
серия 1		серия 2
	53

Есеп 2.
Блок-схеманың фрагментінде (5.9-сур.) тармақталу командалары бар қандай алгоритм көрсетілген:

1. 
   қысқартылған тармақталу командасы, оған толық түрдегі тармақталу командасы салынған;
   

2. 
   екі толық түрде жазылған тармақталу командалар, олардың біреуі басқаға салынған;
   

3. 
   екі қысқартылған түрде жазылған тармақталу командалар, олардың біреуі басқаға салынған;
   

4. 
   толық түрде жазылған тармақталу командасы, оған қысқартылған тармақталу командасы салынған.
   

Шешім. 9-суреттегі блок-схемадаға тармақталу командаларының екеуі де толық және олардың біреуі басқаға салынған. Сондықтан дұрыс жауабы №2.

			5.9-сур.
иә	Шарт 1	жоқ
Серия 1	иә	Шарт 2	жоқ
	Серия 2		Серия 3

Есеп 3.
Блок-схеманың (5.10-сур.) фрагменті орындалғаннан кейін бүтін санды айнымалының х мәнің анықтаңыз.
1) 1; 2) 5; 3) 10; 4) 15.
Шешім. Блок-схемада қайталанатын әрекеттер тізбегі (цикл) бар. Қателікті болдырмау үшін кесте құрамыз (5.2-кестені қара), оған әрбір қадамдағы айнымалылардың мәндерін және шартты тексеру нәтижелерін жазып отырамыз.

		5.10-сур.
	x:=55;
	y:=75
	x<>y	жоқ
	иә
иә	x>y	жоқ
x:=x-y		y:=y-x

				5.2-кесте.

жүктеу/скачать 1,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: