2) табиғат философиясы (механика, физика, органикалық физика);
3) рух философиясы (субъективті рух - антропология, феноменология, психология), объективті рух (мемлекет, құқық, азамат туралы әлеуметтік-саяси ғылымдар), абсолютті рух – өнер, дін, философия)
Ғылыми коғамдастық дегеніміз, Т.Кунның түсінігі бойынша, белгілі бір сала бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу мақсатымен парадигмаларды немесе осы ізденістердің теориялық алғышарттарын негізге ала отырып біріккен ғалымдар ұжымы
Ғылым әлеуметтік институт ретінде қоғамдық өндірістің, өңдірістік күш-тердің дамуын жеделдетуіне және ынталандыруға ықпал етеді Ғылымның өзі өндіргіш күшке айналады
Ғылыми және ғылыми емес білімнің демаркациясы
Бір жағынан, эмпирикалық ғылымдардың арасындағы, екінші жағы-нан, математика, логика, сондай-ақ «метафизикалық» жүйелер ара-сындағы айырмашылықтарды анықтау үшін қажет құралдарды беретін философия мен ғылым шекаралығын немесе критерийлер- ді табу мәселелерін Поппер демар-кация мәселелері деп атайды
