Ежелгі архивтер өркениеттің алғашқы орталықтарында - Месопотамияда, Ежелгі Египетте, сондай-ақ Қытайда белгілі.
Ежелгі Месопотамия - Шумер, Аккад, Элам, Мари, Вавилон, Ассирия мемлекеттері мұрағаттарының ең жақсы сақталған қалдықтары. Бұл мемлекеттердің архивтері өртте жанбайтын, суға малынбайтын, шірімейтін және балқымайтын саз балшықтан тұрды.
Мұндай жақсы сақталған архивтер Лагаш қаласындағы ғибадатхана мұрағаты, Ниппур қаласындағы храм қоймасы, Вавилон патшасы Хаммурапи мұрағаты және т.б.
Месопотамиямен көршілес мемлекеттердің сақталған архивтері - Хет патшалығының астанасында Хаттушаш қаласында (20 мыңнан астам тақта), ежелгі Угарит қаласының мұрағаттары бар.
Ежелгі Египеттің мұрағаттары әлдеқайда нашар сақталған, олардың құжаттары папирусқа жазылған, олар өрттер мен су тасқыны кезінде жойылып, жойылып кетеді. Бұл архивтердің болуы мен құрамын негізінен жанама белгілермен, мысалы, ғибадатханалар мен қабірлердің қабырғаларындағы көптеген жазулармен бағалауға болады. Ежелгі Египетте жазу өте жақсы дамығандықтан, мемлекеттік басқару жүйесі, діни қызметкерлерге табыну сияқты, ежелгі Египеттің мұрағаттары өте көп, көлемі жағынан үлкен және мазмұнына бай болды деуге толық негіз бар.
