Программа собирания словарных материалов для составления диалектологического атласа русского языка, М., 1945
жүктеу/скачать 6,73 Mb. Pdf көрінісі
|
Географиялық лингвистика
Изоглосса
Белг л б р диалект л к формациялардың ерекшел ктер туралы деректерд ң географиялық картасына көшу олардың т л алып жатқан аумақта таралуы изоглосстың күрдел өр м н құрайтындығын көрсетт (жеке т лд к факт н ң аумақтық таралуын шектейт н Географиялық картадағы сызықтар) және әдетте осы диалектке тән әртүрл құбылыстардың изоглосстары сәйкес келмейд . Алайда, толығымен сәйкес келмей, жеке изоглосс б р-б р не жақын өт п, изоглосс деп аталатын сәулелер түзед , олардың арасында белг л б р сәулен ң құбылыстары бойынша лингвистикалық б рл кпен сипатталатын және аумақтық диалект лерд құрайтын аумақтар ерекшеленед . Белг л б р т лд ң таралу аймағындағы изоглосс жиынтығы немесе" т лд к ландшафт " лингвистикалық Географияны зерттеу объект с болып табылады. Изоглосса Лингвистикалық ландшафт, т лд к ландшафт (ағылш. linguistic landscape) - әлемн ң көп т лд қалаларының немесе өң рлер н ң қоғамдық кең ст ктер нде әртүрл т лдерд ң ұсынылуы, олар маңдайшалар, қоғамдық ғимараттардағы жазулар, көше жарнамалары, жол белг лер мен көрсетк штер , тақтайшалар және т.б. рес мделет н т лдерд ң арақатынасы рет нде түс н лед . Кең мағынада- коммуникацияның қоғамдық урбанизацияланған кең ст г ндег т лдерд ң нақты тепе-теңд г . Қалалық ортаның т лд к дизайнын зерттеуге мамандандырылған социолингвистикалық пән "лингвистикалық (лингвистикалық) ландшафтты талдау" деп аталды. Лингвистикалық пейзаждар 1970 жылдардың аяғынан бастап социолингвистикада анда-санда зерттелд , б рақ ХХІ ғасырдың басында ғана Т лд жоспарлау, әлеуметтану, әлеуметт к психология, бұқаралық ақпарат құралдарын зерттеудег жаппай зерттеу тақырыбы болды. Тілдік ландшафт Ландшафттық метафора әлеуметт к ғылымдарда "медиа ландшафт", "этникалық ландшафт", "қаржылық ландшафт"ұғымдары пайда болған ХХ ғасырдың аяғында адамның өм р сүру ортасындағы өзара әрекеттесулер мен процестерд ң күрдел түрлер н сипаттау үш н қолданыла бастады. Мегаполис кең ст г ндег т лдерд ң болуын сипаттау үш н лингвистикалық ландшафт ұғымы алғаш рет 1997 жылы Р.Ландри мен Р. Бурхист ң жұмысында қолданылған. Бүг нг таңда зерттеуш лер ландшафт метафорасын адамның өм р сүру ортасының көбею үш н белсенд қолданады (sound landscape немесе soundscape "Шу/дыбыстық ландшафт", visual landscape "визуалды ландшафт" және т.б.). Орыс т л нде "т лд к ландшафт" термин н қолдану табиғи нәрсе, өйткен ол ғылымның атауымен нег зделген "лингвистикалық ландшафт" термин нен айырмашылығы объект н дәл көрсетед Аман АБАСИЛОВ ƏЛЕУМЕТТІК ЛИНГВИСТИКА СӨЗДІГІ ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ГЕОГРАФИЯ (орыс. лингвистическая география; ағылш. Linguistic geography) – т лд к факторлардың аумақтық таралуын және картаға түс р лу н қарастыратын лингвистикалық бағыт ИЗОГЛОССА (грек. isios-б рыңғай, сондай + qlossa – т л, орыс. изоглосса, ағылш. isoglottic line) – географиялық картада т лд к құбылыстың (фонетикалық, лексикалық, семантикалық) таралу аумағы (қара: Ареал) белг лейт н сызық Салқынбай А., Абақан Е. ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІГІ ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ГЕО- ГРАФИЯ - т лд к құбылыстардың территориялық таралуын зерттейт н т л б л м н ң саласы. XIX ғ. соңғы кезең нде Л.г. диалектологиядан бөл н п шығады. Л.г. ареалды лингвистикамен тығыз байланыста болады. Назарларыңызға рахмет! жүктеу/скачать 6,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|