Психолингвистика пәні бойынша
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Pdf көрінісі
|
| проекциясына айналатын реципиентке кӛңіл бӛлу талап етіледі.
(105) Менің құдығымдағы шелектің айналасына шырмауық оратылып ӛсіпті. Кӛршімнен су алып ішемін. Бір-бірімен байланысы жоқ мәтіндердің болуының ӛзі (кӛбінесе, «абсурд театрына» тән) бір жағынан, мәтін құрастыру барысында бұзылмауы тиіс ережелер жайында, екінші жағынан, мұндай ауытқулар ерекше мәнге ие болып, мәтін түзу барысында ӛзіндік мақсат болуы мүмкін. Мәтіндегі байланыстылықтың бұзылуы (106) жеке адамның психикалық және когнитивті процестер дезорганизациясы жайын білдіреді (кӛбінесе, шизофрения жайында). (106) Әйел жер жыртты. Ат аяғын сындырып алды. Ӛгіз аэропланда ұшып бара жатыр. Мен қытықтаудан қорықпаймын. Шет тілін меңгерту үшін тұтастылық және байланыстылық жайындағы білімді мәтін категориялары ретінде қолдану маңызды. Оқыту барысында «дұрыс құрылған»
68
мәтінмен жұмыс істеу керек. Мәтін неғұрлым дұрыс ұйымдастырылса, соғұрлым ол қабылдауға кӛмектеседі. Фигуровскийдің байымдауынша: «Егер тақырып
әлсіз белгіленген немесежеткілікті дәрежеде дамытылмаса, онда оқыту мақсатында мәтіндерді қолданбаған жӛн». Мазмұн бірлігі және тұйықтылығы мәтіннің құрылымына сәйкес келуі қажет, яғни мәтіннің белгілі бір бастауы, алдыңғы сӛйлемдермен кейінгі сӛйлемдердің (немесе компоненттердің) анық байланысы, сонымен қатар, құрмалас сӛйлемнің компоненттерінің ара қатынасының мағына жағынан сәйкестігі және ең ақырында фабуланың аяқталуындағы барлық мәтіннің аяқталуының құрылымдық берілуі кӛрінуі. Сӛйлеушілердіңмәтінді түсіндіру барысындағы қателері қысқартылған мәтін
дефектілеріне байланысты тәуелді болып табылады.
Аяғында жоғарыда айтылып кеткендердің жинақталған бейнесін беріп отырмыз:
жүктеу/скачать 0,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|