Балалар церебралды параличініц (БЦП) негізгі түрлері Балалар церебралды параличініц бірнеше түрлері бар:
1.
Спастикалық диплегия - балалар церебралды параличінің ец
жеңіл формасы болып табылады. Ол үндескен патологиялык
рефлекстердің
бар
болуымен
ерекшеленеді.
Әдетте
баланың
қолдарына қарағанда, аяқтары көбірек зақымдалады. Спастикалық
параличпен
ауырған
кезде
артикуляциялык
бұлшық
еттер
закымдалып, ретсіз козғалады. Жүрген кезде аяқтың табанына емес,
саусактарына сүйенеді.
2.
Қос гемиплегия (тетрапарез) - баланыц аяктары да, колдары
да зақымдалады. Бүл жағдайда қозғалыс қызметтері күрделі дамиды.
Көптеген жағдайларда бүл нышандардың барлығы мүгедектікке
экеліп соғады. Бала басын ұстай алмайды немесе берік үстай
алмайды, отыра жэне түра алмайды.
3.
Гемипаретикалъщ форма бір жақты қозғалыстың бүзылуымен
сипатталады, көбінесе баланыц колдары ауруға шалдығады, қол
бұлшык етінің тонусы жоғары, оның барлык буындары бүгілген,
кеудеге келтірілген болады; колының буыны жүдырықталған. Егер,
бала зақымдалған колын пайдаланбаса, жыл өткен сайын оның
қысқарғаны, көлемінің кішірейгені (атрофия) байқалады.
4.
Гиперкинетикалыц форма күштелген еріксіз қозғалыстар -
гиперкинездер (hyper грек сөзінен - аса жэне kinesis - козғалыс деп
~ 98 ~
аударылады:
орталық
жүйке
жүйесінің
органикалык
жэне
фунқционалдык бүзылыстары кезінде пайда болатын күштелген
еріксіз кимылдар) түрінде байқалатын қозғалыс бүзылыстарымен
сипатталады.
5.
Атоникалық-астатикалық синдром - балалар церебралды
параличінің бұл формасында
бұлшык ет тонусы төмен, бүлшык
еттердің қысылу кабілетінің жеткіліксіздігі байқалады. Қозғалыс
бұзылыстары ең алдымен қозғалыстың жеткіліксіз үйлесуінен
анықталады,
баланың тепе-теңдік реакциялары калыптаспаған.
Баланың козғалыстарынан атаксия - тұраксыздык байқалады.
Церебралды параличке шалдыккан балалардың эртүрлі қозғалыс
бүзылыстарының туындауына аурудың өзінің ерекшелігімен тікелей
байланысты біркатар факторлардың эсер етуі себеп болады. Олардың
ішінде маңыздылары мыналар:
- ерікті козғалыстардың шектелгендігі немесе мүмкіндігінін
жоқтығы.
Мидың
закымдалу
ауырлығына
карай
белгілі-бір
козғалыстар толык немесе жартылай байкалмауы мүмкін. Ерікті
қозғалыстар
көлемінің
шектелуі
эдетте
бүлшык ет
күшінің
төмендеуімен үйлесіп жүреді;
- бұлшык ет тонусының гипотония (бұлшык ет тонусынын
төмендеуі)
немесе
спастикалык
(бүлшык
ет
тонуысының
жоғарылануы) типі бойынша бүзылуы. Кез-келген козғалыс актісі
үшін калыпты бұлшык ет тонусы кажет;
~ 99 ~
- кез-келген ерікті қозғалыстарды орындауды киындататын
күштеу қозғалыстарының (гиперкинездердің) пайда болуы;
- тепе-теңдік пен қозғалыстар үйлесімінің бүзылуы;
- козғалыстарды сезудің бұзылуы.