Ятрогения - iatros - грекше дәрігер, genes туғызатын, болдыратын.
Ятрогения- психогенияның варианты, ятрогенияда наукастын ауырғанды сезіну дәрігердің кемшілігінен болады: дәрігердің наукастын ауруының келешегі туралы байкамай айткан сөзі, наукаска онын ауруы туралы кужаттарды көрсету; пессимистикалық түрғыда жасалған ғылыми көпшілік лекция; баска наукастағы уксас аурудын нашар аякталуы туралы айтылуы .
Неміс психиатры Отто Витке өзінің «Дәрігер жан бұзылуларының себебі» ретіндегі мақаласында дәрігер
Аурудың ішкі сипаты (Ф.А. Лурия, 1977 ж.)- дегенiмiз наукастын кайгыруынан, сезінуінен, Оның жалпы жағдайынан, өзін-өзі ұстаудан, құралады. Наукастын өз ауруы туралы түсінігінен, себептерінен құралады. Наукастын үлкен әлемі өте күрделі қабылдаулардан сезінулерден, эмоциялар, аффектерден, қайшылықтардан, психикалык қайғылардан және жарақаттардан құрылған. Жеке адам өз ауруына әртүрлі көзкараспен қарайды.
Ауруға деген көзқарастың типтері: (Конечный, Боухал бойынша).
Қалыпты - адекватты - уакытында тексерілу, емделу. Жеңу үшін оптимальді жағдайлар жасалады.
Немқұрайлық - ауру мен жағдайды жете бағаламау. Таяз ойлайтын адамдарда кездеседі (үстіртін қарайтындарда, негiзсiз оптимистерде).
Жоққа шығарушылар (анозогнозия). Бұл психологиялык коргау механизмі. «Түйе - құс позициясы». Басты кұмға жасыру. Проблема жок. Балаларда, инфанттарда, гармониясы жок адамдарда уакытында өткізілетін диагноз бен емдеудің кешігуіне әкелуi. Маскүнемдерде болады. 4. Нозофобты - аурудан өте корку.
5. Ипохондриялык кезiнде жок ауру табады, елестетедi, қиялдайды, дәрігерлерге барады. Өзін де, дәрігерлердi азап тайды. Наукаста өзінің ауруы туралы дәлелдер жүйесi калыптасады.
6.Нозофильдік ауырганды жаратады, сөздерiнiң бәрi ауру туралы. Бәрінің есін шыгарады. Кісілермен ауру туралы әңгіме құрады. Ауырган кезде жумысынан артта калады.
7.Утилитарлық ауырғаннан пайда іздейді. (жұмыстан босау қағазы, мүгедектік және т.б.).
