Зертханалық жұмыс №5
Тұздардың гидролизі
Пайдаланылатын құралдар мен реактивтер:
Көлемі 10 мл өлшеуіш цилиндр; спирт шамы; сынауықтар штативпен; лакмус қағазы; сүзгі қағазы.
Ерітінділер: HCl, NaOH, (NH4)2SO4, AlCl3, FeCl3, Na2CO3,
CH3COONa, NaCl, Na2SiO3, K2CO3 ;
Индикаторлар: фенолфталеин, әмбебап индикатор
1. Әмбебап индикатор көмегімен тұз ерітіндісінің ортасын анықтау
Жұмыстың барысы:
Арнайы шынының үстіне әмбебап индикатор қағазының бір жолағын қойып, оның үстіне шыны таяқшаның ұшымен арнайы берілген тұздардан татпа алып тамызыңыз.
Ескерту: әрбір тұз ерітіндсінен татпа алар алдында шыны таяқшаны дұрыстап шайып отыру керек!
Тұздардың
|
формуласы
|
атауы
|
Түзілді
|
рН
|
гидролиздену реакцияның иондық, қысқартылған иондық теңдеуі
|
қышқылдың күші
|
негіздің күші
|
CH3COONa
|
Натрий ацетаты
|
Әлсіз
|
Күшті
|
рН7
|
CH3COO-+Na++H2O=CH3COOH+Na++OH-
CH3COO- + HOH = CH3COOH + OH-
|
Na2SiO3
|
Натрий силикаты
|
Әлсіз
|
Күшті
|
рН7
|
2Na++SiO32-+H2O = Na++HSiO3-+Na++OH-
SiO32-+HOH = HSiO3-+OH-
Na++HSiO3-+ H2O = H2SiO3↓+Na++OH-
HSiO3-+HOH = H2SiO3↓+OH-
|
FeCl3
|
Темір хлориді
|
Күшті
|
Әлсіз
|
рН7
|
Fe3++3Cl-+H2O = FeOH2++2Cl-+H++Cl-
Fe3++H2O = FeOH2+-+H+
FeOH2++2Cl-+H2O = Fe(OH)2++Cl-+H++Cl-
FeOH2++H2O = Fe(OH)2++H+
Fe(OH)2++ Cl-+H2O = Fe(OH)3↓+H++Cl-
Fe(OH)2++H2O = Fe(OH)3↓+H+
|
K2CO3
|
Калий карбонаты
|
Әлсіз
|
Күшті
|
рН7
|
2K++CO32-+H2O = K++HCO3-+K++OH-
CO32-+H2O = HCO3-+OH-
K++HCO3-+H2O = H2CO3 +K++OH-+
HCO3-+H2O = H2CO3 (H2O+CO2↑)+ OH-
|
KCl
|
Калий хлориді
|
Күшті
|
Күшті
|
рН=7
|
-
|
(NH4)2SO4
|
Аммоний сульфаты
|
Күшті
|
Әлсіз
|
рН7
|
2NH4++SO42-+2H2O = 2NH4OH+ SO42-+2H+
NH4++H2O = NH4OH (NH3↑+H2O) +H+
|
Тәжірибе нәтижесін төмендегі кестеге түсіріп, кестенің қалған бос бөліктерін тәжірибе нәтижесімен толықтырып, қорытынды жасаңыз.
2. Толық гидролиз
Жұмыстың барысы:
Сынауық алып оған 3 мл темір (III) хлориді мен 3 мл натрий ацетатының ерітіндісін құйыңыз. Химиялық реакцияның жүру барысын бақылаңыз.
FeCl3+3CH3COONa = (CH3COO)3Fe+3NaCl
Қорытындыда ерітінді түсіндегі өзгерісті түсіндіріңіз. Темір (ІІІ) ацетатының толық гидролиздену теңдеуін жазыңыз.
1-ші саты
(CH3COO)3Fe+H2O = Fe(OH)(CH3COO)2+CH3COOH
Fe3++H2O = FeOH2+-+H+
CH3COO- + HOH = CH3COOH + OH-
2--ші саты
Fe(OH)(CH3COO)2+H2O = Fe(OH)2CH3COO+CH3COOH
FeOH2++H2O = Fe(OH)2++H+
CH3COO- + HOH = CH3COOH + OH-
3--ші саты
Fe(OH)2CH3COO+ H2O = Fe(OH)3↓+ CH3COOH
Fe(OH)2++H2O = Fe(OH)3↓+H+
CH3COO- + HOH = CH3COOH + OH-
Бақылау сұрақтары:
1. Гидролиздену дәрежесіне қандай факторлар әсер етеді?
Гидролиздену дәрежесіне тұздың концентрациясы және ертіндінің температурасы әсер етеді.
2. Тұз концентрациясының артуы гидролиздену дәрежесін қалай өзгертеді?
Тұз концентрациясының артуы гидролиздену дәрежесін төмендетеді.
3. Қандай тұздардың ортасы қышқылдық болады? Неліктен?
Әлсіз негізден және күшті қышқылдан түзілген тұздардың ортасы қышқылдық болады, себебі олардың гидролиз нәтижесінде диссоциясияға ұшырамайтын негізбен күшті қышқыл пайда болады.
Тапсырмалар
1. Берілген тұздардың қайсысы гидролизге ұшырайды? Гидролизге ұшырайтын тұздар үшін гидролиздену реакцияларын иондық және молекулалық түрде жазыңыз. Ерітінді ортасын (рН7 немесе рН7) көрсетіңіз. NaCl, NH4CH3COO, AgNO3
2. KNO3, ZnBr2, Ca(CN)2 9. NH4NO3, LiCl, NaNO3
3. BaCl2, Pb(CH3COO)2, K2CO3 10. MgCl2, Na2CO3, Fe2(SO4)3
4. NaCN, K2SO4, (NH4)3PO4 11. ZnSO4, KCl, Na3PO4
5. NaI, NH4Cl, KNO2 12. MgSO4, Ba(NO3)2, AlCl3
6. KBr, Na3PO4, CrCl3 13. Cr(NO3)3, KCN, Li2SO4
7. K2S, NaNO3, FeCl2
8. NaF, LiBr, Pb(NO3)2
11 тапсырма:
ZnSO4 гидролизі
1-ші саты
2ZnSO4 +2H2O = [Zn(OH)]2SO4+H2SO4
Zn2++H2O = Zn(OH)++H+ рН7
2-ші саты
[Zn(OH)]2SO4+H2O = Zn(OH)2↓+H2SO4
Zn(OH)++H2O = Zn(OH)2↓+H+ рН7
KCl гидролизге ұшырамайды рН=7
Na3PO4 гидролизі
1-ші саты
Na3PO4+H2O = Na2HPO4+NaOH
PO43++H2O = HPO42-+OH- рН7
2-ші саты
Na2HPO4+ H2O = NaH2PO4+NaOH
HPO42-+ H2O = H2PO4-+OH- рН7
2-ші саты
Na H2PO4+ H2O = H3PO4+NaOH
H2PO4-++ H2O = H3PO4+OH- рН7
Достарыңызбен бөлісу: |