«Q talks» жоба байқауы 2-бағыт. «Қ. Бітібаева ізімен ». Жоба қатысушысы

«Заманауи білім беруде Қанипа Бітібаеваның инновациялық технологиясы мен педагогикалық тағылымы»

Зерттеудің өзектілігі: Қазақстанның еңбек сіңірген мұғалімі, КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстан Республикасы педагогика ғылымдары академиясының академигі Бітібаева Қанипа Омарғалиқызы – әдебиетті оқытудың өрісі кең, өзгеше жүйесін қалыптастырып жүрген шын мағынасындағы ұстаз, санаулы тұлғаларымыздың бірі. Өз кезеңінде одақ көлеміндегі педагогикалық оқулар, ғылыми – эксперименттік жобалар мен конференцияларда ғылым мен тәжірибені тоғыстырып, үздік нәтижеге қол жеткізген Ш.А.Амонашвили, Ю.К.Бабанский, В.Ф.Шаталов сынды орыс ғалымдарымен тең түсіп, үзеңгілес болған Қанипа Омарғалиқызы шыңдалған шығармашылық пен ғибратты ғылым сүйгіштіктің үкілеген үлгісі бола білді.

Қанипа Омарғалиқызы - қазақ педагогикасының көрнекті тұлғасы, ұстаздықты абырой шыңына шығарған біртума тұлға. Ұстаз тұлғасы туралы көзі тірісінде тұлғалы адамдар мен белгілі қайраткерлер өте жоғары баға беріп, жылы лебіздерін білдірген болатын. Соның бірі тарих ғылымдарының докторы Ғани Қарасаев: «Қанекең – қазақ педагогикасындағы ерекше құбылыс. Оны ұстаздықтың Айша бибісі, Домалақ анасы деп кім айтпас? Ол мұғалім мамандығын шың биігіне көтерді, дәрісін тыңдап, сабағына қатысқандар, оны көптен білетіндер, Шоқанды тәкәппар орыс зиялылары мойындағандай, педагогикадағы құбылыс, ұлы ұстаз деп мойындағандары қашан!», - деп ұстаз тұлғасына тән ерекше қасиетті атап көрсетеді [1]. Өміріндегі бар асылы болған, қасиет санаған мұғалім мамандығы ұстаздың тағдырына, ғұмырына айналғанын өмір жолына көз жіберіп отырғанда байқауға болады. Жарты ғасырға жуық ұстаздық еңбек еткен, есімі Одаққа танымал, аңыз адамға айналған Қанипа Омарғалиқызы Бітібаеваның өмір мектебі жайлы сыр шерткен соңғы жазған «Егіз өрім» атты кітабындағы өз сөзіне үңілетін болсақ: «Таңымды «мектеп» деп, түнімді «мектеп» деп жүріп өткізген 45 жылдың қалай өткенін білмей де қалдым... 45 минуттан 45 минутқа жалғасып жатқан ғұмыр кешіппін. Сол 45 минуттарда жарқылдаған, жайнаған ару жастығым, арғымақтай арқыраған, тау суындай сарқыраған, тау бұлағындай мөлдір, аққу көзінен айна айдынға тамшылаған ұлпа сезімім жатыр. Осы 45 минуттардың иірімі мен ирелеңі, етегі мен шыңы, жайлауы мен шөлі қатар келген, маңдайға жазылған тағдырым да жатыр. Ең бастысы, сол 45 минуттар мені «Дәуір ұстазы», «Ұлт ұстазы», «Ұстаздықтың падишасы», «Қазақтың Қанипасы» сияқты атақтарға бөледі» [2, 7 б.]. Ұстаз деген киелі мамандыққа бар ғұмырын арнап, дарқан жүрегі мен ақ ниетін халқының баласына, аяулы шәкірттеріне арнаған ұлы Ұстаз 45 жылдық өмір белестері жайлы осылай ой толғайды. Кітап басталғанда-ақ ұстаздық 45 минуттан 45 минутқа жалғасқан сабақтары зымырап өтіп, 45 жылдық ғұмырға ұласқанын терең сезіммен жеткізеді. Қанипа Омарғалиқызы – ғалым әдіскер, жаңашыл ұстаз. 200-ге жуық ғылымиәдістемелік мақалалардың, 40 кітаптың, 10 естеліктің авторы. Ол қазақ әдебиетін оқыту әдістемесін, технологиясын дамытуға айрықша үлес қосты. Ежелгі дәуір әдебиетінен бастап, бүгінгі күнгі әдебиетке дейінгі оқу бағдарламасын, оқу құралдарын жазды. «Әдебиетті тереңдетіп оқыту» атты үш кітабында осы мәселелер сөз болады. Оның «Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі мен технологиясы» атты оқулығы негізінен жоғары оқу орнына арналған. Белгілі ғалымдар Ә.Қоңыратбаев пен Қ.Көшімбаевтың «Әдебиетті оқыту әдістемесі» [3] атты оқулықтарынан кейін араға 30 жылдан астам уақыт салып барып жарық көрген бұл оқулықты бүгінде республиканың барлық оқу орындары, ұстаздары пайдаланып келеді. Білім және ғылым министрлігінің қолдауымен екінші рет қайта басылуындағы басты себебі де оның ұстаздардың сұраныстарына жауап беруінде, маңыздылығында деп ойлаймыз. Автор оқулықта алдымен, әдебиетті оқыту әдістемесі мен технологиясының мына мәселелеріне ерекше көңіл бөледі: