Р. С. Оразбаева
жүктеу/скачать 34,17 Mb.
|
bioekologia-kniga
| 101. 43 м3.
102: уу23. 1,1сағ -1; 0,63 сағ. Еуропаның жалпақ жапырақты ормандарында жыл сайын топыраққа шамамен бір млн т азот қайтарылады. Аммиактың иісі сезілетін ауадағы оның концентрациясы рұқсат етілген мөлшерден 160 есе асады. Бұл мұхитты қоқыс тастайтын орынға айналдыратын ластануға әкеледі. Орман жануарлары, әсіресе терілі тасбақалар мен итбалықтар өледі. Олар полиэтилен пакеттерін медуза деп есептеп, оларды жұтады. Қарны осы заттармен толып жануарлар өледі. Акулалардың қарындарында қаңылтыр банкалар, мазуттың түйіршіктері кездеседі, өйткені акулалар аш кезінде бәрін бірдей жұта береді. Көптеген теңіз жануарлары (итбалықтар, киттер, дельфиндер, құстар) қалыпты тіршілік ете алмайды. Олардың денелері тормен тығыз қапталады, өйткені торлар табиғатта ыдырамайды, сондықтан жануарларды ұзақ уақыт қинайды. Шаралар: мұхитқа табиғатта ыдырамайтын қоқысты тастамау керек, теңіз көлігінің жолаушыларына, теңізшілеріне түсіндіру жұмыстарын жүргізу, балық өндірісіне квота енгізу. Масаларды өлтіретін улы химикаттар өсімдіктерге түскен, ал олармен өз кезегінде тарақандар (бунақденелілер) қоректенген. Бунақденелілер өсімдіктермен қоректенген, бірақ удың әсерінен өлмеген. Бірақ осы уақытта оның денесінде у жинақтала береді. Бұл тарақандарды кесірткелер аулап алған. Олар удан әлсіреп, мысықтардың жеңіл жемтігіне айналды. Бұл у мысықтар үшін өлтіретін доза болды, сондықтан аралда біраз уақыттан кейін мысықтар жойылды. Егеуқұйрықтар үшін емін-еркіндік туды. Темекі шегуден пайда болатын рак ауруларынан дүниежүзінде жылына 1,02 млн адам өледі. Атмосфераға 500 000 машина жұмыс істегенде, жылына 3650 т қорғасын бөлінеді. 1969 жылы атмосфераға Pb O-ның 8920 т-сы бөлінген. Жаңбыр суының pH 6,9; pH 1,3 бірлікке өзгерген. 115. АЭС - тің жылуын шашырату мақсатында орнатылғaн қуаттылықтың әрбір мегаватына қажетті тоғанның ауданы 0,22 гектардан, ал қуаттылығы 3000 МВт станциялар үшін қажет су қоймасының ауданы 660 гектарды құрайды. 118. Жер шарының радиусы R= 6400 км, шардың ауданы S = 4 x x R2. Әлемдік мұхиттың жер шарының 3/2 ауданын алатыны белгілі болса, онда әлемдік мұхиттың ауданы Sмұх = (2/3) x 4 x x R2 = (2/3) x 4 x 3,14 x 64002= 3,43 x 108 км2 Әр адамның мұхитты ластаудағы үлесі тең болады: q = (Sмұх x m)/N Мұндағы: m – мұхит ауданының бірлігіне келетін қалдықтар мөлшері; N – жер шарындағы адамдар саны q = (3,43 x 108 x 17) / 5,6,x,109 = 1,04 т/адам жүктеу/скачать 34,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|