Құрамы және қызметтері Орындаған: Укебай Сымбат 1504-10 тобы Жоспары: Кіріспе. Негізгі бөлім: Қан құрамы; Қанның пішіндік элементтері; Қанның атқаратын қызметі

Тромбоциттер:

Тромбоцит ( грек, thrombos -тромбы, kytos - жасуша) — қанның ұюын қамтамасыз ететін қанжасушасы. Тромбоцит — құстан бастап төменгі сатыдағы омыртқалы жануарлар қанында болады. Сүтқоректі жануарлар қанында тромбоцит орнында пішіні әртүрлі (дөңгелек, сопақ, ұршық тәрізді т.б.) ұсақ денешіктер — қан табақшалары болады. Тромбоцит — сүйектің қызыл кемігіндегі ірі жасушалар — мегакариоциттерден жетіледі.

Тромбоцит (тромбоцит) — қанның үшін қамтамасыз ететін қан жасушасы.

Тромбоцит — құстан бастап төменгі сатыдағы омыртқалы жануарлар қанында болады. Сұтқоректі жануарлар қанында тромбоцит орнында пішіні әр түрлі (дөңгелек, сопақ, ұршық тәрізді т.б.)

Лейкоциттер:

Лейкоциттер — ақ (түссіз), ядролы қан торшалары. Сүйек майында құрылады. Қан мен ұлпаларда әр түрлі қызметтер атқарады, тәнді және тәнсіз иммунді реакцияларға, қабынуларға қатынасады. Көп ядролы лейкоциттер нейтрофилді, эозинофилді және базофилді гранулоциттер жатады.

Олардың тіршілік ету мерзімі – бірнеше күн. Лейкоциттердің қорғаныш және қалпына келтіру қызметі олардың қанда антиденелерді құрып, бактериялардың өзіне сіңіріп, жою қабілетіне байланысты. Қан тамырладың қабырғалары арқылы өтіп лейкоциттер қан ағымы арқылы организмнің ұлпа, жасушалар аралығына өте алады да дененің зақымданған жерлерінде жинала алады. Бұл жерде олар жиналған аяқтарымен организмдегі әр түрлі микроорганизмдерді, көне жасушаларды өзіне сіңіріп, жойып тұрады. Оларды жою барысында лейкоциттер өздеріде өліп кетеді.

Гранулоциттер

• Нейтрофилдер 48-78%
• Эозинофилдер 0,5-5%
• Базофилдер

0-1%

• Лимфоциттер 20-35%
• Моноциттер

6-8%

Қанның атқаратын қызметтері:

• Тыныс алуға қатысу- оттегіні өкпеден бүкіл мүшелерге, ал көмірқышқыл газын мүшелерден өкпеге тасмалдайды.
• Трофикалық қызмет- мүшелерді қоректік затпен қамтамасыз етеді.
• Қорғаныш-гуморальды қызмет- жасушалық иммунитетке қатысып, жарақаттану кезінде қанның ұюына қатысу.
• Ішкі гомеостазды сақтау- ішкі ортаның тұрақтылығын сақтау.

Қорытынды:

Адамның өмірілік клеткаларға аса қажетті қоректік заттар мен оттегіне және организмдегі зат алмасудан пайда болатын қажетсіз улы заттардың шығуына байланысты. Мүның бәрін тасымалдау қызметін денедегі қ а н атқарады. Қан күллі денені аралап, оның ұлпаларындағы клеткалардағы заттың алмасуына қажетті химиялық заттарды екеліп, қажетсіз заттарын әкетеді. Мұнымен қоса, қан дененің түрақты температурасын сақтауға қатысады, организмнің иммундық қасиеттерін қамтамасыз етеді және мүшелердің қызметін гуморальдық реттеуге қатысады. Ерте заманда адамдар қаңды “тіршілік өзені” деп бекер атамаған. Яғни қан және өмір бір-бірінен айырылмай, қосарланып жүреді: қан бар жерде өмір бар, қан болмаса тіршілік тоқталады. Қанның маңызды қызметтерінің іске асып орындалуы, оның ерекше қүрылысы мен қасиеттеріне байланысты.

Пайдаланылған әдебиеттер:

• Гистология Ю.И.Афанасьев , Н.А.Юрин 1992жыл
• Цитология, эмбриология және гистология Аяпова Ж.О Алматы 2007ж 288бет
• Жалпы гистология негіздері Т.Ж.Умбетов. Т.Ж.Бірімов Ақтөбе 1996 жыл
• - С.А. Ажаев «Гистология-1», 2011жыл
• https://baribar.kz/student/8181/qannynh-zhas-erekshelikteri-qan-aynalu-organdary/