Құрастырушылар: б.ғ. к. Утаубаева А. У., оқытушы, магистр Сарсенова А. Н

жүктеу/скачать 5,89 Mb.

Pdf көрінісі

бет	59/82
Дата	04.11.2023
өлшемі	5,89 Mb.
	#122157

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 82

Плазмалық векторлар:
Вектор ретінде пайдаланатын плазмидалар, бактериялық
клеткада клондағанда құрамында төмендегідей элементтері болу керек:
1)
Ori
сайты, ол берілген бактерияның түрінің клеткасында ДНҚ-ның
репликациясы дұрыс болуы жəне плазмиданың өсуі үшін;
2)
Доминанттық сұрыптаушы маркер, ол бөгде ДНҚ-ның үзіндісі
отырғызылған плазмиданы таситын клетканы таңдап алады;
Бірегей рестрикция сайты, яғни векторда бір-ақ рет кездесетін сайт болуы керек.
Фагтық векторлар:
Ең жиі қолданылатын фагтық векторлар ƛ-фагтың
туындылары. Фагтың оң жəне сол иіндерінде литикалық циклге қажетті түгел гендер бар;
керісінше, иіндер арасында жəне лизогенияны бақылайтын гендер алыс орналасқан.
Мұндай модификацияланған фагтар литикалық циклді өтеді, бірақ лизогения болмайды.
Космидтік векторлар:
Космидтер табиғатта кездеспейді, олар плазмидамен ƛ-
фагтың қисындасуының нəтижесінде жасанды түрде жасалған. Космидада ішек
таяқшасында репликациялана алатын оri бір ізділігі, доминанттылық селекциялық маркер
Арʳ, бірегей инсерцияға жəне ДНҚ-ның фрагменттерін өркендететін сайттар болады. ДНҚ
фрагментінің космидтік векторда клонданатын көлемі 35-45 нб құрайды.
Гендермен монипулияция жасау биотехнологиялары:
1970 жалдардың басында
рекомбинантты ДНҚ-ның in vitro алынғаны жөнінде алғашқы ақпараттан кейін, жаңа
ғылым- ген инжденериясы пайда болды. Оның негізгі бағыттары – трансгендік
жануарларды жəне өсімдіктерді жасау жəне гендік терапияның принциптерін жете зерттеу
болды. Бөгде генетикалық материал енгізудің нəтижесінде жаралған организмдерді
трансгенді деп атайды.
Гентикалық инженерияның мақсаты негізгі үш міндетті атқару:

1) Рекомбинантты ДНҚ түрінде атқаратын қызметі белсенді генетикалық
құрылымдарыды жасап, оларды басқа клеткаларға тасымалдау;
2) рекомбинантты ДНҚ-ларды клеткаға енгізу əдісін жете зерттеу;
3) енгізілген клеткада гендердің қалыпты экспрессиялануына жағдай туғызу.

жүктеу/скачать 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 55 56 57 58 59 60 61 62 ... 82