Реферат орындаған: Оразымбет Д. Т

« Қарағанды Медицина Университеті » КеАҚ
РЕФЕРАТ
Орындаған: Оразымбет Д. Т.
Қабылдаған: Колебаева Г. Т.
Тобы: 2-009
Қарағанды 2023 ж
1-тапсырма. Жауап. Белоктар жасушаларда үздіксіз синтезделетіндіктен, бұл
процеске рибонуклеин қышқылдары қажет. Өз кезегінде, нуклеин
қышқылдарының, дəлірек айтқанда пурин жəне пиримидин нуклеотидтерінің
синтезі үшін рибоза-5-фосфат қажет. Егер жасуша бөлінуге дайындалып
жатса, онда ДНҚ синтезі үшін оған НАДФН қатысуымен түзілетін
дезоксирибонуклеотидтер қажет. Сондай-ақ, эритроциттерде глюкоза,
гликолизден бөлек, пентозафосфаттық жолмен де алмасады, тотығу кезінде
түзілген НАДРН глютатионның тотығуы үшін қажет. Жасушада рибоза мен
НАДФН-ның бір мезгілде түзілуін қамтамасыз ететін процесс бар - Бұл
пентозофосфат жолы.
NADPH молекулалары да қолданылады:
• май қышқылдарын синтездеу үшін (бауыр, май тіндері),
• холестеринді жəне басқа стероидтарды синтездеу үшін (мысалы, өт
қышқылдары),
• а-кетоглутар қышқылынан глутамин қышқылын түзетін
тотықсыздандырғыш аминдену реакциясында,
• жасушаларды бос радикалдардың тотығуынан антиоксиданттық қорғау
жүйесінде тотыққан тиоредоксин мен тотыққан глутатионды қалпына
келтіру;
• метгемоглобиндегі темірді (III) қалыпты гемоглобиннің (эритроциттер)
теміріне (II) қалпына келтіру үшін,

• фолий қышқылы мен К витаминін қайта белсендіру.
Жасушада рибоза мен НАДФН-ның бір мезгілде түзілуін қамтамасыз ететін
процесс бар - Бұл пентозофосфат жолы.
Баршамыз білетіндей, пентозафосфаттық жол 2 этаптан тұрады: тотығу жəне
тотықсыздану. Тотығу кезеңі 3 реакциядан тұрады, оның екеуі тотығу-
тотықсыздану реакциясы болып табылады. Бұл бірінші этаптағы негізгі
фермент глюкоза-6-фосфатдегидрогеназа болып саналады. Себебі, ол
НАДФН+Н түзілуін катализдейді. Ал екінші тотықсыздану кезеңінің негізгі
ферменттері болып, трансальдолаза жəне транскетолаза ферменттері
саналады. Бул ферменттер глицеральдегид-фосфат, фруктоза-6-фосфат түзеді
жəне тікелей гликолизге барады немесе глюконеогенез кезінде глюкозаның
түзілуіне барады.
Пентозофосфат жолының жалпы реакциясы əдетте былай жазылады:
6-глюкоза-6-фосфат+12NADP+6H2O=6CO2+12NADPH+12H
+5−глюкоза−6−фосфат+H3PO4
Жауап: Глутатионның тотықсыздануы пентозалық жолда түзілетін NADPH
энергиясы есебінен жүреді. Үнемі жоғары тотығу стрессіне ұшырайтын
қызыл қан жасушалары сияқты жасушаларда тұтынылатын глюкозаның 10%
дейін глутатионды глутатионредуктаза арқылы қалпына келтіру үшін
пайдаланылады.
Жауап: Ең жиі кездесетін ферментопатияның бірі – рецессивті жолмен тұқым
қуалайтын, Х-байланыстырылған эритроциттердің глюкоза-6-
фосфатдегидрогеназа (G-6-PDH) белсенділігінің жетіспеушілігімен
байланысты ауруы гемолитикалық анемия болып табылады.
2- тапсырма. Жауап: К витамині жетіспеушілігінен.
К витамині адамның 14 нəруызының полипептидтік тізбегіндегі глутамин
қышқылы қалдықтарының карбоксильденуіне қатысалы, бұл оларға қажетті
функционалдық қасиеттерді береді. К витамині қан ұюы факторларын
түзілуін бақылайды: II протромбин, VII, IX жəне X, протеин S, протеин C. К
витамині жетіспесе карбоксиглутамин қышқылы гидролизге ұшырамайды,
соның нəтижесінде тромбин молекуласы түзілмейді. Ал, тромбин
фибриногенді фибринге айналуы баяулайды жəне VII, IX, X, II факторлары
белсенділігі төмендейді жəне қан ұюы баяуайды.
3-тапсырма. Пркоагулянтты жолдың проферменттері құрамындағы глутамин
қышқылының қалдығын карбоксильдеу реакциясын карбоксилаза ферменті
катализдейді, оның коферменті К витаминінің нафтихинон тотықсызданған
түрі- К дəрумені дигидрохиноны. Организмге түскен К дəрумені бауырда
НАДФН ка тəуелді К дəрумені дигидрохинонын түзе тотықсызданады.
Глутамин кышқылы карбоксильденуінің барысында, прокоагулянтты жолдың
проферменттерінде дигидрохинон тотығады жəне К дəрумені 2,3 эпоксидін
түзе эпоксидтеледі. Эпоксидтің К витамині калпына келуі келесі жолмен
жүреді: алдымен К витаминінің 2,3 эпоксиді кофермент тиоредоксинге ұқсас
нəруыз болатын тиолға тəуелді эпоксидредуктаза ферментінің көмегімен К
дəруменіне дейін тотықсызданады. Ары қарай, бұл реакцияда түзілген К

витамині К витамині тиолга тəуелді редуктаза ферменті қатысуымен К
дəруменінің дигидрохинонына дейін тотықсызданады. Бұл реакциядағы
сутектің доноры рөлін, алдыңғы реакциялардағыдай тиоредоксин тəрізді
нəруыз атқарады. К витамині жетіспесе прокоагулянтты жолдың
проферменттерінің карбоксилденуі бузылады, қан кету, тері астылық, ішкі
ортаға қан құйылу сиякты көріністер байқалады.
4- тапсырма: К витамині жетіспеушілігіне байланысты. Негізінде, К витамині
құрылымдық аналогтары варфарин жəне дикумарол тиолтəуелді ферменттер
К дəрумені 2,3 эпоксиредуктазаны жəне К дəрумені редуктазаны тежеп, қан
ұюды баяулатады. Бұл препарат тромбоздың алдын алу үшін қолданылады.
Бірақ егер К витамині жетіспесе аталған ферменттер тежелмей, қан кетулер
орын алуы мүмкін. Варфарин кальцийге тəуелді II, VII, IX, X коагуляция
факторларының, сондай-ақ, бауырдағы С,S жəне Z ақуыздарының
биологиялық белсенді формаларының К витаминіне тəуелді синтезін
тежейді.
5- тапсырма: Аспиринді қабылдау витамин К белсенділігін тежейді. К
витамині жетіспесе прокоагулянтты жолдың проферменттерінің
карбоксилденуі бузылады, қан кету, тері астылық, ішкі ортаға қан құйылу
сиякты көріністер байқалады.
6-тапсырма: Оттек жетіспеушілігі кезінде жүрек жұмысының бұзылысы
байқалады.Неліктен гипоксия кезінде қанда май қышқылдары мен
атерогендік липопротеидтер мөлшері артады?
Жауап: Гипоксия кезінде жүрек жұмысына энергия жеткіліксіз болады яғни
АТФ энергиясы жетпейді. Ал осы оттек жетіспеущілігі кезінде Кребс циклі
бұзылады да сүт қышқылы утеризицияланбайды. Осынддай жағдайда
энергияны көп мөлшерде анаэробты гликолиз процесі арқылы алады. Өзіміз
білеміз жүрек энергияның көп мөлшерін май қышқылдарының тотығуынан
алады. Яғни ағзаға түскен май липолизге ұшырап май қышқылдарына
ыдырайды да ағзада май қышқылдары артады сосын ол тотығуғы үшырап
энергия көп бөлінеді.
Сұрақ: Липопротеиндерді сипаттаңыз жəне олардың қызметін жəне
синтезделетін орнын.
Жауап:
7-тапсырма: Бірінші сұрақ: Жүрек бүлшықетінің энергия алу жолдары.
Жауап: Жүрек бұлшықеті энергияны алады көмірсудан ғана емес майлардан
да алады. Сырттан келген май ыдырап май қышқылдарына айналады ол
кейін тотығуға ұшырайды. Тотығуы митохондрияда оттекті ортада
жүреді.Май қышқылы карнитинмен бірге митохондрияның сыртқы
мембранасына өтеді ол жерде карнитинацилтрансфераза 1 фермент

арқылы ацилкарнитин түзіледі. Ол кейін карнитинтрансфераза
ферменті арқылы ішкі мембранаға өтеді. Потом ол жерде
карнитинацилтрансфераза 2 фермент арқылы ацил тобын КоА ға
апарады да Ацил КоА түзіледі.
Осы реакциялардан түзілген Ацетил КоА кребс цикліне түседі
Ацетил тобының көміртек атомдары 2молекула СО2 ге дейін тотығады.
Тотығу тотықсыздану реакцияларынан кейін бөлінген сутек атомдары НАД
пен ФАД тəуелді дегидрогеназала арқылы ЭТТ жеткізіліп нəтижесінде су
синтезделеді Соңынеда АТФ түзіліп энергия бөлінеді. Осы механизмдерден
жалпы